Zwilazkowiec Alliancer, August 12, 1981

              ?' # —"Vr !'-- - - -
t V j1
_ f - vv Aft 4?
u - Afc '¥' STU 5 ZWIĄZKOWIEC — rnfln" 12 sirrnnin 10B1 r flft ń?ź1
"Związkowiec" (The Allianrcr)
Piinled nncl Publisiipd cvpry Monday and Wedhpsday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMlTED
1Ó30 Dloor Stieeł Weił — Tóronło Ont Canada — MoP 4A8
Telephones: 531-249- 1 531-249- 2
Second chss mail rcgislration numbcr 1673
Offlcinl Orsnn of Tlie Polisli Alliance of Canada
I Wmrnw — Cluirnian of tlie Doard
Gustaw StoillmuM
"- - —
3
f
W - Secrclary
Mo part of this publicatlon may ba reproduced or tfansmitłed
in any form or by any means without permisslon
pnENUMERAT~
Roczna — $2500 Półroczna — $1600 Pojedynczy -- numer — 35fJ
Za granicą: Roczna — $3300 Półroczna — $2000 '
' ——— ~" ' I "" "' "- "- '" ll -- — '" I U ! Kronika tygodnia w kraju
(Dokończenie ze str 1) dopuścili sie działalności anty-- 7
sierpnia piątek sowieckiej i domacia sie poło- -
Na Śląsku prawio milion enia kresu tej działalności
górników i pracowników prac- - Rząd domaga sie też by "So-mvsłowy-ch
praeprowadza 4- - lidarność" przestała posłunj-godzinn- y
slraik który zaczv- - wać sie sloganami o
na sio o 6 rano Przedstawi- - w Polsce
ciel "Solidarności" śląskiej w "Solidarność" oskarżona o
Katowicach podaie że wstrzy- - spisek 'w celu' przejęcia wła-mano
prace w 60 kopalniach dzy — "Trybuna Ludu" or-wen- la
i we wszystkich wiel- - gan partii komunfslycznej
kich zakładach przemysło- - publikuje oświadczenie wice-wyc- h
lecz transport i zaopa- - premiera Rakowskiego Ra-trzen- ie
funkcjonuią normal- - kowski stwierdza że w jego
nie Przedstawiciel "Solidar- - opinii i ku jego gorzkiemu'
ności" powiedział: "Nie mo- - rozczarowaniu celem "Soli-zem- y
bezczynnie przyglądać darności" nie jest wspólny
sie jak kraj coraz bardziej po- - udział w wydobyciu Polski z
grąża się w chaosie gospodar- - kryzysu lecz pogłębienie kry-czym- "
zysu"
Godzinny strajk odbywa sie Jednym z głównych moly-- w
Piotrkowie Trybunalskim WÓw 'w ataku prasy na "Soli-- W
Krakowie ok 12 tys osób darność" jest zarzut że zwią-bierz-e
udział w "marszu gło- - Iek zawodowy spiskuje w celu
dowym" Marsza odbywają sie przejęcia władzy w Polsce
także w Tarnowie Rakowski skarży się że jest
nem i Nowym Sączu Wysu- - oczywiste że "Solidarność"
wane są tam żądania by rząd powinna zaprzestać krzyczeć
więcej uwagi poświęcał pro- - że władze są niekompe-blcmo- m
klasy robotniczej lenlne i że należy je zmienić
Demonstrujący wyrażają też "Zamienić na jakie władze?"
poparcie dla propozycu rc- -
form gospodarczych wysunię
tych przez "Solidarność"
Rząd polski oskarża "Soli-darność"
o arogancje obraźli-w- c
zacliowanie się i przeja-wianie
szczególnie zlej woli
i stwierdza ze demonstracje
i "samobójcze" strajki mogą
tiko pogorszyć sytuacje
Oświadczenie rządu zostaje
_- lozpowszccnnionc przez r-oi- -
ska Agencje Prasowa Jest to
najostrzejsza krytyka "Soli- -
darności" w ostatnim okre- -
sie Zdaniem rządu związek
zawodowy dąży do konfron- - jicj
"Solidarność" zaprzecza
oskarżeniom i ze swej strony
oskarża rząd o rozpowszech- -
nianie fałszywych informacji
o Oro7bv skierowane nrzeciw
związkowi Rząd odpowiada:
"to kłamstwo" i zarzuca że
"Solidarność" celowo próbu-je
szkodzić krajowi
W kolejnych oskarżeniach
rząd zarzuca związkowi nieod-powiedzialność
i popełnianie
"aktów graniczscych z sabota-żem"
i stwierdza że za dal-szy
rozwój wynadków polna
odpowiedzialność będzie Do-nosił
związek jak donosi Tim
Sebastian warszawski kores-pondent
londyńskiej BBC
8 sierpnia sobota
Wałęsa chce dyskusji w TV
— Lech Wałęsa przywódca
"Solidarności" proponuje
przedstawicielowi rządu Ra-kowskiemu
nubliczną dysku-sje
w telewizji by odpowie-d'ip- ć
na zarzuty rządu że
"Solidarność" odpowiada za
zerwanie lozmów
"Solidarność" zarzuca że
nieudolność rządu spowodo-wała
złe funkcjonowanie svs- -
rżenia komisji związkowej
nadZOriljacej rozdział Żywno- -
--"- a'- t'jij""-~'""'-1'a?-Evfj'tr'- 1i
WladiC7aAskt
głodzie
Zakopa- -
Ed!lor-In-Chi- ef
ijyLa iuihuwhM
"Solidarność" stwierdza że
rozmowy załamały się kiedy
Rakowski zażądał by do
wspólnego komunikatu władz
i związku wstawić oświadcze-nie
że "Solidarność" odnosi
się krytycznie do protestów w
sprawie żywności "Solidar-ność"
stwierdza że Rakowski
miał powiedzieć że takiego
niiiMorlpmiin łnnHn"l nrrnwminr ""y""-"-"-- "
i17'? Możliwość kompromisu - Mimo osrci wydany zdań
nrwue się J""1'0"
kompromisu Solidarność
zaprosiła przedstawiciela rzą- -
lu swe obrady poniedzial- -
owe w Gdańsku 'Trybuna
Ludu" na zakończenie swych
?tak°w na zwiazek stwierdza
ze leaynym wyciem B5t po
wrót do okrągłego stołu i że
żadna ze stron nie odżegnuje
się od dalszych dyskusji Ga-zeta
kończy apelem do "zdro-wego
rozsądku i dobrej woli"
Spotkanie Kani z Breżnie-wem?
— Zachodni dyplomaci
w Warszawie zwrócili uwagę
że polska prasa nie informuje
o udziale Kani w rozmowach
Kulikowa i Jaruzelskiego Ro-zeszła
się wiadomość' o cho-robie
Kani Mówi sie też o bli-skim
spotkaniu Kani z Breż-niewem
na Krymie w czasie
tradycyjnych wakacyjnych
spotkań Breżniewa z przywód-cami
wschodnioeuropejskimi
Według jednej wersji spot-kanie
z Breżniewem miało
nastąpić w poniedziałek dru-ga
wersja wymienia następny
tydzień
9 sierpnia niedzieia
"Czy miałem się czołgać na
kolanach?" — Rakowski
snów oskarża' "Solidarność" o
nrzerwame rozmów mówi ze
zwlqzlcu zawodowego że zwia- -
pl-- nip nnwinlon zsiiwniiW- - - VKW1 U-V4"- V
że ma do czynienia z rządem
temu przydziałów żywności arogancja to zbyt łagodne sło-na
kartki i domaga Sie UtWO- - „ nn nkrnślpnio 7nrhnwnnin
sci
na
Spotkanie marsz Kulikowa "Czy miałem się czołgać do
i aen Jaruzelskim — Polska nich na kolanach?" pyta Ra-Agenc- ia
Trasową infonmiie kowski "Solidarność" składa
o spotkaniu w dniu dzisiej- - odpowiedzialność za przerwa-szv- m
(sobota) w Warszawie nie rozmów na barki rządu
miedzy naczelnym dowódcą 5 tys demonstruje w Kros-si- l
Paktu Warszawskiego mar- - nie -=- - Tymczasem w Krośnie
szalkicm Wiktorem G Kuli- - odbywa sic marsz ok 5 tys
kowem a polskim ministrem osób protestujących przeciw
obrony i premierem gen brakom żywności Marsz odby-Woiciech&- m
Jaruzelskim Ofi- - va się mimo apelu "Solidar-cjaln- e
sprawozdanie ze snot- - ności" o odłożenie demon-kani- a
podaje że obaj dowódcy slracji
przedyskutowali "bieżącą Na zakończenie demonstra-działalnoś- ć
sił zbrojnych la- - cji w Krośnie uchwalono rę-cznie
z zagadnieniami goto- - zolucje domagającą się na-woś- ci
bojowej polskiej armii tychmiastowego wprowadzę-któr- a
jest niezawodnym ogni- - nia zmian gospodarczych
wcm systemu obronnego Władze zgadzają się na żą-Pa- ki
u Warszawskiego" danie Wałęsy by umożliwić
Spotkanie zbiegło się z mu 20-minuto-wą
telewizyjną
wielkimi manewrami sowiec- - dyskusję z Rakowskim Wale-kim- i
na morzu Bałtyckim a" sa zmuszony jest odrzucić
prasa zachodnia uznała jo za ofertę bo godzina propono- -
próbe wywarcia presji na "So- - wanej dyskusji zbiega sie z
lidarność" w celu przerwania terminem zebrania władz "So--
akcji protestacyjnej lidarności" zwołanego dla
Spotkanie zbiega się też z podjęcia decyzji w sprawie
intensywną kampanią prasy kryzysu w kraju
polskiej i sowieckiej skiero-- Agencja Reutera informu- -
wanej przeciw "Solidarności" je że gdańska "Solidarność"
W ramach tej kampanii prze- - odwołała "marsz głodowy"
ciw związkowi zawodowemu aby "uniknąć jakichkolwiek
rząd ogłasza tekst swych żą- - incydentów w obecnej napie- -
dań przedstawionych związko- - tej sytuacji"
i w ub czwartek przed za- - Zebranie władz "Solidarno- -
łamaniem się negocjacji ści" wyznaczono na poniedzia- -
Dokumcnt rządowy oskar-- łck We wtorek ma się odbyć
ża "Solidarność" min o to zebranie Komitetu Centralne- -
że jej publikacje i doradcy go partii
Z historii Panoramy Racławickiej
Panorama we Lwowie
Panoramę pt Racławice
namalowali we Lwowie od
września 1893 r do maja
'180-- ł r Jan Styka i Wojciech
Kossak przy pomocy L Bol-ler- a
T Popiela i Z Rozwa-dowskiego
Mierzy ona 120 m
długości 15 m wysokości wa
ży 35 tony Autorom pomy-słu
chodziło o zamanifestowa-nie
pamięci o tradycjach na-rodowych
w setną rocznicę
Insurekcji Kościuszkowskiej i
zwycięskiej bitwy stoczonej
przy udziale chłopów-kosynie-ró- w
pod Racławicami 4 kwiet-nia
1794 r Organizatorami
przedsięwzięcia byli ludzie
przygotowujący Powszechną
Wystawę Krajową we Lwo-wie
a na czele Komitetu Pa-noramy
zawiązanego w stycz-niu
1893 r stał historyk L
Kubala Specjalnie tkane płó-tno
zakupiono w Brukseli że-lazną
konsliukcję L Ramuł-t- a
— w Wiedniu Budynek
był gotowy w lipcu 1893 r
Panoramę udostępniono 5
czerwca 1894 r pół miliona
zwiedzających w pierwszym
półroczu jej istnienia było do-wodem
uznania społecznego
dla tego dzieła
W roku 1912 Zarząd miasta
Lwowa wykupił Panoramę od
72 udziałowców którzy sub-skrybowali
jej wzniesienie
W czasie I wojny światowej
w 1918 r Panorama została
uszkodzona po renowecji u-dostępn- iono ją publiczności w
1928 r Popularność dzieła
byłą wielka przeciętnie zwie-dzało
ją 75 tys osób w roku
dochód z biletów wstępu w
1918 r wyniósł około 30 tys
złotych
Poważnie uszkodzone zos-tały
budynek i płótno podczas
nalotu w 1944 r Na polece-nie
Lwowskiej Galerii Naro-dowej
mającej nadzór nad
zabytkiem malowidło zdjęto
zwinięto na walec i zabezpie-czono
w skrzyni (w klasztorze
Bernardynów)
Pierwszy Komitet Odbudowy
Panoramy we Wrocławiu
W 1946 r w wyniku sta-rań
rewindykacyjnych decy-zją
władz sowieckich przeka-zano
Polsce część zbiorów
lwowskiego Ossolineum i ob-razów
z muzeów Lwowa oraz
Panoramę Rząd PRL zdecy-dował
o skierowaniu tych ko-lekcji
i Panoramy do Wroc-ławia
Odebrała je w lipcu
1946 r w Przemyślu delega-cja
z Wrocławia której prze-wodniczył
dyrektor Ossol-ineum
F Pajączkowski a w'
skład wchodzili min dyrek-tor
Muzeum śląskiego (obec-- '
nie Narodowe) 1 GLittler i
jako przedstawiciel rządu dr
A Gieysztor We Wrocławiu
zawiązał się pierwszy z powo-jennych
Społeczny Komitet
Odbudowy Panoramy Racła-wickiej
który min zebrał
fundusze (do lipca 1947 r
1400 tys zł) i ogłosił kon-kurs
na projekt pawilonu w
Parku Szczytnickim
Złożoną w szkole przy ul
Klęczkowskiej Panoramę o-bejrz- ano
komisyjnie w 1948
r Prace zabezpieczająco płót-no
prowadził zaproszony
przez Komitet prof W Szym-borski
z Krakowa Otrzyma-ne
w wyniku konkursu pro-jekty
dla rotundy pozwoliły
Komitetowi wystąpić do M-inisterstwa
Kultury i Sztuki o
pomoc finansową dla dalszej
realizacji zamierzenia Jed-nakże
odpowiedzią było tylko
wyasygnowanie drobnej kwo-ty
na transport płótna Pano-ramy
ze szkoły oraz zamknię-cie
sprawy przez ówczesnego
ministra stwierdzeniem "i nie
poruszajcie więcej tego za-gadnienia"
Powtórnie zwinię-tą
na jeden drewniany wa-lec
Panoramę przejęło Mu-zeum
Śląskie 1953 roku
Okres drugiego Komitetu
W kwietniu 1956 r dyrek-tor
Muzeum śląskiego T Gch-cza- k
wystosował do Komisji
Kultury Prezydium Woje-wódzkiej
Rady Narodowej
memoriał o konserwację i u-dostepn- icnie
Panoramy a w
prasie ogłosił otwarły list do
ministra Kultury i Sztuki K
Kuryluka Zgodność władz lo-kalnych
i społeczeństwa była
całkowita Powołano Komitet
Odbudowy Panoramy Racła-wickiej
postanawiając oddać
Panoramę publiczności "naj-później
do końca 1960 roku"
W Muzeum śląskim przy-gotowano
warunki do konser-wacji
płótna Pafawag znów
dostarczył potrzebny sprzęt
W lutym 1957 r rozpoczął
prace zespół konserwatorów
pod kierunkiem prof W
Szymborskiego Zabiegi pole-gały
na częściowym wzmoc-nieniu
płótna i oczyszczeniu
powierzchni malowidła dal-szo
można było robić po roz-wieszeniu
malowidła w rotun-dzie
Nic było jej Po roku
więc (luty 1958 r) Panotame
zwnięlo znów na metalowe
walce starannie zabezpiecza-jąc
poszczególne fragmenty
Jeden tylko bryt (przedsta-wiający
Kościuszkę na ko-niu)
wystawiono w holu Mu-zeum
W kwietniu 1957 r po
przywiezieniu ze Lwowa przez
kustosza J Wójcieka i inż
O Czernera planów i pomia-rów
pawilonu Panoramy Sto-warzyszenie
Architektów Pol-skich
ogłosiło ogólnopolski
konkurs na projekt pawilonu
Budowę finansować miał ze
składek społecznych Fundusz
Odbudowy Stolicy który na
krajowym zjeździe w 1958 r
przeznaczył na len cel 18 mi-lionów
zł Podjęcie wszakże
samej budowy opóźniało sie
jako nic pierwszoplanowa in-westycja
miasta Powodowało
to dezaktualizację tak doku-mentacji
technicznej jak kosz-toiysó- w
Wreszcie pod nacis-kiem
opinii publicznej rozpo-częto
w 1961 r kopanie fun-damentów
a "Mostostal''
przygotował konstrukcję da-chową
Wolno jednak sadzić
że były to działania rozmyśl-nie
powolne skoro jeszcze
przed 1960 r przewodniczący
RN m Wrocławia zawiadomił
Konserwatora Zabytków (jed-nocześnie
członka Komitetu
Panoramy) że decyzją władz
nadrzędnych pawilon nie mo-że
być ukończony przed 1963
ickicm
Okres 1965 - 1968
Otoczona niejasnością i
milczeniem sprawa Panora-my
stała się znów publiczną
w 1965 r Wybrano nowe pre-zydium
Komitetu Odbudowy
Panoramy znów złożone z
czołowych postaci kulturalne-go
i politycznego życia Wroc-ławia
ale mimo ukończenia
budynku rotundy w stanie su-rowym
w 1967 r — w grud-niu
1968 r prace budowlane
znów przerwano Brakowało
dokumentacji na instalację
elektryczną i ogrzewczo-klimatyzacyjn- ą
brakowało mu-rarzy
— takie glosy prasy
dowodziły że budowa zespołu
Panoramy znów przestała być
pierwszoplanowa Nie spraw-dzona
wiadomość głosi że w
1968 r zapadła kolejna ocl-'gór- na
decyzja o wstrzymaniu
działań wokół Panoramy a
od około 1970 r zaprzestano
publikowania w prasie radiu
i telewizji jakichkolwiek wia-domości
na temat Panoramy
Racławickiej
Konserwacja
płótna Panoramy
w latach 1968 - 1973
Po 10 latach przerwy pod-jęto
konserwację płótna w
1968 r Prace polegały na
pizygotpwaniu płótna do za-biegu
wzmocnienia odwrocia
nową tkaniną Usunięto
wzmacniające odwrocie pasy
płótna oczyszczono je z ca-łej
powierzchni malowidła
zdjęto werniks Mimo kosz-townego
sprzętu i materiałów
do dublowania prace przer-wano
w 1973 r nawinięto
znów na walce pozbawione
wzmocnień i werniksu bryty
płótna złożono w pomieszcze-niach
Hali Ludowej
Ostatnie dziesięciolecie
Lala siedemdziesiąte przy-niosły
kilka sprzecznych po-stanowień
władz W 1973 r
Ministerstwo Kultury i Sztu-ki
odmówiło środków na kon-tynuowanie
konserwacji płót-na
W listopadzie 1974 r toż
Ministerstwo oświadczyło że
Panoramę przekaże się do
Krakowa Przez następne dwa
lata nie było decyzji W
kwietniu 1976 r minister
Kultury i Sztuki zwrócił sie
do wojewody wrocławskiego
o przekazanie Panoramy do
Krakowa W marcu 1978 r na
odczycie w Warszawie W So-kors- ki
zapewnił słuchaczy o
możliwości zgody kierownic-twa
PZPR na wystawienie Pa-noramy
w Racławicach Pona-wiane
zaś co roku (od 1974
do 1979) prośby Muzeum Hi-storycznego
o generalną de-cyzję
Ministerstwa w tej spra-wie
pozostawały bez odpowie-dzi
do grudnia 1979 r kiedy
to minister Z Najdowski o-świad- czył że dopiero po kon-sprwac- ji płótna znajdzie się
dlań lokalizację Władze
wrocławskie zaś około 1977
r bez poinformowania opinii
publicznej przesądziły o
przebudowie i tozbudowie ro-tundy
Panoramy na wrocław-skie
centrum kulluralno-kon-gresow- c Prace projektowe
związane ze zmianą przezna-czenia
obiektu kosztowały już
r
około 5 milionów złotych a
koszt przewidywany całości
owego centrum określa się na
5(50 milionów złotych
6 marca 1900 r ogólnopol-ska
14-osobo-wa
komisja kon-serwatorska
badała w Hali
Ludowej stan płótna stwier-dziwszy
naglącą konieczność
dalszej konserwacji oświad-czyła
z naciskiem że może
ona być przeprowadzona tyl-ko
w "docelowym budynku"
11 czerwca br Generalny
Konserwator Zabytków prof
W Zin polecił przewieźć Pa-noramę
do PKZ w Warsza-wie
które to polecenie wyko-nano
następnego dnia (walce
z płótnem złożono w odbudo-wanej
przez PKZ części Zam-ku
Warszawskiego) Oznacza
to że albo Generalny Konser-wator
sam przesądza miejsce
przyszłej ekspozycji Panoro-ni- y
albo że nie liczy się z opi-nią
konserwatorów
Powojennym losom Pano-ramy
Racławickiej towarzy-szyły
nieprzerwanie żądania
udostępnienia dzieła płyną
ce z Wrocławia i innych stron
kraju We wizcśniu i paź-dzierniku
1980 takie apele
mnożyły sie (np Koła ZBo-Wi- D
NSZZ "Solidarność"
Pracowników Muzeów Dolno-śląskich
walnego zebrania
wrocławskiego Oddziału Zw
Literatów Polskich) a pod
memoiialem środowiska le-karskiego
do którego dołą-czyły
się wszystkie wielkie za-kłady
przemysłowe Wrocła-wia
zebrano ponad 8 tysięcy
podpisów Z inicjatywy grona
lizyków Uniwersytetu Wroc-ławskiego
i Zarządu Wrocław-skiego
Okręgu Związku Pol-skich
Artystów Plastyków za-łożono
Społeczny Komitet Pa-noramy
Racławickiej we
Wrocławiu
Zebranie wyłoniło prezy-dium
Komitetu w składzie:
profesorowie A Tahn (prze-wodniczący)
O Czeriaer i M
Ziai (wiceprzewodniczący )
doc K Jarodzki i dr 1 Wy
Disiaj gdy oczy świata zno-wu
zwrócone są na Polskę nie-długa
powieść o powyższym ty-tule
staje się bardicj niż kiedy-kolwiek
aktualna i warta pole-cenia
Czytelnikom
Tadeusz Konwicki były czło-nek
AK jest scenarzystą reży-serem
a przede wszystkim pisa-rzem
„Mała Apokalipsa" to je-go
chyba już dziewiąta powieść
Tragedię AK przeżył jako włas-ną
stąd we wsyslkich jego li-tworach
znajdujemy echa rozra-chunku
i histoiią i społeczeń-stwem
Obrachunek len wzmaga
się w ostatnich dwóch powie-ściach:
„Kompleks polski" i
omawianej dlatego autor wyda-je
je w niezależnym czasopiś-mie
literacko-społcczny- m wol-nym
od cenzury )
Akcja powieści to dzień w ży-ciu
pisarza z opozycji w Warsza-wie
który prez kolesiów zo-staje
wybrany by „dziś o ósmej
wieczorem spalił się przed gma-chem
Centralnego Komitetu
partii" Jest to dzień koszmar-ny
wypełniony rozwrzcszcaną
całodzienną transmisją w tele-wizji
o wizycie sekretarza partii
Związku Sowieckiego dzień wy-ładowany
realiami obecnej Fol-s- ki
Dzień legitymowania oby-wateli
w cuchnących uryną bra-mach
dzień panoszących się
portierów i babek ustępowych
przesłuchiwali z nieodłącznym
mordobiciem i z torturami
dzień wyłączania gau wody i
elektryczności bez istotnych po-wodów
dzień braków (w barze
mlecznym brak mleka i to z
rana i to w dzień święta naro-dowego
22 lipca jest za to ma-ślanka
gdy natomiast przyjęcie
dla sekretai-- a jest wyslawlic)
Powieść obfituje w kaboty-nów
i cwaniaków i lo po obu
stronach politycznej bariery
Jest w niej dtio liazwisk rosyj-skich
Dostaje się powieściowej
opozycji bo jej intencje nic
zawsze są najczystsze wielu z
jej członków woli zapomnieć
pewne chwile w życiorysie i za-taić
niektóre źródła dochodu
Kolaboracji z reżim cm jednak
nic sugeruje Rysio z opozycji
robi furorę amorficzną prozą
bez interpunkcji Bułat reżyser
jest uwielbiany bo stara się na-dążać
za światowymi trendami
Ponurość beznadziejność i cy-nizm
życia codziennego łamie
ludzi czyni ich karykaturami
W lej atmosferze stary komuni-sta
towarzysz Kobiałka ku
zgrozie otoczenia rozpoczyna
przemówienie na wiecu od:
„Towarzysze zdrajcy towarzysz-ki
świnie" a'o i v tym ma swo
socki (sekretarze) oraz człon-kowie
— prof A Chełmoń-sk- i
dr E Krzaklewski inż Z
Sadlak red R Skała prof
E Małachowicz mgr D Stan-kiewicz
dr B Stcinborn ks
A Zienkiewicz prof H Zie-liński
Liczne deklaracje po-parcia
i współpracy z Komi-tetem
jakie masowo napły-wają
dowiodły że utworze-nie
Komitetu było społeczną
koniecznością
Prezydium Komitetu zabie-ga
obecnie o ostateczną decy-zję
władz przesądzającą ukoń-czenie
prac konserwatorskich
i budowlanych dla ekspono-wania
Panoramy Racławic-kiej
we Wrocławiu a również
stworzenie prawno-organizacyjnyc- h
ram dla swej działal-ności
Jednocześnie przygoto-wuje
się akcje upowszechnia-jące
problematykę Panora-my
(np wystawa w Muzeum
Narodowym odczyty itp)
Zakłady pracy dcklarr
pomoc rzeczową studenci
geografii i biologii — wiele
godzin pracy społecznej
Wszyscy dopominają się u-tworz- enia konta bankowego
na któie chcą wpłacać pienią-dze
Deklarowana pomoc rze-czowa
i finansowa jest tym
cenniejsza że prócz kosztów
dokończenia i wyposażenia
rotundy (szacowanych na ok
70 min złotych) i bardzo po-ważnych
kosztów konserwacji
malowidła — należy spodzie-wać
się szczególnych trudno-ści
w zakresie wykonawstwa
skomplikowanych prac tech-niczno-instalacyjn-ych
zwłasz-cza
że nic uwzględnia ich ża-den
plan inwestycyjny Tak
więc jedynie powszechne
współdziałanie — na które
pozwala liczyć dotychczasowe
zaangażowanie społeczeństwa
w sprawę — może stworzyć
realne szanse zamknięria hi-storii
przywrócenia Panora-mie
Racławickiej właściwej
jej funkcji w edukacji naro-dowej
Bożena Steinbom
"MAŁA APOKALIPSA"
je małe wyrachowanie Tłuma-czy
je bohaterowi powieści w
drodze do szpitala wariatów na-stępująco:
„O Boże Wszechmo-gący
już niedługo odpocznę
Ubiorę się w ciepły watowany
kaftanik wariata będę patrzył
w sufit drzemał myślał o tych
wszystkich panienkach których
kiedyś nic przyrżnąłem bo nie
wypadało czasem ocknę się po-bluźn- ic
sobie dowoli wykrzyk-nę
kilka ohydnych przekleństw
polskich i rosyjskich na które
od dawna mam chrapkę Panic
sąsiedzie u nas już zaczynają
szanować wariatów jak w Ro-sji"
Inny typek kapuś na usłu-gach
niedorozwinięty fizycznie
oblcśniak — Tadzio ze Starogar-du
pisze wiersze maszy o na-grodzie
Nobla i planuje pomścić
bohatera gdy sam stanie się sła-wny
Jest w powieści prawdzi-wie
gierkowski wykład z filozo-fii
politycznej przy którym sta-ry
Macehiavelli blednie
Język powieści to język jędr-ny
wzbogacony wyrażeniami
gwarowymi me wzdrygający
się przed używaniem słów moc-nych
Ktoś kto opuścił Polskę
w latach sześćdziesiątych lub
wcześniej może mieć trudności
ze zrozumieniem pewnych wy-rażeń
Powieść swoją chorobliwą at-mosferą
wciąga czytelnika Au-tor
szczodrze rzuca prawdziwy-mi
perełkami satyry żyje w
Polsce — musi lo być człowiek
prawdziwej odwagi! Delektując
się icli trafnością przysłuchaj-my
się językowi Oto kilka z
nich o Pałacu Kultury:
„Kiedyś za młodu był Pała-cem
Kultury i Nauki imienia
Józefa Stalina Ogromna spi-czasta
budowla budziła strach
nienawiść magiczną zgrozę Po-mnik
pychy statua niewolności
kamienny tort przestrogi A te-raz
lo wielki barak postawiony
na sztorc Zżarty przez grzyb i
pleśnie stary szkielet zapom-niany
na środkowo-curopejski- m bedroźu"
O dostawie żywności dla apa-ratczyków:
„Jak codziennie o lej porze
pędziła przez miasto w asyście
karetek milicyjnych pancerna
chłodnia z artykułami żywno-ściowymi
dla ministrów i sekre-tarzy
partyjnych"
O Orle:
„Biały nasz orzeł trzyma się
nieźle bo od spodu wspiera go
ogromna kula ziemska splecio-na
ciasno sierpem i młotem"
O polskiej fladze:
„Ale w tych naszych biało-czerwony- ch
przez lala czerwień
z KANADY
STOPA
DLA UPRZYWILEJOWANYCH
KLIENTÓW
PODSKOCZYŁA DO 2275%
Bank Kanady wyśrubował sto-pę
pożyczkową do rekordowego
ipoziomu 2124% z 2034% obo-wiązujących
' w zeszły czwartek
Dokonaj tego po tygodniu chwia-nia
się wartości 'dolara spowo-dowanego
wzrastaniem stopy po-życzkowej
w USA i rynkowymi
naciskami wewnątrz Kanady na
podniesienie rodzimej stopy
W ślad za tygodniową aukcją
walutową która ustanawia stopę
pożyczkową dla banków osiem
banków nie tracąc czasu pod-niosło
stopę pożyczkową dla
najbardziej uprzywilejowanych
klientów większość o jeden peł-ny
procent — do 2275cc Nie-którzy
pożyczkodawcy podwyż-szyli
również spłaty hipoteczne
Royal Bank of Canada zwiększył
stopę dla jednorocznych i trzy-letnich
pożyczek hipotecznych o
jeden punkt odpowiednio do
2125% i 2175%
Tymczasem po jeszcze jed-nym
nerwowym dniu na ryn-kach
wymiany waluty zagrani-cznej
kanadyjski dolar spadł do
8073 centów z 8090 centów
USA które notowano w zeszłą
środę Pośrednicy walutowi są
niespokojni 7 powodu postępu-jącej
w Kanadzie inflacji i no-win
że Rząd Federalny urucho-mił
zagraniczne rcerwy waluto-we
dla ratowania dolara Stwier-dzili
jednak że gdyby centralny
bank (Bank Kanady) nic pod-niósł
stopy pożyczkowej to spa-dek
dolara byłby jeszcze więk-szy
TYLKO OD STELCO ZALEzY
ZAKOŃCZENIE STRAJKU
Cccii Taylor prezes Oddziału
1005 United Steel workers of
America stwierdził że tylko od
Stelco Inc zależy wystąpienie z
nową propozycją kontraktu po
odrzuceniu przez strajkujących
większością głosów ostatniej o-ier- ty
kompanii
Możliwość wybrnięcia z impa-su
w rozmowach na temat kon-traktu
została udaremniona w
zwolna rosła a biel malała A
teraz nasz flagi też były czerwo-ne
ale z małym białym szlacz-kiem
u góry"
O gazecie:
„Gazety nikt nie czytał choć
zdobycie ich kosztowało wiele
trudu Ale gazety należało
mieć" „Przejrzę nekrologi a z
naszych nekrologów choć także
cenzurowanych można się wię-cej
dowiedzieć o życiu niż z ro-czników
statystycznych"
0 dokumencie osobistym:
„Chowam do kieszeni dowód
osobisty Bez niego ani rusz
Nazwisko imię data urodzenia
ojciec matka wzrost oczy
wszystko nieważne Ważny jest
mój kod kilka liter i rząd cyfr
Takiego zna mnie policja urząd
miejski służba zdrowia Takie-go
znają mnie komputery i pil-nują
żebym nic umknął nie
schował się przed ciemiężcami
nie wykręcił się od nahalncgo
protektoratu"
1 wreszcie o sekretarzu i hym-nie
narodowym:
„I na małym obrazku telewi-zora
widzę samolot a pod nim
dwóch grubych facetów całują-cych
się w usta To nasz sekre-tarz
a ten ich ruski car carów
pan polowy świata Tamtego
historia i geny wyposażyły w fi-zjonomię
kałmucką Popicścili
się i słuchają hymnów A na-szym
hymnem jest teraz Jlię-dzynarodów- ka
Dostaliśmy ją po
starszym bracie jak kamizelkę"
W tej ponurej powieści są
przebłyski nadziei Główna po-stać
choć jest znanym pisa-r- m
jest tak sponiewierany
przez życie że uważa się za
kompletne fiasko i gdy myśli o
przekazaniu czegoś potomnym
to jedynie oryginalnymi znaj-duje
własną maść na łupież
przepis na zaparcie i rady jak
wygrać w grę karcianą zwaną
oko Także postać stać jednak
na szczere uczucie do uczciwej
dziwczyny rosyjskiej Nadziei
Nie pozując na bohatera stara-jąc
się na wszystkie sposoby
uciec od ofiary ostatecznie
idzie on by się Spalić zaopatrzo-ny
w czarnorynkowy rozpusz-czalnik
importowany z Nowej
Zelandii (benzyna polska może
przecież zawieść!) i zapałki ze
sklepu walutowego z myślą:
Jeśli nic po mnie to po któ-rymś
z następnych poetów ro-botników
czy studentów przyj-dzie
raptowna wolność jak nie-spodziewany
początek lata"
Jakże te słowa brzmią świeżo
dla ucha polskiego dziś!
Władysław Pomarańskl
) Twleusi Konwluld- - „Mała AinflM-lms-- i" Umiloii Indei on Ccnsorslun
1979
momencie kiedy Cccii Taylor i
inni członkowie związku oświad-czyli
że nic podobają im się wa-runki
umowy zaakceptowanej na
początku zeszłego tygodnia
przeszło 7800 pracowników Al-go- ma
SIccl Corp Ltd w Sanlt
Sie Marie
Pośrednik w rozmowach Vi- -
'
clor Pathe stwierdził w zeszłą ł
środę że --„perspektywy zawar-cia
umowy są' bardzo oddalone"
i że istnieje bardzo mała szansa
rozwiązania obecnie problemów
strajkowych drogą mediacji
„Występuje ryzyko że jeżeli
'nawet będziemy próbować to
tylko pogorszymy a nic polep-szymy
sytuację"
15 000 pracowników Stelco w
Ontario wyszło na strajk po od-rzuceniu
oferty dyrekcji zakła-dów
przyznającej im podwyżkę
płac o 75 centów na godzinę w
pierwszym roku i 20 centów
więcej na godzinę w każdym z ' "
następnych dwóch lat trzyletnie-go
kontraktu
Tymczasem związek pragnie
dwuletniego kontraktu z pod-wyżką
o $2 na godzinę w piciw-szy- m
roku i $1 na godzinę w
roku drugim
WZROST CEN JAJEK
Rosnąca bez przerwy stopa
pożyczkowa zmusiła Canadian
Egg Marketing Agency do pod-niesienia
o jeden cent zapłaty
dla farmerów za tuzin dużych
jajek formatu A
Nie wiadomo dotąd czy to po-sunięcie
będzie miało jakiś
wpływ na ceny w handlu detali-cznym
ponieważ są one ustala- -
nc przez hurtowników i sprze- - P
dawców detalicznych
Decyzja agencji przemysłu
jajczarskiego została ogłoszona
dosłownie w parę godzin po po-daniu
do wiadomości przez Bank
Kanady o podwyższeniu stopy
pożyczkowej do 2124%
RAPORT O DZIAŁALNOŚCI
RCMP
Wkrótce po powrocie premie-ra
Pierre Trudeau z Afryki 18
sierpnia spodziewane jest wy-danie
obszernego raportu-komis- ji
McDonalda dotyczącego przy-szłości
sił służby bezpieczeństwa
w Kanadzie a także nadużyć po-pełnionych
przez RCMP we
wczesnych latach siedemdiesią--
tych" ' w
Raport ten jest rezultatem
czteroletnich badań prowadzo-nych
przez sędziego Sądu Naj-wyższego
Alberty Davida McDo-nalda
i dwóch komisarzy: Guja
Gilbeita z Montrealu i Donalda
Rickcrda z Toronto przekaza-nym
Rządowi Federalnemu 23
stycznia br
Od tego czasu materiał był
opracowywany przez zespół pra-cowników
Privy Council Office
ażeby po opublikowaniu nic
wzbudzał uprzedzeń do pracy
służby bezpieczeństwa
TRZECIE CIAŁO
ODKRYTO W BC
W rejonie Agassiz-Missio- n w
Brytyjskiej Kolumbii Royal Ca- -
nadian Mounlcd Police znalazła
trzecie zwłoki — młodego chłop-ca
o którym sądzi się że jest
jednym z ośmiorga zaginionych
w okolicy Lowcr Mainland w
ciągu ostatnich czterech miesię-cy
młodocianych osób
Ciało zostało znalezione w ze-szłą
środę przez psa policyjne-go
w Weavcr Lakc około 120
km na wschód od Vancoivcr i
blisko miejsca gdzie 25 lipca
policja odkryła inne zwłoki —
kilkunastoletniej dziewczynki vt
Chłopiec zginął parę dni wcze-śniej
od uderzeń tępym narzę-dziem
Zwłoki pozostają niezi-dentyfikowane
i tożsamość zabi-tego
nie będzie znana aż do za-kończenia
autopsji
Wiadomość o makabrycznym
odkryciu wywołała wrzawę wśród
rodziców zaginionej młodzieży
Ich zdaniem policja nic przy-kłada
się należycie do poszuki-wań
i zamierzają oni wszcząć
akcję poszukiwawczą na własną
rękę
Oprócz ostatnich zwłok po-przednio
znaleziono jeszcze: Ju-c'- y
Kozina lat 14 z New West-minst- er która zniknęła 9 lipca
zwłoki odkryto 25 lipca ze śla- - k
darni 19-krotne-go
pchnięcia no- -
żem i Daryn Todd Johnsudc łat
16 z Saskatoon który znikł 21
kwietnia podczas odwiedzin kre-wnych
w Coquillam Jego ciało
odnaleziono w pobliżu Mission 2
maja z przedziurawioną czaszką
Wśród ośmiu młodocianych
wspólny jest młody wiek: sied- - --
mioro miało od 13 do 17 lal
ósme — 9 lat poza tym jasna
płeć i jasne włosy Oprócz tego
nie ma żadnych wyraźnych po-wiązań
pomiędzy ich zniknię-ciem
które miało miejsce od 21
kwietnia do 30 lipca Wszyscy
zginęli w biały dzień na ruchli- - v
wym 16-kilometrowy-m'
odcinku V
w Lowcr Mailand Rodzice zagi- -
monycn przypuszczają ze mor- - fA
tierca używa do porywania
swych ofiar krytej furgonetki