Nase Novine, January 31, 1985

              "V"4!?',?"-"- " f" " "titt V"!m J 1L
', h
!
J£
DRAMATICAN RASKOL U BRITANSKIM SINDIKATIMA
Na borilistu koje se vec ukrasava za iz-bo- re
(1987.) generalni sekretar Kongresa
treduniona dobio je prvu politicku modri-cu- .
Sa godisnjeg zasedanja u Blakpulu,
Norman Vilis vraca se kao porazeni voj-skovo- da britanskog sindikalnog jedin-stva- ,
sa zastavom na kojoj umesto slova
sloge sada zjape rupe jednogteSko premo-stivo- g
raskola, delo jakog, a zanemaruju-ce- g aktera scene — Artura Skargila i Ga-vin- a
Lerda, sindikalnog predvodnika teh-nicar- a, odlucnih da se oslone na financij-sk- e
jasle vlade i da, ako treba, zbog toga
osnuju joS jedan alternativni, konkurent-sk- i
sindikat, da pocepaju cuvene britan-sk- e tredunione posle 117 godina ovakvog
sastajanja.
Skargil protiv Vilisa
Najpre o Skargilu. U britskom orator-sko- m
dvoboju sa Vilisom vod najduzeg ru-darsk- og
Strajka u istoriji Britanije je nad-maSi- o
svoju skromnu fizicku pojavu i —
sipajuci argumente o potrebi britanske
radnicke klase da ima sopstvenu vladu —
trijumfovao. Uspeo je da privuce uz sebe
tesnu kongresnu vecinu i da jednom rezo-lucijo- m "obaveze" laburiste da, kada po-bed- e,
i ukoliko pobede, rehabilituju ruda-re- ,
da vrate na posao otpustene, da
osudene zbog nasilja oslobode zatvora, da
zadrze u eksploataciji sve jame ugljeno-kop- a
nezavisno od isplativosti i da rudar-sko- m sindikatu, pred kojim je Skargil,
vrate iz drzavne blagajne fondove koje je
konzervativna vlada sudski oduzela.
Britanske sindikalne unije su granski
organizovane, a Kongres treduniona je
neka vrsta njihove federacije. Godisnje
zasedanje, kakvo je ovo u Blakpulu, pod-sec- a
zato na skupstinu vojvoda — svaki
delegat ima iza sebe nevidljivu vojsku i
Arthur Scargill
raspolaze glasovima onih koji su ga na
skupstinu poslali.
Kada se glasalo, Skragilov je predlog
tako dobio 64 hiljade glasova vise u od-nos- u
na broj koji je podrzavao Vilisovo
nastojanje da se obaveza za joS neiza-bran- u vladu laburista odbije. Vecina je
jedva vidljiva (4,649.000:4,585.000), ali vazi,
obavezuje ceo Kongres, a to i jeste ono sto
ne odgovara ni sindikalnoj centrali sa Vi-lisom,
ni laburistima sa Neilom Kinokom.
Nekadasnji rudar i jedno vreme (do
madarskih dogadaja 1956.) komunista, Ar-tu- r
Skargil je u propagandnoj masini kon-zervativa- ca
bauk cijom se senkom zastra-suj- u
i sami radnici (pre mesec dana
stampa je bila preplavljena optuzbama da
on navodno nastoji da u Britaniji zavede
sovjetski model socijalizma). Vilisu i Ki-no- ku
nije zbog toga sasvim pozeljan par-tner.
Prebirajuci: po slabostima "tacerizma",
koje politici sadasnje vlade daju povre-men- o
reputaciju desnog ekstrema na lo-kaln- oj
sceni, Kinok nastoji da sa svoje
umerene leve pozicije pruzi ruku prema
centralnom delu i da na sledecim izbo-rim- a
povede za sobom ne samo radnike
nego i one Britance koji su protiv svakog
ekstrema — i levog i desnog.
U britanskom politickom boriliStu je to
prostor na kojem ove godine laburiste oce-kuj- u
u zasedi saveznici, socijaldemokrati
i liberali. Na njihovoj je busiji poruka
umerenom britanskom gradaninu da je
Laburisticka partija, u stvari, sklona dru-g- oj
krajnosti — radniCkom leviCarenju.
"Kada dodu na vlast laburisti de", rekao
je Kinok u Blakpulu, "skidati sa britan-skog
zakonodavstva naslage 'taferizma'. U
torn ce poslu razmotriti i odnose koji su
najviSe pogodili rudare. NiSta ni viSe ni
odredenije — bilo bi opasno."
Vise cene novae nego jedinstvo
Posle odmeravanja sa Skragilom, Vilisa
su sacekali tehnicari Gavina Lerda, jedna
od "tehnickih unija" (a njen primer slede
i elektriSari) koja u ime sindikalne demo-kratij- e
odbija navodnu diktaturu Kongre-sa.
U stvari, odbija zahtev sindikalne fede-racije
da se odrekne para kojima vlada
konzervativaca pomaze to demokratsko
odlucivanje (glasanje) u sindikatima i da
vrati blagajni Margaret Tacer viSe od mi-lio- n
funti, koliko je ova unija primila. Po-zivaju- ci
se na dogovor iz Vemblija (1982.)
Kongres preti Uniji tehnicara iskljuciva-njem- .
Odluka se ocekuje.
Sa jednom (a mozda i dve ili vise) unijom
ekskomuniciranom iz clanstva zbog "ne-podlusnos- ti"
i vecinom podeljenom oko
rudarskih zahteva, Kongres britanskih
treduniona ostaje pred dolazece dane uz
laburiste. Ali, ovi koji su okupljeni i danas
u Blekpulu nisu, medutim, zbog toga pre-srecn- i.
Osecaju da pobednik skupstine
nije kongresna volja prozeta idejom o sin-dikalno- m
jedinstvu.
Pobednik je Artur Skargil, na koga se
nije izgleda sa toliko ozbiljnosti racunalo.
Mnogi sada ocekuju da ce Skargilova sle-dec- a
meta biti laburisti koji se sastaju kra-je- m
meseca. Pozivajuci se na partiju tori-jevac- a
— i njeno vladanje za bogate —
Skargil trazi partiju koja ce bez sentimen-talnos- ti
i kompromisa vladati za siroma-sne- ,
za britanske radnike.
Na britanskom politickom horizontu
nema zasad takve partije sposobne da is-tovrem-eno
dobije i izborne glasove. I kako
biva obicno sa krajnostima, kada se u
medusobnom dodiru napajaju i podsticu,
Skargilovi elementi, ispada tako, najviSe
danas odgovaraju bas konzervativcima
protiv kojih on ustaje.
P. POPOVIC
"Politika"
U POBEDI
VARSAVA (Tanjug) — Ovdasnji ne-deljn- ik "Kierunki" pise da se "moze
reci da prosecni Poljak ne shvata
udeo Jugoslavije u pobedi saveznika
u drugom svetskom ratu". "Svako od
nas zna da smo se nalazili sa iste
strane barikada. Ali, koliko je Jugo-slavia
iskrvavila u ratu, koliko je ve-ziva- la neprijateljskih divizija i kako
se borila to malo ko zna. To je bio po-kr- et
koji je bacio u zasenak partizan-sk- e
pokrete svih pokorenih naroda".
Nedeljnik katolickog udruzenja
pise da je u Jugoslaviji "partizan bio
covek koji se borio za slobodu Jugo-slavije
pod vodstvom KPJ i marsala
Tita."
U duzem clanku se zatim izlaze de-lovan- je cetnika i ustasa i podseca na
zverstva koja su pocinili saradnici ne-prijatel- ja. Navodi se da je "za Poljake
apsolutno iznenadenje i izvor sumnji
bilo stanoviste hrvatskog klera. Nije
se verovalo da je hrvatski kler u
ogromnoj vecini davao politicku po-drs- ku
NDH i ideologiji poglavnika".
"Malo ko zna da se upravo Jugosla-via
borila i oslobodila sopstvenim
snagama i samo su operacije na Du-nav- u
i oslobodenje Beograda obav-lje- ni
u saradnji sa Crvenom armijom.
Ceo proces proterivanja neprijatelja
sa tri cetvrtine teritorije Jugoslavije
bio je samostalan".
U zakljutfku napisa u "Kierunki" se
kaze da se "u Poljskoj nije verovalo
u ono sto je istina, verovalo se u nei-stinu- ".
Nedeljnik naglasava da je tome do-prine- lo
i "vreme staljinizma, kada su
u nas pisane najrazlicitije dezinfor-macij- e
o Jugoslaviji. Potrebno je,
ipak, saznati istinu takvu kakva jeste,
jer ulepgavanje ili prljanje istorije,
nije istorija, to je manipulacija", pise
varsavski nedeljnik.
CANADIANS
CELEBRATE
RAILWAY'S
ANNIVERSARY
Journey For Peace,
International Friendship
Fifty-fou- r Canadians are now in Yu-goslavia
to celebrate the 38th anni-versary
of the completion of the 237
kilometer long Youth Railway Sa-mac-Saraje- vo.
On invitation of the
Yugoslav Tourist Office, they flew to
Belgrade September 10 from Toron-to's
Pearson Airport, aboard a JAT
DC-1- 0.
Most in the group were members of
the Canadian delegation to the 1947
World Youth Festival, held in Prague
and sponsored by the World Federa-tion
of Democratic Youth. With its af-filiated
organizations, the National
Federation of Labour Youth sent 30
delegates to this festival.
Led by Homer Stevens, 72 of the 110
delegates formed the Canadian Bea-ver
Brigade, a reconstruction unit
that worked on the Youth Railway for
three weeks. This number includes 22
McGill University students, repre-senting
various campus clubs.
Thirty-seve- n labour brigades from
21 countries, embracing 4,530 young
people, worked on the Youth Rail-way.
Over 180,000 Yugoslavs worked
on its construction.
The Youth Railway is located in
central Bosna and was a major part
of Yugoslavia's first five-ye- ar plan of
industrialization and electrification.
It provided access to the region's rich
coal and ironore deposits, required
for the production of pig-iro- n, the
first stage of steel production.
Fortheworkitaccomplishedonthe
Youth Railway, the Canadian Beaver-Brigad- e
was awarded a special dis-tinction
diploma. At a special cere-mony
38 years ago seven of its mem-bers,
including a McGill University
graduate student, were awarded the
coveted Udarnik or Shockworker
badges. Six McGill students received
special mention diplomas.
The Canadians' tour-schedu- le in-cludes
a trip into central Bosna, over
the railway they helped to build.
After four days in Belgrade, the
group will go to Sarajevo to be honou-red
at a special reception and to tour
the Olympic village. The group will
also visit the picturesque Plitvickaje-zera- ,
followed by a trip to Zadar.
Before returning home, Sept. 24,
the 54 Canadians will spend a few
days on the Dalmatian coast, resting
in and tourig the fabled and historic
cities of Split and Dubrovnik.
Mirko SIMAC
m iГЧj
ZAGREB (J. S) - Likovno druStvo Gru-p- a
69 ponovo je na djelu pokazao crtu so-hdarno- sti, poklanjajuci ova) put izloibu sa
56 radova postradalima na Kopaoniku od
potresa. Izlozba je otvorena u Brusu 8 ko-lovoz- a, na dan opdine koju je ponajviSe po-godi- la elementarna nepogoda, a potom je
prodana na aukciji u korist osiromaSeno-g- a
stanovniScva.
Prvi put je .Grupa 69, koja okuplja li-kov-ne
amatere iz SR Hrvatske i cijele
zemlje, a broji oko 600 clanova, priskocila
u ротоб 1981. godine Bologni, poslije fasi-stick- e
diverzije na kolodvoru u tome Za-greb- u
pobratimskome gradu. Potom je
opet u akciji solidamosti za nezbrinutu
zagrebacku djecu, zatim na spomen-izloz- bi u Pazinu - u povodu 40. obljetnice
sjedinjenja Istre sa zemljom maticom - u
Varazdinu, o 800. godisnjici grada. pa u
Bojniku kraj Leskovca, u znak sjecanja na
500 zrtava bugarsko-faSisticko- g terora i
drugdje.
SliCnu izlozbu, s koje bi novae od proda-m- h djela bio darovan nekoj drustvenoj na-kan- i, Grupa 69 sada priprema u korist
MANJE MARXA,
LENJINA,
STALJINA
PEKING — U listu "Teoretske in-formati-vne
novine" medu cijim spon-zorim- a
je i Odjeljenje za propaganda
CK KPK, pojavio se energican zahtjev
jednog autora da se pristupi reformi
u ucenju politicke ekonomije u Kini,
s tim da u programima bude manje
Marxa, Lenjina i Staljina. Zatrazeno
je da "glavni pravac" bude izmije-nje- n,
s tim da ga ne cini Marxov "Ka-pital- ", Lenjinovo stivo o imperijali-zm- u
i Staljinova politicka ekonomija.
U kineskim ocekivanjima, kada je
rijec o teznji da se marksizam dalje
razvija i osuvremeni, ustalilo se mi-sljen- je da se taj posao prepusti
mladoj ili srednjoj generaciji. Za re-vizi- ju
programa nastave politicke
ekonomije sada se javio predstavnik
najmlade generacije filozofa. To je
24-godis- nji Duan Wenruo, urednik u
torn teoretskom listu koji je nedavno
pokrenut i predstavljen kao tribina
slobodne razmjene ideja i misljenja.
On smatra da iz programa nastave
ne treba izbaciti sate posvecene "Ka-pitalu- ", "Imperijalizmu kao najvisem
stadijumu kapitalizma" i Staljinovoj
politickoj ekonomiji, vec da se na-stav- a
ne treba zasnivati iskljucivo na
teoretskim postavkama sadrzanim u
tim djelima. Takav zahtjev prije samo
nekoliko godina bio bi naprosto neza-misli- v.
Predstavnik najmlade generacije
filozofa zalaze se za to da "glavno mje-sto- "
u znanosti zauzmu predavanja ti-jes- no
vezana za socijalisticku izgrad-nj- u
— znanostoplaniranju.cijenama,
financijama, trzistu, bankama, eko-nomski- m zakonima itd.
U sferi kineske teoretske misli
osjeca se od nedavno, neuobicajena
otvorenost. Trazi se slobodno sucelja-vanj- e
marksisticke teorije s drugim
teoretskim skolama i trendovima u
svijetu. Sve to uveliko sugerira za-kljuc- ak da su se u teoriji zadrzale
mnoge dogme koje sprecavaju razvi-janj- e marksisticke teoretske misli.
Clankom u "Teoretskim informativ-ni-m novinama" prakticno se tvrdi da
su nastavni programi teorije zastar-jel-i
i da ih hitno treba dovesti u sklad
s vremenom i pravcem kojim se raz-vija
Kina. Bujanje takvih ideja do-vod- e
se u vezu, izmedu ostalog i s ne-ki- m kadrovskim promjenama na sek-tor- u ideologije i propagande koje su
vec provedene i onima koje, izgleda,
neposredno predstoje. (Tanjug)
FILOZOF I PJESNIK
Uednom je neki mladi pjesnik procitao
Voltaireu svoje sastave. - Mladicu, rekao mu je filozof, takve
pjesme vi mozete pisati kad postanete
slavni. Zasada morate paziti da vam sti-ho- vi budu dobri.
rupa 69 Kopaoniku
LhAwMBI iMjT'it ' -- t- 4 ..''t. ljТШШШШШШШШШШИШШШШвШШЕШШШШШ
4. il ON 1ЛЛГИ .VI "ffffВffffШffffl
1 ,' H WRm
li P Д F Г 'W"
- .МЛ-кЛ- '
Univerzijade '87. koja ce se odrzati u Za-gre-bu