Zwilazkowiec Alliancer, June 01, 1966

              V:n
"" —— : '" " ™$3n W : - T-- ] J
ORGANIZATORA POLSKIEGO NARODOWEGO KATOLICKIEJ® SClOJiAfi'
S5 DlbMJI'
j_ — luroazi" br
i i we "
Go najmniej 10000 Polaków w Kanadzie 300080 w USA i 200000 w
- ttfiti Iffite Ha? 0
i
Franciszek Ho- -
kwietma 1866
Żarki powiat
hanów kolo Krakowa Byl
'ednym z Siedmiu dzieci
1 1 Moru z Kosowskich Ho- -
r — - lrt- - Arrr Kwi
cem którego skromne za- -
lu z trudność iq poKrywaiy
jty utrzymania licznej ro- -
wulzieci u od najmlod-:- h
lot mutioly piacować
Franciszek I lodur ućzęsz- -
:l do szkoły powszechnej
Żarkach oraz w Chrzano- -
o następnie do gimna- -
Lm sw Anny w Kranówie
t ukończył z odznacze- -
fO UKonczeniu gunna-i- i
t--
n
studiował na Uniwersy- -
tie jogiciionsKim w irciK-u-- j
teologię i tam z rąk kar
ało Dunajewskiego olrzy- -
mżsże świecenia kapłan
ie wyiecnai następnie ao
rnów Zjednoczonych gdzie
[seminarium św Wincentego
[sńczyl studia teologiczne i
[rzymsko-katolicki- ej katedrze
Lriolra w Scranton Pa zo- -
wyświęcony na księdza
sierpnia 1893 r
Franciszek gdy
w' marcu roku
Proc§ kapłańska rozpoczął p wikary w Najśw
Jezusa 1 Marii --w Scran- -
B °a Już w norrnłknrh
5) Pracy kapłańskiei wvka- -
w' wielka inicjatywę spo- -
ffZnQ i organizu-- W 'óżne stowarzyszenia pa- -
ntzne mlodzieżv nn- -
urzgdzaiac imorezv i
głowienia pafodowe a
e rozpoczął wydawanie"
Polskiego Następnie
Przydzielony do Darafii
Irackiej 'Ródźmy w
Ipntcn o potem przenie-Ę- V
ao Nantićoke-
- Pa jako
VSZCZ lmr(0„1 — lł:„:
'i5" świetei
--
"
Wroku 1896 członkowie
PXff Kj5:A„ -- C_„_ l„„
Izi w tym roku setną rocznico urodzin biskupa Hlodura
llll!iillll!llilllll!!llllllllllilllllllllllllllllill!l!lllllllllllll!lllllll!IM
i Mani w Scranton pokrzyw-dzeni
przez proboszcza ks
Austo zwrócili się biskupa
0'Hara aby usunqł ich pro-boszcza
Ponieważ biskup me
chciał tego uczynić doszło
do poważnych nieporozumień
parafian z proboszczem któ-leg- o
me chciano wpuścić do
kościoła Na pro-boszcza
ks Austa biskup
0'Hara wezwał policic która
aresztowała wielu parafian
Wywołało to ogromne rozgo-ryczenie
wśród parafian któ-rzy
postanowili zbudować wła-sny
kościół przy ul Locust
Na zebraniu xirafian odby-tym
7 marca 1897 r posta-nowiono
zwrócić się do ks
prób Franciszka Hodura któ
rego znano i lubiano z 'czas-ów
kiedy byl wikarym w tej
parafii W trzy dni potem
wysiano do niego petyqę za-wierajęcą
250 podpisów z
prośbg aby przyjql próbo-bóstw- o
w nowooroanizującej
się parafii "
Nodur to wez
wanie i w meazieię ii mar--
'
Ks Hodur przybył do Scranton
1897
kościele
narodowa
nnv
Świętej
TróicvV
do
żądanie
Ks przyjął
ca 1897 r przybył do Scran-ton
a w tydzień potem od-prawił
pierwszą Mszęjśw w
sali pod budującym się ko-ściołem
Po nabożeństwie od-było
się organizacyjne zebra-nie
nowe] parafii
' Nastąpił teraz ok"res walki
o utrzymanie nowej parafii
o jej uznanie przez władze
kościelne a co najważniejsze
o uznanie praw ludu polne-go
W 1898 r ks Hodur wy-jechał
do Rzymu i tam wła- -
dzom kościelnym przedłożył
trzy warunki 1- - by kościelny
majolek był własnością tych
którż dany majątek budują
i nłrnmuia: 2 by było wolno
parafii wybierać zarząd czyh I
7
— — — — — — — ™ — — — — — — — ' " j
biskupi nie narzjjcalparaf
proboszcza bezźgbdy para
fian - tfv
i ta tr j vn7 ':T]"nł-Mr-i iuvj : er ł -- t -- ł Ł — - "m ji -- łiiLt 'trjrTr t -- nti irrŁini (Łnfi m aiw'iv iił i -- t --t-v
k — _ ł
Niestety starania jego nie
odniosły najmniejszego skut-ku
i ks Hodur powrócił do
Scranton aby niezależnie od
kościoła rzymskiego prowadzić
rozpoczęte dzieło 'W kilka
tygodni po powrocie z Rzy-mu
ks Hodur Ńjego parafia-nie
zostali wyklęci przez pa-pieża
Ks Hodur" odczytał tę
klątwę z ambony przed sumą
spalił ją a popiólkazał wrzu
cić do strumienia płynącego
u stóp wzgórza na którym
wznosi się kościół
Od tej chwili- - parafia pod
wezw św -- Stanisława B i M
poci przewodnictwem ks Ho-dura
weszła na rnowe drogi
w
ii 4 licząrriwmpmdctBoza iWymfr) przybyło fl7&
-- _ tiiaiij'i łi ift ""ałifcjy r 'j ht " - - "w- -ł "wnlńKf PńoftleienfiJfjdiiśSD ćf "chowńc h'Jfr nświi
Hii- - ciYTO(-f- Ki V T TVw: &-- tri
wania z Rzymem ks Jiodur
zwołał ' zebranie parafialne
na którym' przeprowadzono
uchwałę zerwania z papieżem
i rzymsko-katolicki- m Kościo-łem
Ażeby udowodnić lo ks
I lodur odprawił Mszę święlg
w polskim języku na Boże Na-rodzenie
1900 roku
Nowopowstały polski Kościół
począł rozszerzać swą dzia
lalność Lac?yły się z nim nie-zależne
parafie oraz powsta-wały
nowe parafie w ramach
zasad polskiego Kościoła
W 1904 r ks Hodur zwo-łał
do Scranton Pierwszy Sy-nod
Polskiego Narodowego Ka-tolickiego
Kościoła na który
OF
GOVERNOR'S OFFICE
IIARRISBURC
delegatów
''?- eckich ' - if-- w' 'fM'iłr'
du- -
reore- -
fc:T-"łji--J- „
zentuiąwcntfTgfuz wówczas
2Ó000V wiernycli Na tym Sy-nodzie
został utworzony Pol-ski
Na'°dowy Katolicki Ko-ściół
oraz wybrano ks Hodura
jego biskupem i kierownikiem
Postanowiono iakże utworzyć
seminarium duchowne PNK
Kościoła Biskupstwo okazało
się koniecznością ponieważ
Kościół rozwijał sie ilość pa?
rafii rosła potrzebu
administracji oraz księ-ży
i
w Narodowym Kościele
Jurysdykcje biskupa Hoddra
coraz to więcej
księży z niezależnego rzymsko-kat-olickiego
Kościoła a
( ich parafie Igczyły się z Na- -
Orętlzic Gubernatora Sianu PcnnsyWanią- -
Hon~ Williama W Scraniona
COMMONWEATLH PENNSYLVAHIA
byłosprę-żyste- j
wychowanych wyświeco-nych
przyjmowało
- ' Mrtrcli iii 1DCG
(
Iłan pleaced to cali to the zittention of Pennsylvonians
theforthcooing Aprillrit obserance of the lOOth AnnWersary
of the birth' of the late Biohop Francis Hodur - -
He became v'ell-kno- vn in the Scranton area and later
throuehout the world as a champion of the poor and( %i
unfortunate and as a leadine rc-liGio- us tcoclier '?
Ite-i-- ś the Xounderof the Polich Natioiial Catholic -
Church in America the Polish National Union of Ataericu' the
Savana'rolo Iheoloeical-Seminar- y in Scrdnton and the Spójnia
Home for the'Aeed and Disabled in Kayaiart to mention only
a few-o- f -- his accomplishments '--
Bishop Hodur'5 finał sernon was delivered in 1953
in the Cathedral of Scranton about a week before hic death
1 urge the people 'of -- Pennsylyanta to join Scrantonians-i-n
payińc tribute to the cienory of-thl- s outstanding -
oreli£ius leader on April lst -- & - -
r ri-- " ""i l !
' 'i '1 itfUil - + rrsfttWiLMAu iv n
' - ' i ' -- i
'-- 1 - -
CRAIITOH
f
Powinei zamieszczamy Orędzie Gubernatora Stanu Pennsylwanja Williama
W Scrahtona wydane w związlA-z- e stuleciem -- urodzin te biskupa Franciszka
Uodural-pYzypominając- e spoleczeństwuże ks biskup Franciszek Hodur rozpoczął
swą historyczną dziaWnośt religijną w Scranton Pa a więc w stoma Pstxsylvxma
Z lej okazji Parafia PNK-ś- w Jana wToronio Oni
' wydaje niniejszy dodaiek do "Związkowca'
rodowym łościplem Na tym
synodzie uchwalono pierwszą
konstytucję PNK Kościoła
We 'wrześniu 1907 r ki Ho-du- r
udał się do Holandii gdzie
otrzymał sakrę biskupią w
mieście Utrechcie a rąkstaro-katolickieg- o
arcybiskupa Ge-rarda
Gula i biskupów Jana
Von Thiel i Mikołaja Bartło-mieja
Spit Przez ten akt Ko-ściół
PNK wszedł do' Utrech-ckieg- o
Związku Starokatolic-kiego
Kościoła do którego
należą staro-katolicki- e Kościo-ły1
Holandii Szwajcarii Nie-miec
Austrii fCzech
W 1908 r( dzięki inicjaty-wie
i staraniom ks biskupa
Hodura" została' "założona Pol-- 1
ska Narodowa Spójnia orga-nizacja
bratniej pomocy któ-ra
obecnie liczy ponad 32000
członków i jest czwartą co do
wjelkoścl yśród polskich or-ganizacji
bratnie pomocy w
USA - '
Łr Ks biskup Hodur 'był zało- -
zycielem Domu Starców iKa- -
lek na farmie1 Spójni w Way-ma- rt
Pa w '[927 r( a w 1933
r dzięki jego inicjatywie po-wstało
na farmie Spójni Schro-nisko
Dziecka Polskiego
W~1897 r- - a więc w tyrn
samym roku' kiedy powstał
PIKK w ScrantorC ks Hodur
założytygodnik -- "Straż" 1dó- -
rego celem (poząfogólnyini in
formacjami była -- pbronal no
wego Kościoła a Tarazem sze
rzenie jego nauki wśród Po
lonii amerykańskiej Tygodnik"
"Straż" przeszedł na włas
ność Polsko-Narodow- ej Spójni
w 1923 r a ks biskup Hodur
założył równocześnie nowy-t- y
godnik poświęcony wyłącznią
sprawom PNK Kościoła —
"Rolę Bożą"
Ks biskup Hodur mapisał
wiele książek i broszur na te
maty religijne i narodowe a
ponadto kilka tysięcy artyku-łów
które umieszczone były
w "Straży" i "Roli Bożej" a
także w innych pismach Był
on też autorem licznych wier
szy religijnych kolęd oraz
pieśni jak "Tyle lat my Ci o
Panie" która po raz pierwszy
była śpiewana w 15 rocznicę
powstania PNK Kościoła t któ
rą Synod PNK kościoła przy
jął jako hymn PNK Kościoła
Poza działalnością kapłań
ską ks biskup rjodur brał
czynny udział w pracy naro-dowej
wśród Polonii amery
kańskiej Działalność ks-- bi-skupa
Hodura nie ograniczała
się dó Stanów Zjednoczonych
oraz Kanady gdzie także po
wstały parafie PNKK ale ró-wnież
z chwilą zakończenia
--szej Wojny Światowej i oswo
bodzenia Pdlski rozpoczął
działalność rellgWno-odrodze- -
niową wśród naszych rodaków
w zamorskiej Ojczyźnie
Pierwsze jego próby założę-- 1
nia Kościoła Narodowego w
Polsce datują się jeszcze z
czasów sprzed 1-s- zej Wojny
Światowej Kiedy wyjechał' do
Rzymu wstąpił także do Kra
ju i h tej sprawie rozmawiał
z ks Stojałowskim a przed
samą 1-- szą Woj'nq Światową
był w Zakopanemy gdzie na
ten temat miał rozmowę z
Józefem Piłsudskim Jednakże
wówczas mie było sprzyjają- -
cych warunków ku założeniu
PŃKK na'-ziemfachrPolskr- pod
zoboraml
-mLr ił
Po I -- szej Wojnie światowe)
w 1921 r wysłał ks biskUp
Hodur do Polski ks'Brpriisłh"-w- a
Krupskiego któregczaefa-nie- m
było przede wszystkim
niesienie pomocy zniszczone-mu
wojną narodowi polskie-mu
atakżezorientowariiosic
co do możliwości założenia
„ # 1'INK NOSClOlO
tfc
fWłfe?
Ostąfecznie
PNK Kościół powstał najpierw
w Krakowie w 1921 riYi
Ks biskup Hadur wyjeżdżał
kilkakrotnie do Polskibstatrtl'
raz w 1935 r W Polącejczę -
sto interweniował HU władźNV-'ł'- %
-- prawie PN! kościoła
Od 1937 i ksjbiskdpo"
dur począł chorować na'oczyr"
'Jednak pomimo- - btale słabną-cego
zdrowia i utraty "wzroku --
nie przerywa swej pracyika- -
płońskiej dalej groslłkaza'-- '
nia brał udział iwłzebrańiack't
służył zawsze radą we%'szel' ' '
kiclV 'sprawacn j Ihteresojyar
się tiiml pra(vte do osTałlj '
chwili swerjo ycia 4J$$$t
Ponad tr7y'ostafnieiataiiy- - Sl
cia-zmuszo-ny
był pozostać!
w swym pokoju ' jednakżeprzy
pomocy (głośników walszyjji '
ciągu wygłasza) naukldo
nadto brał udzjał wjiebcą-- r'
niach 'zarówno' ?dućnowftych 'm
uis i iwiecMcn przyirnpwai '
przybywającyclidb plbM
"S ' iMMiwisuA ra&Khrjfc
mWSmmSĘmm
miU
Zdjęcie ks bpo Hodura #
z ostMnlcIMatfi?
Covazniezasfabł zjpocząt-kie- m lutego (°53 r StartJęgo
♦zdrowia pogarszał się ńiźjpp- -
kojąco AV poniedziałek)l Sku-tego
p 7 rano nagle zasłabł
i przyjąwszy ostatnie jŚa(ra-nieńt- y
o 720 rano oddoJSfu
'cha Bogu " " &$jĘBzt
Przy1 łożu umierającego' Łjy 1 1
obecni) ks biskup JanMlsfa-- '
szek ks Anoni RyszdrjZyg
inunt Nowickie drJanJrze-- '
jewśki oraz dwie pielęgniar
ki: Maria Żurawska i Dorota' s- -
Szczepańska:Nyx:ftJl MtM'--
{Opracowane na -- 'podstawiał
artykułu "Roli 'BożejifoŚoif ''
uiiiei iiiuiuinu1 iiiuiieyuł
u jrs
i '-- J-IH WWIWS VCVI3W komitety parataine __? &#: Y&v i 1 z ?t
J ŚT lit ił'
Jł
'
S4