Nase Novine, March 23, 1977

              January 26, 1977
u Kanadi
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllfllllll
R i H II Published every
Wednesday by
Na Prvom jugoslavenskom slmpoziju "IseljeniStvo
naroda i narodnosti Jugoslavije i njegove uzajamne veze s
domovinom", koji se odrzao u Zagrebu od 2. do 4. decem-br- a
1976, bila su razmatrana mnoga vazna i zanimljiva pita-nj- a
naseg iseljenistva. Iz Kanade su u£estvovala nasa 6etiri
intelektualca, i to; prof. Danilo Dorotic, dr. Zelimir Juricid,
prof. Zlata Godlor i dr. Vladislav Tomovid.
Sumaciju njihovih referata dao je dr. Ivan Cizmic, 3to
ovom prilikom prenosimo, a od iduceg broja cemo po£eti s
objavljivanjem referata dra. Vladislava Tomovica.
U nrvom reuu. icu-n- u ic ua e Icko
govonli o broju i diustvunom polo-zaj- u nasih ljudi u Kinadi, jer se do
danas nitlco nio bavio tomelittim i-.-tra-ivanjcm
tou pitania Postoje o t'i-m- c abiijczcm samo neki novinai.ki
dojmovi i putopisi Ic nekoliko ak-dems- kih radova. Mcdutim, Medivame
grade ла kompletnu povticsl naseu na-roda
u Kanadi jo.s ni]e obavlieno Dok
se to ne ucini i dalje cemo eeslo slu-sa- ti
neprovjerene podutkc o nasem na-ro- du
u Kanadi. Nerijetko se. na pri-mje- r,
cuje neprovjeiena tvrdnia da u
toj emlp zivi pola milijuna nasih i-se-ljenika;
da u samom Torontu ima
dvMe liFuce restorana 6iji su vlasnici
r.iakedonci; da u sjeverozapadnom di-je- lu Kanade i dan-dan- as ima dosta
nasih ljudi. koji su se tamo nasli ?a
vrijeme trke za zlatom, posebno na
podrucju Yukona, tj. jugoistocno od
Aljaske.
Vrlo je 1ебко utvrditi koliko nasih
ljudi zivi u Kanadi, a posebno po nn-rodi- ma
i nurodnostima Iako se popis
stanovnislva Kanade od 1881 godine
obavlja svakih deset godina, prvi po-pis
s detaljnim podacima koii ce moci
jw'.iti u drustvene i naiu'ne svrhe
irovcden je tek 1071 go'Jine
U razdoblju od H)00 do 19C0 doso-lil- o
se u Kanadu 7(i °'':l osoba i .'ч-о-sla- vije
(lai broi nc uk'iu-uj- o osobc u-pis- ane
kao аччпчнг-.-- г ,re podnmkc i
si). Za vriieme popisa 19fil godine e- -
videntirano je samo 08 587 Jugosl a ve-na.
Uocava se da je vecma nasih lju-di,
registi nana u popiMi 1971. godine,
dosla u Kanadu poslne 1961. U lorn se
razdoblju broj nasih lseljenika povc-ja- o
sa 68 587 na 104 955, a to je poi ast
od 65.3 posto
Dr Vladislav Tomovir napravio je
analizu o nasim ljudima u Kanadi,
orema ust'liavanju l proracunu pri-rodn- og
piirastaia, i zakljucio da je
aotkra) 1975. godine u Kanadi najvje-roiatm- je
bilo vise od 245 428 Jugosla-ven- a
i njihovih potomaka. Kad bi se
utvrdilo koliko se ljudi vratilo u Ju-osUiv- iju
i koliko ih se odselilo u
SAD, onda bi se dobili joS to6niji po-da- ci
— istlte dr Tomovic.
Кчка je drustvcr.i polo.aj nase
"U Cileu vladaju red i mlr", Izjav-Ijuj- u
mrtvl-hlad- nl Pinochetovl ljudi.
Clleanski kardinal Raul Silva
Henrlquaz koji, otkako je Pinochet
uveo diktaturu, zivi u Meksiku, Iz-javlj- uje
na tu temu:
— Mlr I red groblja nisu mlr I red.
Pinochet je, Ipak, vjerojatno
imao na umu bas to, znajucl da naj-ve- 6i
mlr vlada — na grobljlma.
centrmomvr
tfcvorktv
256 Augusta Avenue Toronto, Canada
Bus. 924-537- 0 Res.
etnicke цгире u Kanadi i kakva je
njena perspektiva7
Sklonost asimilaciji
Problem nacionalne pripadnosti u
kanadskom drustvu postojao je u pro-Ho- st
i. on je aktualan i u sadaSnjosti.
i bit t i u buducnosti u torn drustvu
koie je u svojoj biti mno;',okulturalno.
Zato l icsl vazno utvrditi koliko ce 1
kako ju oslavenski doseljenici sa£u-va- ti svic clnicki identi'et u kanad-skn- m diuilvu. of'nosno da 11 ti dose-he- n
ci rs c -- aiu da ee naci svoje mie-s-.- o
u Iako irokom drustvu i u koiim
uvjrlima Prof Jurjie s unvrrziteta
Victoria istrazivao je 1909 u jugosla-vensk- oj naseobini u Victonji, gdje je
tada zivjelo oko 50 nasih obitelji, pre-te.n- o Srba i Hrvata ,Slu.io se upitni-ko- m od 20 pitanja коц je obuhvacao
dob, spol. srodstvo , vrstu zaposlenja,
razloge doseljavanja, stupanj obra.o-vanj- a,
?.ivotne uviete, stanie mjeso-viti- h
brakova, promiene u obitelji ltd
Na osnovi rezullata ic zakljucio da
su Jugoslavuni u Kaividi skloni asi-milac- iii. To se posebno odnosi na neu-da- ne
i neozenjene kop zagovaraju br-- ш asimilaciju. Ipak, vecina ie Jugo-slaven- a, osobilo onih koji imaiu obi-telji,
za postepenu asimilaciju potpo-mognu- tu socijalmm i obrazovnim
mjpinma. Ош z.igov.n .iju integraciju,
alt ne brzu l foisiranu, jer bi ona kod
imigranata mogla izazvati poremccaie
i otpor prema dtuslvenoi zajednici.
Da pace, opca je konstatacija da pn-padn- ici nase etnicke skupine, u uvje-tim- a
elnicko helcrogenosti Kanade,
naivise vole biti identificirani po svo-joj
nacionalnosti. pa zbog toga politi-k- a kanadke vlade prema uva.avanju
ver'eg broja nacionalnih kultura za
njih postajc veoma va.na.
Unatoc lome. tesko je govoriti o o-Cuv- anju
nase kulture u Kanadi. Radi
se vise o odrazavanju ctnickog iden-titet- a,
koji karakten.iraju izmedu os-tal- og kulturni slmboli i obicaji. To je
zbog toga 5to u kanadskom drufitvu do-minir- aju slojevi anglo-saksonsk- og po-rljek- la,
a doseljenici iz arednje Evrope,
medu njima i nasi, prlpadaju nizim
drustve'iim slojevima.
Snovi i Java
Osnovna teskoca s kojom se
suofiava arapski svijet je u
nepodudarnostl izmedu njegovih
snova I stvarnostl. Dani mu prola-z- e
u zamiSljanju odnosa 5to bl
htjeo da bude, doCarava sebl da je
ujedinjen, mlroljublv, razvijen u
mocan a u stvari je jos
siroma§an, podvojen, neslguran
u 8amog sebe.
Mohamed Hejkal,
egipatski novinar
"SELJACKA BUNA"
VANCOUVER
Film "SeljaCka
nedjelju 6.
Ave.
podne.
Svi dobro
Vancouver:
KLUBA
Redovite
prvog utorka
Campbell Ave.,
se svake trece
domu, 600
poslije podne.
Na programu
ltd.
M5T 2L9
920-463- 3 Zapamtite
YUGOSLAV RECORDS
BOOKS
NEWSPAPERS
PROP. MR AND
MRS. STARCHEV
Treba riogo kriticnosti kad je rijeC
o druStvenei integraciji u toj zemlji.
Kanada se razvila u zemlju kulturnog
mozaika, prvenstveno zbog etnifckog
dualizma Kanadani britanskog i fran-cusk- og porljekla. Prisutnost drugih
etnickih grupa uvazena je tek prokla-macijo- m politikulturali.ma. Definira-nj- e kanadske kulture otezano je i
.bog jezika. Francusko stanovni.stvo je
tek nedavno dobilo odredena jezicna
prava a to je rezullal njegove duyo-train- o
borbe. Nakon loga i druge et-nit- ke
grupe nasloje du dobiju ravno-pravn- iji status i da im se ozakoni u-pot- reba niihova jezika kao izraza et-nicke
pripadnosti. Osnivaju se centri
za multikulturu u kojima etnifike gru-pe
prikazuju svoje kulturno-umjetni-ck- e
programe, sastavljene пајсеббе od
narodnih pjosama i plesova, priredu-j-u
izlo.be narodnih nosnji i pripre-maj- u
nacionalna jela.
Mcdutim dok god so pod etnickom
kulturom budc podrazumijevao samo
naslijcdeni nacin zivota — egzoticnost
koia se sastoji od pjosama, plesova i
kulinarskih kunoziteta — kulturno
n.isliede se moze postovati a da se nje-3ovi- m
nosiocima ne daju nikakva
prava Kanadski pristup etnicitetu u
bill t lest takav da se etni6ka pripad-no- st smatra pioprekom koju treba u-klo- niti kako bi se posligla asimilacija.
Buduci da se u prosvjeti i skolstvu
ne primljcnjuie princip etnicke rav-nopiavno- sti. etnicke grupe su prisi-Iien- e
da se same bnnu o prenosenju
etnicke kulture na svoje mlade gene-raci- ie
To vrijedi i za doseljenike iz
Jugoslavije. Nasi doseljenici su tradi-cional- no osnivali Skole za jezik, kul-turno-umjetni-
Cke grupe i klubove na
osnovi politickih, vjerskih, regional-ni- h
l ostalih pripadnosti. Od tih usta-nov- a
samo su se neke odrzale i do
danas. Medutim, i sada se jugoslaven-sk- i
doseljenici organiziraju u klubove
i sli£na udruzenja nastojeci da заби-va- ju
svoje kulturno nasljede i da ga
prenesu na mlade generacije. AH u
specificnim uvjetima provodenja prin-cip- a multikulturalizma u oblasti 5kol-st- va
u Kanadi, teSko bi bilo ofiekivati
od jugoslavenskih iseljenlka da se
aktivnije zalazu za posebne povlasti-c- c
u prenosenju kulturnog nasljedstva
jugoslavenskih naroda medu jugosla-vensk- e
imlgrante u Kanadi.
Prikazano slanje u Kanadi moglo
bi potaknuti matice iseljenika i druge
organizacije u Jugoslaviji koje odrza-vaj- u
veze s iseljenicima, da potiCu ak-ci- je
koje bi pridonijele sirenju пабе
kulturne bastino i medu nasim iselje-nicima
u Kanadi, i podrzavaju njiho-v- o
inicijativc u tome pravcu.
dr IVAN CiZMlC
buna 1573" prikazat 6e se u
februara, u Ruskom domu, 600 Camp-bell
Prikazivanje poClnje u 2 sata posllje
doSli!
Sastanci
SJEDNICE
PENZIONERSKOG
sjednice Kluba odriavaju se svakog
u mjesecu, u Ruskom domu, 600
po6etak u 1 sat poslije podne.
zenskog odjeljenja Kluba odrzavaju
srijede u mjesecu, u Ruskom
Campbell Ave., a pocinju u 1 sat
je bingo, prikazivanje filmova
dan i vrijeme sastanaka
posjecujte ih redovito.
.fowWMMWWMVWWftlWVfrw
rsH Jugoslaveni
YUGOSLAV CANADIAN
PUBLISHERS
Box 370
Postal Station "A"
Scarborough, Ontario
M1K5C3
Telephone 267-394- 7
Editor: Anton Kostelac
Subscription $12 00 per year
Single copies 30 cents
Advertising rates on request.
Second class mail,
registration No 0378.
"Nase novine" su nasljednik
"Jedinstva", kome su prethodile
"Novosti", "Srpski Glasnlk",
"Edinstvo", "Slobodna Misao",
"Pravda" i "Borba"
"Nase novine" izlaze srijedom.
Godisnja pretplata stojl $1 2.00
pojedini primjerak 30 centi
Cijene oglasa na zahtjev.
Novcane doznake na ime lista
Hi izdavaca
Rukopisi se ne vracaju
Potpisani clanci sadrie
mislenjeautora
ZAGAOIVANJE
SJEVERA
(Nastavak sa strane 1 )
prelazi kolidinu koja se
spominje u nalazu drzavne
komisije.
Arsenom je zadojena i
zemlja oko ovog mjesta, a
Indijanci posebno strahuju
zbog Cinjenice Sto djeca jedu
snijeg, aiene ga upotreblja-vaj- u
za kuhanje caja. Osim
toga, kale George Erasmus,
predsjednik Indijanskog Bra-tst- va sa Northwest teritorija,
situacija je to okrutnija Sto
domoroci nisu uposleni u
industriji koja zagaduje oko-lin- u
i uniStava vegetaciju,
divljaC i ribu.
Od strane vlade o ovome
je progovorio ministar zdrav-Ij- a
Marc Lalonde, rekavSi da
ce se povjeriti nalazi i tvrdnje
ove grupe, da se ustanovi
ukoliko su tacni.
U svakom slufiaju, kontro-verzij- a
oko situacije u Yel-lowknif- eu trajevec predugo i
vrijeme je da se stvari izvedu
na 6istac.
Pri prema za
izgradnju kanala
Dunav-Egejs- ko
more
U fazl prvlh projekata su zamisli
o Izgradnji kanala Dunav — ,Egej-sk- o
more, koji bi prakticno spojlo
(Preko kanala Rajna — Majna —
Dunav) Severno more sa дгбкот
obalom. Ovaj vodeni put odavno je
u glavama imellh vizionara, all
sada je njeg6va reallzacija sasvim
ostvariva. Od Dunava, preko Vell-k- e
Morave, Cije korito treba prlla-godl- ti
za plovidbu, vodeni put bl
isao kroz Grdellcku kllsuru I dalje
Juznom Moravom, a zatlm poseb-nl- m
kanalom do Vardara i na jug.
Veoma je hrabra zamisio Jugoslo-venskl- h
projektanata dk se vlsln-sk- a
razllka kroz pomenutu kllsuru
savlada izgradnjom stepenasto
poredenlh brodskih prevodnlca.
Tvrdl se da ovakvo resenje jedino
moze da se primeni I da je tehnlcka
strane vec deflnitivno sagledana.