Nase Novine, January 06, 1982

              t'-- v
2-- NASE NOVINE, January 6, 1982
STRAHINJA MALETlC
I Q Q D □ ЗД
PI F1 И ?јД№ Un E El Fj 3" jifii? i(3 д7
ч
i
I I И
E3 0 $
(Nastavak 3)
Ipak, mora se priznati, bilo
je ulozenog izvesnog truda
od strane pojedinih osoba iz
iseljen ickih organizacija.
Stampana je brosura, u de-seti- ni
hiljada primeraka, na
engleskom jeziku, pod nas-lovo- m:
"Ko je Draza Mihaj-lovic- ?"
Brosuru je napisao
Mirko Markovic i postigla je
izvestan uspeh u americkoj
javnosti. Osim toga Mirko
Markovic je, pbcetkom 1943.
godine, u liberalnom klubu
sluzbenika vladine admini-strate
u Washingtonu odr-za- o
predavanje u prisustvu
preko 1 .000 slusalaca. Tema
ovog predavanja je bila: "Ko
je Draza Mihajlovic i sta se
zbiva u Jugoslaviji".
U torn pravcu je i Luj
Adamic poznati americki pi-s- ac
slovenackog porekla, us-pes- no
razvijao svoju aktiv-no- st
u americkoj javnosti, ali
ratne prilike i specificni us-lo- vi
u SAD, imperativno su
zahtevali osnivanje jedne re-prezentat- ivne
iseljen i6ke or-ganizac- ije,
koja bi svoje
politicke stavove javno izno-sil- a
u ime milion i vise
Amerikanaca juzno-sloven-sk- og
porekla i predstavljala
izvestan autoritativan poli- -
ticki faktor, kako u javnosti
tako i pred nadleznima u
Washingtonu. Da bi se taj
cilj postigao, trebalo je pok- -
renuti i angazovati izvesne
ugledne Amerikance juzno-slovensk- og
porekla, koji su
politicki pravilno orijentisani
i opredeljeni, a koji imaju
dobre pozicije u uticajnom
americkom drustvu i Menu
afirmaciju u amerifikoj jav-nosti,
bez obzira sto do tada
u iseljenickim organizacija-m- a
nisu bili aktivni.
Sa torn idejom, po6etkom
1943. godine, doSao je Mirko
Markovic licno pred CK KP
SAD.
ANTIFASlSTlCKI
KONGRESIIAKCIJAZA
ORGANIZOVANJEUO
' VI "№%ir
1
;
i
t'.
Zbor Ujedinjenog odbora odrzan u Gary,
Indiana 25. marta 1944. godine u Hay school
Auditoriumu. Prisustvovalo oko 4.000 slusatelja.
S leva na desno, govornici: 2arko Buncic,
advokat iz Akrona, Ohio; Sava Kosanovic,
ministar na raspolozenju jugoslovenske vlade,
.
Odmah posle Prvog Sve--
slovenskog kongresa, istica- -
la se potreba da se Juzni
Sloveni, koji su na torn
Kongresu kao delegati bili
najbrojniji i najaktivniji, po-seb- no
organizuju u svoje
nacionalne antifasisticke ko-ngre- se,
radi povezivanja an-tifa§istic- kih
snaga kako u
svakoj grupi posebno, tako i
svih juznih Slovena zajedno.
Srbi — iseljenici organizova-l- i
su antifasisticki front jo§
1936. godine pod nazivom
"Vidovdanski kongres", koji
se sastajao, u proSlosti, Sest
puta. Toko'm proteklih godi-n- a
"Vidovdanski kongres" je
permanentno i kontinuirano
--J
Published every Wednesday by YUGOSLAV CANADIAN PUBLISHERS
INC., 10 St Mary Street, Room 5C5 Mailing address. Box 522, Station.
F, Toronto, Ontario, M4Y 2L8 Telephone' (416) 961-801- 8
IZDAVACK! SAVET MiloS Grubid, Vom Grbid, Josip Kovadid,
Stanko Muideka, Milena Boiid. Ivica JunSid, Ana Durovid, Lepa
Ranovid, Bonslav Neikovid, Rozaliia Divakovi6, Duro Maljkovid, Ivan
Pribanid, Mile Baljak, llia Bdbalo, Pavao Radmanid, Boia Pavletid,
Ostoia Kovadevid, Viktor Arar, DuSan Stanar, Miliian Petrovii, John
Severinski, Luis Gregurac, Mate SiauS, Martin Karavamd, Paul Kudinid,
Ivan Boban, Peko Dmitrovii, Mlllca Miuchm, A Gerlach, Leo Bacich.
REDAKCIJSKI KOLEGIJUM- - Vladislav Gacid (Glavni I odgovorni
iKednik), Stiepan Mioiid (drustveno-politick- a pitanja), Daniel Pixiades
(druSUena pitanja i knjifevnost), Katarma Kostid (poezija i aktuelne
teme), Jelena Gavriloyii (literatura i umetnost za decu), Boiko
Mladenovid, Anka Noiin6
STALNI DOPISNICI- - DuSan Putmk (Chicago), Margaret Stardevid
(Los Angeles), Miroslav Blaievid (Chicago), Boio Spadek (New York),
Frank Fudurid (Vancouver)
SPEQIJALNI SARADNICI Prof Vladislav Tomovii (nauka I drustvo),
Prof Ivan Dolenc (Slovenska Koruska i kulturna publicisMka u Americi),
Anton Kostelac (reportaze i p'ice iz useleniKog zivota)
DOPISNICI IZ JUGOSLAVIJE. Dr Mirko Markovid, Luka Markovii,
Petar Kuttid.
FOTOREPORTERI. Srdsn Bod,6, Aron Koen, Jordan Vasilevid IZ
JUGOSLAVIJE- - M Vasilevid — Lilo
Subscription: $20.00 per year. (First Class Mail extra). Single copies
50 cents.
Advertising rates on request
Second class Mail Registration NO. 0378
"Nase novlne" izlaze srijedom. Pretplata iznosi $20.00 godiSnje;
pojedinl prlmjerak 50 centi. Cjene oglasa na zahtjev.
"Nase novine" su nasljednlk "Jedlnstva", kome su prethodill llstovi
"Novostl", "Srpski Glasnik", "Edinstvo", "Slobodna Misao", "Pravda" i "Borba", kao I "Narodnog Glasnika" I drugih naprednlh llstova koji su
mu prethodill u Sjedinjenim Drlavama.
гжзиЖЈчЗЗЗбЈЕКЖ 7V9
mm
тш Шк-Ш-
Њ
.'лулЈ;,).
.V .
.. ..Л", i'.'t -- ЛХ-:
delovao u srpskom iseljenis-tv- u,
a list "Slobodna rec"
bila je zvanican organ tog
Kongresa.
U jesen 1942. godine odr-zan
je u Detroitu VII "Vidov-danski
kongres" srpskog an-tifasistic- kog
iseljenistva, ko-me
je prisustvovalo nekoliko
stotinadelegata— predstav-nik- a
raznih srpskih organi-zacija
u SAD. Taj Kongres
posetili su i pozdravili: u ime
americke vladine admini-strate
Mr. Alen Kronston
(danas senator Demokratske
stranke za drzavu Californiu
u Senatu u Washingtonu),
zatim ministar Sava Kosano-vic,
koji se ogradio od
reakcioname politike jugos-lovenske
vlade u emigraciji,
predsednik Sveslovenskog
kongresa Leo Krzycky, kao i
ugledni predstavnici radnic-ki- h
sindikata AFL i CIO.
Kongres su pozdravili "Sve-slovens- ki
kongres" iz Mos-kv- e,
Nikola Tesla, kao i
mnoge iseljenicke organiza-cij- e.
Za predsednika Kongresa
izabran je prota Jovan Kraj-novi- c,
nesumljivo najistak-nuti- ji
i najdosledniji srpski
svestenik antifasista u SAD.
Na torn polozaju ostao je sve
do svoje smrti, 1943. godine,
kada je Krajnovicevo pred-sednic- ko
mesto zauzeo poz-nat- a
licnost u iseljenistvu —
Zarko Buncic, advokat iz
Akron, Ohio. Izmedu mnogih
zakljucaka doneta je na VII
"Vidovdanskom kongresu" i
odluka o formiranju jednog
zajedni6kog odbora svih juz-nih
Slovena u Americi, Sto je
posle slifinih kongresa Slo-venac- a,
Hrvata, Makedonaca
i Bugara, ostvareno.
¥
ј
ШтшжШШ1к21 јШШ
w§s
mm
v. , ' . s . f' . ,
Louis Adamic, pretsednik Ujedinjenog odbora;
Zlatko Balokovic, potpredsednik Ujedinjenog
odbora, Strahinja Maletic, Izvrsni sekretar U.O.;
B.H. Lutas, advokat; Blagoy Popoff i nepoznati.
Svi gore navedeni pretstavnici si' Uiedmjenog
odbora.
Americki Slovenci odrzali
su antifasisticki Kongres ko-nce- m
1942. godine u Cleve-land- u.
Za predsednika Kon-gresa
izabran je stari socija-listic- ki
borac Etbin Kristan,
a za pocasnog predsednika
Luj Adamifc. Kongresu su
prisustvovali 521 delegat kao
predstavnici sledecih orga-nizacija:
"Slovenska dobro-deln- a
sveza", "Progresivne
slovenke, "Slovenska zenska
sveza" i dr. Na Kongresu je
izabran "Slovensko-americk- i.
nacionalni savet (SANS), ko-ji
je imao snazan politi6ki
uticaj na sve progresivne
Slovence u SAD, narocito
preko lista "Enakopravost".
SANS je imao dobro organi-zovan- e
lokalne odbore Sirom
Amerike, a narocito uspesne
u istocnim drzavama. Kon-gres
se izjasnio za organizo-vanj- e
jednog zajednickog
odbora za sve juzne Slovene.
Antifasisticki kongres Hr-vata
iseljenika, koji predsta-vljaj- u
najvecu jugoslovensku
grupu u SAD, odrzan je sa
velikim uspehom februara,
1943. godine u Cikagu, uz
ucesce 927 delegata, sto je
predstavljalo preko 90%
americkih Hrvata. Na torn
Kongresu izabranoje "Vijece
americkih Hrvata", a za pre-dstavni- ka
Vijeca poznati
umetnik Zlatko Balokovic.
Prilikom diskusije o politi-cko- m
programu Vijeca cfoslo
je kod delegata do snaznih
manifestacija za NOP i NOB
iako, mala grupa macekoVa-c- a
nije time bila baS mnogo
oduSevljena.
Za saziv i organizaciju tog
Kongresa najvise se angazo-va- o
list Hrvatskog napred-no- g
pokreta "Narodni glas
w%
I
nik" iz Pittsburgha sa glav-ni- m urednikom Tom Majna-rice- m.
Izmedu mnogih zak-ljucaka
Kongresa, naglasena
je takode i potreba za osni-vanje- m
zajednickog odbora'
Amerikanaca Juzno-sloven-sk- og
porekla. Posle Kongre-sa
"Narodni glasnik" je raz-vi- o
svestranu aktivnost za
organizovanje lokalnih odbo-ra
"Vijeca ameri6kih Hrvata"
u SAD. Majnariceva uloga u
toj vaznoj politickoj akciji ne
bi smela biti ni zaboravljena
niti precutkivana.
Nekoli meseci posle Hrva-ta
americki Makedonci i
Bugari odrzali su svoje anti-fasisticke
kongrese i time se
stvorio jedan opsti antifasis-ticki
front Amerikanaca juz-no-siovens- kog
porekla i veri-fikova- la
politicka legitimno-s- t
predstavnika tih kongresa.
Obzirom da je pitanje or-ganizov- anja
jednog zajednic-kog
odbora vec bilo sazrelo i
da se nije moglo dalje ceka-ti- ,
odmah posle hrvatskog
kongresa odrzan je u Pitts-burgh- u
sastanak predstavni-ka
nacionalnih kongresa Hr-vata,
Srba i Slovenaca, na
kome je postignut sporazum
o politickoj platformi i ops-ti- m
smernicama buduceg za-jednickog
odbora. Tom prili-kom
izrazena je zelja da se u
taj odbor ukljuce oni pravil-no
orijentisani Amerikanci
juzno-slovensk- og porekla,
koji su plasirani u americ-kom
drustvu i afirmisani u
атепбкој javnosti, s tim da
obavezno budu prihvaceni
od strane svojlh nacionalnih
kongresa, da bi sa takvom
politickom legitimacijom po-sta- li
aktivni clanovi novog
odbora. (Nastavicese)