000546 |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
''f1' jf- -
Ił 9' „ '''
&%
STR 2 2WiAZK0Wi£C — Mwlirłol(rŚ4riwr2knia-1(18- 1 i NR 75
"Związkowiec" (The Alliancer)
Prinlod and Published ovcry Tuesday and Thursday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
1638 Bloor Street West — Toronto Ont Canada — M6P 4A8
Telephones: 531-249- 1 531-249- 2
Scconcl cllss mml replstulion nuniber 1673
OfTIclal Oiisan of Hic Polish Alliance of Canada
Wiwrnw — Cluirman or llic Hoaril W Vłailjc7ińsU — Sccrclar)
Gustaw SłodkowtM
No part of this publication may be reproduced or transmitted
in any form or by any nieans without permission
PRENUMERATA
Roczna — $2500 Półroczna — $1600 Pojedynczy numre — 35c
Za granicą: Roczna — $3300 Półroczna — $2000
i zagrozić odcięciem
dostaw
W rozmowie z zachodnim
korespondentem w Warsza-wie
jeflen z ministiów rządu
Jaruzelskiego powiedział że
w nioopublikowanej części
listu Kremla do władz pol-skich
znajdowała się groźba
zmniejszenia sowieckich do-staw
ropy naftowej gazu i ba-wełny
jeśli nie zaprzestanie
sie w Polsce '"działalności an-lysowiccki- cj"
Polska jest całkowicie za-leżna
od sowieckich dostaw
ropy Minister powiedział że
sytuacja jest "bardzo powab-na"
"Ludzie nie zdają sobie
spiawy jak bardzo jesteśmy
uzależnieni od ZSRR Czy bę-dziemy
w stanie importować
13 milionów ton ropy i prak
Sekretarz stanu A Haig
o dostawach dla Egiptu
Przed kilku dniami sekre-Uii- z
stanu USA A Haig
pizemawiał na wielkim zgro-madzeniu
w Waszyngtonie
odnośnie oszczędzania ener-gii
a więc na temat który
nic wchodzi w zakres i kom-Ktonc- je
jego lcsortu
Ale poruszjł też i ważne za-gadnienie
polityki zagranicz-nej
mianowicie: oświadczył
iż nic będzie żadnych przetar-gów
czy konsultacji z TzYac- -
ysyłka żywności do Polski
od Polonii z Maniłoby
Polsko-kanadyjsk- a społecz-ność
w Manitobie wysiała do
Polski dwutonowy ładunek
żywności i innych produk-tów
Ks Donald Malinowski
członek parlamentu prowin-cjonalnego
z ramienia NDP
leprczentujacy Point Doug-las
zorganizował wysyłkę
idrogą powietrzną przy pomo-cy
dwóch linii lotniczych
Ładunek zawierał witami-ny
żywność w puszkach le
ostro bronią swych interesów
naftowych w Kanadzie
Administracja Reagana su-rowo
ostrzegła Kanadę przed
kontynuowaniem obecnej po-lityki
w dziedzinie energii i
inwestcji stwierdzając ze
stosunki amerykańsko-kana-dyjski- c
"w sposób niebezpie-czny
zmierzają do kryzysu"
Amerykanie skaiżą sie że
Kanada robi trudności inwes-torom
zagranicznym i dazy do
ptzejecia znajdującego się w
rekach amerykińskich prze-mysłu
ropy naftowej
Amerykański podsekretarz
stanu do spiaw gospodar-czych
oświadczył że w USA
włoniło się silne poparcie
dla propozycji zastosowania
środków zapobiegawczych wo-bec
Kanady
Ambasador Kanady Peter
Towe powiedział dziennika-rzom
amerykańskim ze
wszelkie pióby "ukarania"
W Drzonkowie w ostatnim
dniu mistrzostw świata w
5-bo- ju nowoczesnym wspania-łe
zwycięstwo odniósł repre-zentant
Polski Janusz Peciak
który w konkurencji indywi-dualnej
zdobył tytuł mistiza
świata
Wielki leż sukces odniosła
cala re~prcżentacja Polski
zdobywając po bardzo emo-cjonującej
walce z drużynami
Edilnr-ln-Clii- ef
ropy
tycznie całą naszą bawełnę i
rudę' żelazną?"
Ograniczenie dostaw ropv
naftowej z Sowietów sparali-żowałoby
polską gospodarkę
JAN PAWEŁ II ZNÓW
NA PLACUŚW PIOTRA
Urzędnicy watykańscy po-informowali
że Papież powró-ci
na plac św Piotra w Rzy-mie
4 października na pierw-sze
większe publiczne wystą-pienie
od czasu zamachu na
Jego życie 13 maja br
Jan Paweł II będzie prze-wodniczył
ceremonii beatyfi-kacyjnej
dwu świątobliwych
Francuzów i trzech Włochów
Papież uda się na plac św
Piotra helikopterem z letniej
rezydencji w Castel Gandolfo
lc--m w sprawie dostaw przez
Stany Zjednoczone Egiptowi
sprzętu wojskowego na sumo
85 miliarda dolaiów w tym
5 latających stacji radaro-wych
systemu AWACS
Nie omieszkał też dodać że
lego rodzaju transakcja a
więc sprzedaż tego typu urzą-dzeń
i pozostałego sprzętu w
niczym nie narusza zobowią-zań
rządu USA w stosunku do
'hJaela
karstwa i środki do prania i
mjcia
W listopadzie ma nastąpić
załadowanie dalszych 10 ton
po potwierdzeniu odbioru
pierwszej przesyłki i upew-nieniu
się że została ona wła-ściwie
rozdzielona pomiędzy
ludność bez mieszania się
czynników rządowych
W Manitobie zamieszkuje o-bec- nic
ok 50000 osób pol-skiego
pochodzenia
Kanady przyniosłyby więcej
szkody Waszyngtonowi niż
Ottawie
LANE KIRKLAND
JEDZIE DO POLSKI
Jak podają z Nowego Jor-ku
pizewodniczący poleżnjch
amerykańskich związków za-wodowych
AFL-CI- O Lane
Kirklancl przyjął zaproszenie
kierownictwa ŃSZŻ Solidar-ność
i uda sie w najbliższych
dniach do Polski
Prezes Kirklancl weźmie
udział w drugiej części zjazdu
wolmch i samorządnych
związków i wygłosi lam prze-mówienie
Bodzie lo więc wi-zyta
najwyższego rangą ame-rykańskiego
przywódcy związ-ków
zawodowych w Polsce
Rzecznik biura AFL-CI- O wy-raził
nadzieję iż władze PRL
nie odmówią mu wizy wjaz-dowej
ZSRR i Węgier — zespołowe
mistrzostwo świata
W ten więc sposób Janusz
Peciak mistrz świata i mistrz
olimpijski z Montrealu po za-ledwie
krótkiej przerwie i
niepowodzeniu na moskiew-skich
Igrzyskach — powrócił
okres sukcesów J Peciaka i
całej polskiej drużyny Bliż-sze
szczegóły o tym sukcesie
znajdą Czytelnicy w następ-nym
numerze
USA
anusz Peciak i polska drużyna
mistrzami świata
Edwarda Opoczyńska SKARB
Jedna z największych w kra--
ju Biblioteka Zakładu Narodo- -
wego im Ossolińskich znajduje
się we Wrocławiu W kilkana-ście
miesięcy po wojnie ossoliń-skie
skarby zostały specjalnym
pociągiem przywieziono do Wro-cławia
Uczeni — świeżo upie-czeni
wrocławianie — najpierw
po nie pojechali do Lwowa aby
doglądnąć segregacji i pakowa-nia
potem przez wicie czasu
pieczołowite pieszczotliwie nie-mal
uważne ręce odbijały pełne
skarbów skrzynie przywracały
narodowi wspaniały skarb na-szej
kultury
Mnie osobiście — mimo iż da-ne
mi to było już kilka razy —
nieodmiennie ogarnia wzrusze-nie
gdy znajdę się w dziale sta-rych
druków Invcntores re-rum
albo krótkie opisanie kto
co wynalazł i do używania po-dał''
— Dzieło lo mową wiąza-ną
wydał Jan Prolasowicz w ro-ku
pańskim 1G08 i choć licy so-bie
tylko 28 stron jest pierwszą
polską encyklopedią Mam ją w
lęku
Otwierani srebrne zapinki
XVIII-wiec7ncg- o mszału rzym-skiego
w ciężkiej finezyjnie ku-tej
srebrnej oprawie i maleńkie-go
kancjonału gdańskiego także
oprawnego w artystycznie kute
srebro Przckartkowuję księgę
której dotykały — myślę — rę-ce
ostatniego z Jagiellonów Zy-gmunta
Augusta i ręce królowej
Marysieńki bo jest zaopatrzona
w ekslibris biblioteki królów
polskith Ostrożnie odwracam
wielkie grube karty dzieł zbio-rowych
czyli „Opera" Wcrgi-liusz- a
i „Dc revolutionibus or-biu- ni
coelcslium" Mikołaja Ko-pernika
księgi wydanej w loku
-- 1543 Usiłuję czytać drukowane
w roku 1586 gotycką ccionką
„Pieśni" Jana Kochanowskiego
Ale najbardziej wzrusza mnie
„zaklęcie" wypisane zbłakłym
juz inkaustem na okładce cien-kiej
książeczki — „alwara" czy-li
gramatyki łacińskiej: „Kto
ten alvar ukradnie temu ręka
odpadnie A kto ten alvar naj-dzie
niech do mnie przyniesie
Ja mu pięknie podziękuję i ta-baczką
poczęstuję" I podpis:
„F BJcniccki 1728 rok" Tak
oto nazwisko biednego chyba ża-ka
przetrwało 250 lat a naiwny
wierszyk pozwala na fantazjowa-nie
że skromna książeczka z
której mądrość zdobywał była
jego największym skarbem
W XVI wieku wydano w Pol-sce
7000 pozycji W Ossolineum
jest z tego ponad 2700 W XVII
wieku wydano w Polsce około
18 000" publikacji — w Ossoli-neum
jest 12 000 XVII-wiccz-nyc- h
poloników Z wydanych w
Polsce z XVIII wieku GO 000 po-zycji
V nic dochowała się do
naszych czasów Z pozostałych
30 000 jest własnością Ossoli-ncu- m
I jest jeszcze coś skarb
bezcenny: 3!)5 inkunabułów
czyli druków stworzonych od
chwili wynalezienia lej sztuki
przez Gutenberga (połowa XV
wieku) do roku 1500
Rękopisy: Można określić ce-nę
niekaórych skarbów z działu
starych druków Wiadomo że
„Opera" Wcrgiliusza w wyda-niu
które oglądam osiągnęła
przed laty na aukcji w Paryżu
cenę $20 000 a dzieło Koperni-ka
na aukcji w Szwajcarii 90 000
[ranków szwajcarskich Na lo
jednak co kryje sic w
ogromnych ogniotrwałych sza-fach
ceny nic ma Czy można
przeliczyć na pieniądc cenę na-szych
narodowych świętości?
Oto szkatuła z rzeźbionego he-banu
Heban inkrustowany jest
płytkami z kości słoniowej a na
nich sceny z „Pana Tadeusza"
— koncert Jankiela i „ostatni
co tak poloneza wodzi" Tadeusz
i Telimena w świątyni duma-nia
Wojski dmie w róg nad
ubitym niedźwiedziem A we
wspaniałej szkatule wątłe cien-kie
różnej wielkości i różnego
gatunku nieoprawne kartki Pis- -
mo bardzo czytelne gęste dro- -
bnc i lewy margines zawsze nie-równy
„Litwo ojczyzno m-oja"
w odległości 2 cm od le-wego
kraju strony a ostatni
wiersz na stronic ucieka już
o 5 cm od brzegu
Cienki zwykły „zeszyt do ry-sunków"
kupiony przez młode-go
Juliusza Słowackiego może
w Paryżu może w Egipcie —
i „Testament mój" i„IIymn o
podkolorowane akwarclkami:
„Wnętrze pokoiku na statku ni-lowym"
Nilu" —
29 października 1836 r" A
rozliczenia
mamy pani przy-szło
tyle to a tyle a z innego
źródła to pozycji zaś
„wydatki" Nie! Zostawmy
młodego człowieka w spokoju
Bądźmy dyskretni Nie wszysl- -
— --~nj "
'
1
t
'
I
'
-
"
BEZ CENY
kie wydatki młodych ludzi na- -
dają się publikowania Nawet
wydatki narodowych wieszczów
iJairzę na znowu czy- -
lelne (gdzież nam rozpieszczo- -
nym maszynami tak pisać) —
litcrki „Żony modnej" w zeszy- -
ciku satyr Ignacego Krasickiego
i wydaje mi się że satyra prze- -
mawia do mnie silniej jest
zjadliwsza niż tamta z podręcz- -
nika szkolnego gdy nasz poloni- -
sla usiłował wbić nam do głowy
„co poeta miał na myśli"
Gruby opasły brulion zapisa- -
ny gęsto pismem w którym nic
widać zmian nastroju — „Krzy-żacy"
Kraszewskiego i lak czy-sto
bez jednej poprawki że wy-daje
się po napisaniu autor już
swojego dzieła nie czytał (gdzież-by
zresztą czas jeszcze czy-tać
siebie skoro tom po-wstawał
w kilkanaście Już
rie będę wyliczała rękopisów
„Potopu" Sienkiewicza „Cliło- -
póu" Reymonta dzieł Cypriana
Kamila Norwida Stefana Że-romskiego
nut pisanych ręką
Chopina Moniuszki listów pry-watnych
tych wszystkich wiel-kich
W Ossolineum jest bardzo
dużo pieniędzy Jest komplet
egzemplarzy wszystkich pienię-dzy
jakie krążyły po Polsce od
X wieku Do mojej wyobraźni
przemówiły jednak najsmutniej
pieniądzc zastępcze sporządzane
w dominiach magnatów —
Skarbków Małachowskich Mni- -
sków Rcjów do wewnętrznego
użytku i z symbolami wyrażają- -
cynii określoną czynność pracę
którą tymi pieniędzmi opłaca- -
110 aluminiowe i papierowe pic- -
niądze zastępcze z 1943 roku
sporządzone przez hitlerowców
dla żydowskiego getta w Łodzi
bony wydrukowane dla polskich
jeńców w oflagach i stalagach
To są zbiory z przeszłości A
dzień dzisiejszy w Ossolineum?
Wyliczę jednym tchem resztę
pozostawiając wyobraźni Czytcl- -
ników Do Ossolineum trafia
wszystko co jest wydawane w
kraju i co dotyczy spraw pol-skich
A więc wszystkie pozycje
1
„Kontrakt" Krzysztola Zanusi
siego okazał się jednym z naj- -
ważniejszych filmów Festiwalu
Festiwali Zanussi — moralista
poostając w pełni koniron nad
artystycznym 'kształtem swego
filmu kontynuuje w „Kontrak-cie"
medytację nad kodem mo-ralnym
naszych czasów Jego
dojrzałość stylistyczna kreująca
go na jednego z najzręczniej-szych
reżyserów w filmie świa-towym
pozwalałaby mu na la-jeiwc-rki
artystyczne i komer-cjalne
sukcesy Zanussi konty-nuuje
jednak zadawanre trud--
nych pytań i rozliczanie swoich
bohaterów z sensu ich życia
Jednocześnie pozwala on po- -
prrzez swoją dyskrecję na krea
cje wiciu pełnych charakterów
Film pomimo swego przesłania
i symbolizmu pełen jest wiciu
popisów aktorskich Maja Ko-morowska
subtelna i prawdzi-wa
T Łomnicki wzbudzający
jednocześnie pogardę i współ-czucie
składają się najbardziej
na sukces filmu
„Kontrakt" pozwala nam na
podpatrzenie mikrokosmosu pol-dwóc- h
skiego społeczeństwa lat sie
demdziesiątych uczestniczącego
w przyjęciu weselnym (Jest to
zresztą obraz niepełny choć u-- z
toczny w roli symbolu) Zanus-si
czechowowski w obserwacji i
ekspozycji swoich charakterów
widzom możliwość obejrze-nia
z bliska życia polskiego
„establishmentu" kreowanej
Gierka nowej wyższej kla-sy
Lekarze i profesjonaliści na-leżą
tam siłą tradycji konfor-mistycz- ni
artyści kupieni przez
system wypełniają potrzebę
snobizmu nowym elementem
jest natomiast komunistyczna
technokracja akceptowana przez
pozostałych dla swoich wpły-wów
i możliwości pogardzana
jednocześnie dla swojej nowo-bogackoś- oi
Zanussi gogolowskim dniem
cKsponuje oezmosnic wszysiKic
wady tej klasy-pasożyt- a żyjącej
w amoku pokrywającym świa- -
domość swojej moralnej nico- -
ści Snobizm zachłanność i chci- -
jest ich motywacją prze- -
ę żyje na kredyt próbując za--
pomnieć swój strach i nieuchron-ność
usunięcia z historycznej
sceny za ścianami lego mikro-światk- a
wyalienowanego z izc-czywistoś- ci
słychać już kroki
Solidarności
„Kontrakt" wyjaśnia lepiej
niż analizy ekonomistów jak
mogło dojść w Polsce do kata- -
strofy korupcja
oryginalnej literatury pięknej i
wsystkic przekłady na polski
i wszystkie opracowania o lite- -
ralurze o sztuce o kulturze o
hisloiii wszystko co dotyczy
spraw społecznych co dotyczy
narodu polskiego Do Ossoli- -
neum trafiają codziennie wszy- -
stkic wydawane w Polsce czaso- -
pisma broszury pkolicznościo- -
we ulotki afisze prospekty
kompletuje się druki dotyczące
dziejów Polonii zagranicznej
także obecnej (i myślę że trafi
tutaj także ten numer „Zwiaz- -
kowca")
Ossolineum to jednak nic
tylko skarbiec do którego bez-cennej
wartości każdy ma do-stęp:
„Prawo korzystania ze
zbiorów biblioteki posiada każ-dy
kto pragnie posłużyć się ni-mi
w celach naukowych zawo-dowych
lub w celach kształce-nia
sie Korzystanie ze zbiorów
biblioteki jest bezpłatne" Osso- -
lineum jest placówką Polskiej
Akademii Nauk i na równi z in-nymi
placówkami prowa-dzi
naukowe prace badawcze
Obiektem badań jest tu zawar-tość
własnego księgozbioru Nie
tylko zresztą księgozbioru W
Ossolineum jest wiele zbiorów
na pograniczu bibliotcczno-mu-zcalny- m
Jest tu przebogaty
zbiór malarstwa i grafiki jest
ogromny zbiór pocztówek Do- -
piero obecnie pocztówka koja- -
rzy nam się przede wszystkim
z pozdrowieniami z urlopu lub
życzeniami imieninowymi i świą- -
tocznymi W latach zaborów
pocztówki oyły orężem palrio- -
tycznej propagandy reproduko- -
wano na nich dzieła Moniuszki
M'iersze Konopnickiej Jest tu
bogaty zbiór fotografii Te foto- -
grafie są dokumentacją całej
niemal polskiej współczesności
od zdjęć np nieistniejących już
budynków do zdjęć np mody
Owocem pracy naukowej pro--
wadzoncj w samej bibliotece są
kolejne tomy „Inwentarza rę- -
kopisów" — bo prccież groma-dzi
się tu rękopisy wielkich z
minionych wieków ale i auto-grafy
współczesnych twórców
ideałów- - i profesjonalizmu po- -
twierdzona charakterami ''Iide- -
rów politycznych i gospodar-- '
czych" przewijających się przez
scenę upodabnia Polskę do kra- -
jów Trzeciego Świata Związek
między totaliryzmem systemu a
korupcją i bezprawiem jego re-prezentantów
nie może być czy-telniejszy
Pozornie Zanussi zrobił film
pesymistyczny A jednak dzięki
obecności w „Kontrakcie" mło-dych
odrzucających konfor-mizm
i dojrzewających do od-rzucenia
systemu wartości (kon-traktu)
reprezentowanych przez
system który zdeprawował ich
rodziców z filmu tego wycho- - M s z na(W Dyć moi
następny film Zanussiego poka-- -
zo co stało się z młodymi z
„Kontraktu" później Czy odna-leźli
drogę do KOIt-- u i Solidar-ności
Film Zanussiego jest bardzo
znaczącym z jeszcze jednego
punktu widzenia Wielokrotnie
zachodnie środki masowego
przekazu koncentrują się na
ODRZUCONY "KONTRAKT"
Braki żywności
Niepokój republikach bałtyckich
Brytyjski tygodnik
Economist" napisał ostatnio
o nastrojach antysowieckich
rozprzestrzeniających się w
republikach w
ZSRR Łotwa tradycyjnie u- -
Sowietach za bogatą
republikę i jest przedmiotem
zazdrości sowieckich
Mieszkańcy Łotwy nie są jed-nak
zachwyceni swym ży-ciem
Sklepy z żywnością opuslo-szał- y
na ul Kirowa w Ry-dze
ogonki ustawiaj a sie
przed mleczarniami i sklepa- -
W kolejkach po żywność czc- -
ka często po trzy godzi- -
kraju 45% re
publiki to imigranci z
innych części ZSRR Łotysze
zaczynają opierać rusyfi- -
kacji Dotychczas protesty
dość słabo- - zorganizowane
obejmują przeważnie mło--
Prznszłnse Tntwv zwła--
szcza okres niepodległości w
słońca" Wyraźne czy- - kupslwo sprzedajność brak ny W związku i brakami w
telnc pismo (musieli lak skrupułów ich wyróżniającymi zaopatrzeniu w republice roś-przeci- eż
oddawali swe prace cechami Król jest nagi jak na- - napięcie
w rękopisach) obok ga była nowa burżuazja opisy-- Odżywa łotewski palrio-rysunccz- ki
ołówkiem piórkiem przez II Balzaka wiek Ic-- tyzm Łotysze się mniej-zwiewn- e
delikatne niektóre mu Król zdaje sofcie z tego szością narodową we wlasnyni
„Na
obok rachunki: od
Salomei Bccu
tyle AV
do
równe
miał
lęgi
dni)
daje
przez
wość
PaN
już
polskich Także pamiętniki li-sl- y
zmarłych niedawno tych
którzy kiedyś stać się mogą
obiektem badań litcraluroznaw-có-w
historyków socjologów
Wydaje się tu stale pozycje do- -
kumentującc własne 'zbiory wy- -
chodzą periodyki: „Rocznik ZN
im Ossolińskich" i „Ze skarbca
kultury"
Trzeba nic lada wyobraźni
a) uzmygłowić sobie tempo w
jakm do lak wiclkicj bibiioted
napływają dzieła z zakupów kra--
jowych i zagranicznych- - z daro-wizn
z wymiany z zagraniczny-mi
bibliotekami — i co za tym
idic — nieustanną permanent-ną
potrzebę rozbudowy I choć
ona trwa choć przed rokiem
oddano (po siedmiu latach budo-wy)
do użytku nowy budynek
choć zakupiono od sąsiadują-cych
z biblioteką ss Urszulanek
następny (a znając polskie rea- - czasowo inny dodatkowy po-li- a
można być pewnym że przy- - rinlnk w toi snmei wvsokości
stosowywanic do bibliotecz- - Podatek len ma być płacony M w lipcu rozwiązanie kościo-nyc- h
celów trwać będzie wiele na federalnego naftowego la i kongregacji liczącej oko
lat) biblioteka nie rozwija się
i nic świadczy takich usług na
jakie pozwoliłyby jej przeboga- -
te zbiory Nic zawsze może spro--
stać licznie napływającym z ca-łego
świata i kraju prośbom o
kopie mikrofilmowe i kserogra-ticzn- e
półtora wieku temu
fundator Zakładu Narodowego
Jócf Maksymilian Ossoliński
pisał:
„Wszystkie moje księgi dru-kowane
rękopisma zbiory ry-cin
map medalów obrazów i
sztuk ściąga się a po moim
zgonie w mojej własności znaj-dzie
się na założenie publicznej
biblioteki w mieście stołecznym
Galicji Lwowie odkazuję i prze-znaczam"
Józefowi Maksymilianowi Os-solińskiemu
bowiem nieprze-rwanie
towarzyszyła troska o
prawny i finansowy przeka-zanej
narodowi na własność in-stytucji
Dzisiaj ppiekę nad nią
sprawuje najwyższa instancja
naukowa w Polsce — Polska
Akademia Nauk
Polsce dnia dzisiejszego (kolej-ki
i strajki) nie zadając sobie
trudu zrozumienia dlaczego i
jak doszło do powstania Solidar-ności
„Kontrakt" wypełnia lę
próżnię informacyjną potwier-dzając
jednocześnie że Solidar-ność
jest bo zostać musiała ru-chem
na rzecz demokracji polity-cznej
zdrowego rozsądku ekono-micznego
i last but 11'ot leasl
odnowy moralnej Takie było
bowiem wyzwanie i konieczność
historyczna jaką została Soli-darność
w sierpniu 1980 r Au-giaszo- we
stajnie zostawione po
35 lalach władzy komunistycz-nej
w Polsce wymagają rozwią-zań
bolesnych i dramatycznych
Tym więcej należy się podziwu
dla społeczeństwa polskiego pro
bującego doprowadzić do od bu
dowy kraju bez uciekania się do
środków gwałtownych i nadzwy-czajnych
Co do „Kontraktu"
został zakupiony dla rozpo-wszechnienia
komercjalnego w
Kanadzie i bardzo polecam jego
obejrzenie
Maciej Gorlewski
ulicach widzi się często mło
dych ludzi w koszulkach z na- -
pisem (po angielsku) —
"Latwian power"
Najskrajniejsza forma pro
testu jest bezczeszczenie so- -
w w ZSRR
się
Sygnały się
występują nawet
wy
głoszone po rosyjsku po
Niepokój
pozostałych republikach bał-tyckich
Na
jedności jest jak
katolicyzm
aktywna dysyden- -
tów wychodzi podziemny ty- -
pozacenzuralny
kacji
Tallin jest jedynym większym
Udzie
zachodnie
I Z KANADY
DAWNY PODATEK
ENERGETYCZNY
POD NOWĄ NAZWĄ
Rząd Federalny zniósł kon-sumencki
podatek energetycz-ny
a jednocześnie od razu
przywrócił go pod inną naz-wą
W rezultacie tych poczynań
konsumenci nie be- -
da cieszyć przer--
wą w płaceniu wysokich cen
za benzynę olej opałowy tak
jak to wyglądało po
energetycznej
Alberta nabierającej mocy
dopiero pod listopada
ur
Począwszy od wtorku rano
zniesiono $185 podatek od
spowodowany uprze--
dnim zmniejszeniem produk
cji ropy naftowej przez Al-bertęa- le
zaraz ustanowiono
funduszu kompensacyjnego
majjCeg0 deficyt'
on pobierany do
jju caiu
się go dla zmniejsze-nia
podwyżki
ceny ropy $250 na
dokonanej października
br Kiedy podwyżka ta do-sięgnie
zwyczajnych konsu-mentów
pod listopa-da
w sumie
65 za
ZMIANY W GABINECIE
RZĄDOWYM
W- - ramach małego przeta--
się wprowa
do gabinetu prem
kilku nowych twa-rzy
Do listy ministrów 'został
dołączony Campbell
lat 38 były ramie-nia
Partii Liberalnej na Prin-c- e
Island Otrzymał
on tekę ministra spraw wete-iańskic- h
lat 36 został
ministrem Stanu ze szczegół- -
nym uwzględnieniem spraw
Ouebecu
Jack lat 49
objął tekę Stanu
szczegotną oapowiecizianius- -
cią za zachodniej Ka- -
nady
lat 51 zos-tał
mianowany ministrem
pracy
Regan lat 51
tekę w ministerstwie pra-cy
obejmując obowiązki Se-kretarza
Stanu zachowując
odpowiedzialność za spraw-ność
fizyczną sport amator-ski
Judy Erola lat 47
górnictwa przyjęła na
siebie dodatkowe ooowiązki
odpowiedzialnego za
status
Generalne przetasowanie
według wiarygodnych źródeł
nuerainycn ma się otiuyc uu
po Narodzeniu
TYLKO PO FRANCUSKU?
W Montrealu się w
Session Court proces właści-ciela
sklepu w zachodniej
aęści miasta umieścił
na 111111 uioj „j-v- - r~ c:u
2 5
pode
wieckich pomników bicie "Wyrok w tym przypadku
przypadkowo spotkanych Ro- - został zawieszony aż do po-sja- n
Protesty te też nownego odbę-niechę- ć
do w Afgani- - dzię się w Najwyższym Są-stan- ie
W Rydze krążą plotki dzie prow Quebec 0 grudnia
o okrucieństwach br
przez Sowietów w Afga- - Włnririfil sklenu twierdzi
"" związku
do
'
-
i
i
i
nistanie
że zmienia at- -
mosfera w
kolegę
a
Litwie źródłem
Polsce
W Wilnie istnie-je'
i
godnik
W Estonii miały
demonstracje rusyfi- -
kraju i stolicy
miastem sowieckim O
gląda progra- -
zapewne
krótką
i
zawarciu
nowej umowy
7
koniec
baryłki
obecnie
puuiucy usiupiiuu
zniesie
skutków
o barył-ce
1
koniec
będzie
tylko centów
sowania odbyło
dzenie
Trudeau
Bennelt
premier z
Edward
Serge Joyal
Senator Austin
ministra
sprawy
Charles Caccia
Gerąld zwol-nił
i
mini-ster
ministra
kobiet
piero Bożym
odbył
który
i
procesu który
wojny
się przedsiębiorsl
w o powinna kwestią swo-bodnego
i powin- -
ny w to mieszać
że językowe
cu słynna Ustawa
konstytu- -
na Quebecu
68-letnie- go
wystosował
nie przewou sąciowy
był prowadzony wyłącznie po
angielsku Sędzia początkowo
1 - a1 4 iAfj-i-l Y r ieii
że dobrze oboma
językami i ma ochoty 0-granic- zać
do jednego W
końcu wbrew za-strzeżeniom
tylko
po angielsku
Allanowi Singerowi grozi- -
pier
wszej kara_ tylko od
stancji to będzie ukarany
grzywną $5000 i obciążony
kosztami usunięcia ze sklepu
napisów angielskich i
francuskich
go
ZAMKNIECIE KOŚCIOŁA
1 Czvnniki oficjalne Kościoła
w Wlnnipegu 0- -
świadczyły że wysoka
pożyczkowa do
zamknięcia' kościoła za- -
chodniej części miasta i
sprzedania wyposażenia
zaspokojenia żądań wierzy- - i
skarbnik kościoła Ray
Scaifc stwierdził że kościół
nljai problemy finansowe od
wybudowania w polo- -
wio iat siedemdziesiątych ale
obecna pożyczkowa
zrujnowała go kompletnie
Wkrótce po rezygnacji pas-tora
parafianie przegłosowa
ło osób
PRACOWNICY
UBIEGAJĄ SIE O URLOP
MACIERZYŃSKI
W obecnych negocjacjach
prowadzonych w Montrealu
pomiędzy 23000 pracownika-mi
Bell Canada zrzeszonymi
Communications Workers
oi a Bell pierwszych
od czasu podpisania marcu
1980 r umowy z telefoni-stami
po 12-tygodniow-ym
strajku istotną sprawą stał
problem płatnego urolopu
macierzynsKiego
Zagadnienie to poru-szane
już w "kontrakcie po-między"
pracownikami poczto-wymi
i federalnym Treasury
Board kończącym pomyślnie
długi strajk pocztowców
Obecnie jest ono po raz
pierwszy poruszane w naj-większym
wydziale prywatne-go
sektora gospodarki jakim
sa telefony Pocztowcy uzys- -
j- -j poprzednio precedens
wygrywając 43-dni- o-weg0
strajku 17-tygodnio-wy
płatny urlop macierzyński
płatny uriop macierzyński
od $wladczeń przewi- -
dzianycn w Unemployment
Insurancc Acti jest raczej
rzadkością w prywatnym sek-torze
PESTYCYDY WINNE
PORONIENIOM
Według nieopublikowanego
badania przeprowadzonego
przez iząd prowincjonalny w
Saskatchewan w ciągu lata
wzrasta dramatyczny spo-sób
poronień
Badania dokonane przeszło
lok temu przez prowincjonal-ny
Wydział Zdrowia wykazu-ją
znaczny i niczym nieuspra-wiedliwiony
wzrost poronień
klóry COrocznie "występuje
0kresie 0d do września
Najgorszym miesiącem jest
sierpień kiedy na 75
szczęśliwych urodzeń przypa-da
jedno poronienie W listo-padzie
najlepszym miesiącu
w przypada jedno po-ronienie
na 10 szczęśliwych
urodzeń Ten sam cykl zaob-serwowano
w kolejnych pię- -
_j ni j„ 1Q7 r
rzewano yesiytyuu"
— chemikalii owadobójczych
z wzrastającą okresie let-nim
ilością poronień
FUNDUSZ TERRY'EGO
FOXA ROŚNIE
Fundusz na badania nad
rakiem zebrany w Maratonie
Nadziei Terry'ego Foxa
dra Busha jed
z oapowieaziainycn za
nn rn „n Wvdawać
jedzie wzrastał niezależnie od
Terry'ego Foxa
wynosi obecnie milio-na
National Cancer Institu- -
te 'of Canadj przCviduje pięć
p0KnnilóWi na zostanie
on uzyiy: wyseieKejonowa-ni- e
i przeszkolenie młodych
badaczy zachęta do
nowych programów
nad rakiem i sfinansowa-nie
trzech a w przyszłości
więcej szeroko zakrojonych
przedsięwzięć naukowych
Przewiduje na to ok $9
milionów Reszta ciągle pozo- -
angielsku i każdego klienta "w"1 uu xv' uu '"" "
posługującego się tym ję- - Odkrycia dokonano w zesz-zykie- m
wyrzucał niegrzecznie łym roku kiedy komitet rzą-z- a
pestycyd 4 - T Komitet powoła-ż- e Oskarżony argumentował
sprawa w jakim języku ny do bąUn Poniew z J- -
wywołuje
popełnia- -
"" i'v=j'"' mu" iu jiuimiuiic ciuŁumyiu iuiuw- - eyjiue w l -- £yin mv nowych datków ponieważ po- - Zamiast pracy paitii komunistycznej powinno obowiązywać i ogra- - „ają g0 narastające od-- wielu ludzi stać w ko- - Na zebraniu KC ostatnio je- - niczać obywateli w swobód-- ge prżyrost jest w ten spo- - (Skąd my to znamy?) den z członków skrytykował nym wyborze używanego ję- - i0wv mi nktnalnvch
"The
nadbałtyckich
chodzi w
łudzi
mieszkańców
się
ii~ir- -
zachodzie
pisać
nie
wydawcom
wana
spra--
data
Ponad
byt
za przemówienie
nie
łotewsku
występuje też w
w
miejsce
przeciw
jego
się
się
Będzie
ou
wynosić
baryłkę
ze
prowadzi
być
wyboru nie
się sądy
prawo w Quebe--
— 101 nie
jest zatwierdzone
terenie
Adwokat Alla-na
Singera żąda
azeuy
uuizuuii wiuuocjv iiiu- -
wiąc włada
nie
się
oficjalnym
mówiono
łaby po wyroku sądu w
umiesz-czenia
Baptystów
stopa
zmusiła ich
w
dla
Były
cnwiii
stopa
100
BELL
w
Canada
w
się
było
podczas
w
ilość
w'
maja
roku —
zwiazeK
w
wed-ług
słów Raya
nego
f1o„4„
wydatków
Fupdusz
$237
które
tworze-nia
ba-dań
—
się
nie
drzwi dowy badał
został
nych
każde
otwarciem skiej
idzie
lejce
stają
grupa
zyka
instancji
latach 1918—1940 budzi my telewizyjne (nadawane z ?5U do Jjuuuu Jezen przegra sianie ao dyspozycji punnia-gospodarcz- ej
wśród młodych nostalgię Na sąsiedniej Finlandii) sprawę w sądzie drugiej in- - żana przez odsetki
Object Description
| Rating | |
| Title | Zwilazkowiec Alliancer, September 24, 1981 |
| Language | pl |
| Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
| Date | 1981-09-24 |
| Type | application/pdf |
| Format | text |
| Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
| Identifier | ZwilaD3000900 |
Description
| Title | 000546 |
| Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
| OCR text | ''f1' jf- - Ił 9' „ ''' &% STR 2 2WiAZK0Wi£C — Mwlirłol(rŚ4riwr2knia-1(18- 1 i NR 75 "Związkowiec" (The Alliancer) Prinlod and Published ovcry Tuesday and Thursday by POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED 1638 Bloor Street West — Toronto Ont Canada — M6P 4A8 Telephones: 531-249- 1 531-249- 2 Scconcl cllss mml replstulion nuniber 1673 OfTIclal Oiisan of Hic Polish Alliance of Canada Wiwrnw — Cluirman or llic Hoaril W Vłailjc7ińsU — Sccrclar) Gustaw SłodkowtM No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any nieans without permission PRENUMERATA Roczna — $2500 Półroczna — $1600 Pojedynczy numre — 35c Za granicą: Roczna — $3300 Półroczna — $2000 i zagrozić odcięciem dostaw W rozmowie z zachodnim korespondentem w Warsza-wie jeflen z ministiów rządu Jaruzelskiego powiedział że w nioopublikowanej części listu Kremla do władz pol-skich znajdowała się groźba zmniejszenia sowieckich do-staw ropy naftowej gazu i ba-wełny jeśli nie zaprzestanie sie w Polsce '"działalności an-lysowiccki- cj" Polska jest całkowicie za-leżna od sowieckich dostaw ropy Minister powiedział że sytuacja jest "bardzo powab-na" "Ludzie nie zdają sobie spiawy jak bardzo jesteśmy uzależnieni od ZSRR Czy bę-dziemy w stanie importować 13 milionów ton ropy i prak Sekretarz stanu A Haig o dostawach dla Egiptu Przed kilku dniami sekre-Uii- z stanu USA A Haig pizemawiał na wielkim zgro-madzeniu w Waszyngtonie odnośnie oszczędzania ener-gii a więc na temat który nic wchodzi w zakres i kom-Ktonc- je jego lcsortu Ale poruszjł też i ważne za-gadnienie polityki zagranicz-nej mianowicie: oświadczył iż nic będzie żadnych przetar-gów czy konsultacji z TzYac- - ysyłka żywności do Polski od Polonii z Maniłoby Polsko-kanadyjsk- a społecz-ność w Manitobie wysiała do Polski dwutonowy ładunek żywności i innych produk-tów Ks Donald Malinowski członek parlamentu prowin-cjonalnego z ramienia NDP leprczentujacy Point Doug-las zorganizował wysyłkę idrogą powietrzną przy pomo-cy dwóch linii lotniczych Ładunek zawierał witami-ny żywność w puszkach le ostro bronią swych interesów naftowych w Kanadzie Administracja Reagana su-rowo ostrzegła Kanadę przed kontynuowaniem obecnej po-lityki w dziedzinie energii i inwestcji stwierdzając ze stosunki amerykańsko-kana-dyjski- c "w sposób niebezpie-czny zmierzają do kryzysu" Amerykanie skaiżą sie że Kanada robi trudności inwes-torom zagranicznym i dazy do ptzejecia znajdującego się w rekach amerykińskich prze-mysłu ropy naftowej Amerykański podsekretarz stanu do spiaw gospodar-czych oświadczył że w USA włoniło się silne poparcie dla propozycji zastosowania środków zapobiegawczych wo-bec Kanady Ambasador Kanady Peter Towe powiedział dziennika-rzom amerykańskim ze wszelkie pióby "ukarania" W Drzonkowie w ostatnim dniu mistrzostw świata w 5-bo- ju nowoczesnym wspania-łe zwycięstwo odniósł repre-zentant Polski Janusz Peciak który w konkurencji indywi-dualnej zdobył tytuł mistiza świata Wielki leż sukces odniosła cala re~prcżentacja Polski zdobywając po bardzo emo-cjonującej walce z drużynami Edilnr-ln-Clii- ef ropy tycznie całą naszą bawełnę i rudę' żelazną?" Ograniczenie dostaw ropv naftowej z Sowietów sparali-żowałoby polską gospodarkę JAN PAWEŁ II ZNÓW NA PLACUŚW PIOTRA Urzędnicy watykańscy po-informowali że Papież powró-ci na plac św Piotra w Rzy-mie 4 października na pierw-sze większe publiczne wystą-pienie od czasu zamachu na Jego życie 13 maja br Jan Paweł II będzie prze-wodniczył ceremonii beatyfi-kacyjnej dwu świątobliwych Francuzów i trzech Włochów Papież uda się na plac św Piotra helikopterem z letniej rezydencji w Castel Gandolfo lc--m w sprawie dostaw przez Stany Zjednoczone Egiptowi sprzętu wojskowego na sumo 85 miliarda dolaiów w tym 5 latających stacji radaro-wych systemu AWACS Nie omieszkał też dodać że lego rodzaju transakcja a więc sprzedaż tego typu urzą-dzeń i pozostałego sprzętu w niczym nie narusza zobowią-zań rządu USA w stosunku do 'hJaela karstwa i środki do prania i mjcia W listopadzie ma nastąpić załadowanie dalszych 10 ton po potwierdzeniu odbioru pierwszej przesyłki i upew-nieniu się że została ona wła-ściwie rozdzielona pomiędzy ludność bez mieszania się czynników rządowych W Manitobie zamieszkuje o-bec- nic ok 50000 osób pol-skiego pochodzenia Kanady przyniosłyby więcej szkody Waszyngtonowi niż Ottawie LANE KIRKLAND JEDZIE DO POLSKI Jak podają z Nowego Jor-ku pizewodniczący poleżnjch amerykańskich związków za-wodowych AFL-CI- O Lane Kirklancl przyjął zaproszenie kierownictwa ŃSZŻ Solidar-ność i uda sie w najbliższych dniach do Polski Prezes Kirklancl weźmie udział w drugiej części zjazdu wolmch i samorządnych związków i wygłosi lam prze-mówienie Bodzie lo więc wi-zyta najwyższego rangą ame-rykańskiego przywódcy związ-ków zawodowych w Polsce Rzecznik biura AFL-CI- O wy-raził nadzieję iż władze PRL nie odmówią mu wizy wjaz-dowej ZSRR i Węgier — zespołowe mistrzostwo świata W ten więc sposób Janusz Peciak mistrz świata i mistrz olimpijski z Montrealu po za-ledwie krótkiej przerwie i niepowodzeniu na moskiew-skich Igrzyskach — powrócił okres sukcesów J Peciaka i całej polskiej drużyny Bliż-sze szczegóły o tym sukcesie znajdą Czytelnicy w następ-nym numerze USA anusz Peciak i polska drużyna mistrzami świata Edwarda Opoczyńska SKARB Jedna z największych w kra-- ju Biblioteka Zakładu Narodo- - wego im Ossolińskich znajduje się we Wrocławiu W kilkana-ście miesięcy po wojnie ossoliń-skie skarby zostały specjalnym pociągiem przywieziono do Wro-cławia Uczeni — świeżo upie-czeni wrocławianie — najpierw po nie pojechali do Lwowa aby doglądnąć segregacji i pakowa-nia potem przez wicie czasu pieczołowite pieszczotliwie nie-mal uważne ręce odbijały pełne skarbów skrzynie przywracały narodowi wspaniały skarb na-szej kultury Mnie osobiście — mimo iż da-ne mi to było już kilka razy — nieodmiennie ogarnia wzrusze-nie gdy znajdę się w dziale sta-rych druków Invcntores re-rum albo krótkie opisanie kto co wynalazł i do używania po-dał'' — Dzieło lo mową wiąza-ną wydał Jan Prolasowicz w ro-ku pańskim 1G08 i choć licy so-bie tylko 28 stron jest pierwszą polską encyklopedią Mam ją w lęku Otwierani srebrne zapinki XVIII-wiec7ncg- o mszału rzym-skiego w ciężkiej finezyjnie ku-tej srebrnej oprawie i maleńkie-go kancjonału gdańskiego także oprawnego w artystycznie kute srebro Przckartkowuję księgę której dotykały — myślę — rę-ce ostatniego z Jagiellonów Zy-gmunta Augusta i ręce królowej Marysieńki bo jest zaopatrzona w ekslibris biblioteki królów polskith Ostrożnie odwracam wielkie grube karty dzieł zbio-rowych czyli „Opera" Wcrgi-liusz- a i „Dc revolutionibus or-biu- ni coelcslium" Mikołaja Ko-pernika księgi wydanej w loku -- 1543 Usiłuję czytać drukowane w roku 1586 gotycką ccionką „Pieśni" Jana Kochanowskiego Ale najbardziej wzrusza mnie „zaklęcie" wypisane zbłakłym juz inkaustem na okładce cien-kiej książeczki — „alwara" czy-li gramatyki łacińskiej: „Kto ten alvar ukradnie temu ręka odpadnie A kto ten alvar naj-dzie niech do mnie przyniesie Ja mu pięknie podziękuję i ta-baczką poczęstuję" I podpis: „F BJcniccki 1728 rok" Tak oto nazwisko biednego chyba ża-ka przetrwało 250 lat a naiwny wierszyk pozwala na fantazjowa-nie że skromna książeczka z której mądrość zdobywał była jego największym skarbem W XVI wieku wydano w Pol-sce 7000 pozycji W Ossolineum jest z tego ponad 2700 W XVII wieku wydano w Polsce około 18 000" publikacji — w Ossoli-neum jest 12 000 XVII-wiccz-nyc- h poloników Z wydanych w Polsce z XVIII wieku GO 000 po-zycji V nic dochowała się do naszych czasów Z pozostałych 30 000 jest własnością Ossoli-ncu- m I jest jeszcze coś skarb bezcenny: 3!)5 inkunabułów czyli druków stworzonych od chwili wynalezienia lej sztuki przez Gutenberga (połowa XV wieku) do roku 1500 Rękopisy: Można określić ce-nę niekaórych skarbów z działu starych druków Wiadomo że „Opera" Wcrgiliusza w wyda-niu które oglądam osiągnęła przed laty na aukcji w Paryżu cenę $20 000 a dzieło Koperni-ka na aukcji w Szwajcarii 90 000 [ranków szwajcarskich Na lo jednak co kryje sic w ogromnych ogniotrwałych sza-fach ceny nic ma Czy można przeliczyć na pieniądc cenę na-szych narodowych świętości? Oto szkatuła z rzeźbionego he-banu Heban inkrustowany jest płytkami z kości słoniowej a na nich sceny z „Pana Tadeusza" — koncert Jankiela i „ostatni co tak poloneza wodzi" Tadeusz i Telimena w świątyni duma-nia Wojski dmie w róg nad ubitym niedźwiedziem A we wspaniałej szkatule wątłe cien-kie różnej wielkości i różnego gatunku nieoprawne kartki Pis- - mo bardzo czytelne gęste dro- - bnc i lewy margines zawsze nie-równy „Litwo ojczyzno m-oja" w odległości 2 cm od le-wego kraju strony a ostatni wiersz na stronic ucieka już o 5 cm od brzegu Cienki zwykły „zeszyt do ry-sunków" kupiony przez młode-go Juliusza Słowackiego może w Paryżu może w Egipcie — i „Testament mój" i„IIymn o podkolorowane akwarclkami: „Wnętrze pokoiku na statku ni-lowym" Nilu" — 29 października 1836 r" A rozliczenia mamy pani przy-szło tyle to a tyle a z innego źródła to pozycji zaś „wydatki" Nie! Zostawmy młodego człowieka w spokoju Bądźmy dyskretni Nie wszysl- - — --~nj " ' 1 t ' I ' - " BEZ CENY kie wydatki młodych ludzi na- - dają się publikowania Nawet wydatki narodowych wieszczów iJairzę na znowu czy- - lelne (gdzież nam rozpieszczo- - nym maszynami tak pisać) — litcrki „Żony modnej" w zeszy- - ciku satyr Ignacego Krasickiego i wydaje mi się że satyra prze- - mawia do mnie silniej jest zjadliwsza niż tamta z podręcz- - nika szkolnego gdy nasz poloni- - sla usiłował wbić nam do głowy „co poeta miał na myśli" Gruby opasły brulion zapisa- - ny gęsto pismem w którym nic widać zmian nastroju — „Krzy-żacy" Kraszewskiego i lak czy-sto bez jednej poprawki że wy-daje się po napisaniu autor już swojego dzieła nie czytał (gdzież-by zresztą czas jeszcze czy-tać siebie skoro tom po-wstawał w kilkanaście Już rie będę wyliczała rękopisów „Potopu" Sienkiewicza „Cliło- - póu" Reymonta dzieł Cypriana Kamila Norwida Stefana Że-romskiego nut pisanych ręką Chopina Moniuszki listów pry-watnych tych wszystkich wiel-kich W Ossolineum jest bardzo dużo pieniędzy Jest komplet egzemplarzy wszystkich pienię-dzy jakie krążyły po Polsce od X wieku Do mojej wyobraźni przemówiły jednak najsmutniej pieniądzc zastępcze sporządzane w dominiach magnatów — Skarbków Małachowskich Mni- - sków Rcjów do wewnętrznego użytku i z symbolami wyrażają- - cynii określoną czynność pracę którą tymi pieniędzmi opłaca- - 110 aluminiowe i papierowe pic- - niądze zastępcze z 1943 roku sporządzone przez hitlerowców dla żydowskiego getta w Łodzi bony wydrukowane dla polskich jeńców w oflagach i stalagach To są zbiory z przeszłości A dzień dzisiejszy w Ossolineum? Wyliczę jednym tchem resztę pozostawiając wyobraźni Czytcl- - ników Do Ossolineum trafia wszystko co jest wydawane w kraju i co dotyczy spraw pol-skich A więc wszystkie pozycje 1 „Kontrakt" Krzysztola Zanusi siego okazał się jednym z naj- - ważniejszych filmów Festiwalu Festiwali Zanussi — moralista poostając w pełni koniron nad artystycznym 'kształtem swego filmu kontynuuje w „Kontrak-cie" medytację nad kodem mo-ralnym naszych czasów Jego dojrzałość stylistyczna kreująca go na jednego z najzręczniej-szych reżyserów w filmie świa-towym pozwalałaby mu na la-jeiwc-rki artystyczne i komer-cjalne sukcesy Zanussi konty-nuuje jednak zadawanre trud-- nych pytań i rozliczanie swoich bohaterów z sensu ich życia Jednocześnie pozwala on po- - prrzez swoją dyskrecję na krea cje wiciu pełnych charakterów Film pomimo swego przesłania i symbolizmu pełen jest wiciu popisów aktorskich Maja Ko-morowska subtelna i prawdzi-wa T Łomnicki wzbudzający jednocześnie pogardę i współ-czucie składają się najbardziej na sukces filmu „Kontrakt" pozwala nam na podpatrzenie mikrokosmosu pol-dwóc- h skiego społeczeństwa lat sie demdziesiątych uczestniczącego w przyjęciu weselnym (Jest to zresztą obraz niepełny choć u-- z toczny w roli symbolu) Zanus-si czechowowski w obserwacji i ekspozycji swoich charakterów widzom możliwość obejrze-nia z bliska życia polskiego „establishmentu" kreowanej Gierka nowej wyższej kla-sy Lekarze i profesjonaliści na-leżą tam siłą tradycji konfor-mistycz- ni artyści kupieni przez system wypełniają potrzebę snobizmu nowym elementem jest natomiast komunistyczna technokracja akceptowana przez pozostałych dla swoich wpły-wów i możliwości pogardzana jednocześnie dla swojej nowo-bogackoś- oi Zanussi gogolowskim dniem cKsponuje oezmosnic wszysiKic wady tej klasy-pasożyt- a żyjącej w amoku pokrywającym świa- - domość swojej moralnej nico- - ści Snobizm zachłanność i chci- - jest ich motywacją prze- - ę żyje na kredyt próbując za-- pomnieć swój strach i nieuchron-ność usunięcia z historycznej sceny za ścianami lego mikro-światk- a wyalienowanego z izc-czywistoś- ci słychać już kroki Solidarności „Kontrakt" wyjaśnia lepiej niż analizy ekonomistów jak mogło dojść w Polsce do kata- - strofy korupcja oryginalnej literatury pięknej i wsystkic przekłady na polski i wszystkie opracowania o lite- - ralurze o sztuce o kulturze o hisloiii wszystko co dotyczy spraw społecznych co dotyczy narodu polskiego Do Ossoli- - neum trafiają codziennie wszy- - stkic wydawane w Polsce czaso- - pisma broszury pkolicznościo- - we ulotki afisze prospekty kompletuje się druki dotyczące dziejów Polonii zagranicznej także obecnej (i myślę że trafi tutaj także ten numer „Zwiaz- - kowca") Ossolineum to jednak nic tylko skarbiec do którego bez-cennej wartości każdy ma do-stęp: „Prawo korzystania ze zbiorów biblioteki posiada każ-dy kto pragnie posłużyć się ni-mi w celach naukowych zawo-dowych lub w celach kształce-nia sie Korzystanie ze zbiorów biblioteki jest bezpłatne" Osso- - lineum jest placówką Polskiej Akademii Nauk i na równi z in-nymi placówkami prowa-dzi naukowe prace badawcze Obiektem badań jest tu zawar-tość własnego księgozbioru Nie tylko zresztą księgozbioru W Ossolineum jest wiele zbiorów na pograniczu bibliotcczno-mu-zcalny- m Jest tu przebogaty zbiór malarstwa i grafiki jest ogromny zbiór pocztówek Do- - piero obecnie pocztówka koja- - rzy nam się przede wszystkim z pozdrowieniami z urlopu lub życzeniami imieninowymi i świą- - tocznymi W latach zaborów pocztówki oyły orężem palrio- - tycznej propagandy reproduko- - wano na nich dzieła Moniuszki M'iersze Konopnickiej Jest tu bogaty zbiór fotografii Te foto- - grafie są dokumentacją całej niemal polskiej współczesności od zdjęć np nieistniejących już budynków do zdjęć np mody Owocem pracy naukowej pro-- wadzoncj w samej bibliotece są kolejne tomy „Inwentarza rę- - kopisów" — bo prccież groma-dzi się tu rękopisy wielkich z minionych wieków ale i auto-grafy współczesnych twórców ideałów- - i profesjonalizmu po- - twierdzona charakterami ''Iide- - rów politycznych i gospodar-- ' czych" przewijających się przez scenę upodabnia Polskę do kra- - jów Trzeciego Świata Związek między totaliryzmem systemu a korupcją i bezprawiem jego re-prezentantów nie może być czy-telniejszy Pozornie Zanussi zrobił film pesymistyczny A jednak dzięki obecności w „Kontrakcie" mło-dych odrzucających konfor-mizm i dojrzewających do od-rzucenia systemu wartości (kon-traktu) reprezentowanych przez system który zdeprawował ich rodziców z filmu tego wycho- - M s z na(W Dyć moi następny film Zanussiego poka-- - zo co stało się z młodymi z „Kontraktu" później Czy odna-leźli drogę do KOIt-- u i Solidar-ności Film Zanussiego jest bardzo znaczącym z jeszcze jednego punktu widzenia Wielokrotnie zachodnie środki masowego przekazu koncentrują się na ODRZUCONY "KONTRAKT" Braki żywności Niepokój republikach bałtyckich Brytyjski tygodnik Economist" napisał ostatnio o nastrojach antysowieckich rozprzestrzeniających się w republikach w ZSRR Łotwa tradycyjnie u- - Sowietach za bogatą republikę i jest przedmiotem zazdrości sowieckich Mieszkańcy Łotwy nie są jed-nak zachwyceni swym ży-ciem Sklepy z żywnością opuslo-szał- y na ul Kirowa w Ry-dze ogonki ustawiaj a sie przed mleczarniami i sklepa- - W kolejkach po żywność czc- - ka często po trzy godzi- - kraju 45% re publiki to imigranci z innych części ZSRR Łotysze zaczynają opierać rusyfi- - kacji Dotychczas protesty dość słabo- - zorganizowane obejmują przeważnie mło-- Prznszłnse Tntwv zwła-- szcza okres niepodległości w słońca" Wyraźne czy- - kupslwo sprzedajność brak ny W związku i brakami w telnc pismo (musieli lak skrupułów ich wyróżniającymi zaopatrzeniu w republice roś-przeci- eż oddawali swe prace cechami Król jest nagi jak na- - napięcie w rękopisach) obok ga była nowa burżuazja opisy-- Odżywa łotewski palrio-rysunccz- ki ołówkiem piórkiem przez II Balzaka wiek Ic-- tyzm Łotysze się mniej-zwiewn- e delikatne niektóre mu Król zdaje sofcie z tego szością narodową we wlasnyni „Na obok rachunki: od Salomei Bccu tyle AV do równe miał lęgi dni) daje przez wość PaN już polskich Także pamiętniki li-sl- y zmarłych niedawno tych którzy kiedyś stać się mogą obiektem badań litcraluroznaw-có-w historyków socjologów Wydaje się tu stale pozycje do- - kumentującc własne 'zbiory wy- - chodzą periodyki: „Rocznik ZN im Ossolińskich" i „Ze skarbca kultury" Trzeba nic lada wyobraźni a) uzmygłowić sobie tempo w jakm do lak wiclkicj bibiioted napływają dzieła z zakupów kra-- jowych i zagranicznych- - z daro-wizn z wymiany z zagraniczny-mi bibliotekami — i co za tym idic — nieustanną permanent-ną potrzebę rozbudowy I choć ona trwa choć przed rokiem oddano (po siedmiu latach budo-wy) do użytku nowy budynek choć zakupiono od sąsiadują-cych z biblioteką ss Urszulanek następny (a znając polskie rea- - czasowo inny dodatkowy po-li- a można być pewnym że przy- - rinlnk w toi snmei wvsokości stosowywanic do bibliotecz- - Podatek len ma być płacony M w lipcu rozwiązanie kościo-nyc- h celów trwać będzie wiele na federalnego naftowego la i kongregacji liczącej oko lat) biblioteka nie rozwija się i nic świadczy takich usług na jakie pozwoliłyby jej przeboga- - te zbiory Nic zawsze może spro-- stać licznie napływającym z ca-łego świata i kraju prośbom o kopie mikrofilmowe i kserogra-ticzn- e półtora wieku temu fundator Zakładu Narodowego Jócf Maksymilian Ossoliński pisał: „Wszystkie moje księgi dru-kowane rękopisma zbiory ry-cin map medalów obrazów i sztuk ściąga się a po moim zgonie w mojej własności znaj-dzie się na założenie publicznej biblioteki w mieście stołecznym Galicji Lwowie odkazuję i prze-znaczam" Józefowi Maksymilianowi Os-solińskiemu bowiem nieprze-rwanie towarzyszyła troska o prawny i finansowy przeka-zanej narodowi na własność in-stytucji Dzisiaj ppiekę nad nią sprawuje najwyższa instancja naukowa w Polsce — Polska Akademia Nauk Polsce dnia dzisiejszego (kolej-ki i strajki) nie zadając sobie trudu zrozumienia dlaczego i jak doszło do powstania Solidar-ności „Kontrakt" wypełnia lę próżnię informacyjną potwier-dzając jednocześnie że Solidar-ność jest bo zostać musiała ru-chem na rzecz demokracji polity-cznej zdrowego rozsądku ekono-micznego i last but 11'ot leasl odnowy moralnej Takie było bowiem wyzwanie i konieczność historyczna jaką została Soli-darność w sierpniu 1980 r Au-giaszo- we stajnie zostawione po 35 lalach władzy komunistycz-nej w Polsce wymagają rozwią-zań bolesnych i dramatycznych Tym więcej należy się podziwu dla społeczeństwa polskiego pro bującego doprowadzić do od bu dowy kraju bez uciekania się do środków gwałtownych i nadzwy-czajnych Co do „Kontraktu" został zakupiony dla rozpo-wszechnienia komercjalnego w Kanadzie i bardzo polecam jego obejrzenie Maciej Gorlewski ulicach widzi się często mło dych ludzi w koszulkach z na- - pisem (po angielsku) — "Latwian power" Najskrajniejsza forma pro testu jest bezczeszczenie so- - w w ZSRR się Sygnały się występują nawet wy głoszone po rosyjsku po Niepokój pozostałych republikach bał-tyckich Na jedności jest jak katolicyzm aktywna dysyden- - tów wychodzi podziemny ty- - pozacenzuralny kacji Tallin jest jedynym większym Udzie zachodnie I Z KANADY DAWNY PODATEK ENERGETYCZNY POD NOWĄ NAZWĄ Rząd Federalny zniósł kon-sumencki podatek energetycz-ny a jednocześnie od razu przywrócił go pod inną naz-wą W rezultacie tych poczynań konsumenci nie be- - da cieszyć przer-- wą w płaceniu wysokich cen za benzynę olej opałowy tak jak to wyglądało po energetycznej Alberta nabierającej mocy dopiero pod listopada ur Począwszy od wtorku rano zniesiono $185 podatek od spowodowany uprze-- dnim zmniejszeniem produk cji ropy naftowej przez Al-bertęa- le zaraz ustanowiono funduszu kompensacyjnego majjCeg0 deficyt' on pobierany do jju caiu się go dla zmniejsze-nia podwyżki ceny ropy $250 na dokonanej października br Kiedy podwyżka ta do-sięgnie zwyczajnych konsu-mentów pod listopa-da w sumie 65 za ZMIANY W GABINECIE RZĄDOWYM W- - ramach małego przeta-- się wprowa do gabinetu prem kilku nowych twa-rzy Do listy ministrów 'został dołączony Campbell lat 38 były ramie-nia Partii Liberalnej na Prin-c- e Island Otrzymał on tekę ministra spraw wete-iańskic- h lat 36 został ministrem Stanu ze szczegół- - nym uwzględnieniem spraw Ouebecu Jack lat 49 objął tekę Stanu szczegotną oapowiecizianius- - cią za zachodniej Ka- - nady lat 51 zos-tał mianowany ministrem pracy Regan lat 51 tekę w ministerstwie pra-cy obejmując obowiązki Se-kretarza Stanu zachowując odpowiedzialność za spraw-ność fizyczną sport amator-ski Judy Erola lat 47 górnictwa przyjęła na siebie dodatkowe ooowiązki odpowiedzialnego za status Generalne przetasowanie według wiarygodnych źródeł nuerainycn ma się otiuyc uu po Narodzeniu TYLKO PO FRANCUSKU? W Montrealu się w Session Court proces właści-ciela sklepu w zachodniej aęści miasta umieścił na 111111 uioj „j-v- - r~ c:u 2 5 pode wieckich pomników bicie "Wyrok w tym przypadku przypadkowo spotkanych Ro- - został zawieszony aż do po-sja- n Protesty te też nownego odbę-niechę- ć do w Afgani- - dzię się w Najwyższym Są-stan- ie W Rydze krążą plotki dzie prow Quebec 0 grudnia o okrucieństwach br przez Sowietów w Afga- - Włnririfil sklenu twierdzi "" związku do ' - i i i nistanie że zmienia at- - mosfera w kolegę a Litwie źródłem Polsce W Wilnie istnie-je' i godnik W Estonii miały demonstracje rusyfi- - kraju i stolicy miastem sowieckim O gląda progra- - zapewne krótką i zawarciu nowej umowy 7 koniec baryłki obecnie puuiucy usiupiiuu zniesie skutków o barył-ce 1 koniec będzie tylko centów sowania odbyło dzenie Trudeau Bennelt premier z Edward Serge Joyal Senator Austin ministra sprawy Charles Caccia Gerąld zwol-nił i mini-ster ministra kobiet piero Bożym odbył który i procesu który wojny się przedsiębiorsl w o powinna kwestią swo-bodnego i powin- - ny w to mieszać że językowe cu słynna Ustawa konstytu- - na Quebecu 68-letnie- go wystosował nie przewou sąciowy był prowadzony wyłącznie po angielsku Sędzia początkowo 1 - a1 4 iAfj-i-l Y r ieii że dobrze oboma językami i ma ochoty 0-granic- zać do jednego W końcu wbrew za-strzeżeniom tylko po angielsku Allanowi Singerowi grozi- - pier wszej kara_ tylko od stancji to będzie ukarany grzywną $5000 i obciążony kosztami usunięcia ze sklepu napisów angielskich i francuskich go ZAMKNIECIE KOŚCIOŁA 1 Czvnniki oficjalne Kościoła w Wlnnipegu 0- - świadczyły że wysoka pożyczkowa do zamknięcia' kościoła za- - chodniej części miasta i sprzedania wyposażenia zaspokojenia żądań wierzy- - i skarbnik kościoła Ray Scaifc stwierdził że kościół nljai problemy finansowe od wybudowania w polo- - wio iat siedemdziesiątych ale obecna pożyczkowa zrujnowała go kompletnie Wkrótce po rezygnacji pas-tora parafianie przegłosowa ło osób PRACOWNICY UBIEGAJĄ SIE O URLOP MACIERZYŃSKI W obecnych negocjacjach prowadzonych w Montrealu pomiędzy 23000 pracownika-mi Bell Canada zrzeszonymi Communications Workers oi a Bell pierwszych od czasu podpisania marcu 1980 r umowy z telefoni-stami po 12-tygodniow-ym strajku istotną sprawą stał problem płatnego urolopu macierzynsKiego Zagadnienie to poru-szane już w "kontrakcie po-między" pracownikami poczto-wymi i federalnym Treasury Board kończącym pomyślnie długi strajk pocztowców Obecnie jest ono po raz pierwszy poruszane w naj-większym wydziale prywatne-go sektora gospodarki jakim sa telefony Pocztowcy uzys- - j- -j poprzednio precedens wygrywając 43-dni- o-weg0 strajku 17-tygodnio-wy płatny urlop macierzyński płatny uriop macierzyński od $wladczeń przewi- - dzianycn w Unemployment Insurancc Acti jest raczej rzadkością w prywatnym sek-torze PESTYCYDY WINNE PORONIENIOM Według nieopublikowanego badania przeprowadzonego przez iząd prowincjonalny w Saskatchewan w ciągu lata wzrasta dramatyczny spo-sób poronień Badania dokonane przeszło lok temu przez prowincjonal-ny Wydział Zdrowia wykazu-ją znaczny i niczym nieuspra-wiedliwiony wzrost poronień klóry COrocznie "występuje 0kresie 0d do września Najgorszym miesiącem jest sierpień kiedy na 75 szczęśliwych urodzeń przypa-da jedno poronienie W listo-padzie najlepszym miesiącu w przypada jedno po-ronienie na 10 szczęśliwych urodzeń Ten sam cykl zaob-serwowano w kolejnych pię- - _j ni j„ 1Q7 r rzewano yesiytyuu" — chemikalii owadobójczych z wzrastającą okresie let-nim ilością poronień FUNDUSZ TERRY'EGO FOXA ROŚNIE Fundusz na badania nad rakiem zebrany w Maratonie Nadziei Terry'ego Foxa dra Busha jed z oapowieaziainycn za nn rn „n Wvdawać jedzie wzrastał niezależnie od Terry'ego Foxa wynosi obecnie milio-na National Cancer Institu- - te 'of Canadj przCviduje pięć p0KnnilóWi na zostanie on uzyiy: wyseieKejonowa-ni- e i przeszkolenie młodych badaczy zachęta do nowych programów nad rakiem i sfinansowa-nie trzech a w przyszłości więcej szeroko zakrojonych przedsięwzięć naukowych Przewiduje na to ok $9 milionów Reszta ciągle pozo- - angielsku i każdego klienta "w"1 uu xv' uu '"" " posługującego się tym ję- - Odkrycia dokonano w zesz-zykie- m wyrzucał niegrzecznie łym roku kiedy komitet rzą-z- a pestycyd 4 - T Komitet powoła-ż- e Oskarżony argumentował sprawa w jakim języku ny do bąUn Poniew z J- - wywołuje popełnia- - "" i'v=j'"' mu" iu jiuimiuiic ciuŁumyiu iuiuw- - eyjiue w l -- £yin mv nowych datków ponieważ po- - Zamiast pracy paitii komunistycznej powinno obowiązywać i ogra- - „ają g0 narastające od-- wielu ludzi stać w ko- - Na zebraniu KC ostatnio je- - niczać obywateli w swobód-- ge prżyrost jest w ten spo- - (Skąd my to znamy?) den z członków skrytykował nym wyborze używanego ję- - i0wv mi nktnalnvch "The nadbałtyckich chodzi w łudzi mieszkańców się ii~ir- - zachodzie pisać nie wydawcom wana spra-- data Ponad byt za przemówienie nie łotewsku występuje też w w miejsce przeciw jego się się Będzie ou wynosić baryłkę ze prowadzi być wyboru nie się sądy prawo w Quebe-- — 101 nie jest zatwierdzone terenie Adwokat Alla-na Singera żąda azeuy uuizuuii wiuuocjv iiiu- - wiąc włada nie się oficjalnym mówiono łaby po wyroku sądu w umiesz-czenia Baptystów stopa zmusiła ich w dla Były cnwiii stopa 100 BELL w Canada w się było podczas w ilość w' maja roku — zwiazeK w wed-ług słów Raya nego f1o„4„ wydatków Fupdusz $237 które tworze-nia ba-dań — się nie drzwi dowy badał został nych każde otwarciem skiej idzie lejce stają grupa zyka instancji latach 1918—1940 budzi my telewizyjne (nadawane z ?5U do Jjuuuu Jezen przegra sianie ao dyspozycji punnia-gospodarcz- ej wśród młodych nostalgię Na sąsiedniej Finlandii) sprawę w sądzie drugiej in- - żana przez odsetki |
Tags
Comments
Post a Comment for 000546
