Zwilazkowiec Alliancer, March 19, 1939

              ar
r
iv ( m? 'A
''""f
l
S(tV'r"r
?
Wi PI"
? i'- - sr?r"
§&:
Ę{ -
i?
ST
fS
1
'¥'
L
r(Every%S
JPÓLISilALlJANCEiPllESSLroilTĘD
ORGAN ZWIĄZKU POLAKÓWW KANADZIE
'lyychodźirNaKażdąNIedżielc
lltedaktor-- ' A:J Stańiewśki — AdministratórK:j Mazurkiewicz
PRENUMERATA:
JRtoczna' w Kanadzie :-- v :
Półroczna --Ł— '
"W Stanach Zjednoczonych i Europie
_ Pojedynczy Niiiner '":
-
ł'
1
Adres:-- - % ''ZWIĄZKOWIEC"
l ?1:50
80
:
i- - yo5
is -- ~ y
696 Ąueeri SŁ --Wi Toronto 'Oni Teł RędEL: 8683
III
Książka Poszerza Świat
" f : i
'7
AMY{JWA światy 'toświat rzeczywisto
ści świat na codzien zyvy1 Dotykamy go co-dziennie-
wchłaniamy swymi zmysłami' Lecz
jakżeż to strasznie' mało W obliczu całokształtu
'iouriób- - ćunfltn Milz--f TC 1PZVP7P tll'p 7mifiVZvł-- '
nikt nie oganiał i nikt nie zrozumiał 'Lecz 'wier
lii było takich śmiałków którzy usiłowali wydrzeć
jaK najwięKSząnczDg tajemnic yizwzm jegu gicuuiy
' Ealańgi "uczonych myślicieli pisarzy to armia zdobyw
ćów tajemnic świata którzy' bez karabin ówj bez armal
ale' ż przemożną wolą służenia bliźnim posługując się
fjakov-jedyn- ą bronią książką i przyrządem naukowym
(wyruszyli 'nV bezkrwawy bój " ''
"" "!'Każclv z nas-ies- t pewnego rodzaju uczóriymimyśli
fciBemrfilózpfem'Chłop nję_ chłop- -
x górnik" inżynier
1kóndutóitramwajbwy!):oprocz?swy ?Nocu-"-i- a biaia'--v0£i'- -
zawoaowycn zgięDiatajeinnicebwiuLu- - sy
'NbHie':ćfo¥y&cźaiaOT
' (topdgląiyego:bylbypózbawiojiyers]ielrt — ':££mW'~: M&$wi ' &$$&£&&'
i '}Ksi§żka:póśzerzaVnam śiatŚwiatktór7je --
y Zwisły'bezwładnie' ramionaygŁ %
lct0byłMTśwaVÓiy4będwei ' '['v[''f'ovy'i We$t$Ęj£)$&$& {--
" iK'""Aie1iuazi
'i'l}Iwmi"iwaeeWlikeimlUWddgmalSnariza&giAzCąSżiłtbćwyźofe1 UC 'fhVyłyegogłowe wdłoń: ?iamiabrkszocĄroinlmą:fo-S--:}'HV -: '"'
UTestfhaSŻaSaturąi fs tulącgołonWfer-jyj- i
ffl:elmóVzclelzenWliaeaiHzcaoifaśicibłirriaculljeiifnlżierius JIĄSS™SS mAł UmiipłkacHlili@ark 6ojfmaieńki:4nals%u1oa
ajćihilwelaea6rgyi 3&wii? fVvv£fcy
AtvllfdsiadłifsztukwfczamaesfcHym
'4illkWsiąbżlzKpiaMtói?yfcebibji oMi ' rcmuomśłońcl--padłuife- K WWJ®ffl A-w11-
ciigłoaii ®ejnar%fc ft'niszctnĆodal®ofećym s~$$4 Teoslwilach)IreHmch3luli -dS-- SSBBjc CIJ V"
--i- -~ oib®?iieii —
Itv ' tebardzpmąło : N„ ' v ' it iztcfecnlizerszręgi
IJrsiażkalpraenilwlróm
1$" „'łaiigranicejiludzkiegoappznania tf
M§ '--
- j(DziśVoczymaksiązkiJimozemy: na:jswiąt
MI -:-: nAHliif1i7io'!i-71iŁi'flnVłV7VAcfni5ł-'rifl-ni
dziwnie ehliscvl
- iu'zymywigiaDicnuii&zwaicz1yiiiyąziiiiiiHiuo
któregó'iim!lbraki1ErzpViksiązkę' rsppgladamy
?t iwłasńegójiśerćą- - JRbzszrząmy trądoscia -- poznania: źostat
'D#iś'p'dvdus'ŻludzłtcŻat lSkJ-(tymo'makaroniar- z]
- i -- ' o' _--- - - v - -
_ -- iiijii ! Jtrzy3ztlWpgąypłzyszlos
- rctyvierz'yćHuczyAwmodlitw
gs-iszczęsciaiżrados-ci:
a i
'mi ' ' !DobrakśiażkapÓ3esć'czy'nmvelaipozwalanani'
fisr :śme!powiesc: Grzes]ktorawkrotc€f sięfnaamach
Związkowca'- - - k
"pńslHGrżś-iżytor- e dużóskbrźystacie" tWswo
WhSM- - ' i
- - - - — v - -- - }lte'"-(- „ (Ojprocziiie j czytajcie innyclf książękHnau-fM- t
jiłowyclikKistóryćznychłdiZ"a
szychiodkiycn Hvynalazkow:vStarajci8 tylko
ffiSKNtakszebykazda ksiązkedobrzezrozumiec -
Sfii"?'A- -
v-- V sNaidobrąjigazetęiii ksiarkę nitrdynietrzebaizałof
# -- - wacj?pieniędzy iczasu zacznijciecztacJpo'yiesc
"jGześJ '' ""t'rVr ''' '''r'! """ "-- " ~ IfilnS:' "" "-'-
"' — —gg J'':'—'1— - --- — - ' i -- x' - Ł - c"r v-- ":
i--
?- - złotemyślp- - :
"--
f '' ' tiffiw' tf' : ' ~- - ' --
5 -- iStf :' '''": 'ŚPionvszyiflo z'nakVupadłej" " Ńienaviścr'za1zcżepiona%
#$':--: fortuny' iRL r J '' zgasłcjprayziumuijodzc'jrza
§E:rt-- ł t'iy
Jeden
lVtt CiJ Łitl {łllWII l H W " — — wi _-
-
fc
—'
lfL"''-'f"- " -
iT " -- ''"
Wiece5 fludźi
'
acznie od we
200
mu
Ha--
rsTu'
{'iP
:'~''--"
Wszędzie czyha" tnicszMęscję1 p
nHlT4j" - łl ' _ _ t „ — _ -- J - iZ41 I V llIV 111U i lUWllhl 13 ł ' - I
ł
!flK SjW '5''"SJIW
— t_TJlt
SM' - 'JL'{iitff'i'A --E r' ? rT-- '-
"- - —-- :? ---- X
Z KARR - JAWORSKI
'
(Wiersz poniższy znanego autora zamieszczamy dziś specjalnie'
dla naszych górników w --TimmińsKirkland Noranda
iSudbury-- — 'redT ' V „"": '
-- - - a-Sifc- - y "--- '' " - - - L-J-ffe-
'Av--'H- W
- Pożar' w kopalni! " 'fcyijft- -
'
'
" 'Wieść jak 'piorun leef " "'f?AJ '' '' -
' "' Do'bliśkich osad gminu"??fi "' '''"- - " '"
- Tłum oszalałych' kobiet starców --:'dziecif'- ' '"'"' ' ' ":" ! '
w groźny dymuf "
' ''Zachwiał' się' '''"SŚ ' ''"?''"'''" '- -
' Wydarł z' piersi okrzyk grozy!!!!' rlt's : - - i
c Runął do bramy poza którą piekło %-$- 5p _ £"- -
'Ognia- - dymii w podziemiach' sie-wściek- ło
'--
c sGdy trzasły bram
Tłum stanął
'---
cli powrozy -- ii
: -
' -
może? ' ':'%:'i 17' '
:'
i3ogii? ' '" Ą ''pTMm i
Djabła' wziąć -- za rogi? i- - C"'':4"S-'- '
tb~iai c!--- 1 - -
Oiac az piomieru niuij---'- ! -- es
-- zaiconczy taniec śmierci lpozogi m tr'W"
-
'Ąft'lyC'''"b'f%'3iiż ucichł żyvviół ' ~'''Vl?f§!B''' ''ł-:S-r-
'-
-(
f wród krzyków (rozpaczy V" 0:s1'- -
'yi-:- - trupy 'vtulaczyJ'v T-'-
"r
' "
Wy % jak opiatćk- -
{czysto ijumubu złożywszy
IV
ill
MWffiji
'{£$'}{'
Polalców—
fei
_i
V
''
—
"
na" na' _
zwłokiirSlEjj jtsv v ' " ' "-- r
a -
)- - ' jego - 'WK'''"'""-t'nagi-"- o
-' ie„ r1-1'-
1
i"°Cża'rnel spalone:
ł: ' 'rodarte z i '
'""'
lO- - łł skrwawione
fe W niemym X-- f: 'f ' ł ---
§'V fr
#'
'--
ąpór m
: -- - - --- — - -
#V- -
spojrzeć
wpo'
-i-
-_ o_
i
--- '
1~'~
-- "
' 1
łwSf
'y ł~t '
5 I
łłJv
"'
Śj
Ł
''--
:
lllllMIIMrlWIIIMWrl y~ H "
L M_HB lf W
"i Ze J i 'iż wyborem
nowegopapieżalprąsł
tó" r-- V ""
zapełniona ' jest - - - — - ' !-
tarzami-j " - 'vy r'Cir -- '
J-
- )- -'
ś" i"
się
wdomysłach' i 'tw 'wychwalaniu'
w'gląb: sfwTawTają- - tM0: fapYeżcm fei
1§'--
okaże Ifer
Siife jem 'J'' wiele
:sięlczy
'Wiec
mlii1'' "T""""""-"- " BtHtir
'drzewie
5tśVir?A prawdę:
'$$$"$
polskich
górniczego"
Wpatrzony slup-gęsteg- o
truciznv
silny
Straszny
Cóż-uczyn- ić
Zagrozić- - %%W:
fdc
lczeKac
Niesiono
kolanach 3ft''-'- v
--wSf-cś?
siedziała itjrapł-- r ---''!-- i5'v'- '?v&& v'V'-"ł- f
ofiary
fe:: męce
1I-- - &&£ boina
SS ''f -- rzekła
%
Jfe
fl'
t
111
isift
tac
ginieri
Lakę
V'-- '
?Ą$m
u'?
boki'
zgonem starego''
'całego 'swia
k-Ci&- tf' -f-
-"V" roznemi komen
r"j'is--- - Szczególnie katolicka narodom
wbjprasa polska "wprost -- gubi
-- i ' t' —5 ktore poważnie : ul nad' "tyn
go)
Ml "M:
jesb
nM dlaczego
Jirany£iPo
W'fpbUtćepwiatowej' stanowi
źawsze"!ilość'a nieijakość takisamo
ijjw wyborach j papieskich- - : y' kś
--
! !Pod "wzgiędem liczby' wyznaw-ców
kościoła 'rzymśkó'i -- ? katplic- -
kiegoyPolska' stoi czwartym ~i~f ' - — j rt --- - miejscu ze V wszystkich krajów"na
'%i'K'-:- ? v -- '" ~ --świecie' Na pierwszym mivietjscu' l'R
ją Włochy' '43 i pól miliona" na
drugim — iiBrazylja? 4p'rniiiońówi
na- - ''trzecim'' —:?Fraricja5' 29 umilio- -
nów' ina 'czwartym'— L'' Polska"-2- 3 'sy 'S'v - --
- j U ' c-- - '
~ yz
milionów Za' Polską stoją Stany
f--'-
H
za
Zjednoczone '21500000- - Niemcy-2120- 0000-
- " c
} iPod-twzględe-m
ileiści kardyna
iowuud annycn iWyzszycnaosLojm
ków1? kościelnych ''umiłowana'? irrr
przez stolićęTapóśtólskąPolskapo
winna siacrownieząnajc£waiiyiii
rniejścui'WUymjwypadkujednai
a 3 v "a- - Z" r'"'-- ił "t1""" i'7 ? papieże nigdyiinie)darżyliK'P(plia-- e
kowtswymiiłaskami -- :&#!
r lFrancjavktórajmai-zaledwi- e 6
" --vj-t---
-''j'-73-": łt --
V-'
riMliónóWfcWięcejfkatolikow-maa- z
szeSćłutkar(iynątóy4Nwmcyyijtre fS'1 €prxicyńaVddęlojokfe
:: j?icrav acielm eest ftak niebezpiecz U:„-?'vj-i£-
Solon: LrrMWVw==- - "fiyiiM
l- -- "" "---- -- lyr™-'- - _ -"-VvH- iszpaniaV fe:3!Fy która vmav HKaiuii „ :- -J'v-
'
- '™ - kSgimaŚeStany:
łRf-- v " :-- trrrz—:— t2' i i- - '_ir:--- v _„„: i i:rsv: jr ----
"-- - - -- - :r-- t ilelil:Sg3£Tprkw] !"i1"}®C!
nnabyćltómogjffiKikp
'f v-'-'- -~' X-'''-
W rtufciK
11
t'Wrf
-'- !-a£
'"
-- !
-- :?
j
sto_
wt
y„ ciaia- -
"Ina
tym
1HIIIHIH
y"tw-j'- — ji
daiKakwśkiegoialbecnieKtyl-kojjedneg- d
J' ii --1' '
- "V": ' iiiauiy luzeAWĄOSiainim : gioso
waniuf na upapiezay Polacy mieli
!lko Hjedem głos-- V podcza' idy
Niemcy "mieli "czteryj głosy Wló
si35Vgłosówv #it-'- -
"V ''""]£'
iiiezmieniio tosuczuc Poiakow
fbjtnowego 'papieża?' lf wrPolsce
l:ierrzymsko' j-JtAka-tolickiKogłosił
iiuui7(iiowego przyjacieiai 'roisKi- -
Klerpolski spodziewa 'się jmożli
innem nrłwnTiłn t'UtIpnnwi4aq rpłn
lice t trzech tkapeluszy:kardynal- -
skichiUtworzenianowych-bi- -
Si" v~"J skurjstvv 'wi Grodnie i Stanisławo
wie!? ĘB "
't i- - ["1' -- i1- W"' ielką:' radość -o-=k- azuje-rówhie- ż
?"
---
t:Ą- ?twyborunowegopapiezaFrancja " -- —-- :&-?f'P'TŁ--:fjJ-zwła-szcza
': francuscysocjaliści 1 1 ko
niuriiści¥ którzy mają i nadzieję 'iż
(atorskie MussolimegoftiJtHitlera
Z'Hyćhśamych?povbdów5próte
urnimkn yAnirlin rnnłvwarsip tr:nn
chwałach ydla 'nowego tpapiezatia
1Włochyucieszyłvisię2rowniezz
WNiemczech" tylkołprzyjętoTwia
aomoscIolwybraniulkardynałaPa
pol1i'fiflwinnn'm3nłniP7rmiłr'!Kviei
kai-rczeivą-v&2ra-5Bieiigt-ftf
i 'WiVAmery"ce: znowu przypuszcza
ją'zegnowyipapiezitktołyswego
clasubyłrź5wizytątwStańaciitZje
"'" -- :i -- (nzóczóńych1 jak-- opóv~ia'd4arfi'b?wtt~en-'-r"-~- "
i--" r
czas lw specjalnej jmisji ażeby na
ldonic !t prezydent a pRoosevelta do
j-r--
-Jt-T-": urzędowego uznamaspanstwa yya- -
®Saj?' v ' ffiŚ4SJ3iSSi'liiJ-rtA- i nrńwadza Ltf e?uwc:w wizjednoczonę-yaor- e tmająo pui-- lyEansiaegoiy
tvkanie"ambasadoraf amerykańskie
fyi-r- „ '' r--'- --' r '-'f- -- aiacu uiŁjrjąiii %— i f: i" iaLtrzecniKaraynaiow:aroibiiauj-go-?zaoła- i
--" ---
-v-'-
I "'ii--ri-- i- = —'-?--i't-"-
-'? naizasypującaywsnif-wuuu- w LT ----'-
—'" -- ć i --
! -- 1# TorranUfSłe :frudkirPo4 "~"
fi?
t -
hł"!" if
T-- % f' a--
"' -- v --
'
T' '- -' "-#- d_ '--'
'
r' "- -
' x' ' '
- - -
- -
"
" -
'
-
ustanowienia? w a
USKUieCZniCSlcła4juawłł
: -- "iv ?)-- : - f
- T5W - I XJT t
'-- -
na
Boga'tal 'oryginalna :jesttobrz?"pią H niedziel?1 postu którasic
dowbść u ludu" polskiego nosząca zwie-£Laetare"i-aK
leaypwid
sobie piętno starodawnych rojwnyóbyczaraż docząsufte'
vierzeń i"zwyczajow którechoć
Tzmieniały isię z biegiem czasu
lub nawet zanikały stanowiły
"jedną z uwięzi 'umac'niają"cych
wspólnotę plemienną przywią-zanie
do przeszłości narodowej ]
Juz za tydzień nastanie' wiosna
podług' kalendarzowego żestawie- -
ninfnierw5zv:dz'ien wiosnr DrzvDa cie" mówi' biskup
da każdego '21-g- o marca 'Czy'' to siwa —aby w niedzielę która się
w też w Kanadzie vio zwie Laetare albo Biała Niedziela'
sna ma swój urok 'piękno iicdbywał się zabobonny obycza]
swój dziewiczy-powa- b
Pociąga napawa i '"''raduje riaj-rnarniejsz- ego
śmiertelnikaJ Powia-dają
"wszędzie chorzy i starsi je:
żeliś przeżył zimę i doczekałeś się
w iosny — 'dalej żyć' będziesz
"Kto na wiosnę się żeńi
Temu wszystko -- się-zmieni
"Kto na wiosne zacznie gospo- -'
darzyć- -
Tego -- przyroda będzie blogosła5
wić-- :
' Gdy nad ośnieżonymi "polarni u-nbś- zą
się 'już 'ciepłe -- mŚłyŁgd3C
'wśród wiejskich" opłotków snują
jc 'pierwsze powiewy' wiosenne w
wyobraźni ' ludowej' wyrastają
wszędy 'przedziwne' zjawiska' nie- -
vnuńHnifi Vnnnwinrłninpn nHwincz- -
Nadchodzącawiosna- - w 'pojęciach
ludu jest niby żywą islotą i posia
da realne kształty W czwartą nie
dzielępostulwjosna !zmaga4'się ż
zimą' walcząc- - z nią- - o' pierwszeń-śtw- o
przy czym zima wyobrazo
naprzezKUKtęinosi miano snuci
c jako : prżećiwstawic-ni-e życiodaj
- iyt-- V V - ? - '
--
' ' - śródpbśtna :zowie się£ częstokroć
smiertelńą' czarną lub białą iLud
polski -- pamięć potniej przechował
w: przysłowiu: 4'wyglądasjatecząr
na -- niedziela" określaj ąc iw tten spo
!-- '-'
-- _1 'L '!n i 'nwłnlill
śłomyj fiwyobrazającej 5 smierc jf
zime&vstepuJeMZCTpkonavzie-miachlsłowiańskich-SWlPolscein- p
sifonamianoc-wiarzannyriwiarzanK- i
xn-ey-i'J?-rrrT-'i-
--"-'f
"-'- "' ''l-:''?'-'-'" lubśmierci' ' '?$ 'Zjfri'- - --ni - iiWS PżwyzajutopieniaUMarzanny
wsporńinagjuż Długosz- -
( Mowy on
zetvKSiązeiiviiesi4o su ipiijrjciu
chrztu rozKazaf-- ' aby ania(( mai
cafweywszystkicH'grbdachijwio- -
skachtłućzóno-{i4topibnojjbalw- a
nyiwyobrażające1 t pogańskie) bó- -'
ś twa Długosz:
_
dodaje następnie:
Uiiszczenieyi ' topienie rzerzeczo
--
- """ V1' -- ' - " - Jir( ~'i 'ńvpYk niolrłnrvph' JWSiachtiDOl- -
skfćh -- dotychc"zas" sięijeszcze1 przed -"---"-
-v--E(-'_-':--' -'-H- - - -s-tawial-
bałwanahbowiemDziewan
''iv
nyViHMa'rźan"ńy?ńairdługiej tyczce
ZaiKnię lego wy iiua"itł V i" "" i
£ jj_-- : --h J: i_ — "T _:
Jak" wykazuje- - 'sAtałtfystykami 'prze -
d'"zie?scia-i- : —V-'Ł-ale głownie ) dzięki rS
-' t'r'"'-ff''-'-r-i'-5 zmniejszeniu' sie ' śmiertelności-Iw- -
srod niemowlątii (dzieci"" Jeśli" weź
miemyipdduwagętylkoosobypó
wyżej i lattrzydziestuf pięciu 'prze
: - "i ?- -' -- ~~'- -- ' 4-- y "i'5t konamy? się ze przeciętna' ta me
prźedlużyłajsię foirok'Przęciwr
nie prawdopodobieństwo dożycia
latc 60 i-l- lO ijest dziśmniejszejtniż
: -- 't --X"'- V"'" -- "- j-''uv?-
jff
-- 'v --W - 'vt_ ktoryiumieraize' starości £ jest ife- -
nomenem — ultOiPomimoniezwyk
iy en s postępów- - meaycyny'i ( cnirur
gj'it iti"vW'"f-T!s"''""v'''i-!- '' '- :- 'I --' ?1 - -- i
A -- Pierwszymi wafudkiem długiego
zyciaKjesiiaorocznayKonsuiiacjafu
lekarz? byjiprzeprowadzi) grunto
—" V- - jV% - V irf--- — a
jeonakniewielui'się5 stosuj e do?'te
V-!OMjfe"'- TirW'' frii -- -M r-nu- -i fa-- c- v
Eospre waz nie ?zasiSKłaaająif wizy
"A'żtii-?4'T2('"'W!'-J!V''- ''' s--"'i-iJ''
' i
jtaijest nuzsaaieko posumcta:
Badanie inrzenrowadzonóS Jodno- -
iiK-~fe'&iŁfestt'?ci'-
ĄVf!yv:euiiiuit czasie inuiejwiciu 1 unuiu
bomjzapobiec analiza wykazujefpo
czatkii rcukrzycyj którym1 lekarz
możezapobiecTstosującJodpowred-niądietętvlublw4gorszym%wypa- d-
KuvzasirzyKiinsuiiny:ugnisKaza
faźniejszego 'wśród' Polaków nie:t
stał''--
Ńatomiast "biskup poznański An
i ---
# A"--
-j-- '''r'
"-- '-
-rv- '' drzej Łaskarzna-synodzieprowin- -
cjSnalnymłwW'łl420 'mówi ótyni
zwyczaju jako" qpogańskim'-rtU- r
chwała zas synodu brzmi wspoj- -
sób następujący: "nie dozwalaj- -
— rdoduchowien
Polsce-cz- y
swoje
—
wynoszenia jakowejś postaci kto-r- a
śmiercią nazywają" i w kałuży
topią bó temu nie brak' znamion'
przesądu" : ' '
-
O zwyczaju tym' wzmiankują
także późniejsi autorzy- -
Z' niewielkimi zmianami powta:
tzatę wiadomość za Długoszem
Kromer- - Dodaje jednak od siebie
na zasadzie' informacji zaczerpnie
tych "od innych starszych ludzi"
że "bałwany sródpbstne wkładano'
na sankiii z żałobnym -- śpiewem po
wsi obnoszono a potemdo kałuży
lub rzeki wrzucano
Z XVI wieku pochodzą relacje
Marcina Bielskiego' który uw-swe- j-
''kronice" tak te obrzędy opisuje:
"Za' mej jeszcze pamięci byłon 'd- -
Dyćzaj 'powsiach iż "naBialą Nie
dzielę w póś'cietopili'J balwan 00- -
den ubrawszy snop~ konopie albo
ślomy w odzienie człowiecze któ
ryrwszystką wi'eś'prowadził gdzie
najbliżej było jakie jeziorko' albo--
kałuża: tamże zerwawszy z nie
rf ' ~- - + '~yr 'H i 'gopdzieniewrzucalidpJwodyśpie
wając' żartobliwie: - 5 -- - - '
— y H
r(ŁŚrńierć się wije u płotu' --
A
'-
l! Szukający-kłopotu- : f A! -'
r-- Wpózniejszych czasach zanoto- -
waneżostałyipokrewne' obrzędy na
feląskii WiTwiekuyill iw kronice
f:-~A'?'-!~'r3'?il- 4l-: --miasta' ży wce pod rokiem 1733"]Y
iNa" 'zasadzie :więcwźródeh'ihisto-rycznyQh'?zwyczajtbpieniaMarza- n'
TiyifśtwierdzoriyłzostałVwrtWielko- -'
pólsce'na'śląśkutwi'żiemirsieradz
i'WM'?at"f' kiejtifWfczęściiKrakowskiegoHgra
nrzelrwałSlwśródłluduSdOiniedaw
Haavw7tHiektóryćh( okolicach do
rvctnłri Art f7?ioniir'i) ToC7P7ft r? nnłn- -
1- -!
"I WicAW"T'5'v' iHjjnutnimuwn'—uiiuwJ llj(il:r"tlvln :Ki'rJ-- polsce- - zwyczaj itopienia 'śmierci a'
na śląśku'ifw5MałopóisceJprzet'rwał
przez?'długieVlataWrzucanoutam
ddajwody kukłę- - zwaną"Marzan- -
cały "do swsir-zdzielonym- i gałązka--"
-- vj'1jC'' -- A'"- -- ' ''-~n-- -j{?- mi!'śpiewająć: Charakterystyczną
pif śń b --"gaiku"'"?" --
" '
r f wyniosiysmy-MarzaneczK- ę ze
S?L f v % ' "f --"'wsi
5 przynioslysmv zielony „gaj vdo
'-
-'- A= iłt' ' --'-- + : -
i - --V WS1- -
-- V
tyivj _rtJ itVj -- - lir l U- - Vv ji r'-i- j 1
rI
ani
i--- -:
--: v
?
ie
w
--:~
raz ji powodują" choroby - serca '-il-ub
j---TS-łvc
-- vff - -- ?-' --- "i'0 ortretyzmur Przy" gruźlicy i ' raku
prześwietlenia dają £ możność- - wy?'
:~ MVUjl-f- ~ -- v fw- - iiiyfiaicnorooy3uisiosowania'joa- -
rJ--'i'T'''-
S''s' - ?--- "-- --
-
JDowiedniego leczenia j-£ + 'j'f " v- - - W ł'S ''-- '
TiT I-i1--
—
iiajticatóicłi'-pł:yiiiyiic- }' iniiL'lul
" ''''' "'- - " ir""ił 'S' ~
Cn rhrtrrtnJTcflrAot nin'fn iłrłfifo
- - '
'
' -- {:V J- - ' - uf Ttnjrya
=--
—--
-- ! '
-- ? - -
ntuwibiidiiL[u zvt_iri zniLiaa'' iii wti wy
niźmyudzkidó'' "-'wi-ększych
r v--- 1 '' — - - —_-- „ r~ -- a -
wysiłków-a"przwyros-' t wagite -"--
-" u-'"-'-'fń-Cł-:'AL-siłkiJutrudnia'przeciąz-ając?
pracą"
fcśirł-- -- - ?: serce arterie i nerki jRozsądneYod
'-"--
""J?3-" " TT" W--- " "---- ~„
i rJeOsXzfczeltrzydziesciilattemugruź
Hcęj traktowano chorobęs nie--
rnalŁfnieuleczalną
Roentgena szczepion- -'
kom: iprzeciwgruzlicznym U racjo
na]neimet0dzif(IPf'7Pnin-t:trnril'ir- r
lifJpeyeJlfgfozyKchoćiaŻ
zbiera jeszcze wiele ofiar'? szczegół
}1srod-'1°dzieżyA'Ibtezgmł-o
??eżlnależy"i(ótocźyć"nr6skliwą-io- i
pfeka Ale iakmńwillrfRrtiSSrH
kaźńejwiZębaćKimigdalachatdme óilwagi' j
t"""K" """--- ''' 'łw-"'X- — -- Lv-- J~
st
'Ht-W-r-rŁ-'- "
łuj-- u
ryispodziewanó jśię-ż- e I howyrhf pa lifpi "ii"utia "?' i?- - &£'" $&
rt&r-JfrĄ?- ? S??JK-- mny'jak "- - ':&-- & "" S~::-T- r
''-A- r?
►c-f'5?--
Jf?: --%--— n lMiMValliimrniitwn„nltnn nV_ - f ł- - _ - V: ii
"jypiljczasemlstałpsicinaczejfcolobra "
-
' lv ' " V -
"-
- a" "''' "S? - - t: ' - -- ftr - J': -
U -- - 'v -- :v - - - 41 ' ' --&'%' 'if
'M?tw iS-'rjC- ' v-'U-- -" --
"
" "v"":iS-''v--
- --
-' --- y"- lv iK?--
-- Cal??fC%r5ego DunajcaV
?4fe'l5Blercjąyt'ŚmiBrtnorr?
oeizwanąeziaJąWni
zwaną- - !Czarną' Niedziele"'
nit'
dvvojedziewcząt obnosi po %
kc5bb'ra'zają"cą£Śmierć i""-"Zniszczeni-e1
Manekina 'wybtfrfe'
IS-iJP- Ąi ącz
jakjwidzieliśmy z powitaniem'""
sny i lata którym nadaje sie
"
stacgałęzi drzewka o znamf
nej' nazwielato' latko lubj latko: W'Pplśce'taka' gałązka
drzewko zowie się "nadto "gakaeif
"maiczek" !lub "wiosna" z'Vi
k'cm ćhodzą przeważnie dziewoi
ta niekiedy'dzieci?0'dbywa się
odśrodposcia' do Wielkiejnocy 'j
niekiedy"! do-Zielonyc- h świafe
Na śląsku dzieci obnoszące nie])
nc drzewko nia śródpoście zowil
si? dziećmi fiata {
W Wielkopolsce dziewczęta ot
nosiły v tym "dniu-ma- łę świerki
rŁ których szczycie] znajdowała Ł
wstrojóną lalka-- - W -- niektórych i
icalicach Wielkopolski zwyczaj Jen
nazywano chodzeniem "z wiosnf
lub "z nowym jatkiem" i
W poznańskim 'śpiewają przj im: " ' r
v"Pańi- - "gospodyni hówe Jatko
- - :!"" P w sini
„ 'i'- - 'l cuiut-icujgicuuwii- i: inusicie mo
- =' lvJ''- - t cb"dać!
W --wic- iu okolicach 'Polski od
nośne pieśni zadzynają -- się ojl
zwrotki:! h--
N „
-
_ "Naszigailńzielpny 4 (
Piękniej ustrojony '
Pięknie_sobie'' chodzi
B0' mu'śiętak' godzi"-- j
-- 4' śpiewana ' w- - Wielkopolsce pieśń
' gaiku 'w"yraźnieypodk'rcśla'wei
whetrzną jego' treść? '
'"W-igaiku-zielony- m v
--5iZłotem'nakropionym I " f '"" --iy'-'-r-!--
--v""-
t- -" 'Nowe"latko""i!maj' nx
!L""-- r ' w-- - ' Bęże nam-szczęście'daj- !V f
--' -- Zielonygaik'-v-- symbol zwycic-skie-j
rwiosnyV7" występuje w '
pies-mac- h
-- ludowy"chSnibySzywa istota
£ Trtr'A-S-W- f '£( '
„-ff-p
lcnnieniezimyr"?Spiewająs'wicc!
Kalfskiem#% "' 'Win ł ! i - - _ Ł '("iĆHóćiąiśnieżek'' pada"' HS f
l -- : " '- - i-!Vl_'-vSł-a_
1 gaina (fli nie-fzDaaay"- -' "s--j
gaikainie:lfzgłusy-'-'- t
n WijersięTsnie'-V- fgK' ypoypłotku
- 'Zejdziefgrochfwiogrodku ]
-- i -- ('Kładzie')' się"fśriiegfna' roli y t
Zejdzie'zboże?powoli''! t
Tęsamą-fmyśllzawier- ą pieśń- 1-
''cŁllrnwA 7 'nnnnrScTf lPOiV i IB
""śniegsięSwijeftpo"płoi"inie j
f A "pszeniczka po']rolihie ' „ 1 f IV'"! '"'--'TJ- - i "'' - rsj-- ( NaJ zakończenie '' ""' or wspo'mn icct jea
-- 7-v 'f~-- : 1'C- - cze"j- - nalezys 0 tłuczeniu garnkowj
wypędzaniutżura'- - k'tóre"i to 'zwyai
Piszęjoitym Gloger fw:sposobn"
stępująćypierwszych wiekach
-- -- -Ł--Ł'" '
vt:-'7J#"-t-''3-
-i - r': swego chrześcijaństwa Polacy-- a
% --s :'-- v "--
"" v "-j--
Mr --rt --' - -
ćhowywali-postjwielk- i tak surom
ż'o'"ód Jjeg04pblówjSvczyli śródpw
1
~-- Tf£i-- v svUa:- - v "- -' na aztdoVWielkiejnocy nieprzj)
niowali 'pokarmów S ciepłych igO"
tówanych : żyjąc tylko (ćhlebemsj W
rzonyini owocami zi - ryua łYfTj
-- - - - ---
►-' iiO'iWiasnie„aaio W4wieii"tii"- - rizemęczenie- - i nieracjonalne od- - --v:V v"'"
-'-
"- r~v--" " t'-- -: - nich' --'początek zwyczajowi zacno-- zywianieCoraz :szybsze5tempo— - ":- - sr [
--v "vf-- "":1 wanemu -- 'przez' ludwiejsR
corai!
i'B-r- -
„- -
jako
'obecniewdzięki
promieniom
-- ?w-rs
ó-'- "
lub
-- ańS
''-'-"
miejskivclotąd'rże!rw środę póWJ
- -- ?V'l-p"J' i-- f! f--' - A~ - - ńą?czyli rna'sVpółpóśćie" swawolni- -
cy7wziąwszyjrano5stary'garneą
r:iwszy-igo£śkórupami- ii ptP10i3
ótdfzwiŁlubokićnńiceiśpiącegojS
siadjmiaachlkbiety-mężę- ?
iiumatcituiaiuKiuwuiiifj' v'ir:i ~~-W- ~s — " "-JTS-jW'
" " " "'m' idącym vuli'ćą'sfzucaliitakie-ga- y
kiHpodnogi%wołając:Polposc
niosci?uanie!łiuu'inuiiułHu"'-sv-- i
?-l&-
" i!: k' ic"-fe-- " --" - ' t " rsc'iafpannoV!?a : -- j - J-ł-fc-rfl1!'
e ZwyczajItenJzo-- wCAiiłął-ij: tezJŹ"- - kiedy
-- rv_''t': lS:L'i~-r„:~i- P sie to w jcudłiiciu ui ci -- j oi --4w -- Ł _
Ściśle'f'zHbpisanymiljpowyzej-ZJf- c
czaj ami J gdyzt żurem? zurk ien&
3?Y2Sn3męc)le3n1ą} yfl&ftlipiąteMtznakwże-ą- c
Łii-łK"- - ża?kcniecpostui-- i j
K?X5J-?fcMXi'ie(C?raci- ć f oijmSaifeoMlhychM'
- wiTasię5ftalg-jednaw{prze- W
„ j_„ _-_" - i ma: pogrzebanietzimy- - i P?ttJSS
aCiPojostatnichligło-piezem5niebędziei'kt- o'
S3Ch]nrasvjfranpiic:VioH
--- " j
-'--'feoi--
Ajótes-''
tót''~-ł"!"Vvna- r
cjdhalu'l
wjosny- - d aKzeuu wacj ł ' "r)"--
wLżnemomentyJwrtzycmsrom}
tw?'~ie4:a?z"ri-wiitjłAip'-roz'sevirpoiz-e-upiaajr:
-- i v --
_ V'V-iv- - J?1- -' '£ cii on
siassymooiiKaMzepwłcjwi-ij-y-T- w SiUalicŹjepol