Zwilazkowiec Alliancer, March 04, 1975

              — -
STR 2 ZWIĄZKOWIEC" MARZEC (March) wtorek 4 - 1975 NR IB
c(Ł
"Związkowiec" (The Alliancer)
Prtmcd ind PubUiheo for evtrr Tueadaj
ud rrtdaj bj
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
1638 Bleor Street Włjt — Toronto Ont Canadi — M6P 1A7
Tlłphont: 531-249- 1 531-249- 2
8cond clui mil] raglstraUon numbar 1871
OMclaJ Organ of Tha Polltb Aillanct frlendly Soclety of Canada
Jan Bldaj — Chalnnan of the Board
Elitor ln-Chl- ef — B Hej denkom -
Business Manager —
Subscrlptlon: In Canada $12 00 per
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie $1200
Półroczna $ 700
Kwartalna $ 100
— Śecretary
Miodowy oaknrieżselipreozczekFiowrdaał zOKbeojnmgurejąscemurzząadkońpcozyNłixo-snii-ęe
zapowiadał radskalną zmianę nastawienia zapewniał iz
będzie dążył do kompromisów do porozumienia z Kongre-sem
posiadając} m większość demokratyczną Ta większość
wzrosła jeszcze po wyborach listopadowych ale już wówczas
ira flirtów należała do przeszłości Prez Ford wziął aktyw-ny
udział w kampanii wyborczej nie szczędząc ataków na
demokratów W czarnych barwach kreślił następstwa ich
zwycięstwa Wyborców nie przekonał natomiast jeszcze bar-dziej
pogorszył swoją pozycję
Demokraci byliby skłonni zaakceptować umiarkowany
program gospodarczy prez Forda udzielić mu poparcia w
polityce zagranicznej gdyby działał w porozumieniu z nimi
i gdyby zapewnił ich solennie iż nie będzie kandydował
w 1976 r Oczywiście oznaczałoby to kapitulację republika-nów
Ford zdecydował się na podjęcie walki na odbudowę
partii zrujnowanej przez Nixona na tle afery Watergate
Chce kandydować i nawet wierzy w swoje zwycięstwo mię-dzy
innymi dlatego że partia demokratyczna jest rozbita
Jest popularniejsza od republikańskiej wzmocniła się prze-de
wszystkim z powodu błędów Nixona ale nie ma przy-wódcy
który zdołałby skupić wokół siebie społeczeństwo
Ten który uchodzi za takiego a mianowicie sen Edward
Kennedy odmówił ubiegania się o kandydaturę na prezy-denta
Istotnie marjeąpusbilłiękajnaikeo coipeorpzyiącjaz npoawtoomduiastN—ixonjaaka dotych-czas
— nie wystąpili z programem akcji ścierają się różne
programy kierunki Publiczne wystąpienia poszczególnych
czołowych polityków tego stronnictwa stanowią rodzaj son-dażu
Badają ostrożnie teren ale nikt z nich nie sformuło-wał
chociażby w zarysie platformy Wypowiadają się oględ-nie
i ogólnikowo w niektórych sprawach natomiast wszyscy
w formie jak najbardziej zdecydowanej występują przeciw-ko
polityce prez Forda
Kongres odrzucił nie tylko zasadniczy program energe-tyczny
ale przeciwstawił się jego polityce zagranicznej Wy-pada
np przypomnieć iż porozumienie osiągnięte przez prez
Forda z Breżniewem podczas spotkania we Władywostoku
Fpotkało się z powafnymi zastrzeżeniami w Kongresie Spra-wa
nie została dotychczas ostatecznie załatwiona Kongres —
mimo wielokrotnych apeli sekretarza Kissingera —
uzależnił stosowanie klauzuli największego uprzywilejowa-nia
w obrotach handlowych od pewnych koncesji natury
politycznej i w konsekwencji tego ZSPiR zerwał umowę
handlową
Kongres wstrzymał pomoc wojskową dla Turcji wbrew
stanowisku prez Forda wbrew interwencjom Kissingera
Obaj wskazywali iż następstwa tego będą fatalne Ale Kon-gres
nie wycofał się tylko wyraził gotowość przywrócenia
pomocy gdy sprawa Cypru zostanie pomyślnie załatwiona
Dalej Kongres odmówił zwiększenia pomocy militarnej
dla Płd Wietnamu oraz dostaw dla Kambodży Sytuacja w
obu tych krajach kształtuje się wysoce niepomyślnie z ame-rykańskiego
punktu widzenia W Wietnamie — mimo istnie-nia
układu o wstrzymaniu działań zbrojnych — toczą się za-ciekłe
walki w których strona komunistyczna jest w natar-ciu
w zwycięskim pochodzie Rząd Płd Wietnamu traci
terytorium sprzęt i ludzi Sytuacja jego jest z każdym dniem
gorsza Wręcz katastrofalna jest sytuacja rządu Kambodży
Jeśli nacisk komunistyczny utrzyma się i zbraknie amery-kańskiej
pomocy to bliski jest upadek rządu popieranego
przez Stany Zjednoczone
są to jedyne porażki prez Forda na odcinku polityki
zagranicznej Kongres w formie bardzo wyraźnej zmie-rza
do kontroli wszystkich posunięć sekretarza stanu Kissin-gera
który przestał już być pupilem Twierdzi iż jego suk-cesy
są ogromnie przesadzone jeśli nie wyimaginowane
Zarzuca mu sie ponadto zapędy dyktatorskie gdyż uchyla
się przed kontrolą Kongresu nie uważa za stosowne utrzy-mywania
z nim stałego kontaktu itp Kissinger ze swej stro-ny
dowodzi ze Kongres krępuje jego działalność zmierza-jąc
do kontrolowania codziennej pracy dyplomatycznej
Prez Ford odwołuje się do społeczeństwa przeprowa-dzając
atak na Kongres Wywodzi iż odrzucając jego pro-gram
energetyczny naraża na szwank bezpieczeństwo kraju
Podczas gdy on zmierza do uniezależnienia się od dostaw
ropy naftowej to akcja Kongresu wiedzie do jeszcze więk-szego
uzależnienia się od dostaw arabskich z wszystkimi
wypływającymi z tego konsekwencjami Właściwie ostrzej
nie można było sprawy postawić
Rozgorzała więc walka nie tyle o zmniejszenie importu
ropy i nie o pomoc dla Płd Wietnamu Kambodży czy Tur-cji
ale o władzę w następnej kadencji Opozycja demokra-tyczna
dysponująca większością będzie nie tylko torpedo-wać
projekty prez Forda ale przeprowadzać swoje własne
służące do wzmocnienia szans w następnych wyborach
Zwalnianie z więzień
członków ERA
W związku z wstrzyma-niem
IRA akcji terrory-stycznej
na obszarze -- Pin Ir-landii
i Wielkiej Brytanii rząd
brytyjski oświadczył iż' zwol-ni
z więzienia 80 jej członków
w najbliższym czasie W przy-padku
dalszego zaniechania
terroru zwolnienia te obejmą
znacznie więkśzą_ ilcść o:ćb
Ogólna ilość aresztowanych
wynosi około 490 osób będą-cych
członkami IRA i 6 pro-testantów
Wszystkie one o-skarż- one
są o uprawianie ter-roru
sabotażu i morderstw
Na o bszarze Płn Irlandii
10 nowych członków IRA roz-poczęło-
w-więzi-eniu
protesta-cyjny
strajk głodowy doma}
Stanley Lasek
stanu
przez
General Manager — ST Konopka
Czesław Blaazyk
year In otber Coontrlei f 14 00
Zagranicą — Roczna $1400
Półroczna $ 800
Pojedynczy numer 15
g2iac sie dania im praw więź-niów
politycznych i lepszego
traktowania
Jeden z głównych przywód-ców
protestanckich Charles
Smith opuścił Płn Irlandię
po dwóch na niego zama-chach
z których cudem tylko
uszedł z życiem
W Grilford w Wielkiej Bry-tanii
cofnięto oskarżenie prze-ciwko
39-letni- ej Annę Magui-r-e
zarzucające jej udział w
zamachu bombowym w któ-rym
zginęło 5 osób w paź-dzierniku
ub roku Tym nie-mniej
stanie ona przed są-dem
pod zarzutem posiadania
znacznej ilości materiałów
wybuchowych
rf!fĄAruHr-ifl- p
rażenia
p-wCpWłł-
Wy Zzrrfrfrrt
Pos dr Stanley Haidasz
brał udział w II Konferen-cji
Międzyparlamentarnej w
sprawie współpracy i bezpie-czeństwa
europejskiego któ-ra
obradowała w Belgradzie
cd 31 stjcznia do 6 lutego br
Pos Haidasz stał na czele ka-nadyjskiej
delegacji parla-mentarnej
i w tym charakte-rze
wygłosił dwa przemówie-nia
na plenarnych sesjach
Niezależnie od tego przema-wiał
na zebraniach komisyj-nych
Po powrocie z Europy
zwTÓciliśmy się do pos Hai-das- za
z prośbą o podzielenie
się swoimi wrażeniami Odpo-wiadając
na nasze pytania po-wiedział
m in:
— Chciałbym przede wszy-stkim
zaznaczać iz wykorzy-stałem
swój w jazd na konfe-rencję
do Belgradu aby za-trzymać
się również w Pary-żu
Pobjt zaś w Belgradzie
pozwolił mi na przeprowadze-nie
szeregu prywatnych roz-mów
z licznymi uczestnikami
konferencji Spotkałem się
m in z delegacją polską na
czele której stał pos Ryszard
Frelek Jest en — jak wiado-mo
— członkiem sekretariatu
Komitetu Centralnego PZPR
i kierownikiem wydziału za-granicznego
Komitetu Cen-tralnego
Udział jego wraz z
pos Mieczysławem Rakow-skim
naczelnym redaktorem
tygodnika „Polityka" wska-zuje
iż Polska przywiązywa-ła
do tej konferencji duże
znaczenie Miałem szereg spo-tkań
z delegacją amerykań-ską
w której znajdował się
p Derwiński republikanin
zasiadający w Izbie Reprezen-tantów
Nasza delegacia zmie
Florian Śmieja
Czy
Wyjeżdżając na rok do Eu-ropy
obiecałem ód czasu do
czasu napisać o przebiegu
podróży Ponieważ nelatwo
jest wymyślić nowy tytuł dla
cyklu reportaży zrezygnowa-łem
z „potrząsania nowości
kwiatem" Mój tytuł sam mó-wi
za siebie a kartki sugerują
nie tylko skromną objętość
ale także może je poczta przy-nosić
nieregularnie dowolnie
i nie koniecznie we -- właściwej
kolejności Takie nieskrępo-wanie
odpowiada mi znakomi-cie
bo w ciągu ostatnich pię-ciu
miesięcy tylu różnych i
ciekawych rzeczy doświadczy-łem
że nie wiem już teraz
sam od czego zacząć Bo jakże
mi wypada pisać o przylocie
do deszczowej Anglii iezeli
akurat siedzę w Hiszpanii
albo mówić o tuzinach kultu-ralnych
imprez oglądanych w
Warszawie gdy tutaj jest jed-no
tylko kino i to z tych ka-libru
na wolnym powietrzu
względnie jak wczuć sie w
dramat i chłód nocy podczas
której chodziliśmy po Monte
Cassino kiedy grzeje mnie
słonko styczniowe i szemrzą
palmy Malagi?
W odróżnieniu od innych
podróży obecna odbywa się
campingową furgonetką i z
całą rodziną tzn oprócz ro-dziców
jadą dzieci czwórka w
wieku 6— 13 z wszystkimi
komplikacjami które taka
gromadka potrafi stworzyć
Pierwsze pytanie które zdaje
się nasuwać przy takim stanie
rzeczy brzmi: czy zabrane ze
szkoły nie stracą czasu nie
będą odtąd kuleć opóźnione
o rok?
Spotkany kiedyś na pikni-ku
w Ohio Amerykanin wi-dząc
kanadyjską rejestrację
naszego samochodu z rozbra-jającą
szczerością oznajmił że
on nigdy poza granice swoje-go
śtańu nie wyjechał i nie
miał zamiaru tego robić w
przyszłości A 'oto moja gro-madka
w przeciągu' Mlkii mie-sięcy
przejechała przez 'dzie-sięć
krajów nie licząc takich
dodatków ha deser jak Sań
Marino Watykan 'czy Monaco
Chyha takie podróżowanie to
najdoskonalsza lekcja poglą-dowa
pokazująca zróżniczko-wanie
a Jednocześnie Cpdsta
wową tożsamość' ludzi "Ćóraź
z konferencji międzynarodowej
rzała przede wszystkim do
zabezpieczenia swobodnej wy-miany
idei i ludzi oraz dó za-bezpieczenia
połączenia 'ro-dzin
Tą ostatnią sprawą zajńiu-j- ę
się od lat Mamy wiele roz-bitych
rodzin Jest to wynik
zarófrho wojny jak i zmian
ustrojowych w niektórych
państwach W Kanadzie jest
bardzo wieleosób które ma-ją
bliskich członków rodzin w
krajach należących do tak
zwanego obozu socjalistyczne-go
Akcja połączeniowa napo-tyka
na ogromne trudności
Załatwia się pomyślnie po
długich staraniach jedynie
niektóre przypadki podczas
gdy inne pozostają nie u-względn- ione
Przypominam iż
prem Trudeau podczas swo-jego
pebytu w ZSRR interwe-niował
osobiście w tej mierze
i również nie odniósł wielkie-go
sukcesu
Rezolucie uchwalone ra
konferencji nie mogą budzić
najmniejszych zastrzeżeń ale
nowinny napawać nas wiel-ka
nadzieja Przedstawiciele
wszystkich instytucji parla-mentarnych
wykazali wręcz
zdumiewającą jedność poglą-dów
— Czy nie ujawniły sie żad-ne
rozbieżności między postu-latami
parlamentarzystów za-chodnich
państw a wschod-nich?
— Naturalnie byłv szcze-gólnie
w przemówieniach ale
dominowała tendencja poro-zumiewawcza
dążność do
kompromisów
— Czy tylko kompromi-sów?
— Chyba tak Ugodowość
występowała po stronie
wschodniej Szła bardzo dale-ko
jak o tym świadczą re
zolucie Przyjęli oni bowiem
hśśze stanowisko
— Jakie to ma praktyczne
znaczenie?
— Otóż to Trudno ustrzec
się od wrażenia że ustępstwa
te podyktowane zostały wzglę-dami
taktycznymi Toczą się
przecież obrady w Genewie i
Wiedniu 'Komisje tam osiąga
neły pewne postępy Przy-wódcy
niektórych państw w
tym Wielkiej Brytanii i ZSRR
to inny krajobraz inna archi-tektura
inny język inne po-trawy
inne pieniądze i sym-bole
Czyżby wiedza książko-wa
miała być jedynym źród-łem
poznania czy tylko racjo-nalizacją
niemożliwości takiej
idealnej lekcji No ale nie
uprzedzajmy faktów Pocze-kajmy
na rezultaty
Dzieci mogą mieć także
swoje odmienne zdanie bo
one są królikami doświad-czalnymi
i na własnej skórze
poznają niektóre konsekwen-cje
podróżowania zdała od
domu To one dzielnie cho-dziły
w Warszawie do lokal-nej
szkoły podstawowej teraz
zaś uczęszczają do amerykań-skiej
szkoły w Hiszpanii a
czeka ich jeszcze szkoła an-gielska
zanim powrócą do
Kanady Nie zapominaia też
o lekciach muzyki W Polsce
gry na skrzypcach uczył ich
młody żołnierz tu lekcji for-tepianu
udziela BelgHka
Ale Belgia szczególnie dla
najstarszej Ani to coś bar-dzo
konkretnego Ledwie wy-lądowaliśmy
na jesieni w
Ostendzie kiedy poczuła ja-kieś
podejrzane bóle w boku
i nie było rady tylko szukać
szpitala Stanęliśmy w Lou-vai- n
i od razu operacja i
okres rekonwalescencji Oto-czenie
inówiło po flamandzku
pacjentki też Nawet odrobi-na
szkolnego francuskiego hic
tu nie pomogła Tak więc wa-żność
obcego jeżyka stała sie
bardziej oczywista kiedy dzie-ci
nie Umiały hic kupić śni
wytłumaczyć ani foorozumieć
sie z rówieśnikami
Nie znaczy to że dzieci za-msze
korzystają i rzecz dziw-na
nie zależy to tak bardzo
od wieku jakby wydawać się
rńcgło Czecto prfeiążdżaliś-m- y
przez miejscowości szcze-gólnie
ciekawe-- przez miejsca
historyczne i Czarujące kraj-obrazy'
a pociechy — jak na
złość — wolały sie bawić
swoimi zabawkami Kiedy in-dziej
natomiast zadziwiały
swoja spostrzegawczością i
pamięcią Niespełna "sześci-oletni
smyk poznaje na obraz-kach
Koloseum i wie jąka
bvła jegC funkcja a oglądając
fotografię drogi Via Appia
nagle zawoła że ją Vna i że
'przecież chodziliśmy po niej
podobnie jak sekretarz stanu
USA wyrazili nadzielę iż ro-kowania
te zakończą się Suk-cesem
i ze być może latem te-go
roku odbędzie sie śpotka-hi- e
na Szczycie Pamiętając
iż konferencja w Helsinkach
została zfrćłana z inicjatywy
ZSRR jaśńe jest iż dąży on
do pomyślnego jej zakończe-nia
Konferencja międzypar-lamentarna
miała wkazać
że strona sowiecka lest lak
najbardziej sklcnna do współ-pracy
Gdyby komitety rzeczozna-wców
w Genewie i Wiedniu
osiągnęły ten stopień porozu-mienia
co my w Belgradzie
wówczas istotnie możnaby
mówić o zasadniczych i praw-dziwych
ustępstwach ZSRR i
jego sojuszników Powitałaby
realna platforma współprac}
i wjmiany idei i ludzi Oba
wiam sie jednak iz nadal ist-nieje
bardzo duża rozpiętość
miedzy rezolucjami konferen-cji
międzyparlamentarnej a
stanowiskiem państw repre-zentowanych
w komisjach
obradujących nad projektem
układu o współpracy i bez-pieczeństwie
europejskim
— Innymi słowy uchwalo-no
pięknie brzmiące deklara-cje
któnch wartość praktycz-nie
jest żadna
— To może zbt skrane i
ostro powiedziane Oczywiście
deklaracje sa bardzo wzniosłe
Sądzę iż w pełni cdocwiadaią
naszym ideałem Nie wątpię
iż mTiony ludzi na świecie
prapnie by zostały wcielone
w życie i myślę że eh) ba
wszyscy zdają sobie srrawe
iż do tego jeszcze daleko Sa-dze
iż jako wyraz dążeń maią
duże znaczenie Zapewne nie
wszyscy jednakowo rozumie-ją
treść rezolucji i mewatoli-wi- e
interpretacja jest różna
A gdv chodzi o praktyczna
wartość to proszę pamiętać
że nie posiadają jei żadne re-zolucie
parlamentarne Czn-nikie- m
wykonawczym są prze-cież
rzadv One musza sie do
tych uchwał ustosunkować i
od nich zależeć będzie ich
praktyczna wartość
— Gz'e Pan był poza Bel-gradem?
— Zatrzymałem sie przede
wszystkim trzy dni w Paryżu
Kartki ze starego świata: podróże kształcq?
W istocie szliśmy podobną
bardzo rzymską ulicą Pompei
Podróżowanie mimo udogo-dnień
nieraz daje człowieko-wi
twardą szkolę Zdarza się
że banki są nieczynne i nie
można wymienić pieniędzy
że jest zbyt późno i sklepy są
zamknięte albo też nie ma na
trasie żywego człowieka Przy-miera
się głodem ma się pra-gnienie
bo zapasy nie star-czają
Nie można czasem zna-leźć
noclegu Sypia się różnie
często" w warunkach bardzo
prymitywnych w wilgotnych
i zimnych pokojach — ale
wszystko to jest częścią wiel- i
kiego przeżycia jakim iest
podróżowanie bez z góry za-planowanej
trasy i beż żad
Amerykański potomek
W założonej przez mormo-nów
„Historian's Office Libra-ry- "
— jednej z największych
najlepiej zorganizowanych bi-bliotek
w USA z siedzibą w
Salt Lakę City znaduje się
książeczka napisana1 po an-gielsku
i wydana --w 1900 r w
Stanach Zjednoczonych Nosi
ofta tytuł: „Historia życia i
osobiste wspomnienia płka
Jana Sobieskiego spisane
przez niego samego"
W nawiasie notatka że au-tor
jest w prostej linii potom-kiem
Jana III króla Polski
W curriculum vitae któ-rym
rozpoczyna swoje wspo-mnienia
płk wojsk amerykań-skich
John Sobieski stwier-dza
on że jest szóstym po-tomkiem
(wnukiem wnuków)
w linii króla Jana III że jego
dziadek Jakub Sobieski zg-inął
podczas powstania listo-padowego
a ojciec hr Jan
Sobieski absolwent uniwer-sytetu
w Heidelbergu póź-niej
płk" wojsk królestwa
Kongresowego został straco-ny
w Polsce 10 marca 1848 r
za czynny udział w ruchach
rewolucyjnych w 1846 roku
Matka Johna Izabella z do-mu
Bemówna była podobno
siostrą przyrodnią słynnego
gen J Bema Po egzekucji
męża Izabella wraz z 4-let- nim
synem musiała opuścić Waf-szawę_Tu- kła
się pbĆuropie
utrzymując2 się z udzielania
prywatnych lekcji' Wątła i
i
gdzie przeprowadziłem sze-reg
rozmów w komisjach
UNESCO i z ambasadorem
Kanady Zwiedziłem m in
znajdującą się pod Pary-żem
ogromną bibliotekę ukra-ińska
Jest to największy księ-gozbiór
naukowy znajdujący
s:e pod opieką Tow Nauko-wego
im T Szewczenki Tam
zbiór ten jest niestety mało
użyteczny Myślę iż powinien
znaleźć sie w Kanadzie Po-dejmę
odpowiednie kroki
Duże wrażenie wywarła na
mnie Biblioteka Polska w Pa-ryżu
Piękne zbiory doskona-le
prowadzona instytucja
Spędziłem tam sporo czasu
zaznajamiając się ze stanem
Biblioteki jei potrzebami
pracami Spotkałem się z
przedstawicielami polskich or-ganizacji
spędziłem jakiś
czas w lokalu miejscowego
kcła SPK
Odwiedziłem Instytut Lite-racki
i redakcje Kultury" w
Maisons-Laffitt- e gdzie spę-dziłem
dłuższy czas na rozmo-wie
z red Jerzym Giedroy-cie- m
Stwierdziłem że w Maison-s-
Laffitte jest chyba naj-obszerniejszy
i najlepiej wy-posażony
księgozbiór polski
szczególnie wydawnirtw po-wcenm- ch Jest tam również
ogromny księgozbiór weloię-nczn- y
dotyczący problemów
Polski a rbek tego wielki
zbiór wszelkich czasenm Sa
tam również pisma polonijne
z całego świata Imponujące
zbiory
— Czy jest Pan z podróży
zadowolony?
— Tak Starałem się jak
najleoiej w granicach swoich
możliwości przedstawić kana-dyjskie
postulaty na konfe-rencji
w Belgradzie W roz-mowach
prywatnych z delega-tami
zabiesałem o poparcie
dla akcii łączenia redzin Sta-rałem
sie przekonać ich o je]
celowości i przeprowadzeniu
jej bez zbędnych biurokraty-cznych
i politycznych formu-łek
Mam nadzieie iż coś z te-go
wvidzie Pobyt w Paryżu
pozwolił mi na poznanie kilku
osób craz instytucji posiada-iacyc- h
dtiżp znaczenie dla
Polaków i Ukraińców
Rozmawiał: Br H
(i)
nych rezerwacji Ta niewia-doma
to ryzyko staje sie
zgrzytem złym dniem albo
rewelacją i odkryciem jak
noclee który wypadł nam w
San Marino i otworzył nieza-pomnianą
przygodę poznania
tego uroczego zakątka
Podróże kształcą bo otwie-rają
horyzonty pozwalają ro-zumieć
innych wyzwalają z
parafiańszczyzny Ale trzeba
być więcej niż letnikiem
trzeba sobie zadać trudu by
się porozumieć i zorientować
by pomieszkać wśród obcych
spróbować żyć ich życiem
Trzeba chcieć wyrwać się z
ograniczenia zasiedziałego o-byw- atela
z Ohio
króla Sobieskiego?
schorowana wcześnie umarła
osierocając 10-letnie- go syna
Po śmierci matki Johna przy-garnęła
jakaś życzliwa ale
niezamożna angielska rodzi-na
a gdy chłopiec miał 13 lat
zaokrętował sie na statek
płynący do Ameryki i wylą-dował
w USA
Postać colońela Johna So-bieskiego
nie jest znana pol-skim
historykom Polska"
część jego życiorysu budzi ich
zastrzeżenia Nie natrafiono
dotychczas (ale chyba i nie
prowadzono poważniejszych
poszukiwań w tym kierunku)
na wzmankę w jakimkolwiek
dokumencie o egzekucji ojca
Johna — hr Sobieskifego w
której wraz z nim — jak
chce autor „The Life Story"
— miano stracić także dwóch
Bemów braci Izabelli a ku-zynów
wielkiego generała
Wydaje sie mało prawdopo-dobne
aby egzekucja aż
trzech Polaków o słynnych
historycznych nazwitkach mo-gła
ujść publicznej uwadze
lub odbyć się w sposób tak
utajony żeby nikt o niej ni-gdzie
nie wspomniał Inną
trudność stanowią luki w do-kumentach
rodowych zarów-no
Sobieskich jak i Bemów
O ile polski" rodowód Johna
Scb:eskiego stanowi zagadkę
do rozwiązania amerykańska
część jePo życierysunię bu-dzi
niczyich zastrzeżeń Doku-Dokończen-ie
na słr 5
{ WIEŚCI z POLSKI
Opracowane na podstawie brasu haowej
£k
NIEWAŻNE 23
NAJNOWOCZEŚNIEJSZA
W EUROPIE
W Porcie Północnym w
Gdyni zmontowano najnowo-cześniejszą
w Europie rozinra-żalni- ę
wagonów Mieści sie
ona w 150-metrowj- m tunelu
do którego wjeżdżać będą wa-gony
zanim dostana się na
wywrotnicę Rozmrazalma na-wet
przy temperaturze ze-wnętrznej
minus 25 stopni
rozmrozi w ciągu godziny 30
wagonów
SYSTEM ODWADNIAJĄCY
W Żuławach wiślanych naj-większym
w Pclsce obszarze
depresyjnym trwa przebudo-wa
systemu odwadniającego
Przebudowa pozwoliła już na
odzyskanie 760 hektarów u-żytk- ów rolnych i umożliwiła
nawodnienie około 2400 ha
PRODUKCJA
SAMOCHODÓW
W 1974 r fabryki przemy-słu
samochodowego wypuści-ły
na rynek ponad ćwierć mi-liona
samochodów osobo-wych
dostawczych ciężarów
wek i autobusów W tym ro-ku
produkcja sięgnie prawie
300 000 wozów
WILKI POD OCHRONA
W Polsce jest w tej chwili
tylko od 50 do 100 wilków
Obecnie wilk uważany jest za
szkodnika i może być tępiony
bez ograniczeń ale zdaniem
wielu specjalistów powinien
być uznany za zwierze łowne
z obowiązującym czasem o-chren- nym
Do 1965 r wilki pojawiały
się w Puszczy Kampinoskiej i
wtedy właśnie zaobserwowa-no
ich pożyteczna dla całego
środowiska działalność Oka-zało
się m in że wilki skute-cznie
tępią bezpańskie zdzi-czałe
psy które wałęsając sie
po puszczy wyrządzają wiel-kie
szkody wśród zwierzyny
chronionej
Oblicza się że w Europie
niewiele jest juz wilków: w
Hiszpanii-- — 1000 w Grecji —
800 w Portugalii — 300 we
Włoszech — 200
fiwAZNE
l
WYJAŚNIONA TAJEMNICA
Od kilkudziesięciu lat po-dróżn- mi
i badacze zastana-wiali
sie nad pochodzeniem
kamienmjch form idealnie
niemal kulistych spotyka-nych
w Ameryce środkowej
Przypuszczano że kule są
dziełem dawnych cywilizacji
W 1967 roku w Meksyku na
wysokości 1800 m npm
znaleziono 5 podobnych kul
o średnicy od 180 do 240
cm Dla ich zbadania wijsła-n- o
specjalną ekspedycję ai-cheoloq- ów
i etnografów
Stwierdzili oni że tajemni-cze
formy zbudowane są z
kamienia wulkanicznego po-dobnie
jak góry w tym rejo-nie
Przeprowadzone ostatnio
prace i analizy petrograficz-ne
pozwoliły ustalić że ta
jemnicze kule powstały 40
milionów lat temu na skutek
krystalizacji zachodzącej w
wysokiej temperaturze wul-kanicznej
Potoki lawy mu-siały
niegdyś zalać cały ba
dany teren Stopniowe jej
stygnięcie powodowało krys-talizację
cząsteczek wulka-niczeg- o
szkliwa
inwpKitaryzacja
MRÓWEK
Naukowcy ZSRR stwierdzi-li
że jeżeli na powierzchni 1
ha znajduje się od 3—6 mro-wisk
to szkodniki drzew liś-ciastych
i iglasych nie roz-mnażają
się a nawet nie ma-ją
prawa życia Ta zadziwia-jąca
pożyteczność mrówek
została ostatnio uwieńczona
w zaprowadzonym na terenie
Estonii spisem mrówek Pra-cownicy
naukowi sporządzili
spisy mrowisk Siedziby tych
pożytecznych owadów zostali
ponumerowane a mrowiska
usytuowane w pobliżu dróg
i szos zostały ogrodzone ba-rierkami
ochronnymi
ŻYCIE PRZYSZŁO
Z KOSMOSU?
Australijski astronom dr
Nicolas Fourikis wpisał ostat-nio
metyloamine na listę
związków znalezionych w
przestrzeni kosmicznej
Wchodzi ona w skład jedne-p- o
z najprostszych amino-kwasów
klóre jak wiadomo
two'rzą białko Bez niego zaś
I
3£SJ
BUDOWNICTWO
MIESZKANIOWE
Ziedncczenie Budownictwa
Warszawa" — wspomagane
przez mieiskie przedsiębior-stw
? remontowe i budowlane
a także przez kilka przedsię-biorstw
budownictwa przemy-słó- w
ego przspoi7'o War-szawie
w 1974 r 906 000 me-trów
kwadrrtowcli powierz-chni
mieszkalnej w ponad
19000 mieszkań
KOPALNIA MIEDZI
Pod Siercczowicami 'w pow
głcgowskm) rozpoczęły sie
wstępne prace przy budowie
nowej czwartej w luhinkn-głogo- w
skini okręgu kopalni
miedzi W kopalni „Siproszo-yuce- "
zastosowane zesłana
najnowocześniejsze zdobcze
techniki górniczej
ZALESIANIE KRAJU
Ministerstwo leśnictwa i
Przemysłu Drzewnego usta-liło
że w 1975 r ma bć za-lesionych
około 100 000 hek-tarów
STREFA OCHRONNA
Będzin jest pierwszym mh-ste- m
które zaprojektowało
stwerzeme strefy ochronnej
Oznacza to ustanowienie ba-rier
oddzielaiacch skupiska
ludzkie cd zakładów przemy-słowych
emitujących pyły lub
gazy craz zbyt hałri!iwvch
Brana jest pod uwago ziiana
Ickalizacii zakładów już ist-niejących
GŁÓWNY WYDATEK
Według oficjalnych danych
Głównego Urzędu Statystcz-neg- o któn przeprcwsrdził ba-dania
nad zeszłorocznymi bu-dżetami
rodzinnymi wydatki
na zjwność wynosiły ponad
40 prec wszystkich wydatków
pracowniczych
W grupie naiserzej wyna-gradzanych
chłopo robotni-ków
te same wydatki wynio-sły
nawet 469 proc i aż 53 3
proc w grupie emerytów
chocaż wiadomo że ludzie
starzy zbt wiele nie jedzą
żywa materia nie mogłaby
istnieć
ślady obecności mehjlo-amin- y
wykryto w promienio-waniu
radiowym pochodzą-cym
z cenUum naszej Galak-tyki
a także z okolicy odda-lonej
od nas o ok 1500 lat
świetlnych mgławicy Orion
W tych samych obszarach za-obserwowano
istnienie cząs-tek
kumsu mrówkowego Moż-liwość
utwoizema z nich
białka stanowi więc jeszcze
jedną przesłankę przemawia-jącą
za dawno już znaną hi-potezą
według któiej życie
przyszło na Ziemię z kosmo-su
f0 1900 LATACH
Przeszło 200 lat temu w
Pompei — mieście które zo-stało
zalane lawą wulkanu w
79 roku po nar Chrystusa —
odkopano willę bogatego i
niezwykle — jak na ówczes-ne
czasy wykształconego Py-mianin- a
Calpunniusa Piso
W domu tym znaleziono wie-le
bardzo cennych przedmio-tów
które pomogły do od-szy- fi
owania historii tego
miasta
Najcenniejszym znalezi-skiem
były niewątpliwie pa-pirusy
Niestety — leżąc pra-wie
1700 lat pod warstwą la-wy
— prawie że zupełnie się
zwęgliły I doviero niedawno
austriackiemu vr?onenv A
Fakelmannnwi vdafo ve wy-naleźć
svosób occ'"' n zni-szczonych
przez wieki papi-rusów
OKRĘTOWY HAMULEC
Znanay specjalista Gdań-skiego
Centrum Techniki O-kręto-wej
Jerzy Piskorz-Nałę-c- ki
wynalazł hamulec dla o-kręt- ów
Opatentowany już
wynalazek polega na zastoso-waniu
po obu stronach kad-łvba- r
specjalnych płyt które
wysuwane hydraulicznie
pizyjmują położenie ukośne
do osi okrętu Hamulec ukry-ty
jest w specjalnych zagłę-bieniach
poszycia kedłubu
Urządzenie Nałęckiego nie
tylko skutecznie hamuje roz-pędzoną
masę okrętu lecz
--pozwala mu także zachować
pełną zdolność manewru