000586 |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
-- r- i'— li -- u - V £¥? Y 1 'i t '" -- tf mimfoskiUti vi ltmetMWfaffltt v f A '- -" M J9fc W „ K _ _s r f-- v 'iDj—j " -- ria ~ rftrT?y gtrty "ttSTr-jcn- isJ 1 Vi ( ł IM ' -- 1 ? fft 1 ' Jl ''- - 2WIA2K0W1EC — iwda 14 nnźflziernilcM 081 r I Nfc 2001 Jmmm "Związkowiec" (Tli o Allinncrr) Prlnlcil and Pubitehcd pvery Tucsctay and Thursday by POLISH ALLIAŃCE IPRESS LIMITED U38 Bloor Słreet West — Toronto Ont CanadS — MóP 4A8 Telephones: 531-249- 1 531-249- 2 Secnnd Wv~% mail rcglslralion number 1673 Offlcial Orcan of The Polish Alliance of Cnnada I Wntirow — Chairman of llie Daard Gutiaw Słodkowski No part of this publieation may be reproduced or transmitted in any form or by my mans without permission PRENUMERATA Roczna — $2500 Półroczna — $1600 Pojedynczy numre — 35c Za granicą: Roczna — $3300 Półroczna — $2000 Współczesny system kapitalistyczny Wielu czytelników "Związ-kowca" ma kłopoty ze zrozu-mieniem zasad na jakich o-pie- ra się Współczesny system kapitalistyczny panujący obe-cnie na kontynencie pólnoc-no-amerykański- m W serii ar-tykułów starał się będę wy-jaśnić niektóre aspekty dzia-łania tego systemu Mam na-dzieje że przez opisanie naj-ważniejszych składników ka-pitalizmu i analizę jego prze-mian przyczynię się do jego lepszego zrozumienia Chciałbym zacząć od omó-wienia stiuktur gospodar-czych na których opiera sio współczesny system kapitali-styczny Są to: własność pry-watna (proprielorship) spół-ka (paitnership) i korpora-cja Dwie pierwsze sa na pew-no dość dobrze znane czylel- - nikom Własność prywatna opiera sic na jednym właści-cielu który sam czerpie zys-ki i sam ponosi straty Pry-watny właściciel sam kontro-luje działanie swojego przed-siębiorstwa jest osobiście od-powiedzialny za wszelkie za-ciągnięte pożyczki Oznacza to że wierzyciele (business cieditors) mogą domagać sie zwrotu długów z osobistego majątku właściciela W isto-cie jego osobista własność oraz zasoby związane z przed-siębiorstwem są traktowane tak samo przez prawo Nie istnieje wiec podział na mają-tek przedsiębiorstwa i mają-tek właściciela Oznacza to że właściciel przedsiębiorstwa które ma charakter prywat-nej własności jest nieograni-ceni- e odpowiedzialny za dłu-gi swego przedsiębiorstwa (unlimited liability) Spółka (partnership) jest właściwie tym samym czym jest własność indywidualna (proprietorship) z ta różnicą że-- posiada więcej niż jednego właściciela Zasadniczo ma takie same zalety i wady jak własność indywidualna Wspólnicy dzielą zyski straty i obciążenia finansowe Ra-zem też sprawują kontrole nad swoim przedsiębiorst-wem Głównym problemem spółki jest trudność w docho-dzeniu do wspólnych decyzji Dobrze przygotowany kon-trakt spółki przed rozpoczę-ciem przez nią działania jest jednym z podstawowych czyn-ników zapewniających zgodę w codziennym prowadzeniu przedsiębiorstwa Przejdę teraz do korpora-cji Są one najważniejszymi strukturami gospodarczymi Mimo znacznej przewagi li-czebnej przedsiębiorstw pry-watnych i spółek mają one dużo mniejsze znaczenie eko-nomiczne niż korporacje Korporacje są osobnymi jednostkami prawnymi które są traktowane w oddzieleniu od swoich właścicieli Jak lu-dzie koiporacjc podlegają prawu musza płacić podatki mogą być pozwane do sądu i ukarane Właścicielami kor-poracji są ich akcjonariusze Samowolne Przewodniczący obrad Se-natu Jean Marchand oświad-czył że policja RCMP doko-nywała w 1970 r masowych aresztowań zgodnie z War Measures Act nawet po po-wiadomieniu przez pełnią-cych prcz długie lata swe obowiązki ministrów na szczeblu federalnym że wie-lu podejrzanych jest im zna-nych osobiście i niemożliwe jest ażeby bvli zaangażowani w działalność terrorystyczna Marchand i Gerard Pelle-tie- r obecnie ambasador Ka-nady w ONZ wówczas kolega gabinetu rządowego byli proszeni przez premiera Tru-dca- u o sprawdzenie listy osób do aresztowania sporządzonej przez RCMP Na liście było około 150 osób z których senator Mar-chand 80 znał osobiście Wy-kreślił on zdecydowanie jed-ną z nich ponieważ było "wręcz śmieszne" posądzać tego człowieka o terroryzm po czym wraz z Pelletierem oświadczyli RCMP że nic ma W Wladicnfiski — Secrehry — Kditor-In-Chi- ef którzy mogą udowodnić po-siadanie udziału w przedsię-biorstwach poprzez posiadane akcje (shares) Korporacje są z kolei właścicielami swoich majątków (assets) i są odpo-wiedzialne za swoje długi (liabilitics) Najważniejsza ce-chą która odróżnia korpora-cje od własności prywatnych i spółek jest ograniczona od-powiedzialność właścicieli korporacji za długi zaciągnię-te przez korporację czy kary nałożone korporacjom (limit-e- d liability) Właśnie z lego ograniczenia odpowiedzialno-ści właścicieli pochodzi słowo "Limited" używane bardzo często w nazwach korporacji Korporacja może mieć jednego właściciela (share-holder- ) lub może mieć ich ty-siące Jeśli liczba właścicieli jest mała oni sami sprawują zwykle bezpośrednią kontro-lę nad korporacją kierując jej codziennymi sprawami Jeśli natomiast jest ich wielu bezpośrednia kontrola nad korporacją (która opiera się na proporcji własności) nic może być sprawowana przez jednego właściciela Zęby za-rządzać korporacja jej akcjo-nariusze wybierają radę dy-rektorska- która z kolei za-trudnia kierownictwo odpo-wiedzialne za codzienne pro-wadzenie firmy Ponieważ struktura korpo-racji pozwala na współposia-danie firmy przez nawet ty-siące właścicieli jej rozmiar jest praktycznie ograniczony hlko przez zarządzenia władz które w ostatnim czasie nie pozwalają na nadmierny roz-rost korporacji Niektóre z największych korporacji ta-kich jak ITT Exxon Gene-ral Motors etc mają silę eko-nomiczną przewyższającą nie-które samodzielne państwa Długość istnienia korpora-ci- i jest nieograniczona gdyż (praktycznie rzecz biorąc) korporacja nie może umrzeć zo starości Będąc oddzielną jednostką niezależna od wła-ścicieli działa nadal nawet jeśli oni umierają Cecha "nie-śmiertelności" z powodów na-turalnych jest bardzo waż-nym czynnikiem przyczynia-jącym się do powiększania się korporacji Jest ono możliwe poprzez wymianą akcji (które są dowodem posiadania pew-nej części firmy) Akcje mo-gą być wymieniane na wiele sposobów Gdy udziałowiec umiera jego akcje jako cześć majątku stają się własnością spadkobierców Akcje mogą też być sprzedawane bezpo-średnio lub na giełdzie W najbliższym czasie chciał-bym opisać mechanizmy sprzedawania i kupowania akcji działanie giełdy i jej znaczenie w ekonomii kapita-listycznej Mam nadzieję że te krótkie zarysy działania systemu kanadyjskiego poz-wolą czytelnikom lepiej zro-zumieć jego zalety i wady Marek Dąbrowski aresztowania powodu aresztowania innych osób których nazwiska rozpo-znali ponieważ "nigdy nic stanowili zagrożenia dla po-rządku publicznego" a maso-we aresztowania mogą spowo-dować "niepotrzebną rzeź" Pomimo tych oświadczeń wszystkie ze 150 osób z listy oprócz jednej wykreślonej przez Marchanda zostały a-reszto- wane Co więcej listę rozszerzono do przeszło 400 osób bez żadnych konsultacji 7 ministrami gabinetu Marchand nie wiedział kto dodał następne nazwiska ale powiedział na konferencji prasowej że jedynym logicz-nym wnioskiem jest że zro-biła to RCMP lub prowincjo-nalna policja Qucbec'u czy też municypalna policja Montrealu zaangażowane w polowanie na terrorystów którzy porwali brytyjskiego min handlu James Crossa oraz uprowadzili i zamordo-wali ministra pracy Quebec'u Pierre Laporte A Ieksa n dra Ziółko ivshn NA Tl W czerwcu 1035 v pisarz po-dróżował kajakiem po Mazu-rac- h samochodem objechał po-zostałe tereny Prus Wschodnich Towarzyszyła mu czternastolet-nia córka Marta Na kajaku przemierzył prawic cala krainę Tysiąca Jezior Był w Ełku w Mikołajkach w Giżycku w Ru-ciano- m przepłynął jezioro Up-lick- ie Mokre" i Gardcńskic po-przez Bcldany Gruziankę Dużą i Małą wpłynął na'Nidzkie je-ziorem Wiarlcl dotarł do Lipek stamtąd do Piszu -- Celem wyprawy było zaznajo-mienie się 7 życiem polskiej lud-ności odciętej od macierzy Re-zultatem — doskonały reportaż o charakterze także politycz-nym barwny opis przygód i ioz-mó- w książka która -z- yskała og-romną popularność: "Na tio-pae- h Smętka" Zanim Wańko-wicz wyrusyl w tę podróż po-starał się o glejt od naczelne-go redaktora organu hitlerow-skiego "Der Angritf" Schwartz van Berka który zamówił u nie-go artykuł pt "Ein Pole eilebt Ostpreusscn" (Piusy Wschodnio w oczach Polaka) Wańkowicz zamierzał użyć tego zamówienia jako kamuflażu wobec władz piuskich Książkę "Na tropach Smętka" uważa pisarz za pierwsza napi-sana ze świadomni zamiaicm literackim toteż przygotował sic do jej pisania bardzo starannie (bibliografia daje tego dowód) Powodzenie książki było ogrom-ne B1 to bowiem najwjbilniej-sv- y tom reportaży w okresie międzywojennym "Na tropach Smętka" miała przed wojną dziewięć wydań w ciągu czte-rech lat Ostatnie wydanie przedwojenne w 1939 r zdjęli Niemcy z maszyn drukarskich w Bulgoszczy O książce pisali współcześnie znakomici recen-zenci: Jan St Byslioń Konrad Górski Adam Grzymala-Siecllcc-- ki Paweł IIulka-Laskows- ki Ju-liusz Kaden Bandrowski Alfons Klafkowski Gustaw Morcinek Wojciech Natanson Mjeezyslaw Niedziałkowski Zolia Starowiey-ska-Moistinow- a Jan Wiktor i wielu innych Książka dzięki ciekawej for-mie a przede wszystkim pi-prz- ez fakt że autor zwrócił uwago na zawyczaj przemilcza-ne sprawy i to w okresie szale-jącej w Prusach antypolskiej propagandy zyskała uznanie i popularność Pi opowiedział w niej pisarz wybuch wojny u-i"icsC- 7ając rysunek z zegarami odtwarzający trzy lata wcześniej to co nlialo zdarzyć sic we wrześniu: pizebieg ataku z mo-iz- a lądu i powietrza Szóstego września 1939 r Wańkowicz znajdował się w Lu-blinie Tego dnia Niemcy doko-nali nalotu na miasto Po nalo-cie Wańkowicz chcąc zorinelo-wa- ć się w sytuacji na Loncie acząl słuchać różuj cli stacji ra-diowych i natrafił na audycję w języku polskim nadawaną przez rozgłośnie wrocławską Spiker którym był znany lene-ga- t Olpiński zapowiadał że Niemcy są "na tropach Wańko-wicza" i że zagony hitlerowskie dosięgną go w Polsce Jak wia-domo buńczuczne te zapewnie-nia nic zostały zrealizowane Pi-sarz przedostał się do Rumunii W 1945 r znaleziono wśród stert makulatury książkę odbitą pismem maszynowym O chai ak-torze publikacji pouczał odbity na pierwszej stronie napis: "Strcng vcrtrauliseh" (ściśle poufne) Egzemplarze numero-wane (znaleziono numer 193) a więc przeznaczono tylko dla wybranych Motywy wydania w języku niemieckim tej publika-cji były jasne We wstępie była Nota Wydawcy Związku Nie-mieckiego Wschodu: "Obywatel narodowość} polskiej Wańko-ińc- z który w roku 1935 podró-żoic- ał kajakiem po Mazurach i objechał samochodem pozostałe tereny Prus Wschodnich przed-stawił w niniejszej książce swe wrażenia z tej podróży Dzieło to zostało w Połsce szeroko rozpowszechnione a prawie wszystkie gazety zamieś-ciły bardzo pochlebne recenzje W wyraźnie tendencyjnej for-mie oddane sa w nim polikic poglądu na temat Prus Wschod-nich Tajna Połicja Państwowa (Gestapo) irobec jawnej wrogo-ści i wywodów autoia zmuszona została do zakazu wydania tej książki w Niemczech ponieważ jednak utwór jest bardzo cen-nym pizyczynkiem do poznania polskich metod walki narodouo-ściowe- j udzieliła zezwolenia Związkowi Niemieckiego Wscho-du ?ui tłumaczenie tej książki i ? ozprowadzenie jej wśiód zaufa-nych zainteresowanych osobis-tości Ten fakt należy wziąć pod u-va- gę przy posługiwaniu się książką" A więc germański nordycki duch Smętka — produkt fanta-zji Żeromskiego odkrywany na 'każdym kroku w czasie wędrów-ki Wańkowicza w Prusach Wschodnichi zaklęty w jogo barwnjm reportażu przedostał się i do niemieckiego czytelnika jako "Strcng yerlraulich" — unaocznienie metod polskici walki o polskość jako symbol zmagania się germanizmu ze slo-wiańskoś- cią bałtyckiego pobrzc-ż- a Książka mimo że była jed-nym z najwybitniejszych wyda-rzeń wydawniczych mimo że Laktowala o zagadnieniu tak ważnym dla stosunków polsko-niemiecki- ch jak losy ludności polskiej w Niemczech natknęła się z początku na mur milczenia niemieckiego Wiadomo było że ze strony niemieckiej czynione są starania dla zebrania w tere-nie materiału przy pomocy któ-lcg- o można by zbić przedstawio-ne przez Wańkowica fakty Stu-dia te musiały się widocnic o-ka- zać beowocne skoro prasa niemiecka wystąpiła przeciw książce z gwałtownymi choć go-łosłownymi atakami Calokolumnowy artykuł wstęp-ny poświęci! jej berliński dwu-tygodnik "Ostland" (Beilin 1 V1937) Artkul nosi tytuł "Ei-n- c polnichc Prorokation" Wańkowicz jest w nim scharak-teiyzowan- y jako "notonscher Liigncr" Nic podpisany autor pioMuje kilka laktjcznyeh błę-dów i nieścisłości historycznych Wańkowicza (meiytorycznie zu-pełnie nieistotnych) Stawia pod znakiem zapytania kilka opisa-njc- h wypadków- - niemieckiego terroiu wyborczego w 1920 r poza tym aś cechuje go naiw-ność gdy pisze że Wańkowicz nic oparł się w ocenie stosun-ków narodowościowych Prus Inicjatywa powołania do ży-cia Musaeum Poloniami — Mu-zeum Polskiego sięga czasów Stanisława Augusta Muzeum miało mieć charakter instytutu naukowego o scrokim akicsic działania Oprócz gabinetu ry-cin zbioru numizmatów galerii obraów zwłaszca „portretów zasłużonych Polaków" biblio-- j ki aichiwuin a nawet zbiorów mineralogicznych i w ogóle przyrodniczych muzeum miało się także zajmować edycją źró- - dcł historycznych Takie postu-laty wysunął Michał Jerzy Mni-szec- h w „Myślach względem założenia Musaeum Poloniami" ogłoszonjch w 1775 r w Zaba-wach przyjemnych i pożytecz-nych" A można pryjąć że te mat ten bjł wcześniej dyskuto-wany na obiadach czwaitko-wyc- h na których Mniszcch był częstym gościem „Zatrzymuj-my się — jak pisał — w obrę-bach granic ojczystych poznaj-my własny kraj oszacujmy je-go hogactwo wybadajmy co nam natura użycyla Wynalaz-ki te naszą ciekawość wskrze-szać starania zastanawiać umy-sły zagrzewać powinny" Projekt Mniszcha nie docze-kał się wprawdzie realizacji za życia króla ale idea muzeum nic została zapomniana Odżyła ćwierć wieku później w groma-dzonych przez Izabelę Czartory-ską zbiorach sztuki i pamiątek narodowych na pomieszczenie których Piotr Aigncr zbudował w Puławach dom gotycki (1800) i świątynię Sybilli (1809) W Warszawie w tym samym czasie Stanisław Kostka Potocki rozpoczął pracę nad urządza-niem muzeum w Wilanowie A miał do tego odpowiednie kwa-lifikacje Wszechstronnie wy-kształcony znawca i miłośnik sztuk pięknych utrzymywał sto-sunki z artystami i uczonymi wielu krajów W licnych podró-żach zagranicznych zgromadził poważną kolekcję obrazów i ry-cin --we Włoszech w lalach 1785-8- 6 sam prowadził prace wyko-paliskowe Był pierwsym pol-skim archeologiem i history-kiem sztuki W 1815 r wydal Irzytomowc dzieło „O sztuce u dawnych Czyli Winkclmann polski" Ale to już czasy póź-niejsze Potocki stał się w 1799 roku właścicielem Wilanowa — musiał przystąpić do gruntow-nego remontu aby pizywrócić dawną świetność pałacu zdewa-stowanego i zniszczonego w woj-nie 1794 r Prace postępowały szybko na-przód Wilanów stał się wkrótce ulubionym miejscem spotkań elity towarzyskiej Warszawy Przyjaciółka księcia Józefa pa- - ni dc Vauban tak sobie upodo-bała pałac Wilanowski żc gości-ła tu dwa ray na tydień Główny korpus pałacu tj da wne apartamenty Jana III Po- - tocki postanowił poświęcić pa-mięci króla Starał się więc zgromadzić jak najwięcej mebli obrazów i wszelkich pamiątek związanych z osobą króla i jego rodziny Kupował je zarówno w WAŃKOWICZA" Ź KANADY Wschodnich na oficjalnej nie-mieckiej statystyce lub igno-rancja czy zla wola — skoro za-rzuca pisarzowi że mowę Mazu-rów pruskich uważa za jeden z dialektów języka polskiego — zapominając ic jest on bliższy polskiemu jęykowl literackie-mu niż literackiej niemczyźnic dialekty dolnonicmicckic (na przykład wschodniopruski czy górnonicmiecki szwabsko-alzac-ko-szw- aj carski — "alleman-nisch"- ) Na argumentach "Ostlandu" czy też wspólnego źródła oparł się K II autor artykułu o książ-ce Wańkowica z "Bcrliner Ta-geblat- t" (20AM937) utrzyma-neg- o w tonie nieco przyzwoil-szy- m Artykuł ten podbudowa-ny jest szerszymi rozważaniami natury politycznej "Niemcy —-- czytamy lani — już dawniej zda-wali sobie sprawę z tego że zbliżenie pohko-niemtęcU- e nie znalazło poklasku wszystkich partii polskich Powodzenie książki Wańkowicza świadczy że nastroje antynkmieckie sa w społeczeństwie polskim silne Wszystko to nie pomaga spia-wi- c zbliżenia polsko-niemieckic-g- o" Książkę zaatakował również organ niemieckiej mniejszości w Polsce "Poscncr Evangeli-sche- r Kirehcnblalt" sugerując 70 ponieważ w j danie książki z ilustracjami w cenie około 10 złotych nic może się kalkulo-wać (?) została ona wydana na polecenie jakichś "czynników propagandowych" Wańkowicz był według niemieckich recen-zentów "einer der gefahrlich-sle- n Polen" (jeden najniebez-pieczniejszych Polaków) Po wyzwoleniu główną ulicę w Ostródzie nazwano imieniem kraju jak i za granicą M in od sukcesorów Stanisława Augu-sta nabył poitrety konne Jana II i Marysieńki i zdobyty pod Wiedniem namiot turecki Celem Potockiego nic było jednak wyłącznie uczczenie pa-pamię- ci bohatera spod Wiednia — jak pisze Wojciech Fijałkow-ski autor kilku monografii Wi-lanowa i wieloletni dyrektor wi-lanowskiego muzeum Potocki „podejmując w pewien sposób myśli względem założenia Mu-zeum Polskiego powziął decyzję utworzenia w Wilanowie gale-rii mającej dać w miarę możli-wości pełny obraz historii sztuki oraz kultury artstcznej i lo zarówno dla nauki własnej jak też dla kształcenia współobyw-ateli" A miał do pokazania wiele Oprócz galerii obrazów obejmu-jącej dzieła malarstwa europej-skiego i dużego zbioru portre-tów polskich kolekcji waz anty-cznych i galerii rzeźb Potocki B TORONTO 400UniversityAvenue M7A1V2 Tel: (416) 965-525- 1 KINGSTON 1055 Princess Street K7L1H3 Tel: (613) 547-341- 4 OTTAWA 2)97 Riverside Drive K1H7X3 Tel (613) 523-753- 0 SUDBURY ' 199 Larch Street P3E5P9 Tel: (705) 675-44- 55 WINDSOR 500 Ouellette Avenue N9A1B3 Tel: (519) 256-827- 8 Melchiora Wańkowica W 1958 i-- ukazało się w7nowienie "Na tropach Smętka" Było lo pierw-sze wydanie po wojnie Dwu-dzieslolysięez-ny nakład znikł z pólek księgarskich książka była bestsellerem roku Kolejne wy-danie drugie po wojnie w 1959 r zostało poszerzone wyjaśnie-niem autora dotyczącym stawia-nych mu zarzutów jakoby przy-czynił się swą książką do mal-tretowania przez hitlerowców mieszkańców Warmii i Mazur o których pisał Wańkowicz pisze że przed wydaniem książki dał do przeczytania maszynopis przedstawicielom organizacji polskich w Niemczech i wszyst-kim osobom zainteresowanym Rozpatrywano komisyjnie każdo nazwisko każde sformułowanie dotyczące poszczególnych osób Szereg nazwisk zostało skreślo-njc- h Komisja stwierdziła iż autor "wykazał maksimum od-powiedzialności obywatelskiej" Przed Sądem Najwyższym w styczniu 197G r zakończyła się sprawa wytoczona przez Mel-chiora Wańkowicza przeciwko Tadeuszowi Walicbnowskiemu autorowi książki "Warmia Ma-zury Powiśle" który zarzucał pisarzowi iż "Na tropach Smęt-ka" przyczyniło się do śmierci wielu osób w zamian za co au-tor zyskał slae i pieniądze Sad ustalił iż zarzuty stawiane Wań-kowiczowi są bezpodstawne Książka ma swoje nowe wyda-nia Czyta sio ją bez owego dys-tansu jaki daje czas Stanowi pomoc do zrozumienia wielu konfliktów paradoksów i zaga-dek z dziedziny dzisiejszego ży-cia społecznego na tych zie-miach A listy jakie znajdują się w archiwum pisarza świadczą czm "Na tropach Smętka" była dla ludzi w czasie okupacji PIERWSZE MUZEUM zgromadził wicie przedmiotów sztuki chińskiej i japońskiej Ekspozycję ohrazów urządził w wybudowanej przy północ-nym skrzydle pałacu galerii go-tyckiej zaprojektowanej przez architekta Piotra Aigncra w 1801 roku Przedmioty sztuki wschodniej umieścił na piętrc głównego korpusu pałacu w spe-cjalnie zaadaptowanych na ten cel tzw pokojach chińskich Udostępnienie zbiorów szero-kiej publiczności miało służyć według zamysłu Potockiego „nie tylko ludziom w sztuce bieg-łym" lecz — używając jego własnych słów — „miało stać się zarazem łatwą wskazówką dla tych którzy dopiero oswoić się z nią mają" I ten cel udało się Potockiemu osiągnąć Mu-zeum w Wilanowie zyskało po-pularność nie tylko wśród mie-szkańców Warszawy W zapro-wadzonych już w 1805 r i za-chowanych do dziś „Księgach zwiedzających Pałac Wilanów- - HAMILTON 1 West Avenue South 808 L8N2R9 Tel: (416) 527-295- 1 Tel: KITCHENER 824 King Street West 205 N2G1G1 Tel: (519) 744-810- 1 Tel: STCATHARINES 205 King Street 390 L2R3J5 Tel: (416) 682-726- 1 Tel: THUNDERBAY 435 James Street South P7E6E3 Tel: (807) 475-169- 1 Tel: (na w zawodzie Studenci licencje LCBO w DALSZA OBNIŻKA Bank Kanady zmniejszył stopę pożyczkowa do 11195% czyli prawie o "dwie trzecie procenta ale jednocześnie o-strz- egl że stopa procentowa nie może ulec dalszym więk-szym obniżkom "Ceny i koszty utrzymania coraz bardziej wzrastają w Kanadzie w związku z czym ciągle się pogłębia inflacja Dlatego też- - jak długo ten stan rzeczy się nie zmieni nie będzie można dokonać zasad-niczego obniżenia stopy pro-centowej" stwierdza oświad-czenie banku centralnego Zarządzający Bankiem Ka-nady Gerald Bouey dal jas-no bez żadnych niedopowie-dzeń do zrozumienia zarów-no w publicznych przemówie-niach jak i rozmowach pry-watnych że przed większą ob-niżką stopy procentowej po-winno się najpierw zwalczyć inflację Jednak w zeszły czwartek po dokonaniu ostat-niego zmniejszenia stopy bank wyjątkowo skomentował natychmiast swe poczynania Pomimo ostrzeżeń szereg banków przystąpiło do obni-żenia podstawowej stopy któ-rą nakładają na pożyczki dla klientów Począwszy od wtorku w Ban-ku Montrealu Nova Sćotia Toronto Dominion Canadian Imrepial Bank of Commerce i National Bank of Canada podstawowa stopa Avynosi 205% zamiast 2125% W Koyal Bank i Mercantile Bank of Canada stopa la wynosi 2075% Krytycy a ostatnio najbar-dziej Consummers Associa-tio- h of Canada zarzucają bankom że utrzymują nad-mierną rozpiętość pomiędzy stopą procentową nakładana na pożyczki a wypłacaną od oszczędności klientów Stowa-rzyszenie wystosowało apel do Rządu Federalnego ażeby nałożył na banki podatek lik-widujący te dodatkowe do-chody Główny Urząd Statys-tyczny w Kanadzie podał do wiadomości że w 1971 r ban-ki płaciły tylko 10% podatku od dochodu dla rządów: fede-ralnego i podczas gdy małe przedsię-biorstwa płaciły 26% ski" obok głośnych nazwisk przyjaciół i krewnych właścicie-li dyplomatów i gości zagrani-cznych 'popularnych autorów i malarzy spotkać można również nazwiska ludzi bynajmniej nic prominentnych którzy przyje-chali nieraz z dalekich stron aby zwiedzić siedzibę Jana IT1 $350 $340 $265 $300 $375 NOWE MINIMALNE STAWKI ZAROBKOWE ONTARIO Z dniem 1 października br zostały podwyższone minimalne stawki zarobkowe Minimalne wynagrodzenie godzinę) Początkujócy Restauracje posiadające Minimalne wynagrodzenie przedsiębiorstwach budowlanych NIEMOŻLIWA? uprzywilejowanych prowincjonalnego W Dodatkowe informacje można otrzymać w Employment Standards Branch Ontario Ministry of Labour w następujących miastach: KENORA Robertson Street P9N1X9 (807) 468-312- 8 LONDON Oxford StreelEast N6A5G6 (519) 439-323- 1 SAULTSTE MARIE Bay Street i P6A1X2 I (705) 949-333- 1 TIMMINS 273ThirdAvśnue P4N1E2 (705) 267-623- 1 Bezpłatny numer telefoniczny można znaleźć w rządowej sekcji lokalnej książki telefonicznej Ministry Of LabOUr Robert G Elgie MD Minister 2J JM LSI I O William Dźryis Premier Employmenl Standards Branch PREM BENNETT NIE CHCE SIĘ ZGODZIĆ Następnym posunięciem w międzyoceanicznej lozyrywco premiera Trudeau z preniie-lam- i prowincjonalnymi było zaproszenie ich na spotkanie w czwartek co miałoby być ostateczną próbą osiągnięcia ugody w sprawie reformy konstytucyjnej Jednak natychmiast poja-wiły się wątpliwości gdzie miałoby miejsce proponowa-ne spotkanie ' Również premier Brytyj-skiej Kolumbii William Ben-ne- tt rzecznik wszystkich pre-mierów nie chciał się zgodzić na termin czwaitkowy Premier Bennett spotka się z premierem Trudeau we wtorek ażeby przedyskuto-wać z nim wyniki konsultacji z dziewięcioma pozostałymi premierami po podjęciu przez Najwyższy Sąd Kanady decyzji że federalne plany konstytucyjne są legalne ale niezgodne z konwencją poli-tyczną Prom Bennett wypowie-dział się o spotkaniu wtorko-wym że '"jest lo odpowiedni czas do podjęcia następnego kroku Ale powinniśmy pi w-ystąpić do pracy według roz-kładu całej Kanady a nic ja-kiejś pojedynczej osoby" Wkrótce potem premier Quebec'u Renę Levesque po-dał do wiadomości że nie pizybędzie na czwaitkowe spotkanie dopóki nie zapozna się ze sprawozdaniem Bennet-t-a z jego rozmowy z Trudeau Premier Trudeau wystoso-wał zaproszenie do "kapryś-nych" premierów z Fidżi gdzie zatrzymał się w drodze powrotnej do domu z Konfe-rencji Krajów Wspólnoty Bry-tyjskiej w Melbourne MIN WHELAN OBIECUJE POMOC FARMEROM Federalny minister rolnic-twa Eugene Whelan oświad-czył 200 rozeźlonym farme-rom że zrezygnuje ze swego stanowiska jeżeli do przyszłe-go miesiąca nie będzie im mógł pomóc w kłopotach fi-nansowych Po wysłuchaniu farmerów wykrzykujących takie hasła jak '"Stary MacDonald miał farmę ale teraz dostał ją ban-kier" min Whelan powie-dział do tłumu że zdaje sobie dobrze sprawę z ich ciężkie-go położenia "Potrzebujemy was powie-dział minister każdy was po-trzebuje Jeżeli pomoc finan-sowa nie nadejdzie w ciągu najbliższych kilku tygodni nie pozostanę ministrem rol-nictwa" Stwierdził on że spotyka się z bankierami i przynagla ich do znalezienia sposobu na uzyskanie pożyczek dla far-merów na niski procent aże-by umożliwić im spłacenie długów którym nie mogą po-dołać Ministrowi pokazano tru-mienkę zrobioną z pudełka na buty "wypełnioną listami do niego i opatrzoną napisem: "Śmierć rodzinnej farmy" Występując w imieniu żon farmerów z okręgu Grey-Bruc- e pani Hope Oswald trzymając pudełko w ręku powiedziała że listy zawiera-ją wyrażone na piśmie uczu-cia rozpaczy z powodu nie-możności spłaty pożyczek co jest wynikiem wysokiej stopy pożyczkowej i niskich cen mięsa Stwierdziła ona że wielu farmerów z okręgów Bruce i Grey potraciło już farmy Minister spotka się także bezpośrednio z ofiarami pod-wyższania stopy pożyczkowej ZABIJANIE ŁATWĄ RZECZĄ Psycholog Graham Turral zeznał w procesie Gary Fitz-geral- da — zabójcy policjanta Richarda Verdecchia i obsłu-gującego stację benzynową Chestera Blackmore 2 stycz-nia br że badany przez nie-go Fitzgerald oświadczył iż zabicie tych dwóch osób było dla niego tak łatwe jak "wy-czyszczenie zębów" Graham Turral stwierdził w ontaryjskim Sądzie Naj-wyższym że Fitzgerald za-pewne celowo kłamał podczas badania osobowości w Ciarkę Institute of Psychiatry ażeby wypaść gorzej i być uznanym za chorego Fitzgerald lat 19 i Joseph Schoenberger lat 18 obaj z Windsor nie przyznają się do winy morderstwa pierwszego stopnia na policjancie Ver-dech- ii i drugiego stopnia na Blackmore zabitym na sta-cji benzynowej w Burks Falls 'i U] i 4
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, October 14, 1981 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1981-10-14 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000905 |
Description
Title | 000586 |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | -- r- i'— li -- u - V £¥? Y 1 'i t '" -- tf mimfoskiUti vi ltmetMWfaffltt v f A '- -" M J9fc W „ K _ _s r f-- v 'iDj—j " -- ria ~ rftrT?y gtrty "ttSTr-jcn- isJ 1 Vi ( ł IM ' -- 1 ? fft 1 ' Jl ''- - 2WIA2K0W1EC — iwda 14 nnźflziernilcM 081 r I Nfc 2001 Jmmm "Związkowiec" (Tli o Allinncrr) Prlnlcil and Pubitehcd pvery Tucsctay and Thursday by POLISH ALLIAŃCE IPRESS LIMITED U38 Bloor Słreet West — Toronto Ont CanadS — MóP 4A8 Telephones: 531-249- 1 531-249- 2 Secnnd Wv~% mail rcglslralion number 1673 Offlcial Orcan of The Polish Alliance of Cnnada I Wntirow — Chairman of llie Daard Gutiaw Słodkowski No part of this publieation may be reproduced or transmitted in any form or by my mans without permission PRENUMERATA Roczna — $2500 Półroczna — $1600 Pojedynczy numre — 35c Za granicą: Roczna — $3300 Półroczna — $2000 Współczesny system kapitalistyczny Wielu czytelników "Związ-kowca" ma kłopoty ze zrozu-mieniem zasad na jakich o-pie- ra się Współczesny system kapitalistyczny panujący obe-cnie na kontynencie pólnoc-no-amerykański- m W serii ar-tykułów starał się będę wy-jaśnić niektóre aspekty dzia-łania tego systemu Mam na-dzieje że przez opisanie naj-ważniejszych składników ka-pitalizmu i analizę jego prze-mian przyczynię się do jego lepszego zrozumienia Chciałbym zacząć od omó-wienia stiuktur gospodar-czych na których opiera sio współczesny system kapitali-styczny Są to: własność pry-watna (proprielorship) spół-ka (paitnership) i korpora-cja Dwie pierwsze sa na pew-no dość dobrze znane czylel- - nikom Własność prywatna opiera sic na jednym właści-cielu który sam czerpie zys-ki i sam ponosi straty Pry-watny właściciel sam kontro-luje działanie swojego przed-siębiorstwa jest osobiście od-powiedzialny za wszelkie za-ciągnięte pożyczki Oznacza to że wierzyciele (business cieditors) mogą domagać sie zwrotu długów z osobistego majątku właściciela W isto-cie jego osobista własność oraz zasoby związane z przed-siębiorstwem są traktowane tak samo przez prawo Nie istnieje wiec podział na mają-tek przedsiębiorstwa i mają-tek właściciela Oznacza to że właściciel przedsiębiorstwa które ma charakter prywat-nej własności jest nieograni-ceni- e odpowiedzialny za dłu-gi swego przedsiębiorstwa (unlimited liability) Spółka (partnership) jest właściwie tym samym czym jest własność indywidualna (proprietorship) z ta różnicą że-- posiada więcej niż jednego właściciela Zasadniczo ma takie same zalety i wady jak własność indywidualna Wspólnicy dzielą zyski straty i obciążenia finansowe Ra-zem też sprawują kontrole nad swoim przedsiębiorst-wem Głównym problemem spółki jest trudność w docho-dzeniu do wspólnych decyzji Dobrze przygotowany kon-trakt spółki przed rozpoczę-ciem przez nią działania jest jednym z podstawowych czyn-ników zapewniających zgodę w codziennym prowadzeniu przedsiębiorstwa Przejdę teraz do korpora-cji Są one najważniejszymi strukturami gospodarczymi Mimo znacznej przewagi li-czebnej przedsiębiorstw pry-watnych i spółek mają one dużo mniejsze znaczenie eko-nomiczne niż korporacje Korporacje są osobnymi jednostkami prawnymi które są traktowane w oddzieleniu od swoich właścicieli Jak lu-dzie koiporacjc podlegają prawu musza płacić podatki mogą być pozwane do sądu i ukarane Właścicielami kor-poracji są ich akcjonariusze Samowolne Przewodniczący obrad Se-natu Jean Marchand oświad-czył że policja RCMP doko-nywała w 1970 r masowych aresztowań zgodnie z War Measures Act nawet po po-wiadomieniu przez pełnią-cych prcz długie lata swe obowiązki ministrów na szczeblu federalnym że wie-lu podejrzanych jest im zna-nych osobiście i niemożliwe jest ażeby bvli zaangażowani w działalność terrorystyczna Marchand i Gerard Pelle-tie- r obecnie ambasador Ka-nady w ONZ wówczas kolega gabinetu rządowego byli proszeni przez premiera Tru-dca- u o sprawdzenie listy osób do aresztowania sporządzonej przez RCMP Na liście było około 150 osób z których senator Mar-chand 80 znał osobiście Wy-kreślił on zdecydowanie jed-ną z nich ponieważ było "wręcz śmieszne" posądzać tego człowieka o terroryzm po czym wraz z Pelletierem oświadczyli RCMP że nic ma W Wladicnfiski — Secrehry — Kditor-In-Chi- ef którzy mogą udowodnić po-siadanie udziału w przedsię-biorstwach poprzez posiadane akcje (shares) Korporacje są z kolei właścicielami swoich majątków (assets) i są odpo-wiedzialne za swoje długi (liabilitics) Najważniejsza ce-chą która odróżnia korpora-cje od własności prywatnych i spółek jest ograniczona od-powiedzialność właścicieli korporacji za długi zaciągnię-te przez korporację czy kary nałożone korporacjom (limit-e- d liability) Właśnie z lego ograniczenia odpowiedzialno-ści właścicieli pochodzi słowo "Limited" używane bardzo często w nazwach korporacji Korporacja może mieć jednego właściciela (share-holder- ) lub może mieć ich ty-siące Jeśli liczba właścicieli jest mała oni sami sprawują zwykle bezpośrednią kontro-lę nad korporacją kierując jej codziennymi sprawami Jeśli natomiast jest ich wielu bezpośrednia kontrola nad korporacją (która opiera się na proporcji własności) nic może być sprawowana przez jednego właściciela Zęby za-rządzać korporacja jej akcjo-nariusze wybierają radę dy-rektorska- która z kolei za-trudnia kierownictwo odpo-wiedzialne za codzienne pro-wadzenie firmy Ponieważ struktura korpo-racji pozwala na współposia-danie firmy przez nawet ty-siące właścicieli jej rozmiar jest praktycznie ograniczony hlko przez zarządzenia władz które w ostatnim czasie nie pozwalają na nadmierny roz-rost korporacji Niektóre z największych korporacji ta-kich jak ITT Exxon Gene-ral Motors etc mają silę eko-nomiczną przewyższającą nie-które samodzielne państwa Długość istnienia korpora-ci- i jest nieograniczona gdyż (praktycznie rzecz biorąc) korporacja nie może umrzeć zo starości Będąc oddzielną jednostką niezależna od wła-ścicieli działa nadal nawet jeśli oni umierają Cecha "nie-śmiertelności" z powodów na-turalnych jest bardzo waż-nym czynnikiem przyczynia-jącym się do powiększania się korporacji Jest ono możliwe poprzez wymianą akcji (które są dowodem posiadania pew-nej części firmy) Akcje mo-gą być wymieniane na wiele sposobów Gdy udziałowiec umiera jego akcje jako cześć majątku stają się własnością spadkobierców Akcje mogą też być sprzedawane bezpo-średnio lub na giełdzie W najbliższym czasie chciał-bym opisać mechanizmy sprzedawania i kupowania akcji działanie giełdy i jej znaczenie w ekonomii kapita-listycznej Mam nadzieję że te krótkie zarysy działania systemu kanadyjskiego poz-wolą czytelnikom lepiej zro-zumieć jego zalety i wady Marek Dąbrowski aresztowania powodu aresztowania innych osób których nazwiska rozpo-znali ponieważ "nigdy nic stanowili zagrożenia dla po-rządku publicznego" a maso-we aresztowania mogą spowo-dować "niepotrzebną rzeź" Pomimo tych oświadczeń wszystkie ze 150 osób z listy oprócz jednej wykreślonej przez Marchanda zostały a-reszto- wane Co więcej listę rozszerzono do przeszło 400 osób bez żadnych konsultacji 7 ministrami gabinetu Marchand nie wiedział kto dodał następne nazwiska ale powiedział na konferencji prasowej że jedynym logicz-nym wnioskiem jest że zro-biła to RCMP lub prowincjo-nalna policja Qucbec'u czy też municypalna policja Montrealu zaangażowane w polowanie na terrorystów którzy porwali brytyjskiego min handlu James Crossa oraz uprowadzili i zamordo-wali ministra pracy Quebec'u Pierre Laporte A Ieksa n dra Ziółko ivshn NA Tl W czerwcu 1035 v pisarz po-dróżował kajakiem po Mazu-rac- h samochodem objechał po-zostałe tereny Prus Wschodnich Towarzyszyła mu czternastolet-nia córka Marta Na kajaku przemierzył prawic cala krainę Tysiąca Jezior Był w Ełku w Mikołajkach w Giżycku w Ru-ciano- m przepłynął jezioro Up-lick- ie Mokre" i Gardcńskic po-przez Bcldany Gruziankę Dużą i Małą wpłynął na'Nidzkie je-ziorem Wiarlcl dotarł do Lipek stamtąd do Piszu -- Celem wyprawy było zaznajo-mienie się 7 życiem polskiej lud-ności odciętej od macierzy Re-zultatem — doskonały reportaż o charakterze także politycz-nym barwny opis przygód i ioz-mó- w książka która -z- yskała og-romną popularność: "Na tio-pae- h Smętka" Zanim Wańko-wicz wyrusyl w tę podróż po-starał się o glejt od naczelne-go redaktora organu hitlerow-skiego "Der Angritf" Schwartz van Berka który zamówił u nie-go artykuł pt "Ein Pole eilebt Ostpreusscn" (Piusy Wschodnio w oczach Polaka) Wańkowicz zamierzał użyć tego zamówienia jako kamuflażu wobec władz piuskich Książkę "Na tropach Smętka" uważa pisarz za pierwsza napi-sana ze świadomni zamiaicm literackim toteż przygotował sic do jej pisania bardzo starannie (bibliografia daje tego dowód) Powodzenie książki było ogrom-ne B1 to bowiem najwjbilniej-sv- y tom reportaży w okresie międzywojennym "Na tropach Smętka" miała przed wojną dziewięć wydań w ciągu czte-rech lat Ostatnie wydanie przedwojenne w 1939 r zdjęli Niemcy z maszyn drukarskich w Bulgoszczy O książce pisali współcześnie znakomici recen-zenci: Jan St Byslioń Konrad Górski Adam Grzymala-Siecllcc-- ki Paweł IIulka-Laskows- ki Ju-liusz Kaden Bandrowski Alfons Klafkowski Gustaw Morcinek Wojciech Natanson Mjeezyslaw Niedziałkowski Zolia Starowiey-ska-Moistinow- a Jan Wiktor i wielu innych Książka dzięki ciekawej for-mie a przede wszystkim pi-prz- ez fakt że autor zwrócił uwago na zawyczaj przemilcza-ne sprawy i to w okresie szale-jącej w Prusach antypolskiej propagandy zyskała uznanie i popularność Pi opowiedział w niej pisarz wybuch wojny u-i"icsC- 7ając rysunek z zegarami odtwarzający trzy lata wcześniej to co nlialo zdarzyć sic we wrześniu: pizebieg ataku z mo-iz- a lądu i powietrza Szóstego września 1939 r Wańkowicz znajdował się w Lu-blinie Tego dnia Niemcy doko-nali nalotu na miasto Po nalo-cie Wańkowicz chcąc zorinelo-wa- ć się w sytuacji na Loncie acząl słuchać różuj cli stacji ra-diowych i natrafił na audycję w języku polskim nadawaną przez rozgłośnie wrocławską Spiker którym był znany lene-ga- t Olpiński zapowiadał że Niemcy są "na tropach Wańko-wicza" i że zagony hitlerowskie dosięgną go w Polsce Jak wia-domo buńczuczne te zapewnie-nia nic zostały zrealizowane Pi-sarz przedostał się do Rumunii W 1945 r znaleziono wśród stert makulatury książkę odbitą pismem maszynowym O chai ak-torze publikacji pouczał odbity na pierwszej stronie napis: "Strcng vcrtrauliseh" (ściśle poufne) Egzemplarze numero-wane (znaleziono numer 193) a więc przeznaczono tylko dla wybranych Motywy wydania w języku niemieckim tej publika-cji były jasne We wstępie była Nota Wydawcy Związku Nie-mieckiego Wschodu: "Obywatel narodowość} polskiej Wańko-ińc- z który w roku 1935 podró-żoic- ał kajakiem po Mazurach i objechał samochodem pozostałe tereny Prus Wschodnich przed-stawił w niniejszej książce swe wrażenia z tej podróży Dzieło to zostało w Połsce szeroko rozpowszechnione a prawie wszystkie gazety zamieś-ciły bardzo pochlebne recenzje W wyraźnie tendencyjnej for-mie oddane sa w nim polikic poglądu na temat Prus Wschod-nich Tajna Połicja Państwowa (Gestapo) irobec jawnej wrogo-ści i wywodów autoia zmuszona została do zakazu wydania tej książki w Niemczech ponieważ jednak utwór jest bardzo cen-nym pizyczynkiem do poznania polskich metod walki narodouo-ściowe- j udzieliła zezwolenia Związkowi Niemieckiego Wscho-du ?ui tłumaczenie tej książki i ? ozprowadzenie jej wśiód zaufa-nych zainteresowanych osobis-tości Ten fakt należy wziąć pod u-va- gę przy posługiwaniu się książką" A więc germański nordycki duch Smętka — produkt fanta-zji Żeromskiego odkrywany na 'każdym kroku w czasie wędrów-ki Wańkowicza w Prusach Wschodnichi zaklęty w jogo barwnjm reportażu przedostał się i do niemieckiego czytelnika jako "Strcng yerlraulich" — unaocznienie metod polskici walki o polskość jako symbol zmagania się germanizmu ze slo-wiańskoś- cią bałtyckiego pobrzc-ż- a Książka mimo że była jed-nym z najwybitniejszych wyda-rzeń wydawniczych mimo że Laktowala o zagadnieniu tak ważnym dla stosunków polsko-niemiecki- ch jak losy ludności polskiej w Niemczech natknęła się z początku na mur milczenia niemieckiego Wiadomo było że ze strony niemieckiej czynione są starania dla zebrania w tere-nie materiału przy pomocy któ-lcg- o można by zbić przedstawio-ne przez Wańkowica fakty Stu-dia te musiały się widocnic o-ka- zać beowocne skoro prasa niemiecka wystąpiła przeciw książce z gwałtownymi choć go-łosłownymi atakami Calokolumnowy artykuł wstęp-ny poświęci! jej berliński dwu-tygodnik "Ostland" (Beilin 1 V1937) Artkul nosi tytuł "Ei-n- c polnichc Prorokation" Wańkowicz jest w nim scharak-teiyzowan- y jako "notonscher Liigncr" Nic podpisany autor pioMuje kilka laktjcznyeh błę-dów i nieścisłości historycznych Wańkowicza (meiytorycznie zu-pełnie nieistotnych) Stawia pod znakiem zapytania kilka opisa-njc- h wypadków- - niemieckiego terroiu wyborczego w 1920 r poza tym aś cechuje go naiw-ność gdy pisze że Wańkowicz nic oparł się w ocenie stosun-ków narodowościowych Prus Inicjatywa powołania do ży-cia Musaeum Poloniami — Mu-zeum Polskiego sięga czasów Stanisława Augusta Muzeum miało mieć charakter instytutu naukowego o scrokim akicsic działania Oprócz gabinetu ry-cin zbioru numizmatów galerii obraów zwłaszca „portretów zasłużonych Polaków" biblio-- j ki aichiwuin a nawet zbiorów mineralogicznych i w ogóle przyrodniczych muzeum miało się także zajmować edycją źró- - dcł historycznych Takie postu-laty wysunął Michał Jerzy Mni-szec- h w „Myślach względem założenia Musaeum Poloniami" ogłoszonjch w 1775 r w Zaba-wach przyjemnych i pożytecz-nych" A można pryjąć że te mat ten bjł wcześniej dyskuto-wany na obiadach czwaitko-wyc- h na których Mniszcch był częstym gościem „Zatrzymuj-my się — jak pisał — w obrę-bach granic ojczystych poznaj-my własny kraj oszacujmy je-go hogactwo wybadajmy co nam natura użycyla Wynalaz-ki te naszą ciekawość wskrze-szać starania zastanawiać umy-sły zagrzewać powinny" Projekt Mniszcha nie docze-kał się wprawdzie realizacji za życia króla ale idea muzeum nic została zapomniana Odżyła ćwierć wieku później w groma-dzonych przez Izabelę Czartory-ską zbiorach sztuki i pamiątek narodowych na pomieszczenie których Piotr Aigncr zbudował w Puławach dom gotycki (1800) i świątynię Sybilli (1809) W Warszawie w tym samym czasie Stanisław Kostka Potocki rozpoczął pracę nad urządza-niem muzeum w Wilanowie A miał do tego odpowiednie kwa-lifikacje Wszechstronnie wy-kształcony znawca i miłośnik sztuk pięknych utrzymywał sto-sunki z artystami i uczonymi wielu krajów W licnych podró-żach zagranicznych zgromadził poważną kolekcję obrazów i ry-cin --we Włoszech w lalach 1785-8- 6 sam prowadził prace wyko-paliskowe Był pierwsym pol-skim archeologiem i history-kiem sztuki W 1815 r wydal Irzytomowc dzieło „O sztuce u dawnych Czyli Winkclmann polski" Ale to już czasy póź-niejsze Potocki stał się w 1799 roku właścicielem Wilanowa — musiał przystąpić do gruntow-nego remontu aby pizywrócić dawną świetność pałacu zdewa-stowanego i zniszczonego w woj-nie 1794 r Prace postępowały szybko na-przód Wilanów stał się wkrótce ulubionym miejscem spotkań elity towarzyskiej Warszawy Przyjaciółka księcia Józefa pa- - ni dc Vauban tak sobie upodo-bała pałac Wilanowski żc gości-ła tu dwa ray na tydień Główny korpus pałacu tj da wne apartamenty Jana III Po- - tocki postanowił poświęcić pa-mięci króla Starał się więc zgromadzić jak najwięcej mebli obrazów i wszelkich pamiątek związanych z osobą króla i jego rodziny Kupował je zarówno w WAŃKOWICZA" Ź KANADY Wschodnich na oficjalnej nie-mieckiej statystyce lub igno-rancja czy zla wola — skoro za-rzuca pisarzowi że mowę Mazu-rów pruskich uważa za jeden z dialektów języka polskiego — zapominając ic jest on bliższy polskiemu jęykowl literackie-mu niż literackiej niemczyźnic dialekty dolnonicmicckic (na przykład wschodniopruski czy górnonicmiecki szwabsko-alzac-ko-szw- aj carski — "alleman-nisch"- ) Na argumentach "Ostlandu" czy też wspólnego źródła oparł się K II autor artykułu o książ-ce Wańkowica z "Bcrliner Ta-geblat- t" (20AM937) utrzyma-neg- o w tonie nieco przyzwoil-szy- m Artykuł ten podbudowa-ny jest szerszymi rozważaniami natury politycznej "Niemcy —-- czytamy lani — już dawniej zda-wali sobie sprawę z tego że zbliżenie pohko-niemtęcU- e nie znalazło poklasku wszystkich partii polskich Powodzenie książki Wańkowicza świadczy że nastroje antynkmieckie sa w społeczeństwie polskim silne Wszystko to nie pomaga spia-wi- c zbliżenia polsko-niemieckic-g- o" Książkę zaatakował również organ niemieckiej mniejszości w Polsce "Poscncr Evangeli-sche- r Kirehcnblalt" sugerując 70 ponieważ w j danie książki z ilustracjami w cenie około 10 złotych nic może się kalkulo-wać (?) została ona wydana na polecenie jakichś "czynników propagandowych" Wańkowicz był według niemieckich recen-zentów "einer der gefahrlich-sle- n Polen" (jeden najniebez-pieczniejszych Polaków) Po wyzwoleniu główną ulicę w Ostródzie nazwano imieniem kraju jak i za granicą M in od sukcesorów Stanisława Augu-sta nabył poitrety konne Jana II i Marysieńki i zdobyty pod Wiedniem namiot turecki Celem Potockiego nic było jednak wyłącznie uczczenie pa-pamię- ci bohatera spod Wiednia — jak pisze Wojciech Fijałkow-ski autor kilku monografii Wi-lanowa i wieloletni dyrektor wi-lanowskiego muzeum Potocki „podejmując w pewien sposób myśli względem założenia Mu-zeum Polskiego powziął decyzję utworzenia w Wilanowie gale-rii mającej dać w miarę możli-wości pełny obraz historii sztuki oraz kultury artstcznej i lo zarówno dla nauki własnej jak też dla kształcenia współobyw-ateli" A miał do pokazania wiele Oprócz galerii obrazów obejmu-jącej dzieła malarstwa europej-skiego i dużego zbioru portre-tów polskich kolekcji waz anty-cznych i galerii rzeźb Potocki B TORONTO 400UniversityAvenue M7A1V2 Tel: (416) 965-525- 1 KINGSTON 1055 Princess Street K7L1H3 Tel: (613) 547-341- 4 OTTAWA 2)97 Riverside Drive K1H7X3 Tel (613) 523-753- 0 SUDBURY ' 199 Larch Street P3E5P9 Tel: (705) 675-44- 55 WINDSOR 500 Ouellette Avenue N9A1B3 Tel: (519) 256-827- 8 Melchiora Wańkowica W 1958 i-- ukazało się w7nowienie "Na tropach Smętka" Było lo pierw-sze wydanie po wojnie Dwu-dzieslolysięez-ny nakład znikł z pólek księgarskich książka była bestsellerem roku Kolejne wy-danie drugie po wojnie w 1959 r zostało poszerzone wyjaśnie-niem autora dotyczącym stawia-nych mu zarzutów jakoby przy-czynił się swą książką do mal-tretowania przez hitlerowców mieszkańców Warmii i Mazur o których pisał Wańkowicz pisze że przed wydaniem książki dał do przeczytania maszynopis przedstawicielom organizacji polskich w Niemczech i wszyst-kim osobom zainteresowanym Rozpatrywano komisyjnie każdo nazwisko każde sformułowanie dotyczące poszczególnych osób Szereg nazwisk zostało skreślo-njc- h Komisja stwierdziła iż autor "wykazał maksimum od-powiedzialności obywatelskiej" Przed Sądem Najwyższym w styczniu 197G r zakończyła się sprawa wytoczona przez Mel-chiora Wańkowicza przeciwko Tadeuszowi Walicbnowskiemu autorowi książki "Warmia Ma-zury Powiśle" który zarzucał pisarzowi iż "Na tropach Smęt-ka" przyczyniło się do śmierci wielu osób w zamian za co au-tor zyskał slae i pieniądze Sad ustalił iż zarzuty stawiane Wań-kowiczowi są bezpodstawne Książka ma swoje nowe wyda-nia Czyta sio ją bez owego dys-tansu jaki daje czas Stanowi pomoc do zrozumienia wielu konfliktów paradoksów i zaga-dek z dziedziny dzisiejszego ży-cia społecznego na tych zie-miach A listy jakie znajdują się w archiwum pisarza świadczą czm "Na tropach Smętka" była dla ludzi w czasie okupacji PIERWSZE MUZEUM zgromadził wicie przedmiotów sztuki chińskiej i japońskiej Ekspozycję ohrazów urządził w wybudowanej przy północ-nym skrzydle pałacu galerii go-tyckiej zaprojektowanej przez architekta Piotra Aigncra w 1801 roku Przedmioty sztuki wschodniej umieścił na piętrc głównego korpusu pałacu w spe-cjalnie zaadaptowanych na ten cel tzw pokojach chińskich Udostępnienie zbiorów szero-kiej publiczności miało służyć według zamysłu Potockiego „nie tylko ludziom w sztuce bieg-łym" lecz — używając jego własnych słów — „miało stać się zarazem łatwą wskazówką dla tych którzy dopiero oswoić się z nią mają" I ten cel udało się Potockiemu osiągnąć Mu-zeum w Wilanowie zyskało po-pularność nie tylko wśród mie-szkańców Warszawy W zapro-wadzonych już w 1805 r i za-chowanych do dziś „Księgach zwiedzających Pałac Wilanów- - HAMILTON 1 West Avenue South 808 L8N2R9 Tel: (416) 527-295- 1 Tel: KITCHENER 824 King Street West 205 N2G1G1 Tel: (519) 744-810- 1 Tel: STCATHARINES 205 King Street 390 L2R3J5 Tel: (416) 682-726- 1 Tel: THUNDERBAY 435 James Street South P7E6E3 Tel: (807) 475-169- 1 Tel: (na w zawodzie Studenci licencje LCBO w DALSZA OBNIŻKA Bank Kanady zmniejszył stopę pożyczkowa do 11195% czyli prawie o "dwie trzecie procenta ale jednocześnie o-strz- egl że stopa procentowa nie może ulec dalszym więk-szym obniżkom "Ceny i koszty utrzymania coraz bardziej wzrastają w Kanadzie w związku z czym ciągle się pogłębia inflacja Dlatego też- - jak długo ten stan rzeczy się nie zmieni nie będzie można dokonać zasad-niczego obniżenia stopy pro-centowej" stwierdza oświad-czenie banku centralnego Zarządzający Bankiem Ka-nady Gerald Bouey dal jas-no bez żadnych niedopowie-dzeń do zrozumienia zarów-no w publicznych przemówie-niach jak i rozmowach pry-watnych że przed większą ob-niżką stopy procentowej po-winno się najpierw zwalczyć inflację Jednak w zeszły czwartek po dokonaniu ostat-niego zmniejszenia stopy bank wyjątkowo skomentował natychmiast swe poczynania Pomimo ostrzeżeń szereg banków przystąpiło do obni-żenia podstawowej stopy któ-rą nakładają na pożyczki dla klientów Począwszy od wtorku w Ban-ku Montrealu Nova Sćotia Toronto Dominion Canadian Imrepial Bank of Commerce i National Bank of Canada podstawowa stopa Avynosi 205% zamiast 2125% W Koyal Bank i Mercantile Bank of Canada stopa la wynosi 2075% Krytycy a ostatnio najbar-dziej Consummers Associa-tio- h of Canada zarzucają bankom że utrzymują nad-mierną rozpiętość pomiędzy stopą procentową nakładana na pożyczki a wypłacaną od oszczędności klientów Stowa-rzyszenie wystosowało apel do Rządu Federalnego ażeby nałożył na banki podatek lik-widujący te dodatkowe do-chody Główny Urząd Statys-tyczny w Kanadzie podał do wiadomości że w 1971 r ban-ki płaciły tylko 10% podatku od dochodu dla rządów: fede-ralnego i podczas gdy małe przedsię-biorstwa płaciły 26% ski" obok głośnych nazwisk przyjaciół i krewnych właścicie-li dyplomatów i gości zagrani-cznych 'popularnych autorów i malarzy spotkać można również nazwiska ludzi bynajmniej nic prominentnych którzy przyje-chali nieraz z dalekich stron aby zwiedzić siedzibę Jana IT1 $350 $340 $265 $300 $375 NOWE MINIMALNE STAWKI ZAROBKOWE ONTARIO Z dniem 1 października br zostały podwyższone minimalne stawki zarobkowe Minimalne wynagrodzenie godzinę) Początkujócy Restauracje posiadające Minimalne wynagrodzenie przedsiębiorstwach budowlanych NIEMOŻLIWA? uprzywilejowanych prowincjonalnego W Dodatkowe informacje można otrzymać w Employment Standards Branch Ontario Ministry of Labour w następujących miastach: KENORA Robertson Street P9N1X9 (807) 468-312- 8 LONDON Oxford StreelEast N6A5G6 (519) 439-323- 1 SAULTSTE MARIE Bay Street i P6A1X2 I (705) 949-333- 1 TIMMINS 273ThirdAvśnue P4N1E2 (705) 267-623- 1 Bezpłatny numer telefoniczny można znaleźć w rządowej sekcji lokalnej książki telefonicznej Ministry Of LabOUr Robert G Elgie MD Minister 2J JM LSI I O William Dźryis Premier Employmenl Standards Branch PREM BENNETT NIE CHCE SIĘ ZGODZIĆ Następnym posunięciem w międzyoceanicznej lozyrywco premiera Trudeau z preniie-lam- i prowincjonalnymi było zaproszenie ich na spotkanie w czwartek co miałoby być ostateczną próbą osiągnięcia ugody w sprawie reformy konstytucyjnej Jednak natychmiast poja-wiły się wątpliwości gdzie miałoby miejsce proponowa-ne spotkanie ' Również premier Brytyj-skiej Kolumbii William Ben-ne- tt rzecznik wszystkich pre-mierów nie chciał się zgodzić na termin czwaitkowy Premier Bennett spotka się z premierem Trudeau we wtorek ażeby przedyskuto-wać z nim wyniki konsultacji z dziewięcioma pozostałymi premierami po podjęciu przez Najwyższy Sąd Kanady decyzji że federalne plany konstytucyjne są legalne ale niezgodne z konwencją poli-tyczną Prom Bennett wypowie-dział się o spotkaniu wtorko-wym że '"jest lo odpowiedni czas do podjęcia następnego kroku Ale powinniśmy pi w-ystąpić do pracy według roz-kładu całej Kanady a nic ja-kiejś pojedynczej osoby" Wkrótce potem premier Quebec'u Renę Levesque po-dał do wiadomości że nie pizybędzie na czwaitkowe spotkanie dopóki nie zapozna się ze sprawozdaniem Bennet-t-a z jego rozmowy z Trudeau Premier Trudeau wystoso-wał zaproszenie do "kapryś-nych" premierów z Fidżi gdzie zatrzymał się w drodze powrotnej do domu z Konfe-rencji Krajów Wspólnoty Bry-tyjskiej w Melbourne MIN WHELAN OBIECUJE POMOC FARMEROM Federalny minister rolnic-twa Eugene Whelan oświad-czył 200 rozeźlonym farme-rom że zrezygnuje ze swego stanowiska jeżeli do przyszłe-go miesiąca nie będzie im mógł pomóc w kłopotach fi-nansowych Po wysłuchaniu farmerów wykrzykujących takie hasła jak '"Stary MacDonald miał farmę ale teraz dostał ją ban-kier" min Whelan powie-dział do tłumu że zdaje sobie dobrze sprawę z ich ciężkie-go położenia "Potrzebujemy was powie-dział minister każdy was po-trzebuje Jeżeli pomoc finan-sowa nie nadejdzie w ciągu najbliższych kilku tygodni nie pozostanę ministrem rol-nictwa" Stwierdził on że spotyka się z bankierami i przynagla ich do znalezienia sposobu na uzyskanie pożyczek dla far-merów na niski procent aże-by umożliwić im spłacenie długów którym nie mogą po-dołać Ministrowi pokazano tru-mienkę zrobioną z pudełka na buty "wypełnioną listami do niego i opatrzoną napisem: "Śmierć rodzinnej farmy" Występując w imieniu żon farmerów z okręgu Grey-Bruc- e pani Hope Oswald trzymając pudełko w ręku powiedziała że listy zawiera-ją wyrażone na piśmie uczu-cia rozpaczy z powodu nie-możności spłaty pożyczek co jest wynikiem wysokiej stopy pożyczkowej i niskich cen mięsa Stwierdziła ona że wielu farmerów z okręgów Bruce i Grey potraciło już farmy Minister spotka się także bezpośrednio z ofiarami pod-wyższania stopy pożyczkowej ZABIJANIE ŁATWĄ RZECZĄ Psycholog Graham Turral zeznał w procesie Gary Fitz-geral- da — zabójcy policjanta Richarda Verdecchia i obsłu-gującego stację benzynową Chestera Blackmore 2 stycz-nia br że badany przez nie-go Fitzgerald oświadczył iż zabicie tych dwóch osób było dla niego tak łatwe jak "wy-czyszczenie zębów" Graham Turral stwierdził w ontaryjskim Sądzie Naj-wyższym że Fitzgerald za-pewne celowo kłamał podczas badania osobowości w Ciarkę Institute of Psychiatry ażeby wypaść gorzej i być uznanym za chorego Fitzgerald lat 19 i Joseph Schoenberger lat 18 obaj z Windsor nie przyznają się do winy morderstwa pierwszego stopnia na policjancie Ver-dech- ii i drugiego stopnia na Blackmore zabitym na sta-cji benzynowej w Burks Falls 'i U] i 4 |
Tags
Comments
Post a Comment for 000586