000479 |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
STR 2 "Związkowiec" (The Alliancer) Printed and Published every Monday and Wednesday by POLISH ALLIANCE PRESS LIMJTED UM Bloor Słreł Wwt — Toronto Onł Canada — MoP 4A8 Tolephonn: 531-249- 1 531-249- 2 Second clau mail reglstraUon number 1673 Offlcial Orgaa of Th of fan — Chalrmao of the Mieczysław Drozdowski — Secretary Benedykt Heydenkorn — Czesław Blaszyk Pollsh Alliance Canada Bldaa Board Edltor ln-Chl- ef PRENUMERATA Roczna w Kanadzie $1500 K Za granicą — Roczna $1700 Półroczna $ 800 Półroczna $1000 Kwartalna $ 500 gj Pojedynczy numer 20 r W piątek 16 czerwca br' Gubernator Generalny Jules Leger' podpisał ustawę' znoszącą karę śmierci za wszel-kie przestępstwa cywilne Praktycznie oznacza to iż po 10 latach wahań najwyższy wymiar kary został ostatecznie znie-siony W ostatnim okresie — jak wiadomo — istniał li tylko teoretycznie jako że na tej przestrzeni lat nie wykonano żadnego wyroku śmierci ferowanych zresztą wyłącznie na winnych zabójstwa policjantów oraz strażników więzien-nych Jedenastu skazanych znajdujących się w celach śmier-ci w chwili uchwalenia projektu rządowego zostało po wej-ściu w życie ustawy automatycznie ułaskawionych Projekt został w Izbach uchwalony tylko nieznaczną większością głosów przy akompaniamencie wcale silnej opo-zycji społeczeństwa W prasie oraz w radio i telewizji wiele osób wypowiadało się za utrzymaniem kary śmierci i za wykonywaniem wyroków Domagano się wniesienia do ko-deksu karnego paragrafów przewidujących ten najwyższy wy-miar kary i dla innych przestępców jak morderców z pre-medytacją morderców-gwałciciel- i a nie tylko zabójców po-licjantów i strażników więziennych Czy rozbieżność między stanowiskiem poważnej części społeczeństwa a jego wybranymi przedstawicielami będzie miała efekt na przebieg następnych wyborów federalnych? Wskazaliśmy już uprzednio iż to wysoce wątpliwe z te-go powodu iż w dwóch głównych — powiedzmy najwięk-szych by nie urazić niczyich przekonań politycznych — par-tiach to jest liberalnej i konserwatywnej głosy były podzielo-ne z tym oczywiście iż był to projekt rządowy a więc oficjal-nie Partii Liberalnej Posłowie Nowej Partii Demokratycz-nej głosowali solidarnie za zniesieniem kary śmierci a po-słowie Les Creditistes wszyscy z 'prowincji ĆJuebec solidar-nie za jej utrzymaniem fil zy kara śmierci stanowi realny hamulec gdy chodzi o kryminalistów? Brak jest absolutnie pewnych danych Kryminolodzy skłonni są uważać iż fakt zniesienia tej kary nie powoduje przez się zwiększenia przestępczości Twier-dzą też iż przestępca nie rozumuje a to znaczy iż 'używa broni w zależności od sytuacji nie licząc się z następstwami Każdy zakłada iż zdoła uciec przed wymiarem sprawiedli-wości Niektórzy dowodzą iż od zniesienia kary śmierci w państwach europejskich minął zbyt krótki okres czasu aby można wyciągać' wnioski Przeciw karze śmierci występują zgodnie różne grupy i warstwy społeczne Głoszą iż"nikt nie ma'pra'wa pozbawiać życia drugiego człowieka Dowodzą iż wyrok śmierci jest aktem barbarzyństwa Niektórzy posuwają się aż tale dale-ko iż utrzymują że nie różni się on zbytnio od morder-stwa Zbędne chyba dodawać iż to więcej aniżeli przesada nie mniej jednak orędownicy humanitaryzmu wobec krymi-nalistów potrafili przeprowadzić zwycięską kampanię w wie- - lu państwach zapewne teza iż nikt nie ma prawa odbierać życia dru-giemu człowiekowi jest słuszna ale przecież morderca jest tym który to uczynił Czy oznacza to wobec tego iż teza ta ma tylko jednokierunkowe zastosowanie: wobec morder-ców? Zwolennicy kary śmierci nie twierdzą iż sędziowie są do skazywania każdego winnego zabójstwa i niemal automatycznie wyłączają zabójstwa w afe-kcie w poczuciu niebezpieczeństwa w obronie własnej względnie najbliższych Sad bierze pod uwagę wiele oko-liczności łagodzących a wobec tego wolno zakładać iż nie skaże na śmierć każdego który zabił drugą osobę niezależ-nie od -- tego w jakich okolicznościach to sie stało Przyjmu-jąc to wolno zakładać iż kara śmierci ma być stosowana wobec niebezpiecznych przestępców wobec działających i premedytacja Oni polują na życie drugiego człowieka odbierają je spokojnie na zimno często w sposób wyrafi-nowany bestialski Zdaniem jednak wspomnianych orędowników humani-taryzmu nie można ich skazać na śmierć bo to akt barba-rzyński Chyba nie trudno dostrzec w tym jaskrawej sprzecz-ności Niestety nie jest to jedyna Stad też wielu utrzymu-je — i słusznie — że zwraca się grubo więcej uwagi aby nie stała sie jakaś krzywda przestępcom — wszelkiej kate-gorii — aniżeli uczciwym ludziom Zarzuca się też wręcz władzom iż nie dbają dostatecznie o bezpieczeństwo oby-wateli Minister Allmand główny rzecznik zniesienia kary śmierci twierdzi iż zaostrzonekary za morderstwo przedłu-żenie minimalnego okresu odcierpienia kary stanowią do-stateczne zabezpieczenie oraz hamulec dla zbrodniarzy Znie-sione beda lekkomyślnie udzielane urlopy dla morderców w czasie których popełniali nowe morderstwa Przewiduje również utworzenie dwóch więzień dla szczególnie niebez-piecznych przestępców co udaremni z jednej strony możli-wość ucieczek a z drugiej ataków na straż Będzie ona w tych zakładach dysponować wyjątkowymi środkami obrony przed groźnymi wystąpieniami kryminalistów Jedni uważają iż przez 'zniesienie kary śmierci Kana-da znalazła sie w gronie prawdziwie postępowych państw podczas gdy Inni iż obiektywne warunki nie upoważniły ustawodawców do tego kroku Kto ma rację? Zwrot zagrabionego złota Działająca w Brukseli trój-stronna komisja' do spraw res- - tytucii złota monetarnego za-grabionego z banków naństw okupowanych przez HI --Rze-: sze podjęła decyżie o' wyda-niu Pólścę części odzyskanego po wojnie złota! stanowiącego majątek1 banku byłego' Wolne-go Miasta Gdańsk " Podejmując-powyższ- ą decy-zję komisją złożona z przed-stawicieli rządów USA W Brytanii i 'Francji dała "wyraz aprobacie stanowiska rządu że roszczenia 4° ota gdań-skiego śąJTrawhie 'uzasadnio-no i mp6dażalne Pierwszy zastępca ministra Finansów Marian Krzak pod-- — Manager pisał w Brukseli odpowiednie dokumenty o wydaniu złota Polsce W ten r sposób PRL o-trzym- ała 'około 25-ton- y tego złota monetarnego które w 1939 roku było zagrabione z Gdańska FABRYKA DOMÓW W pierwszych dniach lipca br rozpoczął produkcję Za-kład Prefabrykacji Elemen-tów Wielkowymiarowych w "Bytomiu Nowa fabryka do-mów obliczona jest na 9 tys izb rocznieJW Jbież roku za-Jo- ga wyprodukuje elementy dla 1600 izbZakład w Byto-miu pracuje w" oparciu o pol-ską technologię Piotr Wandycz Stany Zjednoczom O stosunkach amerykańsko-polskic- h pisano wiele Mamy artykuły i książki poświecone poszczególnym zagadnieniom czy aspektom prace apologe-tyczn- e i polemiczno-krytycz-n- e naukowe i publicystyczne Równocześnie nie istnieje do-tąd poważne i źródłowe opra-cowanie tych stosunków na przestrzeni dwóch wieków — od Kościuszki i Waszyngtona do Forda i Gierka W artyku-le tym chciałbym wysunąć pewne ogólne tezy dotyczące charakteru tych stosunków a także spróbować uchwycić najważniejsze momenty i ich znaczenie dla Polski i Amery-ki Spróbujmy na początku wyodrębnić poszczególne o-kre- sy i przeprowadzić ich pe-riodyzac- ję Okresów takich widziałbym sześć choć waga ich i znaczenie nie sa jedna-kowe A zatem: 1 okres re-wolucji amerykańskiej i roz-biorów 2 wiek XIX 3 okres pierwszej wojny światowej który można nazwać skrótowo Wilson a odzyskanie niepo-dległości 4 lata międzywojen-ne: 5 okres drugiej wojny światowej czyli Roosevelt a Polska a wreszcie 6 epoka współczesna Jakkolwiek wszyscy zdaje-my sobie sprawę z pewnych ogólników nie od rzeczy było-by może przypomnienie kilku truizmów Stany Zjednoczone są wielkim mocarstwem pro-wadzącym globalną politykę W ramach tej polityki sprawy europejskie stanowią wycinek ważny ale nie najważniejszy z punktu widzenia Waszyng-tonu Polska a nawet cała Eu-ropa środkowo-wschodni- a sta-nowi z kolei tylko część tego wycinka Jako wielkie mocar-stwo Stany widzą jako swych partnerów inne mocarstwa kraje mniejsze są z natury rzeczy traktowane z pewnym przymrużeniem oka Waszyng-ton widzi w nich petentów za-biegających o względy Ame-ryki lub też przeszkody na drodze do realizowania "wiel-kiej polityki" Powiedzmy so-bie otwarcie że Polska w oczach Amerykanów zajmowa-ła i zajmuje taką właśnie po-zycję petenta-zawalidro- gi cza-sem jeden aspekt lub drugi występuje na pierwsze miej-sce Do tych wstępnych uwag należy dorzucić jeszcze jedną Uprawiając jak każde mocar-stwo "Realpolitik" Ameryka przywiązuje jednocześnie dość dużą wagę do aspektów mo-ralno-ideow- ych że użyją tu niezbyt precyzyjnego sformu-łowania Dominująca etyka protestancka wiara w wyż-szość "ideału amerykańskie-go" a wreszcie sposób w jaki Stany Zjednoczone uzyskały swą niepodległość nie pozwa-lają na odrzucenie pierwiast-ka etycznego Z nastawienia tego wynika czasem pewna naiwność i wiara w to że cała ludzkość w głębi duszy podzie-la amerykański punkt widze-nia na dobro i zło a z drugiej — tendencja do identyfikowa-nia sukcesu ze słusznością da-nej sprawy Nie na darmo jednym z typowych powie-dzeń amerykańskich jest "nothing succeeds like suc-cess- " Upadek Rzeczypospolitej 0-boj- ga Narodów stanowiący kontrast z wywalczeniem nie-podległości przez jtrzynaście kolonii amerykańskich rzutu-je na punkt --wyjścia stosun-ków amerykańsko-polśkic- h Po pierwsze dostarczył on ar-gumentu o wyższości doświad-czenia amerykańskiego nad polskim po drugie spowodo-wał że przez przeszło pół wie-ku Stany Zjednoczone miały do czynienia nie z państwem europejskim — Polską — ale ze sprawą polską Historyk amerykański autor tendencyj-nej książki o Wilsonie i odro-dzeniu Polski zauważył że brak państwowości polskiej był czynnikiem pozytywnym dla kształtowania się stosun-ku Ameryki do PolśkfriPola- - ków Przez rozbiory usunięte' zostały możliwości konfliktów czy sprzecznych interesów między-państwowy- ch a pozo-stało jedynie przyjazne nasta-wienie do narodu walczącego o swą niepodległość Teza ta nie przemawia mi do przeko-nania Możliwości konfliktów między Stanami a Polską by ły małe a jeśli prawdą est że" dla wielu Amerykanów Polska stała się przykładem uciemiężonego narodu to równocześnie stosunek ten_za-barw- il ię elementem współ-czucia który nie zawsze jest -- " ZWIĄZKOWIEC — pożądany w stosilnkach mię-dzynarodowych W studiach nad pierwszym okresem historycy przenoszą obecnie punkt swego zaintere-sowania z roli Kościuszki i Pułaskiego w wojnie rewolu-cyjnej na oddziaływanie i re-zonans jaki miały rewolucja amerykańska w Polsce a Kon-stytucja 3 maja w tworzących się Stanach Zjednoczonych Wydaje sie że jest to tema-tyka ciekawa dla badacza i wnosząca nowy element do rozważań Nie od rzeczy było-by tu przypomnienie że współcześni stawiali w jed-nym rzędzie rewolucje ame-rykańska francuska i polską (mowa tu o Konstytucji 3 ma-ja) jako zjawiska o kapitalnym znaczeniu dla schyłku XVIII wieku Czy na późniejszych okresach zaważył bardziej udział Kościuszki i Pułaskie-go traktowany jako dług któ-ry Ameryka powinna spłacić wobec Polski czy też toczące sie wówczas debaty na tematy ideologiczne jest sprawą któ-ra chciałbym tu tylko zasyg-nalizować Wiek XIX to epoka "spra-wy polskiej" par excellence Jest rzeczą oczywistą że wpływ Stanów na losy Polski i Polaków nie był i nie mógł być ani decydujący ani nawet poważny Ale zwróćmy uwagę na najciekawszy może epizod tego okresu — zazębienie się w czasie Wojny Domowej po-między Południem i Północą z Powstaniem Styczniowym Jeszcze w okresie Powstania Listopadowego sympatie libe-rałów amerykańskich dla Pol-ski były żywe i ostentacyjnie demonstrowane W okresie Powstania Styczniowego wy-raźnie odchłodły Bezintere-sowne sympatie stanęły w ko-lizji z interesami Północy i Południa oraz stosunkiem Ameryki do Rosji Wybuch powstania nastąpił dwadzie-ścia dni po dekrecie Lincolna emancypującym murzynów Na Północy porównano ten dekret z uwłaszczeniem chło-pów przez Alexandra" Il-n- a powstanie w Polsce 'i próbę oderwania śię od Rosji spoj-rzano przez pryzmat secesji Południa W ówczesnym układzie mię-dzynarodowym Francja i An-glia opowiadając się za Pol-ską stanowiły główne niebez-pieczeństwo dla Unii Rosja z natury rzeczy stała się poten Stałe rozbudowywanie poten-cjału zbrojnego ZSRR i jego państw satelickich wchodzących w skład dowodzonego przez nie-go Układu Warszawskiego któ-re wyraźnie już i bez osłonek posiadają charakter nie obron-ny ale agresywny w wysokim stopniu niepokoi zarówno Stany Zjednoczone jak i naczelne do-wództwo sił Paktu Północno-Atlantyckieg- o i cały bez wyjąt-ku świat zachodni Na początku zaznaczyć tu trzeba iż 6 państw satelickich Moskwy liczy łącznie 106000000 ludzi podczas gdy 10 państw członkowskich Paktu Północno-Atlantyckieg- o 227000000 do których niechybnie w wypadku wybuchu zbrojnego konfliktu ze Wschodem dołączyłyby natych-miast Francja i Grecja Tym niemniej pomimo tej przewagi liczebnej potencjał państw Układu Warszawskiego znacznie jest wyższy Składa się na to w pierwszym rzędzie fakt istnie-nia w nich przymusowej i zna-cznie dłużej trwającej służby wojskowej standaryzacja wypo-sażenia i uzbrojenia znacznie mniejsze wydatki na żołnierza tańsza robocizna w zakładach przemysłu zbrojeniowego oraz sprawność mobilizacyjna jak również to iż są one pod każ-dym względem uzależnione od rozkazów Moskwy i tworzą z ZSRR jeden zwarty organizm terytorialny Poza tym też na obszarach 4 największych z nich ZSRR posiada swe Własne siły przede wszystkim pancer-ne lotnicze i rakietowe a więc bronie wybitnie agresywne Sta-cjonują one w Polsce (Legnica) NRD Wuendesdorfzossen) Cze-chosłowacji (Milowice) i na Wę-grzech (Budapeszt) Jeżeli cho-dzi o siły morskie i powietrzne wszystkich państw satelickich całkowicie uzależnione są one od rozkazów generalnego szta-bu Armii Czerwonej Niezależ-nie od kompletnego podporząd-kowania Moskwie poszczególne z państw' satelickich są ze sobą powiązane różnymi umowami i paktami obronnymi przyjaźni itp Przeciętny okres służby wy środa 21 lipca 1976 r cjalnym sojusznikiem Wa-szyngtonu Dylemat który powstał dla sympatyzujących z Polakami Amerykanów o-kre- ślił najlepiej jeden ze współczesnych listów w któ-rym czytamy: "The Poles have our sympathies though (moje podkreślenie) they re-b- el against Russia" Gdy flota rosyjska zawinęła do Nowego Jorku i San Francisco wrogo-wie Lincolna podkreślali po-dobieństwo między Aleksan-drem II a "Abrahamem I" Znana karykatura w londyń-skim Punch'u pokazywała Aleksandra i Lincolna ściska-jących ręce na tle zgliszcz i szubienic w Polsce i południo-wych Stanach CIEŃ ROSJI Cień Rosji padł na stosunki amerykańsko-polski- e i choć nieraz jeszcze w przyszłości nastąpią konflikty miedzy Wa-szyngtonem a Petersburgiem czy Moskwą podkreślanie pewnej zbieżności interesów rosyjskich i amerykańskich przewijać sie będzie stale w opracowaniach naukowych czy korespondencji dyploma-tycznej Powstało przeświad-czenie choć może słowo to jest zbyt silne że obrona ca-łości Stanów przed secesją czy zakulisami z zewnątrz jest po-równywalna do dążeń utrzy-mania całej i niepodzielnej Rosji W skali międzynarodo-wej Rosja pojawiła się jako ważny a dla Ameryki cenny czynnik w zachowaniu równo-wagi sił Okres pierwszej wojny światowej opracowano chyba najdokładniej — mowa tu oczywiście o roli Wilsona House'a i Paderewskiego w działalności na rzecz niepodle-głości Polski Ale i tu daleko nam jeszcze' do wyczerpania zagadnienia Wypowiedzi Wil-sona na rzecz Polski łączyły się ściśle z jego programem przebudowy świata w myśl za-sady samostanowienia W słynnej -- mowie do Senatu w 1917 r Polska znalazła tak poczesne ''miejsce 'nie tyle w 'wyniku --"akdjfPaderewskiego i House'a jak często się uwa-ża ale dlatego że dostarczała ona dobrego przykładu Wilso-nowi w jego polemicznym zda-niu "statesmen everywhere are agreed " co do celowo-ści odbudowy wolnej Polski Jeśli obie strony mogą dojść do podobnego nastawienia nosi 2 lata we flocie c3 lata W Rumunii i NRD nieco krócej Sprzęt sowieckiego wyłącznie typu pochodzi z dostaw z ZSRR bądź też produkowany jest na podstawie licencji w krajach satelickich pod bacznym oczy-wiście nadzorem i kontrolą Mo-skwy i przez nią regulowany Ogólnie biorąc jest on nowocze-sny i często wymieniany Odnośnie wysokości wydat-ków na cele obronne państw Układu Warszawskiego trudno powiedzieć coś konkretnego nie są one bowiem ujawniane a nawet jeżli tak to z całą pew-nością nie całkowicie Jakby nie bło — są one bardzo wy-sokie Uszeregowanie państw Ukła-du Warszawskiego pod wzglę-dem ich pote"ćjału militarnego przedstawia się następująco: 1 Polska Rość ludości — przeszło 34000000 Liczebność armii — 220000 żołnierzy 8 dy-wizji piechoty zmotoryzowanej 5 pancernych 1 padochronowa 1 desantowo-amfibijn- a Do tego dochodzi 73000żołnierzy wojsk ochrony pogranicza i bezpie-czeństwa wewnętrznego Sprzęt: przeszło 3500 czołgów 1500 dział bez przeciwpancernych przeciwlotniczych i wyrzutni ra-kiet) przeszło 750 samolotów pierwszej linii W skład floty wchodzi l"niszczyciel 3 okręty eskortowa 4 podwodne i prze-szło 100' różnych innych mniej-szych jednostek Oficjalnie u-jawni- ony budżet obronny w ub roku wynosił 44000000000 zło-tych 2 NRD Ludność — 17000-00- 0 Armia wraz z jednostkami ochrony pogranicza i bezpie-czeństwa wewnętrznego — oko-ło 170000 żołnierzy 4 dywizje zmotoryzowane 2 pancerne ((2 dalsze w stadium organizacji) 400000 żołnierzy milicji robot-niczej 350 samolotów 3 frega-ty 100 innych jednostek floty 3 Czechosłowacja Ludność — 21500000 Stan liczebny ar-mii nieznany 8 dywizji zmoto-ryzowanych 2 pancerne 2 bry- - ady górskie 1 pułk spadochron-owy około-170- 0 iczołgów 610 dział 600 przeciwpancernych i wobec Polski (choć oczywiście nie było to całkiem prawdzi-we) to istnieje możliwość za-kończenia wojny — Ameryka była jeszcze neutralna — po-przez zastosowanie idei wilso-nowskich W praktyce wiemy że Wil-son i jego doradcy pragnęli w tej fazie maksymalnie osz-czędzać Niemcy Dmowski słu-sznie pisał że początkowo nie brano pod uwagę możliwości włączenia do Polski zaboru pruskiego — zachowano także pewna wstrzemięźliwość w stosunku do Rosji Polityka amerykańska traktująca swój stosunek do Polski jako wy-padkowa stosunku do Niemiec lub do Rosji zależnie od sy-tuacji jest juz dostrzegalna w okresie pierwszej wojny świa-towej jak i konferencji poko-jowej Jakkolwiek Polska ma wie-le do zawdzięczenia Wilsono-wi czy Hooverowi pamiętaj-my również że Wilson jak i wszyscy jego następcy byli przeciwni polityce rozczłon-kowania imperium rosyjskie-go Pik House zauważył że niekonsekwencja jest zastoso-wanie idei samostanowienia narodów wobec monarchii habsburskiej a nie do wielo-narodowego państwa rosyj-skiego Pojecie Rosja jako państwo i jako naród trakto-wano w Ameryce jako nieroz-dzieln- e Czy ważył tu jeszcze przykład wojny secesyjnej? Prawdopodobnie Potencjał militarny Układu Warszawskiego Jeśli cień Rosji padał na stosunki amerykańsko-polski- e w XIX wieku a częściowo tak-że w okresie konferencji po pierwszej wojnie światowej i w czasie wojny polsko-bolszewicki- ej Określenie "stawka na Niemcy" użyta niedawno przez jednego z historyków krajowych grzeszy oczywiście uproszczeniem ale czynnik niemiecki odgrywał ogromną rolę w stosunkach USA — od-rodzona Rzeczpospolita Sta-ny jak pamiętamy nie podpi-sały traktatu wersalskiego i -- nieprzyjęty na siebie żadnych zobowiązań utrzymania powo-jennego status quo W okresie weimarskim istniały bardzo przyjazne stosunki między Waszyngtonem a Berlinem ambasadorzy amerykańscy od-znaczali się sympatią i zrozu-mieniem dla Niemiec (Dok w następnym numerze) przeciwlotniczych liczne wyrzut-nie rakiet około 200 samolotów 500 małych jednostek floty 4 Rumunia Ludność — 21-5000- 00 Stan liczebny armii nieznany 8 dywizji zmotoryzo-wanych 2 pancerne 2 brygady górskie 1 pułk spadochronowy około 1700 czołgów 610 dział 600 przeciwpancernych i prze-ciwlotniczych liczne wyrzutnie rakiet około 200 samolotów 500 małych jednostek floty 5 Bułgaria Ludność — 9000-00- 0 Armia nie licząc jedno-stek paramilitarnych — 120000 żołnirzy 8 dywizji zmotoryzowa-nych 5 brygad pancernych 1 pułk spadochronowy 2000 czoł-gów i samochodów paneerych przeszło 1000 dział i wyrzutni rakiet 270 samolotów Flota bardzo słaba 6 Węgry Ludność — 10500-00- 0 Armia — 90000 żołnierzy 1 dywizja pancerna 5 zmotory-zowanych około 1500 czołgów 630 dział 103 samoloty Mary-narka — kilka kanonierek rze-cznych Są to dane oficjalne sądzić należy nie ilustrację rzeczywi-stego stanu rzeczy Opierając się na nich stwierdzić można iż łącznie państwa Układu War- - szawskiego dysponują 1200000 żołnierzy od 15 do 17 dywizja-mi pancernymi 30 dywizjami piechoty zmotoryzowanej 2 dy-wizjami spadochronowymi 1 dywizją desantowo-amfibijn- a 2 brygadami górskimi plus wiel-ką ilością jednostek milicji ochrony pogranicza bezpieezń-stw- a wewnętrznego itp Czoł-gów — 14000 dziat — 4500" wiele przeciwpancernych i prze-ciwlotniczych oraz wyrzutni ra- kiet' około 2300 samolotów Flota ich jest słaba Choć nie posiadają one bombowego lot-nictwa strategicznego i broni nuklearnych stanowią poważną siłę będącą znaczym wsparciem Armii Czerwonej która na ich obszarach posiada 20 dywizji pancernych w NRD 6 w Czecho-słowacji 4 na Węgrzech i 2 w Polsce Niezależnie od tego na terenie europejskiej Bosji jest ich 60 w tym-4ł2-paneer- ne któ" re natychntfagriotowe' są"~c[o włączenia się do akcji (r) j ffi-T- -r a- - i 1 1 wfw-- tww+mm iqwwwffWWi WIEŚCI z Opracowane na poańawie pzaitf kzajoiuej t ZDERZENIE STATKÓW Na Bałtyku na wysokości PozP"'in oszln w ppstej rnwio flr kpiwii frachtowca PT O "Marceli Nowotko" zp et"łt-k'pł- ri hirtdpry NRF "Slein-npr- " Do akcii ratowniczej pnvcłanilv ipdno='ki Polskie-c- o Ratownictwa Okrętowego którp w7ip'v uszkodzona ied-nostk- p NRF na hnl i osadziły ni olyciźnie Jej 6-osob-owa znłoea dotarła na pokładzie holownika PRO "Halny" do Władysławowa Ms "Marceli Nowotko" samodzielnie do-płynął do oortu w Gdyni Nikt i załóg obu statków nie po-niósł w kolizji szwanku STACJA BADAWCZA Instytut Geografii Uniwer-sytetu Warszawskiego zorga-nizował niedawno nowa stacje naukową w Murzynowie nad Wisła (woj płockie) Prowa-dzone tu beda badania geogra-ficzne hydrologiczne i klima-tyczne głównie w dolinie Wi-sły w rejonie zalewu włocław-skiego oraz na Pojezierzu Gos-tyniński- m Szczególnie duże znaczenie beda miały badania hydrolo-giczne obejmujące min po-miary rozkładu i wielkości opadu infiltracji wody pod-ziemnego zasilania Wisły Nad zalewem włocławskim śledzo-ne będą przekształcenia brze-gów pod wpływem działalno-ści wody min zjawiska abra-zj- i i erozji MONETA OLIMPIJSKA Narodowy Bank Polski roz-poczyna wprowadzanie do obiegu nowej monety 200-zlo-tow- ej emitowanej z okazji igrzysk XXI Olimpiady Moneta wykonana jest ze srebra próby 6251000 we I Z KANADY OFIARY WEEKENDU W czasie minionego week-endu zginęło na obszarze 48 osób w różnych tragicznych okolicznościach 33 na dro-gach 10 utonęło 1 w ogniu 1 zastrzelona 1 porażona prą-dem 1 w upadku 1 z innych przyczyn W Ontario poniosło śmierć 12 osób ZAMÓWIENIA RZĄDOWE Federalne Ministerstwo Za-sobów i Usług podpisało z sze-regiem firm i przedsiębiorstw krajowych kontrakty na łącz-ną sumę $20582082 KONTRAKTY ONTARIO HYDRO Ontario Hydro podpisała szereg kontraktów na wykona-nie różnych prac w siłowni nuklearnej w Pickering Łącz-na ich wartość wynosi prze-szło $24000000 DROŻSZE TELEFONY Alberta Public Utilities Board zatwierdził podwyżkę o 10% opłat za użytkowanie te-lefonów która wejdzie w ży-cie od 1 września br PRODUKCJA ROPY I GAZU Wydobycie ropy naftowej wynosiło w styczniu 1460000 baryłek dziennie o 163% mniej aniżeli v? tym samym miesiącu w ub roku Jeżeli chodzi o gaz naturalny wy-dobywano go 10300000 stóp kubicznych dziennie o 25% więcej OBOSTRZENIE PRZEPISÓW Wszystkie linie lotnicze utrzymujące połączenia z Ka-nadą płacić będą wysokie ka-ry do wysokości $1000 w WIERNY PIES Mały kundel przerwał kon-cert organowy w kościele w Metz we wschodniej 'Francji by uratować życie swego pa-na Właściciel pieska starszy człowiek nagle zemdlał na ulicy i upadł tak nieszczęśli-wie' że zasłaniała go od prze-chodniów ciężarówka Piesek szczekał ale nikt nie zwracał na niego uwagi Wówczas wierne zwierzę wpadło do pobliskiego kościo-ła gdzie właśnie odbywał się koncert-- 'organowy Wycie i szczekanie psa spowodowało przerwanie koncertu Słuchacze wyszli jia zew-nątrż- 7 zauważyli zemdlonego i przewieźli go do szpitala Nr 59 I POLSKI dług projektu artysty plasty-ka Stanisławy Watróbskiej Na monecie znajduia sic symbole terzrsk — płonący znicz i pięć kółek olimpij-skich INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE Zwiększenie produkcji ro-werów i enereii elektrycznej wanien i obrabiarek tworzyw sztucznych i oaoieru wyro-- 1 bów dziewiarskich i przetwo-rów mlecznych — oto efekty przekazania do eksploatacji nowych obiektów i fabryk W I półroczu br oddano do użytku 29 inwestycji szcze golnie ważnych dla gospodar-- i ki narodowej a więc tyle ile przewidywał plan t POLSKI TURBOGENERATOR W Ośrodku Badawczo-Roz- - wojowym dużych maszyn elek-trycznych "Domelu" we Wro-cławiu przygotowuje sie pro-- 1 jekl polskiego turbogenerato- - ra o mocy 125 KW — który o zastąpić ma budowane tu do- - tychczas turbogeneratory tej i samej mocy konstrukcji bry- - -- tyjskiej Polskie "125" beda -- ważyły 220 ton — o 40 ton mniej od brytyjskich produk-- i cja ma zostać podjęta w 1979 roku ! W 556 ROCZNICĘ Dnia 15 bn] w fundamenty odbudowywanego w Krakowie Pomnika Grunwaldzkiego zburzonego przez okupanta hitlerowskiego w r 1940 wmurowany został akt erek-cyjny Stało sie to dokładnie w 566 rocznicę bitwy pod Grunwaldem oraz 66-lec- ie od-słonięcia na krakowskim Pla-cu Matejki' monumentu upa-miętniającego to historyczne wydarzenie przypadku okazania się iż pa-sażerowie ich nie posiadają' w -- porządku wymaganych doku-mentów Zarządzenie to weszło w ży-cie ód 1 lipca i wydane zosta-ło w związku ze stale mnożą-cymi się wydarzeniami tego rodzaju MIESIĘCZNIK KULTURA PARYŻ — numer 6 czerwiec 1976 r zawiera m in następujące pozycje: EDWARD LIPIŃSKI: List otwarty do tow E Gierka MICHAŁ HELLER: lll-c- i tom 'Archipelaeu Gulas" ANATOL ESTRYN: Hejże na Soplicę ZBIGNIEW RYBARSKI: Im-perializm sowiecki a prze-miany w ruchu komuni-stycznym BRUKSELCZYK: Widziane z Brukseli DOMINIK MORAWSKI: Ko-resnondenc- ia z Rzymu ADAM KRUCZEK: W so-wieckiej prasie WITOLD WIRPSZA: Dezin-formacja ' WIKTOR SUKIENNICKI: Russkaja Vilnius w latach 70-tyc- h E ŻAGIELL: BIAŁORUŚ KRONIKA LITEWSKA ' WŁADYSŁAW ŻELEŃSKI: Kronika ukraińska ANDRZEJ J CHILECKI: Nowy model stosunków PRL — NRF BENEDYKT HEYDENKORN Struktura organizacyjna Polonii Kanadyjskiej JERZY DOBROSTAŃSKI: Lekarze "dipisi" w Aust-ralii MARIA DANILEWICZ-ZIE-LIŃSKA- : "Pamiętnik Lite-racki" WŁODZIMIERZ ODOJEW-SK- I: Malarstwo Hilarego Krzysztofiaka MICHAŁ BORWICZ: Losy francuskiego przekładu książki Boya Arkusz poetycki Andrzej Koraszewski Filip Istner Boiena Wyszomirska Książki omawiają: Henryk Grynberg M Broński Bogdan Mieczkowski Józef Garliński Florian Śmieja i Maria Danilewicz-Zieliń-sk- a Ponadto w numerze: Wyda-rzenia miesiąca Listy do Redakcji Komunikaty Numer objętości 160 str Cena pojedynczego egzem-plarza $300 Do nabj&uf-AHMięgar- ńi - "ZWIĄZKOWCA" i X i M ! Ił I) I !l ii i! ! t-- i ? 'i 1 I II- - i: fti -- 4: i! A i 41 iii i % U2
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, July 21, 1976 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1976-07-21 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000698 |
Description
Title | 000479 |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | STR 2 "Związkowiec" (The Alliancer) Printed and Published every Monday and Wednesday by POLISH ALLIANCE PRESS LIMJTED UM Bloor Słreł Wwt — Toronto Onł Canada — MoP 4A8 Tolephonn: 531-249- 1 531-249- 2 Second clau mail reglstraUon number 1673 Offlcial Orgaa of Th of fan — Chalrmao of the Mieczysław Drozdowski — Secretary Benedykt Heydenkorn — Czesław Blaszyk Pollsh Alliance Canada Bldaa Board Edltor ln-Chl- ef PRENUMERATA Roczna w Kanadzie $1500 K Za granicą — Roczna $1700 Półroczna $ 800 Półroczna $1000 Kwartalna $ 500 gj Pojedynczy numer 20 r W piątek 16 czerwca br' Gubernator Generalny Jules Leger' podpisał ustawę' znoszącą karę śmierci za wszel-kie przestępstwa cywilne Praktycznie oznacza to iż po 10 latach wahań najwyższy wymiar kary został ostatecznie znie-siony W ostatnim okresie — jak wiadomo — istniał li tylko teoretycznie jako że na tej przestrzeni lat nie wykonano żadnego wyroku śmierci ferowanych zresztą wyłącznie na winnych zabójstwa policjantów oraz strażników więzien-nych Jedenastu skazanych znajdujących się w celach śmier-ci w chwili uchwalenia projektu rządowego zostało po wej-ściu w życie ustawy automatycznie ułaskawionych Projekt został w Izbach uchwalony tylko nieznaczną większością głosów przy akompaniamencie wcale silnej opo-zycji społeczeństwa W prasie oraz w radio i telewizji wiele osób wypowiadało się za utrzymaniem kary śmierci i za wykonywaniem wyroków Domagano się wniesienia do ko-deksu karnego paragrafów przewidujących ten najwyższy wy-miar kary i dla innych przestępców jak morderców z pre-medytacją morderców-gwałciciel- i a nie tylko zabójców po-licjantów i strażników więziennych Czy rozbieżność między stanowiskiem poważnej części społeczeństwa a jego wybranymi przedstawicielami będzie miała efekt na przebieg następnych wyborów federalnych? Wskazaliśmy już uprzednio iż to wysoce wątpliwe z te-go powodu iż w dwóch głównych — powiedzmy najwięk-szych by nie urazić niczyich przekonań politycznych — par-tiach to jest liberalnej i konserwatywnej głosy były podzielo-ne z tym oczywiście iż był to projekt rządowy a więc oficjal-nie Partii Liberalnej Posłowie Nowej Partii Demokratycz-nej głosowali solidarnie za zniesieniem kary śmierci a po-słowie Les Creditistes wszyscy z 'prowincji ĆJuebec solidar-nie za jej utrzymaniem fil zy kara śmierci stanowi realny hamulec gdy chodzi o kryminalistów? Brak jest absolutnie pewnych danych Kryminolodzy skłonni są uważać iż fakt zniesienia tej kary nie powoduje przez się zwiększenia przestępczości Twier-dzą też iż przestępca nie rozumuje a to znaczy iż 'używa broni w zależności od sytuacji nie licząc się z następstwami Każdy zakłada iż zdoła uciec przed wymiarem sprawiedli-wości Niektórzy dowodzą iż od zniesienia kary śmierci w państwach europejskich minął zbyt krótki okres czasu aby można wyciągać' wnioski Przeciw karze śmierci występują zgodnie różne grupy i warstwy społeczne Głoszą iż"nikt nie ma'pra'wa pozbawiać życia drugiego człowieka Dowodzą iż wyrok śmierci jest aktem barbarzyństwa Niektórzy posuwają się aż tale dale-ko iż utrzymują że nie różni się on zbytnio od morder-stwa Zbędne chyba dodawać iż to więcej aniżeli przesada nie mniej jednak orędownicy humanitaryzmu wobec krymi-nalistów potrafili przeprowadzić zwycięską kampanię w wie- - lu państwach zapewne teza iż nikt nie ma prawa odbierać życia dru-giemu człowiekowi jest słuszna ale przecież morderca jest tym który to uczynił Czy oznacza to wobec tego iż teza ta ma tylko jednokierunkowe zastosowanie: wobec morder-ców? Zwolennicy kary śmierci nie twierdzą iż sędziowie są do skazywania każdego winnego zabójstwa i niemal automatycznie wyłączają zabójstwa w afe-kcie w poczuciu niebezpieczeństwa w obronie własnej względnie najbliższych Sad bierze pod uwagę wiele oko-liczności łagodzących a wobec tego wolno zakładać iż nie skaże na śmierć każdego który zabił drugą osobę niezależ-nie od -- tego w jakich okolicznościach to sie stało Przyjmu-jąc to wolno zakładać iż kara śmierci ma być stosowana wobec niebezpiecznych przestępców wobec działających i premedytacja Oni polują na życie drugiego człowieka odbierają je spokojnie na zimno często w sposób wyrafi-nowany bestialski Zdaniem jednak wspomnianych orędowników humani-taryzmu nie można ich skazać na śmierć bo to akt barba-rzyński Chyba nie trudno dostrzec w tym jaskrawej sprzecz-ności Niestety nie jest to jedyna Stad też wielu utrzymu-je — i słusznie — że zwraca się grubo więcej uwagi aby nie stała sie jakaś krzywda przestępcom — wszelkiej kate-gorii — aniżeli uczciwym ludziom Zarzuca się też wręcz władzom iż nie dbają dostatecznie o bezpieczeństwo oby-wateli Minister Allmand główny rzecznik zniesienia kary śmierci twierdzi iż zaostrzonekary za morderstwo przedłu-żenie minimalnego okresu odcierpienia kary stanowią do-stateczne zabezpieczenie oraz hamulec dla zbrodniarzy Znie-sione beda lekkomyślnie udzielane urlopy dla morderców w czasie których popełniali nowe morderstwa Przewiduje również utworzenie dwóch więzień dla szczególnie niebez-piecznych przestępców co udaremni z jednej strony możli-wość ucieczek a z drugiej ataków na straż Będzie ona w tych zakładach dysponować wyjątkowymi środkami obrony przed groźnymi wystąpieniami kryminalistów Jedni uważają iż przez 'zniesienie kary śmierci Kana-da znalazła sie w gronie prawdziwie postępowych państw podczas gdy Inni iż obiektywne warunki nie upoważniły ustawodawców do tego kroku Kto ma rację? Zwrot zagrabionego złota Działająca w Brukseli trój-stronna komisja' do spraw res- - tytucii złota monetarnego za-grabionego z banków naństw okupowanych przez HI --Rze-: sze podjęła decyżie o' wyda-niu Pólścę części odzyskanego po wojnie złota! stanowiącego majątek1 banku byłego' Wolne-go Miasta Gdańsk " Podejmując-powyższ- ą decy-zję komisją złożona z przed-stawicieli rządów USA W Brytanii i 'Francji dała "wyraz aprobacie stanowiska rządu że roszczenia 4° ota gdań-skiego śąJTrawhie 'uzasadnio-no i mp6dażalne Pierwszy zastępca ministra Finansów Marian Krzak pod-- — Manager pisał w Brukseli odpowiednie dokumenty o wydaniu złota Polsce W ten r sposób PRL o-trzym- ała 'około 25-ton- y tego złota monetarnego które w 1939 roku było zagrabione z Gdańska FABRYKA DOMÓW W pierwszych dniach lipca br rozpoczął produkcję Za-kład Prefabrykacji Elemen-tów Wielkowymiarowych w "Bytomiu Nowa fabryka do-mów obliczona jest na 9 tys izb rocznieJW Jbież roku za-Jo- ga wyprodukuje elementy dla 1600 izbZakład w Byto-miu pracuje w" oparciu o pol-ską technologię Piotr Wandycz Stany Zjednoczom O stosunkach amerykańsko-polskic- h pisano wiele Mamy artykuły i książki poświecone poszczególnym zagadnieniom czy aspektom prace apologe-tyczn- e i polemiczno-krytycz-n- e naukowe i publicystyczne Równocześnie nie istnieje do-tąd poważne i źródłowe opra-cowanie tych stosunków na przestrzeni dwóch wieków — od Kościuszki i Waszyngtona do Forda i Gierka W artyku-le tym chciałbym wysunąć pewne ogólne tezy dotyczące charakteru tych stosunków a także spróbować uchwycić najważniejsze momenty i ich znaczenie dla Polski i Amery-ki Spróbujmy na początku wyodrębnić poszczególne o-kre- sy i przeprowadzić ich pe-riodyzac- ję Okresów takich widziałbym sześć choć waga ich i znaczenie nie sa jedna-kowe A zatem: 1 okres re-wolucji amerykańskiej i roz-biorów 2 wiek XIX 3 okres pierwszej wojny światowej który można nazwać skrótowo Wilson a odzyskanie niepo-dległości 4 lata międzywojen-ne: 5 okres drugiej wojny światowej czyli Roosevelt a Polska a wreszcie 6 epoka współczesna Jakkolwiek wszyscy zdaje-my sobie sprawę z pewnych ogólników nie od rzeczy było-by może przypomnienie kilku truizmów Stany Zjednoczone są wielkim mocarstwem pro-wadzącym globalną politykę W ramach tej polityki sprawy europejskie stanowią wycinek ważny ale nie najważniejszy z punktu widzenia Waszyng-tonu Polska a nawet cała Eu-ropa środkowo-wschodni- a sta-nowi z kolei tylko część tego wycinka Jako wielkie mocar-stwo Stany widzą jako swych partnerów inne mocarstwa kraje mniejsze są z natury rzeczy traktowane z pewnym przymrużeniem oka Waszyng-ton widzi w nich petentów za-biegających o względy Ame-ryki lub też przeszkody na drodze do realizowania "wiel-kiej polityki" Powiedzmy so-bie otwarcie że Polska w oczach Amerykanów zajmowa-ła i zajmuje taką właśnie po-zycję petenta-zawalidro- gi cza-sem jeden aspekt lub drugi występuje na pierwsze miej-sce Do tych wstępnych uwag należy dorzucić jeszcze jedną Uprawiając jak każde mocar-stwo "Realpolitik" Ameryka przywiązuje jednocześnie dość dużą wagę do aspektów mo-ralno-ideow- ych że użyją tu niezbyt precyzyjnego sformu-łowania Dominująca etyka protestancka wiara w wyż-szość "ideału amerykańskie-go" a wreszcie sposób w jaki Stany Zjednoczone uzyskały swą niepodległość nie pozwa-lają na odrzucenie pierwiast-ka etycznego Z nastawienia tego wynika czasem pewna naiwność i wiara w to że cała ludzkość w głębi duszy podzie-la amerykański punkt widze-nia na dobro i zło a z drugiej — tendencja do identyfikowa-nia sukcesu ze słusznością da-nej sprawy Nie na darmo jednym z typowych powie-dzeń amerykańskich jest "nothing succeeds like suc-cess- " Upadek Rzeczypospolitej 0-boj- ga Narodów stanowiący kontrast z wywalczeniem nie-podległości przez jtrzynaście kolonii amerykańskich rzutu-je na punkt --wyjścia stosun-ków amerykańsko-polśkic- h Po pierwsze dostarczył on ar-gumentu o wyższości doświad-czenia amerykańskiego nad polskim po drugie spowodo-wał że przez przeszło pół wie-ku Stany Zjednoczone miały do czynienia nie z państwem europejskim — Polską — ale ze sprawą polską Historyk amerykański autor tendencyj-nej książki o Wilsonie i odro-dzeniu Polski zauważył że brak państwowości polskiej był czynnikiem pozytywnym dla kształtowania się stosun-ku Ameryki do PolśkfriPola- - ków Przez rozbiory usunięte' zostały możliwości konfliktów czy sprzecznych interesów między-państwowy- ch a pozo-stało jedynie przyjazne nasta-wienie do narodu walczącego o swą niepodległość Teza ta nie przemawia mi do przeko-nania Możliwości konfliktów między Stanami a Polską by ły małe a jeśli prawdą est że" dla wielu Amerykanów Polska stała się przykładem uciemiężonego narodu to równocześnie stosunek ten_za-barw- il ię elementem współ-czucia który nie zawsze jest -- " ZWIĄZKOWIEC — pożądany w stosilnkach mię-dzynarodowych W studiach nad pierwszym okresem historycy przenoszą obecnie punkt swego zaintere-sowania z roli Kościuszki i Pułaskiego w wojnie rewolu-cyjnej na oddziaływanie i re-zonans jaki miały rewolucja amerykańska w Polsce a Kon-stytucja 3 maja w tworzących się Stanach Zjednoczonych Wydaje sie że jest to tema-tyka ciekawa dla badacza i wnosząca nowy element do rozważań Nie od rzeczy było-by tu przypomnienie że współcześni stawiali w jed-nym rzędzie rewolucje ame-rykańska francuska i polską (mowa tu o Konstytucji 3 ma-ja) jako zjawiska o kapitalnym znaczeniu dla schyłku XVIII wieku Czy na późniejszych okresach zaważył bardziej udział Kościuszki i Pułaskie-go traktowany jako dług któ-ry Ameryka powinna spłacić wobec Polski czy też toczące sie wówczas debaty na tematy ideologiczne jest sprawą któ-ra chciałbym tu tylko zasyg-nalizować Wiek XIX to epoka "spra-wy polskiej" par excellence Jest rzeczą oczywistą że wpływ Stanów na losy Polski i Polaków nie był i nie mógł być ani decydujący ani nawet poważny Ale zwróćmy uwagę na najciekawszy może epizod tego okresu — zazębienie się w czasie Wojny Domowej po-między Południem i Północą z Powstaniem Styczniowym Jeszcze w okresie Powstania Listopadowego sympatie libe-rałów amerykańskich dla Pol-ski były żywe i ostentacyjnie demonstrowane W okresie Powstania Styczniowego wy-raźnie odchłodły Bezintere-sowne sympatie stanęły w ko-lizji z interesami Północy i Południa oraz stosunkiem Ameryki do Rosji Wybuch powstania nastąpił dwadzie-ścia dni po dekrecie Lincolna emancypującym murzynów Na Północy porównano ten dekret z uwłaszczeniem chło-pów przez Alexandra" Il-n- a powstanie w Polsce 'i próbę oderwania śię od Rosji spoj-rzano przez pryzmat secesji Południa W ówczesnym układzie mię-dzynarodowym Francja i An-glia opowiadając się za Pol-ską stanowiły główne niebez-pieczeństwo dla Unii Rosja z natury rzeczy stała się poten Stałe rozbudowywanie poten-cjału zbrojnego ZSRR i jego państw satelickich wchodzących w skład dowodzonego przez nie-go Układu Warszawskiego któ-re wyraźnie już i bez osłonek posiadają charakter nie obron-ny ale agresywny w wysokim stopniu niepokoi zarówno Stany Zjednoczone jak i naczelne do-wództwo sił Paktu Północno-Atlantyckieg- o i cały bez wyjąt-ku świat zachodni Na początku zaznaczyć tu trzeba iż 6 państw satelickich Moskwy liczy łącznie 106000000 ludzi podczas gdy 10 państw członkowskich Paktu Północno-Atlantyckieg- o 227000000 do których niechybnie w wypadku wybuchu zbrojnego konfliktu ze Wschodem dołączyłyby natych-miast Francja i Grecja Tym niemniej pomimo tej przewagi liczebnej potencjał państw Układu Warszawskiego znacznie jest wyższy Składa się na to w pierwszym rzędzie fakt istnie-nia w nich przymusowej i zna-cznie dłużej trwającej służby wojskowej standaryzacja wypo-sażenia i uzbrojenia znacznie mniejsze wydatki na żołnierza tańsza robocizna w zakładach przemysłu zbrojeniowego oraz sprawność mobilizacyjna jak również to iż są one pod każ-dym względem uzależnione od rozkazów Moskwy i tworzą z ZSRR jeden zwarty organizm terytorialny Poza tym też na obszarach 4 największych z nich ZSRR posiada swe Własne siły przede wszystkim pancer-ne lotnicze i rakietowe a więc bronie wybitnie agresywne Sta-cjonują one w Polsce (Legnica) NRD Wuendesdorfzossen) Cze-chosłowacji (Milowice) i na Wę-grzech (Budapeszt) Jeżeli cho-dzi o siły morskie i powietrzne wszystkich państw satelickich całkowicie uzależnione są one od rozkazów generalnego szta-bu Armii Czerwonej Niezależ-nie od kompletnego podporząd-kowania Moskwie poszczególne z państw' satelickich są ze sobą powiązane różnymi umowami i paktami obronnymi przyjaźni itp Przeciętny okres służby wy środa 21 lipca 1976 r cjalnym sojusznikiem Wa-szyngtonu Dylemat który powstał dla sympatyzujących z Polakami Amerykanów o-kre- ślił najlepiej jeden ze współczesnych listów w któ-rym czytamy: "The Poles have our sympathies though (moje podkreślenie) they re-b- el against Russia" Gdy flota rosyjska zawinęła do Nowego Jorku i San Francisco wrogo-wie Lincolna podkreślali po-dobieństwo między Aleksan-drem II a "Abrahamem I" Znana karykatura w londyń-skim Punch'u pokazywała Aleksandra i Lincolna ściska-jących ręce na tle zgliszcz i szubienic w Polsce i południo-wych Stanach CIEŃ ROSJI Cień Rosji padł na stosunki amerykańsko-polski- e i choć nieraz jeszcze w przyszłości nastąpią konflikty miedzy Wa-szyngtonem a Petersburgiem czy Moskwą podkreślanie pewnej zbieżności interesów rosyjskich i amerykańskich przewijać sie będzie stale w opracowaniach naukowych czy korespondencji dyploma-tycznej Powstało przeświad-czenie choć może słowo to jest zbyt silne że obrona ca-łości Stanów przed secesją czy zakulisami z zewnątrz jest po-równywalna do dążeń utrzy-mania całej i niepodzielnej Rosji W skali międzynarodo-wej Rosja pojawiła się jako ważny a dla Ameryki cenny czynnik w zachowaniu równo-wagi sił Okres pierwszej wojny światowej opracowano chyba najdokładniej — mowa tu oczywiście o roli Wilsona House'a i Paderewskiego w działalności na rzecz niepodle-głości Polski Ale i tu daleko nam jeszcze' do wyczerpania zagadnienia Wypowiedzi Wil-sona na rzecz Polski łączyły się ściśle z jego programem przebudowy świata w myśl za-sady samostanowienia W słynnej -- mowie do Senatu w 1917 r Polska znalazła tak poczesne ''miejsce 'nie tyle w 'wyniku --"akdjfPaderewskiego i House'a jak często się uwa-ża ale dlatego że dostarczała ona dobrego przykładu Wilso-nowi w jego polemicznym zda-niu "statesmen everywhere are agreed " co do celowo-ści odbudowy wolnej Polski Jeśli obie strony mogą dojść do podobnego nastawienia nosi 2 lata we flocie c3 lata W Rumunii i NRD nieco krócej Sprzęt sowieckiego wyłącznie typu pochodzi z dostaw z ZSRR bądź też produkowany jest na podstawie licencji w krajach satelickich pod bacznym oczy-wiście nadzorem i kontrolą Mo-skwy i przez nią regulowany Ogólnie biorąc jest on nowocze-sny i często wymieniany Odnośnie wysokości wydat-ków na cele obronne państw Układu Warszawskiego trudno powiedzieć coś konkretnego nie są one bowiem ujawniane a nawet jeżli tak to z całą pew-nością nie całkowicie Jakby nie bło — są one bardzo wy-sokie Uszeregowanie państw Ukła-du Warszawskiego pod wzglę-dem ich pote"ćjału militarnego przedstawia się następująco: 1 Polska Rość ludości — przeszło 34000000 Liczebność armii — 220000 żołnierzy 8 dy-wizji piechoty zmotoryzowanej 5 pancernych 1 padochronowa 1 desantowo-amfibijn- a Do tego dochodzi 73000żołnierzy wojsk ochrony pogranicza i bezpie-czeństwa wewnętrznego Sprzęt: przeszło 3500 czołgów 1500 dział bez przeciwpancernych przeciwlotniczych i wyrzutni ra-kiet) przeszło 750 samolotów pierwszej linii W skład floty wchodzi l"niszczyciel 3 okręty eskortowa 4 podwodne i prze-szło 100' różnych innych mniej-szych jednostek Oficjalnie u-jawni- ony budżet obronny w ub roku wynosił 44000000000 zło-tych 2 NRD Ludność — 17000-00- 0 Armia wraz z jednostkami ochrony pogranicza i bezpie-czeństwa wewnętrznego — oko-ło 170000 żołnierzy 4 dywizje zmotoryzowane 2 pancerne ((2 dalsze w stadium organizacji) 400000 żołnierzy milicji robot-niczej 350 samolotów 3 frega-ty 100 innych jednostek floty 3 Czechosłowacja Ludność — 21500000 Stan liczebny ar-mii nieznany 8 dywizji zmoto-ryzowanych 2 pancerne 2 bry- - ady górskie 1 pułk spadochron-owy około-170- 0 iczołgów 610 dział 600 przeciwpancernych i wobec Polski (choć oczywiście nie było to całkiem prawdzi-we) to istnieje możliwość za-kończenia wojny — Ameryka była jeszcze neutralna — po-przez zastosowanie idei wilso-nowskich W praktyce wiemy że Wil-son i jego doradcy pragnęli w tej fazie maksymalnie osz-czędzać Niemcy Dmowski słu-sznie pisał że początkowo nie brano pod uwagę możliwości włączenia do Polski zaboru pruskiego — zachowano także pewna wstrzemięźliwość w stosunku do Rosji Polityka amerykańska traktująca swój stosunek do Polski jako wy-padkowa stosunku do Niemiec lub do Rosji zależnie od sy-tuacji jest juz dostrzegalna w okresie pierwszej wojny świa-towej jak i konferencji poko-jowej Jakkolwiek Polska ma wie-le do zawdzięczenia Wilsono-wi czy Hooverowi pamiętaj-my również że Wilson jak i wszyscy jego następcy byli przeciwni polityce rozczłon-kowania imperium rosyjskie-go Pik House zauważył że niekonsekwencja jest zastoso-wanie idei samostanowienia narodów wobec monarchii habsburskiej a nie do wielo-narodowego państwa rosyj-skiego Pojecie Rosja jako państwo i jako naród trakto-wano w Ameryce jako nieroz-dzieln- e Czy ważył tu jeszcze przykład wojny secesyjnej? Prawdopodobnie Potencjał militarny Układu Warszawskiego Jeśli cień Rosji padał na stosunki amerykańsko-polski- e w XIX wieku a częściowo tak-że w okresie konferencji po pierwszej wojnie światowej i w czasie wojny polsko-bolszewicki- ej Określenie "stawka na Niemcy" użyta niedawno przez jednego z historyków krajowych grzeszy oczywiście uproszczeniem ale czynnik niemiecki odgrywał ogromną rolę w stosunkach USA — od-rodzona Rzeczpospolita Sta-ny jak pamiętamy nie podpi-sały traktatu wersalskiego i -- nieprzyjęty na siebie żadnych zobowiązań utrzymania powo-jennego status quo W okresie weimarskim istniały bardzo przyjazne stosunki między Waszyngtonem a Berlinem ambasadorzy amerykańscy od-znaczali się sympatią i zrozu-mieniem dla Niemiec (Dok w następnym numerze) przeciwlotniczych liczne wyrzut-nie rakiet około 200 samolotów 500 małych jednostek floty 4 Rumunia Ludność — 21-5000- 00 Stan liczebny armii nieznany 8 dywizji zmotoryzo-wanych 2 pancerne 2 brygady górskie 1 pułk spadochronowy około 1700 czołgów 610 dział 600 przeciwpancernych i prze-ciwlotniczych liczne wyrzutnie rakiet około 200 samolotów 500 małych jednostek floty 5 Bułgaria Ludność — 9000-00- 0 Armia nie licząc jedno-stek paramilitarnych — 120000 żołnirzy 8 dywizji zmotoryzowa-nych 5 brygad pancernych 1 pułk spadochronowy 2000 czoł-gów i samochodów paneerych przeszło 1000 dział i wyrzutni rakiet 270 samolotów Flota bardzo słaba 6 Węgry Ludność — 10500-00- 0 Armia — 90000 żołnierzy 1 dywizja pancerna 5 zmotory-zowanych około 1500 czołgów 630 dział 103 samoloty Mary-narka — kilka kanonierek rze-cznych Są to dane oficjalne sądzić należy nie ilustrację rzeczywi-stego stanu rzeczy Opierając się na nich stwierdzić można iż łącznie państwa Układu War- - szawskiego dysponują 1200000 żołnierzy od 15 do 17 dywizja-mi pancernymi 30 dywizjami piechoty zmotoryzowanej 2 dy-wizjami spadochronowymi 1 dywizją desantowo-amfibijn- a 2 brygadami górskimi plus wiel-ką ilością jednostek milicji ochrony pogranicza bezpieezń-stw- a wewnętrznego itp Czoł-gów — 14000 dziat — 4500" wiele przeciwpancernych i prze-ciwlotniczych oraz wyrzutni ra- kiet' około 2300 samolotów Flota ich jest słaba Choć nie posiadają one bombowego lot-nictwa strategicznego i broni nuklearnych stanowią poważną siłę będącą znaczym wsparciem Armii Czerwonej która na ich obszarach posiada 20 dywizji pancernych w NRD 6 w Czecho-słowacji 4 na Węgrzech i 2 w Polsce Niezależnie od tego na terenie europejskiej Bosji jest ich 60 w tym-4ł2-paneer- ne któ" re natychntfagriotowe' są"~c[o włączenia się do akcji (r) j ffi-T- -r a- - i 1 1 wfw-- tww+mm iqwwwffWWi WIEŚCI z Opracowane na poańawie pzaitf kzajoiuej t ZDERZENIE STATKÓW Na Bałtyku na wysokości PozP"'in oszln w ppstej rnwio flr kpiwii frachtowca PT O "Marceli Nowotko" zp et"łt-k'pł- ri hirtdpry NRF "Slein-npr- " Do akcii ratowniczej pnvcłanilv ipdno='ki Polskie-c- o Ratownictwa Okrętowego którp w7ip'v uszkodzona ied-nostk- p NRF na hnl i osadziły ni olyciźnie Jej 6-osob-owa znłoea dotarła na pokładzie holownika PRO "Halny" do Władysławowa Ms "Marceli Nowotko" samodzielnie do-płynął do oortu w Gdyni Nikt i załóg obu statków nie po-niósł w kolizji szwanku STACJA BADAWCZA Instytut Geografii Uniwer-sytetu Warszawskiego zorga-nizował niedawno nowa stacje naukową w Murzynowie nad Wisła (woj płockie) Prowa-dzone tu beda badania geogra-ficzne hydrologiczne i klima-tyczne głównie w dolinie Wi-sły w rejonie zalewu włocław-skiego oraz na Pojezierzu Gos-tyniński- m Szczególnie duże znaczenie beda miały badania hydrolo-giczne obejmujące min po-miary rozkładu i wielkości opadu infiltracji wody pod-ziemnego zasilania Wisły Nad zalewem włocławskim śledzo-ne będą przekształcenia brze-gów pod wpływem działalno-ści wody min zjawiska abra-zj- i i erozji MONETA OLIMPIJSKA Narodowy Bank Polski roz-poczyna wprowadzanie do obiegu nowej monety 200-zlo-tow- ej emitowanej z okazji igrzysk XXI Olimpiady Moneta wykonana jest ze srebra próby 6251000 we I Z KANADY OFIARY WEEKENDU W czasie minionego week-endu zginęło na obszarze 48 osób w różnych tragicznych okolicznościach 33 na dro-gach 10 utonęło 1 w ogniu 1 zastrzelona 1 porażona prą-dem 1 w upadku 1 z innych przyczyn W Ontario poniosło śmierć 12 osób ZAMÓWIENIA RZĄDOWE Federalne Ministerstwo Za-sobów i Usług podpisało z sze-regiem firm i przedsiębiorstw krajowych kontrakty na łącz-ną sumę $20582082 KONTRAKTY ONTARIO HYDRO Ontario Hydro podpisała szereg kontraktów na wykona-nie różnych prac w siłowni nuklearnej w Pickering Łącz-na ich wartość wynosi prze-szło $24000000 DROŻSZE TELEFONY Alberta Public Utilities Board zatwierdził podwyżkę o 10% opłat za użytkowanie te-lefonów która wejdzie w ży-cie od 1 września br PRODUKCJA ROPY I GAZU Wydobycie ropy naftowej wynosiło w styczniu 1460000 baryłek dziennie o 163% mniej aniżeli v? tym samym miesiącu w ub roku Jeżeli chodzi o gaz naturalny wy-dobywano go 10300000 stóp kubicznych dziennie o 25% więcej OBOSTRZENIE PRZEPISÓW Wszystkie linie lotnicze utrzymujące połączenia z Ka-nadą płacić będą wysokie ka-ry do wysokości $1000 w WIERNY PIES Mały kundel przerwał kon-cert organowy w kościele w Metz we wschodniej 'Francji by uratować życie swego pa-na Właściciel pieska starszy człowiek nagle zemdlał na ulicy i upadł tak nieszczęśli-wie' że zasłaniała go od prze-chodniów ciężarówka Piesek szczekał ale nikt nie zwracał na niego uwagi Wówczas wierne zwierzę wpadło do pobliskiego kościo-ła gdzie właśnie odbywał się koncert-- 'organowy Wycie i szczekanie psa spowodowało przerwanie koncertu Słuchacze wyszli jia zew-nątrż- 7 zauważyli zemdlonego i przewieźli go do szpitala Nr 59 I POLSKI dług projektu artysty plasty-ka Stanisławy Watróbskiej Na monecie znajduia sic symbole terzrsk — płonący znicz i pięć kółek olimpij-skich INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE Zwiększenie produkcji ro-werów i enereii elektrycznej wanien i obrabiarek tworzyw sztucznych i oaoieru wyro-- 1 bów dziewiarskich i przetwo-rów mlecznych — oto efekty przekazania do eksploatacji nowych obiektów i fabryk W I półroczu br oddano do użytku 29 inwestycji szcze golnie ważnych dla gospodar-- i ki narodowej a więc tyle ile przewidywał plan t POLSKI TURBOGENERATOR W Ośrodku Badawczo-Roz- - wojowym dużych maszyn elek-trycznych "Domelu" we Wro-cławiu przygotowuje sie pro-- 1 jekl polskiego turbogenerato- - ra o mocy 125 KW — który o zastąpić ma budowane tu do- - tychczas turbogeneratory tej i samej mocy konstrukcji bry- - -- tyjskiej Polskie "125" beda -- ważyły 220 ton — o 40 ton mniej od brytyjskich produk-- i cja ma zostać podjęta w 1979 roku ! W 556 ROCZNICĘ Dnia 15 bn] w fundamenty odbudowywanego w Krakowie Pomnika Grunwaldzkiego zburzonego przez okupanta hitlerowskiego w r 1940 wmurowany został akt erek-cyjny Stało sie to dokładnie w 566 rocznicę bitwy pod Grunwaldem oraz 66-lec- ie od-słonięcia na krakowskim Pla-cu Matejki' monumentu upa-miętniającego to historyczne wydarzenie przypadku okazania się iż pa-sażerowie ich nie posiadają' w -- porządku wymaganych doku-mentów Zarządzenie to weszło w ży-cie ód 1 lipca i wydane zosta-ło w związku ze stale mnożą-cymi się wydarzeniami tego rodzaju MIESIĘCZNIK KULTURA PARYŻ — numer 6 czerwiec 1976 r zawiera m in następujące pozycje: EDWARD LIPIŃSKI: List otwarty do tow E Gierka MICHAŁ HELLER: lll-c- i tom 'Archipelaeu Gulas" ANATOL ESTRYN: Hejże na Soplicę ZBIGNIEW RYBARSKI: Im-perializm sowiecki a prze-miany w ruchu komuni-stycznym BRUKSELCZYK: Widziane z Brukseli DOMINIK MORAWSKI: Ko-resnondenc- ia z Rzymu ADAM KRUCZEK: W so-wieckiej prasie WITOLD WIRPSZA: Dezin-formacja ' WIKTOR SUKIENNICKI: Russkaja Vilnius w latach 70-tyc- h E ŻAGIELL: BIAŁORUŚ KRONIKA LITEWSKA ' WŁADYSŁAW ŻELEŃSKI: Kronika ukraińska ANDRZEJ J CHILECKI: Nowy model stosunków PRL — NRF BENEDYKT HEYDENKORN Struktura organizacyjna Polonii Kanadyjskiej JERZY DOBROSTAŃSKI: Lekarze "dipisi" w Aust-ralii MARIA DANILEWICZ-ZIE-LIŃSKA- : "Pamiętnik Lite-racki" WŁODZIMIERZ ODOJEW-SK- I: Malarstwo Hilarego Krzysztofiaka MICHAŁ BORWICZ: Losy francuskiego przekładu książki Boya Arkusz poetycki Andrzej Koraszewski Filip Istner Boiena Wyszomirska Książki omawiają: Henryk Grynberg M Broński Bogdan Mieczkowski Józef Garliński Florian Śmieja i Maria Danilewicz-Zieliń-sk- a Ponadto w numerze: Wyda-rzenia miesiąca Listy do Redakcji Komunikaty Numer objętości 160 str Cena pojedynczego egzem-plarza $300 Do nabj&uf-AHMięgar- ńi - "ZWIĄZKOWCA" i X i M ! Ił I) I !l ii i! ! t-- i ? 'i 1 I II- - i: fti -- 4: i! A i 41 iii i % U2 |
Tags
Comments
Post a Comment for 000479