Nase Novine, February 16, 1983

              1-0- NASE NOVINE. December 7, 1983.
Stopedesetgodina
Skolstva u KruSevcu
otkrivena bista
Vuka Karadzi6a
Svefianom promocijom monografije "150
godina osnovne Skole u KruSevcu", koju je
uradio profesor PedagoSke akademije Bo-golj- ub
Mihajlovid, u kru5eva6koj opStini
otpoiela je proslava Skolstva koja бе trajati
do kraja godine. Jugoslovenskom Sampionu
u matematici i najuspeSnijem "vukovcu"
Bozidaru Jovanovi6u, u6eniku VI razreda OS
"Vuk Karadzi6" na svefianosti je urucena
zlatna znaika sa likom "Vuka Karadzica".
Sekretar OpStinskog SIZ-- a osnovnog vas-pitan- ja
i obrazovanja Radovan TomaSevic
govorio je o razvoju kru5eva6kog Skolstva za
proteklih sto pedeset godina.
Јибе je nastaljena sveCanost u Skoli "Vuk
Karadzid" koja neguje tradicije prve kruSe-vafik- e
Skole nastale 1833 godine u oslobo-deno- m
KruSevcu od Turaka. U prepodnev-ni- m
Casovima obavljena je smotra zdruze-no- g
pionirskog odreda "MarSal Tito" i
pionirskog odreda "Velizar Stankovid —
Korcagin" koji Cine табе pioniri Skole "Vuk
Karadzid". U dvoriStu ove ugledne Skole
zatim je govorio Predsednik OK SSRN
Svetozar Grandic, koji je otkrio bistu Vuka
Karadzica, tvorca srpske'pismenosti i kul-tur- e,
a koju je uradio poznati kruSevacki
vajar 2ivota Radojcic.
JUGOSLAVENSKO-AUSTRIJ- SKI
OKRUGLI STOL
ZAGREB (O.K.) — Nesvrstanost i
neutralnost, mogucnosti jugosla-vensko-austrijs- ke
suradnje, osnov-n- a
je tema jugoslavensko-austrij-sko- g
okruglog stola §to je робео u
srijedu u organizaciji Fakulteta poli-ti6k- ih
nauka, PolitoloSkog druStva
SR Hrvatske i DruStva za UN SR
Hrvatske. U radu tog dvodnevnog
skupa sudjeluju istaknuti znanstve-nic- i
iz Jugoslavije i Austrije koji se
bave medunarodnim politi6kim i
ekonomskim odnosima.
Uz znanstvene radnike, jugosla-vensko-austrijs- ki
okrugli stol okupio
je i brojne drustveno-politick- e funk-ciona- re
i predstavnike institucije
koje se bave nasim odnosima s
inozemstvom te diplomatske radni-ke.
Za razmjenu mlSljenja i raspravu
pripremljeno je nekoliko tema i
radova istaknutih jugoslavenskih i
austrijskih struSnjaka za vanjsku
politiku i medunarodne odnose.
RijeC je uz ostalo, o stanju meduna-rodni- h
odnosa i suradnji NN— zema-Ij- a,
jugoslavenskoj vanjskoj politici i
mjestu Jugoslavije u nesvrstanom
pokretu, osnovnim nacelimaaustrij-sk- e
vanjske politike, odnosima Sje-ver-J- ug
i polozaju Jugoslavije, opce-narodn- oj
obrani kao instrumentu
jugoslavenske sigurnosti, austrij-sko- j
politici sigurnosti u kontekstu
odnosa Istok-Zapa- d, mogucnostima
i perspektivama jugoslavensko-aus-strijski- h
odnosa, te austrijsko-jugo- -, slavenskim odnosima.
Kao §to su istakli predstavnici
Zagrebadkog sveufiiliSta, pozdravlja-ju6- i
sudionike okruglog stola, skup
treba pridonijeti joS aktivnijoj znan-stven- oj
i kulturnoj suradnji izmedu
dviju zemalja i unapredenju jugosla-vensko-austrijsk- ih
dobrosusjedskih
odnosa.
Zasto je proglasen 29. novembar
m im Republike
Aleksandar ClRlC
Nastavak iz proSlog broja
Odlukama Drugog zasedanja AVNOJ-- a
potvrdene su tekovine izvojevane u oslobo-dilacko- m
ratu: stvaranje Demokratske Fede-ratjvn- e
Jugoslavije, socijalisti6ke drzave
jedinstvenih i ravnopravnih naroda i naro-nost- i.
Zabranjen je povratak kralju u zemlju i
proglaSeni niStavnim svi ugovori koje je
izbeglicka vlada u Londonu sklapala u toku
rata. Odluceno je da se Jugoslavia organi-zuj- e
na federativnom principu. Taj princip
jugoslovenskog socijalistiCkog federalizma,
koji znaci potpunu slobodu ravnopravnih i
jedinstvenih naroda i narodnosti, bilo je
moguce realizovati jedino na osnovu soci-jalno- g
oslobodenja radniCke klase. AVNOJ
je na Drugom zasedanju utvrdio taj princip
kao temeljno пабе1о nove drzave na osnov
jasno izrazene volje svih naroda i narodnost
Jugoslavije, izmedu ostalog, u formiranju
radu zemaljskih antifa§istiCkih ve6a i drugih
najviSih organa nove vlasti obrazovanih u
pojedinim krajevima zemlje — danaSnjim
republikama i pokrajinama. Narod je tim
odlukama u stvari sproveo svoju suverenu
volju o stvaranju svoje socijalisti6ke repub-lik- e.
Jedna od najvaznijih odluka AVNOJ-- a
bila je obrazovanje vlade nove socijalisticke
drzave — Nacionalnog komiteta oslobode-nja
Jugoslavije, za cijeg je predsednika
imenovan vrhovni komandant Narodnoos-lobodiladk- e
vojske i partizanskih odreda
Jugoslavije drug Tito. Na zasedanju je — u
znak svenarodnog priznanja drugu Titu za
istorijske zasluge u organizovanju oslobo-dilacko- g
rata i za rukovodenje Narodnoos-lobodilacko- m
vojskom Jugoslavije, koje je
osiguralo njeno neprekidno narastanje i
njene velike pobede dodeljen naziv MarSala
Jugoslavije, a Narodnooslobodilaikoj vojsci
je odato posebno priznanje.
U odlukama Drugog zasedanja AVNOJ-- a
u stvari je sadrzana pravna potvrda revolu-cionar- ne
promene nosilaca vlasti u Jugo-slavij- i:
umesto kapitalistifike klase, nosioci
vlasti su postali radnickaklasa, naSi narodi i
narodnosti. Time je u Jugoslaviji obelezen
onaj istorijski 6in kada jedan narod, jedna
Avnoi
U cast 40. godisnjice Drugog
zasjedanja Avnoja, u Domu JNA
odrzana je svecana umjetni6ka pri-red- ba
na kojoj su izvedena djela
Oskara Danona, Nikole Hercigonje,
Kresimira Baranovi6a, Branka Kara-kas- a
i Budimira Gaji6a, inspirirana
znamenitim zbivanjima NOB i soci-jalisticke
revolucije. Priredbu je u
cast jubileja Avnoja, organizirao
Umjetni6ki ansambl JNA. Sudjelo-va- li
su Aleksandar Ivanovic, Dubrav-k-a
Zubovic, Slobodan Stankovic i
Mjesoviti zbor i Simfonijski orkestar
ansambla JNA. Prije koncerta vijed-ni- k
Drugog zasjedanja Avnoja i clan
Savjeta federacije dr Pavle Gregoric,
ina6e gost svecanosti, i dirigent
Oskar Danon, evocirali su sjecanja
na zasjedanje Avnoja.
Predstavljen je i zbornik pjesama
inspiriranih velikim datumima nase
novije historije "Jugoslavijo, јабај
sve mocnija", koji je priredio Branko
KarakaS.
Ni6u farmekao
ребигке u okolini
Leskovca
Na imanjima poljoprivrednih proizvoda6a
do sada su izqradene 183 farme za viSe od
1 .200 krava muzara. Glavnu ulogu u izgradnji
ovog broja farmi odigrala je Radna organi-zacij- a
"Kooperant" iz Leskovca, koja je
uspeSno obavila veliki deo posla oko
realizacije projekta "Morava-2"- .
Sada je na poljoprivrednim proizvoda6ima
геб, da oni uz pomod "Kooperanta" na novo
sagradenim farmama godiSnje proizvode
blizu tri i po miliona litara mleka, i na taj
пабт отодибе leskova6koj Mlekari da
tokom 6itave godine radi punim kapacite-to- m,
a potro§a6ima dovoljne kolifiine ovog
tako trazenog artikla.
zemlja.kako je to govorio Marks, iz svoje
predistorije stupaju u svoju pravu istoriju,
kada radni6ka klasa revolucionarno ukida
one uslove u kojima je bila samo objekat
tude, njemu neprijateljske politike i postaje
svoj sopstveni gospodar, graditelj vlastitog
zivota i buducnosti.
Smisao i znacaj odluka Drugog zasedanja
AVNOJ-- a su, zato, trajni i neprolazni. Na
temeljima tin odluka se naSa zemlja razvijala
u minule Cetiri decenije, iduci dosledno
putem koji je u oslobodila£kom ratu
izabrala, putem na koji je naSim narodima
ukazala i kojim ih je provela Komunisticka
partija Jugoslavije. Na torn putu je ona od
nekada nerazvijene, zaostale, eksploatisane,
obespravljene zemlje — postala najprogre-sivnij- a,
socijalisticko — samoupravna za-jednicazbratim- ljenih
i ravnopravnih naroda i
narodnosti, zemlja koja je svojom odlucnom
borbom za svoj nezavisan, samostalan
polozaj u svetu i svojom politikom nesvrsta-vanj- a
stekla visok medunarodni ugled i
poStovanje i koja je borbom za neprekidno
razvijanje socijalistiikih samoupravnih od-nosa
i odlucnom borbom za mir u svetu, za
ravnopravnost svih zemalja, protiv politike
sile i nasilja — dala i daje velik doprinos
pobedama progresivnih, socijalisti6kih,
miroljubivih, snaga u medunarodnim raz-meram- a.
Na temeljima odluka Drugog zasedanja
AVNOJ-a- , Ustavotvorna skupStina socija-listiCk- e
Jugoslavije proglasila je i zvanifcno
29. novembra 1945. godine Jugoslaviju u
Republiku. Za tu odluku narodi Jugoslavije
izjasnili su se stvarno vec mnogo pre:
oslobodilaCkim ratom i pobedom u njemu,
Sto su utvrdili i odlukama Drugog zasedanja
AVNOJ-a- . Zato su obVazovanje AVNOJ-- a (u
Bihacu 1942. godine) i njegove odluke u
Jajcu (1943. godine) postali istorijska
tekovina radnicke klase, naroda i narodnosti
naSe zemlje.
Na Drugom zasedanju AVNOJ-- a drug Tito
je rekao:
"Stvaranje AntifaSistickog vijeda narod- -
UZ JUBILEJ AVNOJA
Obiljezavanju jubilega Drugog za-sjedanja
Avnoja pridruzila se Biblio-tek- a
Matice srpske u Novom Sadu,
otvarajuci u svojoj antikvarnici iz-loz- bu
posvecenu cetrdesetogodis-njic- i
ovog historijskog dogadaja.
Oko 2370 izlozenih knjiga daju
pregled politickog uredenja Jugo-slavije,
od formiranja prvih narodno-oslobodilack- ih
odbora, preko Fo-cansk- ih
propisa, odluka Avnoja,
Ustava i Zakona o udruzenom radu,
do ustavnih amandmana iz 1981.
godine o kolektivnom radu, odgo-vornos- ti
i skracivanju mandata i
ogranicenju izbora.
Izlozbu je otvorio Jan Sirka, clan
Predsjednistva SAP Vojvodine.
Retrospektivni nalaz iz
starog vin6anskog
naselja kod Kraljeva
Nedavno je otvorena izlozba arheoloSkih
eksponata u prostorijama renovirane zgrade
PozoriSta "14. oktobar" u Kraljevu, kralje-va6- ki
Narodni muzej je na originalan пабт
u6inio dostupne javnosti rezultate svog
istraziva6kog poduhvata. Poklonicima pozo-ri5n- e
umetnosti je tako отодибепо da
istovremeno vide i predmete koji svedo6e o
zivotu ljudi u kraljeva6kom kraju pre Sest
hiljada godina.
Ova izlozba pretstavlja retrospektivni na-laz
iz starog vin6anskog naselja u Ratini kod
Kraljeva, a sadrzi 46 eksponata (posuda,
karakteristidnih idola od ребепе zemlje, raz-- ni
privesci, zrtvenici i razli6iti tipovi kame-no- g
oruda).
nog oslobodenja Jugoslavije jeste jedan od
najvecih tekovina naSe narodnooslobodi-lafik- e
borbe do tog vremena. Polozeni su
temelji na kojima se gradi jedno novo,
pravednije uredenje u zemljama Jugoslavije,
polozeni su temelji na kojima se stvara
istinsko bratstvo i ravnopravnost svih na-roda
Jugoslavije, temelji jedne prave, istin-sk- e
demokratske, narodne vladavine".
A na trecem zasedanju AVNOJ-a- , maja
1945. godine u Beogradu, on je ovako
ocenio znacaj Drugog zasedanja AVNOJ-- a u
Jajcu:
"Medu najvece uspjehe koje su narodi
Jugoslavije postigli u toku ovog oslobodi-la6ko- g
rata spadaju, bez sumnje, odluke
Drugog zasedanja AntifaSistiikog vijeda
narodnog oslobodenja Jugoslavije. One
гпабе 6itavu prekretnicu u procesu ove
oslobodilaCke borbe. Udareni su prvi temelji
za izgradnju jedne nove, sretnije Jugoslavije
sa pravednijim uredenjem, koje garantira
naSim napacenim narodima bolju i sretniju
bududnost, uredenjem koje po6iva na nacio-no- j
ravnopravnosti, bratskoj slozi i socijal-no- j
pravednosti. te su odluke izraz teznji
svih naSih naroda i zato ih s tolikim oduSev-Ijenje- m,
pozdravlja ogromna vedina svih
naroda Jugoslavije".
Na temeljima odluka AVNOJ-a- , na avnoj-sko- m
putu — Jugoslavia je dostigla onu
fazu razvitka koja joj je отодибПа da usvoji
najnapredniji ustav na svetu — stvarnu
povelju vladaju6e uloge radniCke klase u
druStvu i ravnopravnosti i bratstva naroda i narodnosti u naSoj federaciji — da ostvari
najhumaniju diktaturu proletarijata koju
poznaje istorija, tj. vlast radnieke klase i da
sve vi§e izrasta u onakvu zajednicu kakvu je
Karl Marks nazivao i definisao kao —
republiku rada.
Zbog svega toga je 29. novembar — dan
kada je AVNOJ na svom Drugom zasedanju
doneo svoje istorijske odluke — proglaSen
za Dan naSe Republike.
Ujedinjenenacije
nezamenljivfaktor
u borbi zamir
Povodom Dana Ujedinjenih nacija je u
kru§eva6kom Domu omladine odrzana sve-бап- а
akademija, 6ime je u SR Srbiji
proslavljena 38 godina postojanja i rada ove
medunarodne organizacije.
KruSevljanima se na dugogodiSnjoj aktiv-n- oj
saradnji zahvalio Milan Ookovic, pred-sednik
PredsedniStva Udruzenja za OUN u
SR Srbiji, isti6u6i da kruSevaiki kraj ima
najrazvijeniju mrezu klubova u OUN u пабој
Republici.
Na sve6anoj akademiji govorio je Mili6
ВидагбЈб, pomotnik saveznog sekretara za
spoljne poslove, navodeci da Ujedinjene
nacije imaju danas 157 zemalja — 6lanica i
da su uz njihovu ротоб 100 bivSih kolonija
dobile nezavisnost.
— Tako su Ujedinjene nacije voljom
ogromne vecine njenih 6lanova postale
nezamenljiv faktor u borbi za mir i meduna-rodn- u
saradnju i mesto ras6i§cavanja poli-tiCk- ih
, ekonomskih, socijalnih i drugih
odnosa i problema u svetu — rekao je pored
ostalog Milib Bugar6i6, dodajuii da Jugo-slavia
kao 6lan velikog broja tela i organa
OUN ima veoma aktivnu i znaiajnu ulogu.
il®
— Jadno dijete, budc li licilo i& oca.