Zwilazkowiec Alliancer, January 14, 1975

              m
jjSjiErsa Cf-4Łi--
iłł
' lnŁCiUJtóil 9IIU ł "W TFT ŁI -- I- j___H_tlMaMaaaaH_BaaaaHHaMaBaa(aBaB —M --VrQ?W
Henryk Tycnęr
K ierowany przez dra Witasz- - wojenci uzbrojeni w broń ma- - rozpoczęcia aresztowań) moie minimalne tak żeby nie 6powo- - kontakt do kantyny w mo-- ]$ie będziemy ustawać tychczas z? 1 Wskazane coś u — Ile i jakie eksponaty
ka Odwetu miał szynową Prawdziwym jednak D0Szczycić sie podrzuceniem dować naełei śmierci Backer J?J placówce Dla o- - jch ale stwier- - nich zamówić Gdy się tam się znajdowały?
również swoje komórki tereno
we nazywane inspektoratami
Ich założenie było zasługą por
Surmy a właściwe zorgpnjzowa-ni- e
— późniejszym dziełem
z najbardziej dynamicz-nych
i prężnych konspiratorów
Związku Odwetu (ZO) — Ed-warda
Norbeckiego (ps Ed-ward
Liedke Edek)
Najlepiej pracował inspekto-rat
ostrowski W jego skład
wchodziły także powiaty jaro-ciński
krotoszyński i
kaliski Dobrze zorganizowany
był inspektorat w Gnieźnie
Działały także inspektoraty w
Lesznie i Włocławku ZO miał
też swoich ludzi w Kościanie i
Olsztynie czego Gestapo nie
zdołało odkryć
W czasie śledztwa Gestapo
wpadło na trop jednej z tere-nowych
akcji ZO Przygotowy-wał
ją inspektorat ostrowski
Ludzie z ZO ustalili że niektó-re
mleczarnie powiatu ostrow-skiego
całą produkcję masła
wysyłają wprost do ftzeszy do
wielkich obozów wojskowych i
obozów szkoleniowych SS In-spektorat
miał już dokładny
spis odbiorców w Rzeszy Ku-rier
(prawdopodobnie Norbec-ki- )
przywiózł potrzebny mate-riał
bakteriologiczny Czekano
tylko na specjalne igły które
pozwoliłyby na wstrzykiwanie
bakterii do zamkniętych i za-plombowanych
beczek Aresz-towania
uniemożliwiły przepro-wadzenie
tej akcji
Inspektorat gnieźnieński do-konał
zamachu na kilka trans-portów
koni przewożonych po-ciągami
na front wschodni
Przechwycone przez Gestapo
meldunki informowały o znisz-czeniu
przez ZO 600 koni Ozna-cza
to że cały jeden pułk po-zbawiono
siły pociągowej
W samym Poznaniu ZO do-tarł
nawet do stajni jeździec-kich
SS i policji Jednakże za-dano
tu koniom zbyt słabe daw-ki
specyfików i dlatego cała
sprawa skończyła się na pad-nięciu
zaledwie kilku koni Po-zostałe
przy życiu" zwierzęta
Niemcy zaszczepili następnie
zmienili cały personel stajenny
i przeprowadzili tak gruntowną
dezynfekcję że niewiele brako-wało
a budynki spłonęłyby do-szczętnie
„ _ i
O powodzeniu akcji ZO z hit-lerowskim
okupantem przy tak
specyficznej technice walki de-cydowali
przede wszystkim ka-drowi
współpracownicy dra Wi-taszka
U Wojciecha Skrzypka pro-dukowano
specjalne gwoździe o
trzech kolcach Rozrzucone na
drogach — przebijały opony sa-mochodów
co w wielu wypad-kach
kończyło sie katastrofami
i śmiercią Niemców Wytwarzał
je także Teodor Konarski — z
zawodu ślusarz Według dostar-czonego
mu projektu sporządził
on formę odlewu główek gwoź-dzi
w które następnie wmonto-wyw- ał
ostrza Były to wzory
które drogami kurierskimi wę-drowały
do komórek ZO w in-nych
"miastach Wielkopolski
gdzie produkowano je w wiel-kich
ilościach Przeprowadzona
przez gestapowców rewizja w
mieszkaniu Teodora Konarskie-go
ujawniła około 100 sztuk go-towych
gwoździ oraz formy od-lewnicze
Drogerzysta Lucjan Nowicki
pełnił ważną funkcję zaopatrze-niowca
W stosunkowo niedłu-gim
czasie dostarczył on taj-nym
laboratoriom tysiące jedno
i dwu centymetrowych ampu-łek
do rozlania wyhodowanych
bakterii i przygotowanych tok-syn
On też postarał się o lep-sze
wyposażenie laboratoriów-Lucja- n
Nowicki wreszcie jako
pierwszy użył nowych środków
przeciw hitlerowcom Ale o tym
za chwilę
N a szczególny podziw zasłu
guje działalność Heleny
Siekierskiej nazywane] Lusią
Młoda o ujmującej dziewczęcej
urodzie Jaborantka była przy-kładem
odwagi i bohaterstwa
Pracując jako jedyna Polka w
zakładzie bakteriologii ówczes-nego
uniwersytetu niemieckie-go
zorganizowała sama jedna
— przy stałej obecności kilku-nastu
Niemców — hodowlę dro-bnoustrojów
Mimo ciągłej obserwacji i wiel-kiej
podejrzliwości personelu
niemieckiego z narażeniem Ży-cia
wyniosła także kilkadziesiąt
razy pokaźne zasoby ampułek
Do trudnych zadań które
wymagały dużo odwagi i spry-tu
należało' podkładanie bomb
termicznych do - wagonów ze
sprzętem wojskowym Tych
transportów Niemcy zazwyczaj
starannie pihiowalj ą niekiedy
W wagonach tkwili ukryci kon- -
majstersztykiem musiał być za ™ — ł% Ah A AAl A ł A AlnlHA a a !# a p m a al
palnik skonstruowany w bar-dzo
prymitywnych warunkach
przez jednego z członków orga-nizacji
Zapalał on mianowicie
ładunek po długim czasie (jiie-ra- z
po kilku niekiedy nawet
po kilkunastu godzinach) Po-żar
wybuchał zwykle daleko od
Poznania co dezorientowało tak
Abwehrę jak i Gestapo w po-szukiwaniu
sprawców
Przez kilka miesięcy w 1941
roku kontrole na terenach
dworca towarowego i na toro-wiskach
przelotowej linii Ber- -
lin — szczególnie którą dro- -
ostre W tym czasie inż GG
wspólnie z grupą kolejarzy wy-sadził
w czternastu przypad
kach wagony i części pociągów
załadowanych amunicją lub
sprzętem wojskowym Wobec
tej wzmożonej działalności po-znańskiego
ZO Gestapo spowo-dowało
że na pewien czas zmie-niono
trasy przebiegu transpor-tów
wojskowych Wówczas pol-scy
kolejarze dowozili
do pociągów na inne trasy
Wincety Doroszewski który
zajmował się w czasie okupa-cji
handlem domokrążnym (w
rzeczywistości zaś dywersją
realizowaną według planów Sta-nisława
Karolczaka aż do chwili
"Łrrr
Zaclipęliii Związek Odwetu (3)
hierarchicznie
chorobotwórczych
wielu bomb termicznych wy-produkowanych
w laboratorium
u Wojciecha Skrzypka
Szczątki akt afery „witasz-koweów- "
które pozostały po
Staatspolizeileitstejle w Pozna-niu
naprowadzają na ślad jesz-pz- p
jgdnej przygojpwywanej ak-cji
Tym razem miało- - to być
bezpośrednie uderzenie w tych
którzy zapisali najohydniejszą
kartę w eksterminacji Polaków
— w poznańskie Gestapo
Pomysł uderzenia bezpośred-nio
w Gestapo zrodził się zapew
Warszawa były ne od sprawy podjął
to
bomby
gerzysta Lucjan Nowicki Gdy
tajne laboratoria wyproduko-wały
nowe specyfiki dra Witasz-ka
jeden z nich trzeba było ko-niecznie
w jakiś sposób wypró-bować
żeby sprawdzić jak on
dziada i w jakim tempie Trze-ba
było przeprowadzić doświad-czenie
i to tak żeby można by-ło
przez jakiś czas obserwować
skutki działania specyfików
Wtedy Lucjan Nowicki zapro-ponować
żeby zrobić doświad-czenie
pa hitlerowcu który
mieszkał u niego jako subloka-tor
Był to pracownik służby kry-minalnej
nazwiskiem Baeker
Dozy specyfiku były
Wiejoloilliirowość
jest stałą polityką Rządu
Kanadyjskie Archiwa
Publiczne są częścią składową
Wielokulturowej
Kanadyjskie Archiwa Publiczne ustapowify
NARODOWE ARCHIWA ETNICZNE aby
zaradzić brakowi dostępnych dokumentów
dotyczących kanadyjskich mniejszości
kulturowych Njarodowe Archiwa Etniczne
zachęcają liczne kanadyjskie środowiąka
kulturowe do utrwalania ich dorobku
kulturalnego i zachowania wszelkich rodzajów
dokumentów archiwalnych Zbiera się
materiały o znaczeniu narodowym pisane
w różnych językach
ARCHIWA
Wiele etniczno kulturowych śrpdowisk rozpoczęło już
tę chyalebną pracę gromadzenia archiwalnych doku-mentów
ich przeszłości Narodowe Archiwa Etniczne
mają nadzieję współpracowania z tymi grupami
w sortowaniu opisywaniu i organizowaniu zbiorów
tok aby mogły -- one łatwo być użyte przez zaintereso-wane
osoby Do zadań programu Nqrodovyych Archiwów
Etnicznych należy odnajdywanie i zabezpieczanie
etniczno kulturowych dokumentów przed zaginjęciem
zniszczeniem i zmarnowaniem Personel złpżony
z rejonowych specjalistów rozpoczął zestawianie doku-mentów
tego bogatego i ważnego czynnika naszego
John Munro
Minister ftesponslbte
for MuIticuJuralism~
(stopień'
rozchorował sie na żołądek " icj """"""" dzjmy natomiast wszyscy znajdzie taKi śmiałek który to właściwie
Chodził zmizerniał No-- przewidziano jedną tutaj reprezentują klasę odmówi wystawa Znalazły się
wieki udając współczucie
wpierw wypytywał go jakie są
objawy „choroby" później
„leczył" go intensywnie „świet-nymi
proszkami" które były po
prostu rozkruszorją aspiryną
Baęker wnet wyzdrpwiał —
przekonany ponjogły nui
prpszki Nowickiego W rzeczy-wistości
jednak Nowicki po
stwierdzeniu szybkości działania
preparatu przerwał podawanie
mu specyfiku wyprodukowape-g- o
w tajnych laboratoriach
tego czasu jednak dr Wi-taszek
Od i najbliżsi
współpracownicy często zasta-nawiali
się nad możliwością
bezpośredniego z a t akowania
najgroźniejszego aparatu terro-ru
jakim było Gestapo Szukano
ludzi którzy mogli częściej
wchodzić do tzw Domu żołnie-rza
przy ul Ratajczaka gdzie
mieściła się centrala Gestapo
na Warthegau Oczywiście mu-siała
to być osoba do której
można było mieć całkowite za-ufanie
że nie zdradzi Wreszcie
znaleziono Polkę zatrudnioną
kantynie
Oto co o tej sprawie ów-czesny
szef Gestapo w Poznaniu
s
jyuiu(?{-- y
rak' iws iHHmir wnTmw mii n hi hii fr
4$P2 Ul :
Bat f& W" TwCC?? ~'fZ~T r?" '%F$"TJ3 rTj&
-- 1 - -- - -7- -T
a
John
Ministra chąrgf
tlillNIllIll %feiiil&lr
— ss - u d e rsturmoanniuenrer
podpułkownika) dr
Heinz Karl Stossberg w rapor-cie
z hiaja 1942 r do RSHA
Amt IV2:
Artyści polscy wystawjali w pe jakkolwiek chyba żadna leriach ale w Montrealu wy-„- Dr Witaszek usiłował nawią- - 1974 r w różnych galeriach oreanizacia nie uznała do-- stawiałem dod raz nierwszw
tutaj
Związek służbowej nabyć
jed-nego
kępiński'
4m9
a
oczywiście
iz — Jiyła duża
bladv ści z wysoka to stawia się go nieo- - tam
~ T ' ' - ' c - r - ' J ' - ~ ~ r ~ r
że
ZO
"jego
a
w
pisał
jrkfJLf
i
zatrudnionych Polek Ta jed-nak
pdrzuciła podobno tego ro-dzaju
zamiary"
'Dptychpząs nie udało się usta-lić
nazwiska tej-- Pblk} Nie moż-na
było także stwierdzić jakje
były przyczyny 'tej odmowy- -
Faktem jednak jest że organi
zabiegała — ic
wszystkiego podczas
skimi robotnikami zatrudniony-mi
w tzw wydziale gospodar-czym
poznańskiego Gestapo By-li
furmani i robotnicy o róż-nych
specjalnościach (ślusarze
stolarze murarze itp) a wyko-nywali
oni i małe re-monty
w obiektach użytkowa-nych
Gestapo oraz oczy-wiście
w prywatnych domach
najwyższych rangą funkcjona-riuszy
T
sprawa poważna
i edyby „witaszkowcom"
bezpośredniego
Polityki
zapisywanej historii dominują
śrpcjpwisk brytyjskich francuskich
Zbyt mało uwagi poświęcało
udziałowi środowisk o pochodzeniu
kulturowym pa skutek tęgo
historyczne często dają niekoipplętny obraz
kanadyjskiej przeszłości z powodów
fałszywego obrazu był brak dostępnych
dokumentów
rzeźby
drewna
olejne
siwjejuzij: uigamiauji
kulturalnego poprzez
kulturowymi organizacjami stowarzyszeniami
ofiarowująca skonsultowaniu się
Narodowymi
ofiarowanych Cgły czas się
użykpwapie dokumentów- -
lub zpintęresowani
w jakie materiały są obecnie lub
chcielibyście bezpiecznego
chowywania życzenie załączając
SuMuiticuItufalisrna &
?r Kod pocztowy
'f€ejan flrcibczaru telefonicznego (Aręa
ł 5MSS--hT'!l41'-
— "
ols polskich artystów
Odnosi sję Jo zarówno mą- - mai pod pręgierz Ą przecież moje prace które
Jarzy i jak i tka-- kiedy organizacja potrzebuje po raz pierwszy prezentowa- -
ugiądalismy piękne go-beliny
z
rozmaitego n)atpriału: meta-lu
kamienia i obra-zy
gwasze akwarele
rysunki — z zalęm wypa- -
piąci wyico- - Miałem w
wie
jej obok
władz nie
jest arty-- sensie był
nie
zacja bardzo usilnie uuu u wierna ru- - utiułuimiu uaiiej uwema oią--o
pol- - lopia jakby tego Przed kilkoma wę?
to
naprawy
przeą
Była to więc
udało
uwagę
prze
rzęzoy
metalu
wobec
Tak — bardzo ayssusji puoiicznej wie nęazie ran
— dopo- - polskich wał ode moich
się o pan} Branka prac — sprawa
wkładu kulturowego wskazywała natomiast jak najbardziej
się kul- - brak wysiłek
turowym ale sami nic w tym polskich ganizatorów z Makuphami
kierunku nie
Nasi możni — tym razem
i finansowo — uważają
słowa wystarczają czyny
Zdarzy się nawet zjawią się
z własnej nie
woli lub zaproszenie
u i j- - „ a An
dr ale Ar-traktow- ał
z
j innym
osobami
Csoba
używanie
pa właściwe
ty jesteście
dostępne
la
napiszcie
-- Wi2 i'?- -
do najnowsze
rzeźbiarzy
wspaniale
miewające
Public
mu iem prze-nan- ą
i kamieniu
stawiłem dużych
ta jednak również W pewnym
stosowana to przegląd mojego
dorobku ostatnich lat
juł rxu
uzyskanie kontaktów z
etniczno
Munro
nie zauważyła na
słusznie zresztą położenia artystów
minamy uznanie Michałowska to innych
go na całkowity po-chwalimy
dorobkiem zytywnie oceniam or- -
czością artystów ze pp
robimy
ci iż
za
iż
na na
je
to za
iż
strony prgapizacji polonij- - na iż inicjatywa
podnosili nie słuszna i celowa
poważnego w stopniu impre-cjl- a
reprezen- - za ta zadanie z
wystawy artystów tu widzenia organizatorów
jeszcze inni na wernisażu z
zywali iż nie są od-- wieloma osobami w z
Tylko min Bienvenue który nie
ale nikt nie nieliczni coś kupują a mi komplementów
v iyu mu natomiast organiWzaszcyj-e- wejście koniecznnaośrcyiąnek jweas-t- Wiele miłych usłyszałem
wspołpracy to bardzo wzrosłaby pamiętają o artystach runkiem jeg0 egzystencji
zaatako- - chodzi o loterie fantowe
po--
Gestapo Już samo nie kupują od nich być rodacy
cie takiej świadczyło jak pbrazów tkanin rysun- - — poza wyjątkami —
Witaszek ków apelują o ofiary
walkę oprawcami tyści — co jest wręcz zdu-hitlerowski- rai
— swoje pra
W Kanady
role i
dorobkowi
i
Jednym
tęgo
dziedzictwa kontakty z
i
prywatnymi
dokumenty po
z Arcnjwami może pgraniczyć
materiałów zwraca
Jeśli sam twojp grupo
je
Jv
nazwisko
-"- - "' --ł —r —
czy
ale
stoiarza
nawet gdy
rzeźb
stów mimo mogą być kilku
laty
— oczeici--—
oceny
nasze- -
zainteresowania twór- -
nych innj iż była Nie
wiem
wska- - się
dzieł sztuki
kupu
wystawionych dzieł słów stkie
Co-otKna-toT
National
JArćhiye$i
flrchlye? "ofCsnada
Pitsyya Ontario
lf(Jfcoicpć
przymuszonej
wy-członki- em
najwyższych
Zasada małe
temat
Myślę
podjęto wysiłku jakim
zorganizowania spełniła punk-tatywn- ej
polskich Spotkałem
tym
biorcami
wernisażu bardzo szczędził
wubw ecież artyśty
gdy
szansa pierwszymi nabywcami
wania podje- - Broń Boże winni przecież
próby rzeźb Otóż
konsekwentnie
dają
się
książki
tym
ulokpwać
wasze
Ethnlc
Codę)
robptę jest
mnie
czele
Polacy
nie są
Na szczęście kupują i za
mawiają prace inni W Toron--
od chyba
do
Mam więc wszelkie
rzeźb
Montrealu?
Żadna Ma
kuch
tp lpb Montrealu w tygodniu szym stanie i ustawiłem w
odbywają się wystawy kuku-- naszym mieszkaniu
ńąstu do kilkudziesięciu ar- - Zachwyty
a ponadto galeriach bliczności zatrzymały się
wiszą lub stoją prace wielu przed książeczkami czekowy- -
dalszych JNie braK wsrod mi Finansowy eieirt wystawy
nich i naszych artystów
W Montrealu — jak infor-mowaliśmy
— odbyła się wy-stawa
prac trzech artystów-rzeźbiarz- y
braci Jerzego i
Jarnuszkiewicza
oraz Edwarda lioiuuszego z
którzy
powody
rzeźby
przecież
zorganizowana wystaw Przyznaję iż po
Polskie centrum pierwszy taK
wracamy znalazł
ukazało mimo to
wozdanie natomiast pragnie- -
przekazać wrażenia Ko- - Widzę że to
ale proszę mi wierzyć
swo- - szczerze
je do Montrealu?
Przyjechał do p
który wystawę orga-nizował
razdm zapakowaliś-my
wszystkie on
zawiózł je ciężarowym
chodem ubezpieczenie oczy-wiście
pokryli organizatorzy
w
udział w
pracę
od
do
— Ile w
— p
w
je
—
w
jest więc Dwa ra-zy
Pan do
i swo-je
to
— każdy arty-sta
iż coś
To lest jeden z ce- -
Była lów
przez fuil- - raz na
tury Nie do niej nie się
się już spra- - den ale
z tej
' lony dziwi Pana
iż raó- -
— Jak Pan wię
prace
' — mnie
i
samo
mnie
i
I jakże nie tego
artysty? Nie jeden
takie
#
W
odbyła się
to cby- -
Ja w kilka dni ba na wpół publicz-późni- ej
by rzeźby ny pokaz jegp W
Oboje swej unikał wy-napracow- ali
się ze mną śet-- staw a
Jestem pełen uznania dla wał się jako artysta o bardzo
nich ' skale
— Czy to była Pańska oleje gwasze
vvj stawa w Montre- - warele rysunki grafikę
kowną w różnych ma--
— Pierwsza w Mont- - teriałach Jaxa4)ębicki jest
realu i — jeśli tak realistą w każdej gałęzi swej
można się wyrazić — polonij--
pa Pokazał wiele
Jak bowiem Panu wiadomo doskonałych scen
miałem już kilka wystaw in--
dywidualnych Toronto bio
rę Związ-ku
Kanadyjskich
wystawiałem w ramach róż-nych
wysta'w zbiorowych
mam w niektóryph ga- -
KSSSJiSKNlWSS
£SSSSSKKK£EKS£iKE!eS5SJacos
innych wszyst-kich
przy-stąpili
zadowolenia
pozostało
wszystkie
przywiózł jak najlep- -
polonijnej pu-tystó- w
Vojciecha
eksponaty
jechał Montrealu
pakpwał rozpakowywał
wszystko
Oczywiście
oczekuje sprzeda
foronto
wjełKiej
wystawie ża-jako- że
pabywca
jestem wystawy zadowo-m- y
niuszego
dostarczył
Makuch
podziwiać
on zajmu-je
prywatnym mieszkaniu
prawdziwie retro-spektywna
wystawa Andrzeja
Jaxy-Dębickle- go Był
pojechałem pierwszy
rozmieścić twórczości
państwo Makuchowie skromności
tymczasem zaprezenfo-nie- "
szerokiej
Pokazał ak-pierw- sza
użyt-ąlu- ?
rzeźby
Tak
pierwsza
twórczości
batalistycznych pięknych
wystawach
Rzeźbiarzy
deficytowy
stanowisko
ciekawych
portretów
krajobrazow ale chyba naj-mocniejszy
jest w grafice W
tej dziedzinie jest zarówno
najbardziej oryginalny jak i
pomysłowy
B H
wysyłamy wszelkie lekarstwa zagranice do waszycn Krew
nych przyjaciół i znajomych zamieszkałych w ich rodiln- -
pych krajach
Zamówienia przyjmuje:
344 Bathurst Street TORONTO
Te!: 368-105- 9
Fabryczna sezonowa
wyprzedaż damskich płaszczy
w styczniu
ELEGANCKIE O EKSKLUZYWNYM KROJU
P'R£YB&ANE LUKSUSOWYM FUTERKIEM
PŁASZCZE MOZĄ KUPIĆ fANIEJO 50%
Panie wykorzystajcie tę okazję i kupcie wymarzony
płaszcz bardzj tanio! — Z każdym zakupionym
płaszczem ptrzymącię
bezpłatnie elegancją spódniczkę
Pospjęjjjcfe się wec Pąnje
' i oglądnijcie duży wybór naszych płaszczy w ii!§TQN FASHIONS
312 ADELĄIPE ST W Tel 3Wr4557
(Na parftrze)
Otwarte od poniedziałku do soboty od 9 rano do 6 wiecz
- - 24
' r f- - S't- -