Zwilazkowiec Alliancer, January 07, 1961

              --"UpiSr- tCSP #%- - ~t ™k~7
uć" w#$r r ZE2S3!E!ffiS33!2350aPKBSMB3BraS I Tn --
™ii-u--iviłjśiT„„
łęWMdtfMWi "'- -I jfr„y— "3tfit ynjytunlWji_1jTniwłtn - — -
ii - " J
"i
~ ~" i®! n31
Semi-Weekl- y
ln tbe Pollsh' Languag
FabUibed afnodr SeavteurrydayWednetótjr feąjjfl
byPollsh Alliance Press LtL
1475 Qoeen Sr West
Toronto Ont — Canad
Tel LEnnox 1-24- 91
OriuTZPwK --wydawany 2 razy w ty
fodnlu Stuzy całe] Polonii w KanadiI
r £ £-- f( jl
rv ii t_ t 41'
yPOKS)SIE)jŚMIERCI
Sylwester "i Nowy Rok były
przyczyną śmierci 48 osób z licz-by
tej 30 zginęło w wypadkach
i rogowych
KOSZTY UTRZYMANIA
Wzrastające przez cztery miesią-ce
jesienne koszty utrzymania
usztywniły się i na dzień 1 grudnia
1960 r były na tym samym pozio-mie
co w dniu 1 listopada 1960
NOWA LINIA LOTNICZA
Samolot DC-- 3 linii "Nordair"
przyleciał z Windsor i lądował w
Sarnia a następnie odleciał do
Toronto Odbył 'on próbny lot na
nowej linii która ma połączyć Sar-nię
z London Windsor i Toronto
przy przewozie pasażerów i a%
waru
ZACZADZILI SIĘ
Policja zauważyła wóz zaparko-wany
w" Crowland Ont a w nim
dwoje leżących ludzi Rozbiła szy-bę
i wyciągnęła z samochodu San-drę
Leishman' lat 16 Dziewczyna
była -- nieżywą od kilku godzin Dru-ga
osoba Alfred Crouter lat 25
dzięki temu że leżał twarzą zwró-cony
do drzwi stracił wprawdzie
przytomność 4lecz żył Przyczyną
wypadku 'było otrucie gazem spa-linowym
Samochód był na cho-dzie
as przez podziurawioną 'podło-gę
„w nim przedostawał sie "gaz do
wnętrza
POŻAR HALI CNE
We wtorek 3' stycznia w godzi-nacl- t'
wieczornych wybuchł pożar
na terenach Kanadyjskiej Wysta-wy
Narodowej który zniszczył ha-lę
"Manufacturers Building" oraz
przylegającą do niej restaurację
'Ilemstead" Zdaniem policji po-żar
'wybuchł na skutek' rozgrzania
się tłuszczów w restauracji i szyb- -
ko przerzucił się na sąsiednią ha- -
Jęł-oDrewnianysu- fit' fManufact- u-rers'
Building" liczący 58 lat za-łarrfał- się isJrunąłw tlółvżanim"
przybyła -- straż pożarna
Wybudowanie nowej hali kosz-tować
będzie $2500000 Kierow-nictwo
Wystawy obawia się że je-żeli
Hala nie zostanie wzniesiona
nazas Wystawa w tym roku mo-że
na tym ucierpieć
MNIEJ WYPADKÓW DROGO-WYC- H
Z wielką satysfakcją policja no-tuje
że w 19G0 r w prowincji
Ontario było mniej wypadków
drogowych niż w latach ubie-głych
'Katastrofy pociągnęły za
sobą śmierć 722 osób a więc o 56
mniej niż w 1950 roku Jest to
liczba najniższa od1 1954 r mimo
że ilość wozów wzrosła o 372%
a ilbść wydanych licencji w tym
czasie o' 339%
Powodem spadku katastrof dro-gowych
są lepsze autostrady lepiej
wyposażone w znaki drogowe ak-cje
uświadamiające społeczeństwo
o zachowaniu ostrożności i wreszc-ie"
większa kontrola policji nad
ruchem kołowym
PODWODNY GAZOCIĄG
Spółka brytyjska "British Insu-late- d
Callenders Cables" podpisała
konfrakt z spółką "Magna Pipę-line"- z
Vancouver na budowę pod-wodnego
gazociągu który by po-zwolił
na przepływ gazu ziemnego
z lądu stałego na wyspę Vancou-ver- v
Gazociąg o długości 35 mil zo-stanie
zbudowany kosztem $7000
000V Będzie to rura o średnicy 485
cala pozwalajca na przepływ oko-ło
50000000 stóp kubicznychga-z- u
na dobę Najgłębsze jej zanu-rzenie
dojdzie do"810 stóp pod po-ziomem
morza
''Magna Pipeline" spodziewa
się że) gazociąg podwodny "zostanie
założony pod koniec bieżącego ro-ku
natomiast będzie on czynny w
pierwszej połowie 1962 r
Gwałtowne walki
w Kongo
Sekretarz generalny ONZ Dag
Hammarskjold przybył do Kon-go
celem" zbadania sytuacji i
przeprowadzenia rozmów zarów-no
i przedstawicielami ONZ jak
i przywódcami kongijskimi
Powitały' go burzliwe demon- -
stracj£narzecz uwięzionego Lu- -
'mujnby£ w LeopoldVJle oraz
wiadomości" o gwałtownych wal- - kachw różnych "częściach kraju
Demonstranci ?w Leopoldville
Wo"alH'uwólnićLumumbę"
"i Oddziały ONZ' z Nigerii we-dlug"ostatnichvdań- ych"
zabiły 14
wójo wników "szczepu _Baluba 'w
gitandzeToczą się równiezjralr
BRATERSTWO —
NR 3
Wojna domowa w Laos
Sytuacja w Laos Jest w dal-szym
ciagu niebezpieczna i cha-otyczna
"Komunikaty rządu pro-amerykanski-ego
głoszą "że woj-ska
jego zdołały odbić niektóre
kluczowe pozycje podczas gdy
doniesienia komunistyczne mó-wią
w
o" dalszych własnych sukce-sach
Stany Zjednoczone oskar-żają
pin Wietnam o interwencję
podczas gdy komuniści kierują
takie oskarżenia pod adresem
Stanów Zjednoczonych
Wysiłki dyplomatyczne zmie
rzają do powstrzymania działań
wojennych Zarysowuje się moż-liwość
ponownego powołania ko
misji nadzorczej która działała
do lipca 1958 r złożonej z przed-stawicieli
Indii Kanady i Polski
Ostre starcia w
Radzie Bezpieczeństwa
Rada Bezpieczeństwa przystą-piła
do rozpatrzenia skargi 'Kuby
przeciwko Stanom Zjednocz-onym
Dr Roa minister'spraw za-granicznych
Kuby wywodził iż
zerwanie- - stosunków dyplomaty-cznych
stanowi przygrywkę do
zbroinei interwencji "Przedsta
wiciel Stanów Zjednoczonych
amb Wadsworth oświadczył 'ze
Stany Zjednoczone zostały zmu-szone
histeryczną antyamery- -
kańska nagonką do zerwania
stosunków Wskazał że Kuba
stała się odskocznią komunisty-czną
na kontynencie amerykań-skim
Ppdczas dyskusji z galerii "p-ublicznej
' padały na -- przemian
rprzeciwko niemu Straż' porząd--
kowa wyprowadziła demonstran-tów- V
a_ przed gmachem policja" z
musiała rozdzielić walczące yze
sob4 wrogie grupy "Kubańczy--
ków ''
Delegat Stanów Ziednoczo'- -
nych oświadczył że Kubąwy- -
Korzysiuje uina uia ceiow pro-pagandowych
Te stale skargi "są
bezzasadne i Rada Bezpieczeń-stwa
winna zrezygnować zjozpa-trywani- a
ich ąj
Stany Zjednoczone
Prez Eisenhower podai do"
wiadomości że postanowili zer
wać stosunki (dyplomatyczne iz
Kuba uświadczy ze wyczerpa-na
została granica cierpliwości i
HalsR znoszenie brutalnych ata
ków oszczerstw stało się't'wręcz
niemożliwe Cały personel am-basady
został lotniczo ewakuo-wany
Jednocześnie Departa
ment Stanu skierował wezwanie
do obywateli amerykańskich
wzywając ich do natychmiasto-wego
opuszczenia Kuby J '"£
Komunikat oficjalny stwier-dza
że zerwanie stosunkówfw
niczym nie zmienia praw amery-kańskich
do bazy morskiej ha
Kubie gdyż ta sprawa została
uregulowana układem między-narodowym
Czynniki wojsko-we
przypominają poprzednie
oświadczenia z których wynika
że baza ta będzie w razieŁ'po-trzeb- y
siła broniona
Prasa amerykańska donosicie
proces skomunizowaniaKuby
postępuje szybko" naprzódPrak-tyczni- e
system komunistyczny
został już wprowadzony Wkra- -
ju jest mnóstwo wszeiKiego ro-dzaju
doradców i instruktorów
z państw komunistycznych'Pod-kreśl- a
sie dalei że Fidel Castro
zapewnił sobie dostawy państw
komunistycznych co pozwoliło ze
mu zneutralizować następstwa
amerykańskiej blokady gospo
darczej 1 I Niektóre pisma amerykańskie f-
-
wywodzą że' jest mało prawdo
podobne by następny rząd "Sta-nów
Zjednoczonych 'usiłował na-wiązać
stosunki z Castro Wydlj
je "się że warunkiem podjęcia
stosunków z Kubą jest odej"scie
Castro '
Decyzja prez Eisenhowera ''o
zerwaniu stosunków z Kubą
spotkała sie z krytyka w Wielkiej
Brytanii Prasa brytyjska wyra-ża
przede wszystkim zdziwienie
że na taki krok zdobył się on na
dosłownie dwa tygodnie przed
zakończeniem swej kadencjiTa
ki pośpiech wydaje się conaj-mni- ej
nieuzasadniony Niektórzy
sa zdania że jest to krok wręcz
hlsriny a Donadto wysoce' nairę--
ke" właśnieCastro- - Wszystkiędę-0- 0
bowiem Browokacyinewystą z
pienia woDecaianowjeujiuivi
nychzmierzałyfdoitegolbyiwy-- da
pjowądać jeześpokoiuCęlilen
' TOLERAUCJA —
ali 5-- S A!Mfs_Hr
KULISY POUFNYCH
ROKOWAŃ
Skarby Wawelskie znajdowały
się w Muzeum Prowincjonalnymi
Quebec od początku marca
1U48 r„ zostały t?m umieszczone
na osobiste zlecenie prem Dii-plessi- sa dzięki zabiegom dr Wa-claw- a
Babińskiego ostatniego
posła RP w Ottawie Ten ostat
ni uziuiai weuiug poiecen ówcze-snego
rządu emigracyjnego w
Londynie 'który przeciwstawiał
sie przekazaniu tych i innych
'obiektów władzom warszaw-skim
Zmarły w międzyczasie dr'
Babiński' był depozytariuszem
tych obiektów a prem Duples-sis- " nie przyjmując odpowie-dzialności
za iefi stan wziął je
pod opiekę W piśmie wystoso-wanym
do"dr Babińskiego prem
Duplessis' zapewnił jednak że
dołoży wszelkich starań by nie
uległy one uszkodzeniu a jedno-cześnie
stwierdzili że -- beda óne
zwrócone w odpowiednim czasie
prawowitym właścicielom' ""-'- "!
Podejmowane od jego czasu
różne próby wydostania obiek-tów
z Quebec nie "dały żadnych
wyników z powodu nieprzejed-nanego
stanowiska Duplessisa
Bezpośrednio po'przekazaniuv ko-misji
warszawskiej w począt-kach
stycznia 1959 r przedmio-tów
znajdujących się w schowku
"Bank of Montreal" w Ottawie
premier prowincji Q u e b e c
oświadczył iż jego stanowisko
nie uległo żadnej zmianie
Dnia 6 września 1959 r zmarł
nagle po trzydniowej' chorobie
Duplessis' i tymsamym zaktua:
lizowala sie "sprawa powrotu do
Pólśki-i-zabytków-
-i- wawelskich
Rozpoczęły się' poufne rozmowy
nowym premierem 'prowincji
MINISTER IAPALME IHJfiśfJlfl
W środę 4 bm odbyła się kon-ferencja
prasowa u min Lapal-mc
podczas której przedstawił
przebieg rokowań o Skarby Wa-welskie
Poinformował1 on dziennika- -
zerwały z Kubą
osiągnął ale Waszyngton stra-- ciłwszelka możliwość działania
dyplomatycznego nie zyskując
w zamian nic Umożliwił nawet
dalszy proces sowietyzacji
Komentatorzy amerykańscy
natomiast uważają że Eisenho-wer"
nie miał żadnego wyboru
Przedstawicielstwo amerykań-skie
na Kubie nie miało cienia
swobody wobec czego pobyt-jeg- o
był zbędny Niektórzy sa zdania
że krok powinien był Eisenho-wer
podjąć conajmniej przed
rokiem
7
łNasz korespondent z Montrea- -
lu''red A Juryk zwrócił się do
gen a azyiiinga przeusiawicie- -
la Egzekutywy zjednoczenia Na-rodowego
w Kanadzie o wyraże
nie' swojej opinii na temat po
wrotu zabytków wawelskicn do
Polski
'fien Szvllinff oświadczył m
lnV Podobnie jak każdy Polak
wyrażam swoją radość ze pa-miątki
narodowe będą mogły
służyć narodowi polskiemu kul
turze poiskiei bprawa odesłania
'dojrzewała od dłuższego czasu
względu" na specynczne 'wa-runki
i ostatecznie --znalazła roz:
wiązanie Miejmy '"nadzieję- - że
należyte--- " f"ivs-n- - i-
-i
vif --Ji -- r
'łfc- - PŁYNĄ NA --"STATKU
'KRYNICA"1
W porcie -- bostońskim załado
wano na statek polski "rirynica
507 skrzyń w których znajdują
się7 obiekty przekazane w'Que-be- ć Statek odpłynął 4 bm i
przypuszczalnie zawinie do Pol-ski
za dwa tygodnie
Cała prasa krajowa zamieści-ła
-- "na naczelnych miejscach ob-szerne
wiadomości o powrocie
Skarbów Wawelskich Niektóre
pisma przy tej okazji oskarżają
poprzednie rządy prowincji Que-be- c
o nielegalne zatrzymanie
tych obiektów
''Trybuna Ludu" zaznacza że
'{odesłaniem Skarbów' Wawel--
ssich zniknęła ostatnia przeszko- -
utrudniająca normalne 5sto
sunM między- - Polską aKanad4
OŚWIATA'
'ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (January!
Prowadzono je pośrednio i bez-ptnoiśeredBnriaoli
wofincijcahlniuedziiał prroyżwnea--
go rodzaju osoby Jedno było
jasne że prem Sauve chce wy- -
zuyc sie uaiszejupieKi naa ńicar-bam- i
Wawelskimi a więc zmie-rza
do przekazania ich Polsce
Rokowania' prowadzone w
wielkiej tajemnicy zarówno' w
okresie urzędowania Sauve jak
i Barrette i wreszcie Lesage
Obecnemu rządowi Quebec uda-ło'
się tak" wielkie zaskoczenie4
że sam wpadł w pułapkę
TAJEMNICZY KOMUNIKAT
W-- pierwszym tygodniu gru-dnia
ubiegłego' roku ukazał się
komunikat wiceministra spra- wiedliwości Cantin który okre-śliliśmy
wówczas jako wysoce
znamienny Wydawał się-bardz-o
podejrzany' Bo dlaczegóż nagle
rząd prowincji tQuebec uznał za
stosowne podać do publicznej
wiadomości ie odbył sie okreso
wy przegląd' "obiektów wawel-skich
w Muzeum Prowincjonal-nym
skoro dotychczas"' tego"nie
praktykowano? 'Zazwyczaj stro-na
"polska opiekun i kustosz pp
Żurowskimi Polkowski donosili o
przeglądach
Dziś -- wiemy że bvło tbrrzveo
towąniedo"odeslania'zbiorów że
dokonano 'ponownej 'inwentary
zacji połączonej z badaniem każ-dego
obiektu'i
Mimo ścislef taiemnicy Drze- -
niknęły ha zewnątrz wiadomości
isuujuc ucicgaijl puidmcj Ouebecalebbaj panowie zakon:
spirowali się podobnie zresztą"
jak ppO Żurowski i Falkowski
działający z'„ upoważnienia Egze-kutywyt-- Z jednoczenia fNarodowe:
go w Londymej
Minister sprawiedliwości La-- 1 V
rzy że pierwszy krok ńa tej dro-dze
podjęty został jeszcze przed
dwoma" laty za życia Duplessisa'
Prymas Polski ks kard Wyszyń-ski
skierował wówczas pismo do
ks kard Leger z prośba o
wszczęcie akcji zmierzającej do odesłania przechowywanych
obiektów ich prawowitemu wła-cicielo- wi' tj Kościołowi w Pol-sce
Kard Wyszyński miał w tym
piśmie zaznaczyć że skłonny jest
osobiście podpisać dokument
przejęcia ich' Trćść tego pisma
zostalai zakomunikowana prem
Duplessis aleten nie podjął
żadnej dalszej akcji
W listopadzie '1960 r wy-wodził
min Lapalme — pisał do
ks kard! Leger iż nadal uważa
że obiekty przechowywane w
Quebec winne powrócić do Zbio- -
rów na Wawelu i1 skłonny jest
zgodzić by' wszystkie odpowie-dnie
formalności' zostały załat-wione
przez przedstawicieli Wa
Egzekutywa Zjednoczenia Na-rodowego
zajęła takie stanowi-sko
które umożliwiło powrót
Skarbów Wawelskich do Kraju
Oświadczenie gen A Szyllinga
Podobnie jak w styczniu 1959
r tak i ostatnio p Adamżurow
ski "zwróci! się w toku rozmów
w sprawie powrotu obiektów wa-welskich
do Polski do ośrodka
"zamkowego" w"Londynie'o wy-rażenie
swojej zgody Alep Pa
jąk-- za pośrednictwem swojego
reprezentanta p„ Oktawiana Ja- -
strzembskiego powiadomił p
Żurowskiego iż nie uznajejego
praw do prowadzenia lakicnkoi- -
wieK TOKowan w iej sprawie in-formując
jednocześnie o tym
prem Lesage-Jednakż- e ani pre-mier
prowincji Quebec ani też
p Żurowski zbytnio nie przejęli
się tym
POMOC RZĄDU
FEDERALNEGO
Howard Green minister spraw
zagranicznych oświadczył iż
rząd federalny był pomocny w
akcji zmierzającej do odesłania
do Polski obiektów wawelskich
"Rząd kanadyjski wypowiadał
sie' życzliwie za porozumieniem
między zainteresowanymi stro-nami
które pozwoliłoby narodo-wi
polskiemu korzystaćz-ooważ- -
nej części narodowo-artystyczn- e-go
aziedzictwa--?jr- -5 ? -- 2
Sobota 7 — 1961
__ r 4 ! _ i
1
—
—
'
- !--
-
"
i
-
-
--"
u Y
~
' ' -
—
i
1
palmę który prowadził rokowa-nia
zaproponował następujące
rozwiązanie: rząd Quebecu zrze- ka się dalszej opieki czyli prze- kazuje obiekty depozytariuszom
Po śmierci dr Babińskiego zo- stał nim formalnie p Adam żu- -
luwiw y lyc-i-i warunKacn depo- zytariusz stanął — czysto teore-tycznie
zresztą — przed dwiema
możliwościami: zabrania ich
gdziekolwiek na swoją własną
odpowiedzialność lub przekazać
przedstawicielom Państwowycli
ZbiorówISztuki
DECYZJA EGZEKUTYWY'
ZJEDN NARODOWEGO
r
Egzekutywa Zjednoczenia Na-rodowego
po dokładnym rozwa- żeniu sytuacji upoważniła p Żu
RELACJA P
Po 21 latach Zbiory Wawel-skie
przechowywane w Quebec'
powracają do KrajukOstateczna
decyzja w tej sprawie zapadła'
w pocżątku grudnia pó' dłuż-szych
negocjacjach przeprowa-dzonych
przez zainteresowane
czynniki
Profesorowie Jerzy Szabłow-ski
i Bogdan Marconi przybyli
samolotem z Warszawy do Mon-trealu
w dn 27 ub m i't natych-miast
udali się do Quebec
Pierwsze spotkanie delegatów z
Kraju i przedstawicielami1 władz
prowincjonalnych jak również' z"
Opiekunem ZbiorówWawelskich
skim i kustoszem p Józefem j
TAllrłitrliTM'łYlllrt rrt%A-tpA'ti- f l uuiuirawiM mmbwmiwjovsii mtA vv
dę-idni- a' 28 grudnia 'ranou Dy--' rektoraArchiwów Prow' "v
"" ' - t'
Po' wstępn'ejjrózmowie otwarto
- " i ' f '
welu bez oidziału jego własnych
reprezentantów
Dalej p Lapalme oświadczył
że rząd prowincjonalny od 15
miesięcy zastanawiał się nad
odesłaniem tych obiektów a
obecny rząd jedynie zakończył
pomyślnie rokowania które się
dawno rozpoczęły
Odpowiadając na oskarżenia
"przedstawiciela rządu na wy-gnaniu"
że odesłanie obiektów
było aktem nielegalnym p La-palme'
zaznaczył że wiadomo mu
o istnieniu tylko jednego i rządu
polskiego Zauważył dalej że za-dowolony
jest z faktu że świad-kami
podpisania protokołu o
przejęciu obiektów wawelskich
byli dwaj przedstawiciele tego
rządu polskiego który powierzył
swego czasu "prowincji pieczę
nad nimi
Przez obecność ks Rondeau
pnedstawiciela Prymasa Kana-dy
przy podpisaniu tego aktu
rząd pragnął — wywodził min
Lapalme — 'przypomnieć rolę
odegraną przez niektóre zakony
w przechowywaniu obiektów wa-welskich
przed umieszczeniem
ich w Muzeum Prowincjonal-nym
Działając z upoważnienia Eg
zekutywy Zjednoczenia p Żu-rowski
doprowadził rokowania
do szczęśliwego końca i te peł-nomocnictwa
okazały się dla
rządu prowincjonalnego całkowi-cie'
i wystarczające:
Pan Jastrzembski natomiast
oświadczył przedstawicielom pra
sy że u Waza porozumienie o
odesłaniu r zabytków: wawelskich
za nielegalne v
KRÓL BELGÓW
W ROLI MEDIATORA
Król Baudouin przystąpił do
rozmów w celu zlikwidowania
ponad dwutygodniowego strajku
połączonego z demonstracjami
w różnych miastach'
Przyjął on kolejno prem Ey-sken- sa
oraz przywódcę partii so-cjalistycznej
Collarda
W Parlamencie odrzucono
wniosek socjalistyczny o cofnie-cie
zarządzeń oszczędnościo-wych
Rząd zdołał uruchomić
częściowo komunikację" kolejową
oraz niektóre elektrownie ale
demonstracje uliczn e' 'strajkują-cych
i przybrały na 'sile W róż-nych
miastach poszło jlo' starć z
policją - --
'
--- 'V '-- "'
Reprezentant "grupy zamkowej'
protestuje
if5
(THE ALLIAHGER)
COPY 0(
rowskiego do podjęcia' bezpośre-dnich
rozmów zprofesorami-S7a-blowski- m
i Marconim W ten
sposób po raz wtóry nastąpiło
spotkanie międzytą grupą osób
Oni bowiem m in osiągnęli 8
stycznia 1959 r "ostateczne po- rozumienie w sprawie przekaza-nia
obiektów ottawskich
W sobotę 31 grudnia podpisa-no
w Quebec akt przekazujący
obiekty przechowywane w Mu-zeum
prowincjonalnym dyrekcji
Zbiorów Państwowych' w Polsce
Podpisali go Antoirie Roy głó-wny
archiwariusz prowincji oraz
pp Szabłowski -i-M-arconi
Podczas podpisania dokumen-tu
ó przejęciu obbeni byhYChar-Je- s
Cantin swicdminister 'spra-wiedliwości
ppłk1 Leon Lam
[{ „ ADAM ZUSOWSKIEGO
pomieszczeńiei gdzie znajdywa-ły
sie' zbioryt poczerń policjanci
zaczęli przenosić- - airrasyó i kufry
z zabytkami do "przylegającej sali
muzealnej W następnyeh'dniach
nastąpiło kolejne' sprawdzanie
zawartości! kufrów i tkanin we-dhi- g
listy inwentarzowej prze-prowadzane
przez ip '"Polkow-skiego
i prof Szabłowskiego
przy pomocy sekretarki muzeum
}vawelskiego"p' Godzickiei która
przybyła1 'wraz z 'delegacją Do-pomagali
również 3 woźni' wa-welscy
pp A Siemiński Sł Sio-rek'i- K
JarugaVći sami k'órzy
w 1939ŁTokuwraz z p kustoszem
Polkowskim' i drJSwierz'(Zale- -
skim'i wy wieźli'zbiory ż' Krakowa
A( Rll KjlrPĘ71 11 3
-- Przegladniętet przedmioty- - nn--
tycnmiasi panowano przygoto
ivują'cłje do dalekiej drogi De
legaci krajowi' nie" ukrywali swe-go
prawdziwego zadowoleni z
dobrego stanu w jakim znaleźli
zbiory Jak wiadomojest to'widl-k- a zasługa żmudnych długolet-nich
zabiegów kustosza p Pol-kowskiego
jak również pomocy
jaką mu 'w tym nie szczędził p
Stefan jKontski- - artysta malarz
zamieszkały w Montrealu Prze-gląd
ten trwał przez czwartek 29
i piątek 30 grudnia
W sobotę 31 w gabinecie dy-rektora
archiwów p Roy o godz
3 nastąpiło podpisanie i wymia-na
dokumentów Całość proce-dury
przekazania aLiorów odby-wała
sie na mocy "porozumienia
dyrekcji muzeum prowincjonal-nego
w'Quebec'z dyrekcją Zbio-rów
Sztuki na Wawelu to też
akty zdawczo odbiorcze zostały
podpisane w imieniu Muzeum
Prowincji przez p Antoine Roy
a w imieniu Muzeum na Wawelu
przez prof Jerzego Szabłowskie-go
Krótka ta uroczystość zakoń-czyła
21 letni pobyt zbiorów wa
Stacja telewizyjna CBC w
Montrealu przeprowadziła wy-wiad
z dr T Brzezińskim preze-sem
Okregii KPK na temat
zwrotu Skarbów Wawelskich
Prezes Okręgu odpowiadając
na postawione pytania stwier-dził
że przytłaczająca większość
Polonii zorganizowanej w Kon-gresie
wypowiedziała się za
zwrotem tych obiektów Pod-kreślił
również że to stanowisko
jest zgodne z opinią narodu pol-skiego
Jakkolwiek żyje on w
ustroju komunistycznym jest
jak najbardziej przywiązany do
swych narodowych wartości i —
jak dotąd — z komunizmem nic
ma wiele wspólnego
Kongres Polonii Kanadyjskiej
żywo zainteresowany był zawsze
Skarbami Wawelskimi choćby
tylko z tego względu że znajdo-wały
się one na ziemi kanadyj-skiej
i zainteresowaniom tym
dawał odpowiedni wyraz Spra-wa'
ta była tematem licznych dy-skusji
i uchwał Walnych Zjaz-dów
KPK- - Przeprowadzono rów-nież
specjalną ankietę która 'wy- kazała iż ponad 90% zrzeszo-nych
organizacji pragnie ode-słania
tych pamiątek narodo-wych
do Polski
m
Dr T Brzeziński w rozmowie
z Waszym korespondentem z za-dowolen- ieni stwierdził że doszło
wreszcie do sfinalizowania tej
sprawy która' kładła cień 'na sto-sunkachvmlęd-zyf
Kanada" a Pol-ską'
Po wrót Skarbów polepszy
stosunki' miedzy oboma 'kraja-mi
a
U wXl ifflijwfiff
bert zastępca dyrektora policji
prowincjonalnej ks 01iva Ron-dea- u
CSSR przedstawiciel arcy-biskupa
Roy oraz pp Adam Żu-rowski
i inż Józef Polkowski
CAŁKOWITE ZASKOCZENIE
Min Lapalmc chciał zachować
ten fakt w tajemnicy aż do przy-bycia
transportu do Bostonu I
powiadomił o tym wszystkich'
uczestników rokowań Ale p W
Kętrzyński konsul PRL w Mont-realu
nic wytrzymaFncrwowo i
po południu 2 stycznia po~wy-ruszeni- u
obu samochodów cięża-rowych
z Quebec podał teń fakt
do wiadomości publicznej Chciał
on w ten sposób ubiec wszyst-kich
Istotnie zaskoczenie było kom-pletne
a efekt ogromny
welskich poza granicami okraju
Ze --"zbiorami wawelskimi powra-carównieższer- eg
zabytków któ-re
należą do zbiorów muzeum
Fundacji Zamoyskich' w Kórnlkii
i które tam zoslaną'przekazaneL
wiaoomosc o powrocie bKar?
bów Wawelskich' bedziez pewno
ścią "przyjęta" "z zadowoleniem
przez „Polonię Kanadyjską którą
wóśtalnich latach kilkakrotnie
wzywała polskie czynniki polity-czne
na emigracji 'jak 7rowniez
władze kanadyjskie do przyspić-- j
szenia tego powrotu r „"
Należy 'złożyć gorące1 slpwa
wdzięczności Prowincji Quebec
za długoletnią' takiWspjinlnlo-myśln- ą gościnność d I a polskich"
zbiorów i liczne" ułatwienia ( któ-rewladzeiprowlncjiistalei-robjly
w celu należytej "ich" konserwa-'- " cjiJako dotychczasowy opićktin
zbiorów pragnę też z'calcgo ser-ca
podziękować panti' Jozefowi
Polkowskiemu za jego 'dlugolett
nią" bezinteresowną wytrwałą
pracę w celu zachowania 'zbio-rów
w tak dobrym stanie jak
również panu Stefanowi Kont-skiem- u
za jogo ofiarną pracę iw
tymże zakresie Chcęwreszcie
złożyć szczere słowa swdzieczno-śc- i
pułk Stefanowi Sznukowi v
prezesowi KPK za liczne ułatwie-nia
i pomoc którą mi okazywał
przy wykonywaniu mych obo-wiązków
Następującym słowom] ks kar-dynała'
Wyszyńskiego wypowie
dzianym w dniu 24 kwietnlaiTrl
w 'katedrze w Gnieźnie: ''Wszel-kie
dobra związane z'"Narodern
i stanowiące jego własność' po-winny
wrócić do Kraju' — na
miejscejm właściwe Skarby Wa-welskie
powinny być na Wawe-lu"
— stało się zadość
Adam Żurowski
Dotychczasowy Opiekun
Zbiorów Wawelskich
w Kanadzie
peraturę uczuć w Polsce w sto-sunku
do Kanady
Dr Brzeziński wspomina że
podczas zeszłoroczne! swej byt
ności w Polsce podzielał podob-ną
opinie z ambasadoremkana-dyjski- m
p Soulham" któremu ta
sprawa leżała na sercu i który
zapewne odczuwa taką samą ra-dość
z powodu powrotu pamią-tek
na Wawel
Prezes T Brzeziński stwier-dza
przy sposobności że Polonia
Kanadyjska nie byłaiiadną stro-ną
w tej sprawie nie' mniej' jed-nak
ze W7ględów sentymental-nych
i patriotycznych' u formowa'-ł- a swoja opinię 'zajmując stano-wisko
zdecydowanie pozytywne i
domagając się powrotu-Skarbó- w do Kraju
Szczęśliwie się stało" że w d-kre-sie
obchodów 1000-leci- a i-stn-ienia
państwa Tpolskfego {'je-go
związku z kulturą-zachodni- ą
poprzez' chrześcijaństwoT - te
pamiątki narodowe stanowiące'
wymowny znak tych' związków
powracają i będą slużyćnarodo-w- i
a szczególnie młodemu (po- koleniu w poznawaniu wielkoś-ci
swego narodu
Dalej wskazał dr Brzeziński
na dużą rolę jaką "odegrał
"Związkowiec' który konsek-owdeenstłnaineiaprdoowPaodlzsikłi
akobciejkętównwaa-wrezlsekicc-zh To samo' l odnosi się
zresztą do Związku Polaków w
tKearnenadiezieKonkgtórreysu'!nwiepuosdtnaowsazłenniua
tej sprawyrdomagająćsię"odpo-wiednie- j KPKt " a~kćjize 'strony 'wladź "'"' - c- - 'AitJJ
ywiad O z prezesem Brzezińskim
jeduoczośnieTicMlnieśfelem- -
_
! li
!
1
t
M
"y
vP
wm
m 1
I
[T
1 1
i
irl I
vĄ
iii
i
Lr
H$
''¥
14
l
t f 11 i1
im
Ma
l