Zwilazkowiec Alliancer, May 30, 1969

              n&pjzihntirrFzrw
©iliifpf
y m
l
j
iu
"iafcMi
'"r Mm
i 'Vii
lJ if5cflwiH
f 'I
1 im®
' KM
V WUfk 1v
"TM
'" m'a44
i
! !
-- " ' iii'
i SM
1 'liii f('
IWW
''Mu t
rif ''? łł'V
i MS
i (
i II i'
1 '? :
'l " i
:J'
1--
V)
'-
-' i ii
ń l i lwi !
sifmwMwmmpj&missB $$W$ rr TJtw S&fi1ttl
STR 2 "ZWIĄZKOWIEC toAJ-(Mo-y)
piątek 30 - 1969 1 ii- -l NRł
"Związkowiec" (The Alliancer)
Prlnted and Publlshed for etery Tuesday
and Friday by
92 i POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
W Wolowezak Chalrman of thg noard rT Secrctary
Offlclal Organ o( The Pollsh Alllance Frlondly Soclctł of CanadJ
Edltor-In-ChU- f — B Jlejdcnkorn — Ccneral Manager — S F Konopka
Cmlness Manager — R Frlklce — Prinllng Manager — M Pocznlak
Subwrrlption- - In Canada $7 00 per )ear In othe- - Countrlea $? 00
Second class mail reglstratlon number 1673
1475 Queen SI W Toronto 156 Ontario Tel 531-249- 1 531-249- 2
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie S7 00 i Zagranicą — Roczna S8 00
Półroczna $4 00 Półroczna $4 50
Kwartalna $2 50 I Pojedynczy numer 150
USTAWA JĘZYKOWA
Dyskusja w Izbie Gmin nad projektem ustawy językowej jak dotychczas iż projekt ten jest zbędny
]ub szkodliwy Opozycja konserwatywna działa zresztą bardzo
ostrożnie gdyż z zasadniczych względów nie chce atakować
ustawy językowej by nie utracić resztki wpływów w Qucbe-c- u
Walkę z projektem pozostawiono posłom prowincji za-chodnich
gdzie zastrzeżenia wobec niego zostały sformuło-wane
przez premierów tych prowincji
Mówcy starają się unikać frontalnych uderzeń a więc nie
poruszają problemu językowego nie występują przeciwko ró-wnouprawnieniu
języka francuskiego w administracji publi
cznej sądownictwie szkolnictwie itp ale kwestionują pra-- 1
wo rządu do wniesienia tego projektu Starają się wykazać
że narusza on obowiązujące postanowienia konstytucyjne
Wpierw więc należ zmienić konstytucję a wówczas rząd bę-dzie
mocen złożyć projekt ustawy językowej
Premier Trudeau podobnie jak inni członkowie mdu
uważają iż projekt ustawy językowej nie narusza postano-wień
konstytucyjnych i rząd działa leealnie w ramach posia-danych
uprawnień W formie jak najbardziej zdecvdowanei
rząd wypowiada się również przeciwko zwróceniu się do Sa-du
Najwvższe2o o orzeczenie odnośnie konstytucyjności swo-jego
postępowania
s tanowisko rządu wvdaii sie i słuszne Tylko krótkowzroczność wzulednic całkowity
brak zrozumienia obecnej rzeczywistości dyktuje walkę z
ustawą językową Równouprawnienie — powszechne — języ-ka
francuskiego nie jest żadna koncesja ale wysoce spóźnio-nym
aktem sprawiedliwości Oficjalna dwuiezyczność winna
była obowiązywać od uformowania się Konfederacji W obec-nym
stanie rzeczy ustawa ta z jednej strony zmierza do u-sunię- cia pewnej niesprawiedliwości a z drugiej do budowa-nia
pomostu miedzy grupami ludnościowymi — francusko-języczną
j angielsko-jezyczn- a
Sytuacja w Quebecu jest wysoce złożona Na pewno
twierdzenie że separatyści stanowią większość że w nieda-lekiej
przyszłości potrafią legalnie zdobyć władzę jest równie
fałszywe jak pogląd iż znakomita większość ludności jest za-dowolona
z obecnego stanu rzeczy i gorąco pragnie zachowa-nia
go
Obok ruchu separatystycznego działają i inne ugrupowa-nia
nie tak skrajne ale wysoce krytycznje nastawione do ist-niejącej
rzeczywistości Postulaty tych erup -- nie sa tak skraj-ne
i radykalne jak separatvstóvy ale odbiegają od programo-wych
założeń' zarówno UniijSTa'rodowej jak i Partii Liberal-nej
Mało tego! Rzecznicy tych gcup odgrywają wcale poważ-ną
rol w obu wymienionych stronnictwach Innymi słowy w
Dewnych okolicznościach mopa 7wveip7vć'w linii' NnrnHnwm
czyyPartli Ljberąlriel ludzioreprezentujący bardziej radykał-ńeiprogram- y aniżeli óbtecnlprzyyócly '!' - ' )
zasadniczych'"} najbardziej żywotnych' po- stulatów ludności 'Quebecu — nie stronnictw politycz-JiyclLTr- r: posiada kapitalne- -' zTraczeniedlatfalszego "-ro-zwój
U
Jyypadkw Ą jchjrbą nie powinnoj uJcgać najmniejszej' wąt-pliwości
iz'i ustawfc ó'pemym"wróWoupravTiieniu 'językowym
jest jak najbardziej zasadnicza Pozwoli ona bowiem każde-mu
francusko-języczne"m- d: obywatelowi tego kraju czuć się u slebeW domu w każdej prowincji a nie' tylko w Quebecu
względnie w czysto francuskich rejonach Ontario Nowego
Brunszwiku Manitoby czy Alberty Będzie mógł bez znajo-mości
języka angielskiego załatwiać swoje sprawy w urzę- dach w sądach będzie miał dla swoich dzieci szkoły z języ-kiem
francuskim w miejscowościach gdzie 10 procent lud-ności
będzie używało tego języka
Ustawa nie przewiduje iż każdy obywatel będzie musiał
znać oba języki oficjalne ale jedynie iż w urzędach publicz-nych
będzie można posługiwać się oboma językami że znaj-dować
się będą urzędnicy znającyoba języki
Prem Trudeau wielokrotnie i przy różnych okazjach
wobec różnych osób podkreślał iż uznanie dwóch języków
jako oficjalnych nie oznacza iż inne języki sa gorsze lub ma-ją
być dyskryminowane Ale językiem angielskim względnie
francuskim posługuje się większość ludności tego kraju a
wobec tego trzeba je uznać jako oficjalne Nic ma ta ustawa
żadnych tendencji dyskryminacyjnych wobec innych grup
etnicznych i oczywiście nie zmierza do uprzywilejowania ja-kiejkolwiek
grupy
Opozycja wobec tego projektu jest w tym stanie rzeczy
dowodem swoistego szowinizmu
jMaHiiniiii
WIEŚCI
aracouane na oodilaii
f
IMPONUJĄCY WYNIK
Na koncie specjalnego fun-duszu
na budowę Centrum
Zdrowia Dziecka zbieranego
wysiłkiem całego narodu
zgromadzono już pieniądze i
materiały wartości 105 min
zł i ponad 25 tys dolarów w
formie wkładu Polaków za-mieszkałych
poza granicami
kraju Trudno jest wprost
przeliczyć masę różnych inic-jatyw
i przedsięwzięć które
zadeklarowano w zakładach
pracy w miastach miastecz-kach
i osiedlach
W czerwcu w br rozpisany
zostanie konkurs architekto-niczny
na szpital-pomni- k
Pod koniec grudnia nastąpi
jego rozstrzygnięcie Przewi-duje
się że w latach 1974-7- 5
duży szpital na 750 miejsc
nowocześnie wyposażony a
także hotel dla rodziców i
szkoła pielęgniarska — będą
oddane do użytku
SKOMPLIKOWANY ZABIEG
Pierwsza w Polsce transfu-zja
krwi płodu przeprowadzo-na
jeszcze w łonie matki ura-towała
życie dziecka Zabieg
ten ' przeprowadzony został
Lnplńl
lak nnihardzim nznsnrlninnp
z POLSKI
praiu krajowej
przez zespół lekarzy z Kliniki
Ginekologiczno Położniczej
i oddziału noworodków w
Warszawie przy współpracy
z Zakładem Radiologii i Insty-tutem
Hematologii
W 17 dni po transfuzji we-wnątrzmadcz- nej
wykonano
cesarskie cięcie i 4 dalsze
transfuzje wymienne krwi u
noworodka Urodzona dziew-czynka
ma już blisko miesiąc
Stan jej zdrowia jest dobry
pozostaje jednak nadal jesz-cze
w klinice pod opieką leka-rzy
NOWA METODA
W stoczni w Gdyni rozpo-częła
się operacja łączenia
na wodzie dwócli połówek
zbiornikowca o nośności 20
tys DWT Całość prac o cha-rakterze
pionierskim odby-wa
się w stoczniowym basenie
wyposażonym i jest rozwinię-ciem
metody równoczesnej
budowy połówek statku Do-tychczas
były one łączone w
suchym doku
Metoda łączenia na wodzie
dwóch połówek statków była
stosowana tylko w stoczniach
japońskiej TliblehćTeMaejr
Paryż w maju 1969 r
Przed rozpoczęciem
poprzedzającej refe-lendu- m
we Francji Instytut
Badania Opinii Publicznej
przeprowadził ankietę z któ-rej
wjnikało ze referendum
lo przejdzie niezbyt wielką
ilością głosów W kilka dni
później gen de Gaulle zabrał
przed mikrofonem Radia i
kamerami Telewizji głos tłu
macząc znaczenie proponowa-nych
w referendum reform
Następne badania Instytu-tu
wykazały zmniejszenie się
ilości zwolenników reform
W porzedniej mojej kores-pondencji
dla "Związkowca"
pisałem ze gen de Gaulle
wygra jeszcze tym razem re-ferendum
Kampania poprze-dzająca
głosowanie została za-kończono
na dwa dni przed
wyznaczona data a juz po
ciKoiiczeniu kampanii gen
de Gaulle ponownie zabrał
głos oświadczając ze od wy-ników
referendum uzależnia
pozostanie na urzędzie Szefa
Państwa Od tej chwili refe-rendum
nabrato w oczach
Francuzów całkiem innego
sensu Nikt nie myślał ani nie
mówił o reformach nato-miast
wszyscy myśleli i mó-wili
o możliwościach przepro-wadzenia
bez zaburzeń zmia-ny
na najwyższym urzędzie w
państwie Jedni pragnęli tej
zmiany inni — nie W każ-dym
razie samo zagadnienie
reform przestało interesować
społeczeństwo I co ciekaw-sze
— kiedy gen de Gaulle
zabrał głos na 48 godzin
przed leferendum chociaż
Państwowy Instytut Opinii
Publicznej nie zdążył juz
przeprowadzić badan jednak
niektóre dzienniki przepro-wadziły
je na własną rękę
stwierdzając że ilość nie-chętnych
"gen de Gaulle
zwiększa się "Le Figaro" w
przede dniu referendum pi- sał ze z własnych badan tego
pisma wynika iż gen de
Gaulle znajdzie się w mniej-szości
Nie było to jasne kiedy na
ekranach telewizji zaczęły się
ukazywać pierwsze wyniki
głosowania Ale w godzinę
potem — sprawa stała się już
całkowicie jaSna' Gen de
Gaulle --przegrał referendum
Wyciągnął z tego konsekwen-cje
i złożył urząd
Jak z rogu obfitości posy-pały
się oświadczenia wszyst-kich
czołowych polityków i
komentarze obserwatorów-ży- " cia francuskiego Wydaje mi
się jednak że za mało u-względ- niły
zwyczajne zmęcze-nie
społeczeństwa Zmęcze-nie
wywołane jedenastolet-nim
celebrowaniem wielko-ści
Bo że ją celebrowano na
każdym kroku — nie ulega
wątpliwości A Francuzi są
po pierwsze narodem niecier"
pliwym a po drugie nie lu-bią
uroczystości Wolą oglą-dać
je z rzadka a na codzień
lubią prostotę
Tej prostoty byli pozba-wieni
przez lat 11 I przez 11
lat celebrowali życie pań-stwowe
aż do znudzenia Ze-szłoroczne
wydarzenia majo-we
i czerwcowe wykazały ze
czar bohaterskiej legendy
Generała dawno prysnął i
że za żadnych innych rządów
Francja nie była tak blisko
stoczenia się w przepaść
Myśl owrłaeśfenrieendwutmedy I tyl-ko
stanowczości premiera
Pompidou gen de Gaulle mo-że
zawdzięczać że utrzymał
się jeszcze przez rok czy nie-mal
rok u władzy Gdyby bo-wiem
referendum było zarzą- -
COFNIĘTY ZAKAZ
Władze PRL cofnęły czę-ściowo
ograniczenia ruchu
dla personelu ambasady USA
w Warszawie Zwolnione z re-strykcji
zostało centrum wy-cieczkowo
- turystyczne na
północ od stolicy oraz okręg
wzdłuż autostrady z Warsza-wy
do Poznania
W dalszym ciągu 8 okrę-gów
jest zamkniętych dla dy-plomatów
amerykańskich
Ograniczenie ruch amery-kańskiego
personelu dyplo-matycznego
wprowadzone zo-stało
w r 1964 w odpowiedzi
na identycznyo krok ze stro-ny
Waszyngtonu wobec dy
plomatów PRL
ZDERZENIE POCIĄGÓW
Poważna katastrofa kole-jowa
wydarzyła się pod Skier-niewicami
Na torze ze Skierniewic do
Płyćwi z powodu wymienia-nia
szyny zatrzymano pociąg
towarowy Na stojący skład
wpadł z tyłu drugi pociąg to-warowy
6 wagonów zostało
rozbitych blokując tory w o-- bu kierunkach Ofiar w lu-dziach
nie było Po blisko 10-godzin-ach
pracy ekip pogoto-wia
technicznego ze Skiernie-wic
i Lodzi zsunięto rozbite
wagony i zreperowano tory
rfa~znacznym odcinku
(Korespondencja własna "Związkowca )
dzone w czerwcu ub roku
generał de Gaulle przegrałby
je tak samo jak przegrał te-raz
Ale Generał chciał mieć
dowód osobistego zaufania
wierząc ze Francja jeszcze
odczuwa czar jego własnej
legendy Francja zaś nie od-czuwała
I jeśli zwycięstwo w
wyborach parlamentarnych
w roku ubiegłym odnieśli
gaulliści to wcale nie znaczy
że odniósł je gen de Gaulle
Wręcz odwrotnie Społeczeń
stwo przeraziło się zmian wi-dząc
na własne oczy że nikt
nie panuje nad ulica- - ani par-tie
polityczne ani związki za- wodowe ani rząd
Reformy wprowadzane po
zeszłorocznych wydarzeniach
nie sa popularne czego naj
lepszym dowodem jest ucie-czka
kapitałów zagranicę
Proponowana zaś reforma
regionalna wzbudziła dalsze
obawy o podwyżkę podatków
Francuzi bowiem zrozumieli
że podział kraju na regiony
będzie wymagał wprowadzę"
ma podatków regionalnych
tak jak to ma miejsce w po-szczególnych
stanach amery-kańskich
Mimo to gotowi byli jesz-cze
obdarzyć Szefa Państwa
zaufaniem Cóz kiedy zabrał
on głos na 48 godzin przed
głosowaniem Wówczas Fran-cuzi
zobaczyli ze maja przed
sobą starca i usłyszeli star-czy
głos Nie była to zachęta
Nie była nią tym bardziej
że właśnie ten stary człowiek
uparcie łączył wynik referen-dum
z wyrażeniem osobiste-go
zaufania dla siebie Naród
odmówił zaufania I myślę
że publicysta Jean Ferniot
ma rację pisząc że sam ge-nerał
obalił de Gaulle'a Gdy-by
nie zabierał głosu Gdyby
nie ukazał się w telewizji
może wynik referendum był-by
inny Ale generał nie zda-wał
sobie sprawy że urok i
czar od dawna już przestały
działać Legendą żyć nie moż-na
Francuzi lubią rzeczywi-stość
a argumentem który
przemawia do nich najbar-dziej
jest argument kieszeni
Obserwując życie w krajach
sąsiednich mogą stwierdzić
że w żadnym życie nie jest
tak drogie jak we Francji i
że wszędzie zrobiono więk-szy
postęp w udostępnieniu
społeczeństwu nowoczesnego
komfortu
W swoim czasie generał de
Gaulle -- powiedział- iże nnio
&2&Z!-!Ś&Xi£Ś&-?&-
Z
'I ' Vlll ' i ! "Ul Stefan Wilkosz
mh®einnv osrcr"
Dla utrzymania orientacji we wzrastającej w miarę u-leps- zeń
lunety liczbie widzia-nych
gwiazd poczęto od XVII
wieku oznaczać elementy po-szczególnych
konstelacji litera-mi
greckimi i łacińskimi a
wreszcie liczbami Gwiazdy naj
jaśniejsze miały od dawna swo-je
imiona własne przeważnie
greckie lub arabskie np Sy-riu- sz
Algol Regulus itd Ponie-waż
łatwo dają się dostrzec qo-ły- m
okiern różnice w jasności
gwiazd wprowadzono również
podział według jasności czvli
tzw "wielkości" gwiazd ozna-czając
z grubsza najjaśniejsze
gwiazdy widziane okiem nie-uzbrojonym
liczbą 1 a najsłab-sze
widziane liczba 6 Przecie
tne oko rozróżnia więc na nie-boskłonie
gwiazdy od pierwszej
do szóstej "wielkości"
Oczywiście po skierowaniu na
gwiazdy teleskopów skala
"wielkości" znacznie się roz
szerzyła dochodząc przy najsil-niejszych
teleskopach do 21
wielkości Przy zastosowaniu do-kładnych
fotometrów czyli
światłomierzy można stwier-dzać
różnice jasności z duża do-kładnością
(do 1100 wielkościl
w związku z czjm okieśla się
"wielkość" ułamkami np Al-ta- ir 076 (silniejsza niż prze-ciętna
pierwszej wielkości) Po-larna
212 (słabsza niż przecięt-na
drugiej "wielkości") itd
Zgodnie z założeniem -- oznaczenie
mniejszych "wielkości"
większymi liczbami) "wielko-ści"
większe o jeden od pierw-szej
"wielkości" oznaczane mu-sza
bvć liczbami ujemnymi np
Wenus w pełni —i (o cztery
"wielkości" jaśniejsza niż prze-ciętna
pierwszej "wielkości")
Słońce —26 itd Fotometryczne
porównanie "wielkości" pozwala
stwierdzić że różnica o jedną
"wielkość" zachodzi wtedy gdy
blask gwiazdy różni się inten-sywnością
25 razy Zatem
gwiazda pierwszej "wielkości
jest 25 razy jaśniejsza niż dru-giej
a 25 n 25 czyli 625 razy
jaśniejsza niż trzeciej itd Łat-wo
wyliczyć że np gwiazda 5
"wielkości" jest 100 razy słab-sza
niż pierwszej a 10 wielkości
10000 razy słabsza niż pierw-szej
Owa "wielkość" czyli
jasność gwiazd zwana też
"wielkością pozorną" jest oczy-wiście
wypadkową kilku czyn-ników
przede wszystkim odle-głości
rozmiarów i temperatu-ry
Dla wyeliminowania czyn-nika
odległości astronomowie
wprowadzili pojęcie tzw "wiel
miał poprzedników Nie moż-na
tej odpowiedzi nazwać
skromną Można jednak za-dać
pytanie czy będzie miał
jeśli nie następców to cho-ciaż
następcę?
i To pytanie zadaje dzisiaj
cała Francja A myślę że ra-ter- n
z ma cały świat bo Frań- -
i cja ma jednak w świecie swo-je
poczesne miejsce
I Na odpowiedź jest trochę
za wcześnie W każdym razie
wyścig do najwyższej godno- -
I =ci w państwie jest juz rozpo- -
i czety Na ten start czekałem
z korespondencja dla "Zwiąż- -
kouca"
rozpoczął b premier
George Pompidou o-suiadcz- ając dzisiaj ze będzie
kandydował na najwyż-z- y w
państw ie urząd Oswiadcze- - iie to b premier złoży 1 jesz-cze
przed zakończeniem po-- -
edzenia komitetu politycz-nego
swojego stronnictwa
I dlatego nie brakuje głosów
ze w ten sposób chciał unie-możliwić
gen de Gaulle e-- ! wentualne wysunięcie jeszcze
i raz swojej własnej kandyda-- i
tury Nie wierzę tym głosom
ale notuje Bo takich gło-so- w nie brak
j
Oświadczenie b premiera
Pompidou wywołało natych-- l
miast oświadczenie socjali-stycznego
mera miasta Mar-sylii
Gastona Defferre który
miał być kandydatem lewicy
w wyborach prezydenckie"
' aie ostatecznie nim nie Dył
i Sam fakt ze Gaston Dcffere
również złożył swoje oświad
czenie przed zakończeniem
obrad prezydium partu socja-listycznej
ma swoją wymowę
Oto bowiem komuniści zwró- -
j ciii się do socjalistów z pro-pozycją
ustalenia wspólnego
kandydata lewicy dla wyko
nania uzgodnionego progra-mu
który w dziedzinie ocial-re- j
i gospodarczej otworzy
pized Francją drogę do so-cjalizmu
Sam fakt że Def-ferre
kandyduje dowodzi że
jest on przeciwny wspólnej
z komunistami kandydaturze
A Defferre ma poważne gro-no
zwolenników w partii so-cjalistycznej
i ze zdaniem me-ra
Marsylii partia ta musi się
liczyć Defferre jest poza tym
znanym zwolennikiem poro- -
zumienia socjalistów ze stron- -
nictwami centrowymi Ale
rozbicie głosów-moż- e być tak
wielkie ze żaden j kąndyąa
tow ni
id en
a $$$?&&
%
pi©fM
łTiJtM!W
kości absolutnej" tj Jasności
jaką by dana gwiazda miała dla
nas gdyby była odległa o 10
parsek tj 325 lat światła
Wspomniana np gwiazda 61
Łabędzie odległa o 11 lat świa-tła
i widziana jako 56 "wielko-ści
pozornej" po przesunięciu
jej na odległość 325 lat światła
widziana by była (przez tele-skop)
jako gwiazda 8 "wielko-ści"
jej "wielkość absolutna"
wynosi więc 8 Większość zba-danych
gwiazd wykazuje "wiel-kość
absolutna" od —5 do +15
pr7y'czym "wielkość absolutna"
Słońca wynosi 48 Jak z tego
widzimy nasza gwiazda dzienna
zajmuje przeciętne miejsze pod
względem jasności Przyjęto na-zywać
gwiazdy o dużej jasności
(od —5 do -1--
2) "olbrzymimi"
o małej zaś (+2 do +15) "kar-łami"
Słońce w tym podziale
zalicza się oczywiście do "kar-łów"
TELESKOP I SPEKTROSKOP
Luneta Galileusza była "lunetę ziemską"
tj dającą obraz nie odwrócony
przez zastosowanie wklęsłego o-kula- ru
czy li soczewki przyocz-ne- j
Do dziś system ten stosowa-ny
jest w lornetkach Znacznie
lepszą jest luneta z okularem
wypukłym podobnie jak obiek-tyw
daiąca jednak obrazy od-wrócone
Astronomowie używa-ją
oczyw iście tego drugiego ty-pu
lunet zwanych też refrakto-ram- i
ponieważ przybliżenie
obrazu powodowane jest zała-maniem
światła w dwóch so-czewkach
Innym typem lunety czyli
teleskopu (z greckiego "daleko-widz"- ) jest reflektor w którym
światło odbite od zwierciadła
wklęsłego i skupione przed oku-larem"
daje stosunkowo jaśniej-szy
obraz niż reflektor w Jtó-rym:g-
3p
—40"J światła pochła-niają"
soczewki i tuba srebr-na
względnie aluminiowa po- -
1 wierzchnia reflektora odbija
niemal pełna ilość światła Re-flektor
łatwiejszy jest też do
wykonania łatwiej jest bowiem
wyszlifować jedna powierzchnie
zwierciadła niż dwie powierzch-nie
jsoczewki Największe dziś
dwa teleskopy mianowicie o
średnicy 'ok 25 metra na Mt
Wilson i o średnicy ok 5 me-trów
na lit Palomar są to wła-śnie
reflektory' podczas gdy
największy refraktor (zbudo-wany
w 1900 r w Yerkes) ma
średnicę około 1 metra Ale i
reflektor ma swoje wady np
zniekształca nieco obraz n pe-ryferiach
pola widzenia Wadę
dokonany Ordynacja wybor-cza
przewiduje w takim wy-padku
drugie głosowanie w
dwa tygodnie po pierwszym
Do drugiego głosowania jed-nak
staną juz tylko dwaj kan-dydaci
mający największa
ilosc głosów
W tej chwili mówi się że
pełniący tymczasowo obo-wiązki
prezydenta przewodni-czący
Senatu Alan Poher
miałby największe szanse ja-ko
kandydat centrum Nie
jest to wykluczone ale prze-szkodą
dla wystawienia jego
kandydatury jest właśnie to
ze tymczasowo pełni urząd
prezydenta
W każdym razie istnieją
dwie alternatywy 1) spośród
kilku kandydatów żaden nie
będzie miał większości w
pierwszym głosowaniu 2) so-cjaliści
zdecydują się na wła-snego
kandydata który we
dług wszelkiego prawdopodo-bieństwa
odpadnie w pieii-czy- m
glosowaniu i wtedy be
da głosowali na kandydata
centrum I właśnie w takim
wypadku istotnie duże zanse
może meć kandydatura prze-wodniczącego
Senatu Alain
Pohera Tak będzie czv ina-czej
wydaje się ze decydu-jący
głos będą mieli socjali-ści
stanowią bowiem przysło-wiowy
''języczek u wagi"
Zostaje jeszcze tylko po-wiedzieć
ze zgodnie z Kon-stytucją
wybory piezyden-cki- e
ve Francji musza odbyć
sie najdalej w 35 dni od ustą-pienia
poprzedniego piezy-dent- a
Odbędą się w dniu
1 czerwca Ponieważ wolno
sadzie ze nie dadzą wyniku
drugie głosowanie odbyłoby
Sie w dniu 15 czerwca
Społeczeństwo przyjęło
wiadomość o ustąpieniu gen
de Gaulle spokojnie Pierw-szej
nocy było trochę zamie-szek
w Dzielnicy Łacińskiej
Paryża Ale jeździłem w no-cy
po Paryżu i widziałem
więcej takich ciekawskich
jak ja niz manifestującej
młodzieży Nie ulega jednak
wątpliwości że i w Dzielnicy
Łacińskiej i na Polach Elizej-skich
przeważało zadowole-nie
z ustąpienia gen de Geul-l- e
Legenda przestała pory-wać
a zaczęła męczyć Jej
czar już nie przemawia i prze-mówić
nie zdoła gdyż był
Dodawany Drzez 11 lat nie na
deser ale jako danie główne
'-f-
-'na ćodzięn
Wf l-f-ń
) iv vr v& Jyfaensen
tę usunięto przez zastosowanie
specjalnej soczewki sprzężonej
ze zwierciadłem co w ostatecz-nym
rezultacie daje obraz dość
jasny a nie zniekształcony Ten
typ teleskopu zwany "telesko-pp- m Schmidfa" używany jest
ob ~nie w wielu obserwato-riach
m in na Mt Palomar ja-ko
pomocniczy mniejszy tele-skop
przy głównym reflektorze
Obok teleskopu i kamery fo-tograficznej
nieodzownjm na-rzędziem
astronoma w zasadzie
prostszym od obu poprzednich
jest spektroskop czyli rozszcze-piac- z światła
Sam fakt rozszczepiania świa-tła
białego na wielobarwną
wstęgę obserwowany był oc
niepamiętnych czasów w zjawi-sku
tęczy i 4ęczowych odbłys-kó- w
rzucanym przez kryształy
np wyszlifowane diamenty Ale
dopiero Newton rozszczepiwszy
światło za pomocą pryzmatu i
zbadawszy dokładnie to zjawi-sko
zapoczątkował nową epokę
badań natury światła i otworzył
daleko idące możliwości astro-nomom
Jak wspomina powyżej
światło jak zresztą wszelkie in-ne
promieniowanie np cieplne
czy radiowe biegnie w próżni z
prędkością ok 300000 km na
sekundę W ośrodkach material-nych
(przeźroczystych) światło
biegnie wolnej z prędkością
właściwa dla każdego ośrodka
np szkła wody powietrza — i
różna dla każdej barwy światła
Przechodząc pod katem z jedne-go
ośrodka w drugi promteń
światła załamuje się na po-wierzchni
zetknięcia przy czvm
promień każdej barwy zmienia
odpowiednio swa prędkość i za-łomu- je się pod innym kątem
Jeśli więc przypuścimy stru-mień
światła białego które jest
mieszaniną świateł barwmch
przez pryzmat o nierównoleg-hc- h ściankach promień ten z
konieczności rozłoży się na pas-mo
wielobarwne z pasmem tę-czy
a zwane w języku fizyki
widmem (spektrum)
Tęcza jest widmem powsta-łym
przez rozszczepienie świa-tła
słonecznego w niezliczonej
ilości mikroskopijnych kule-czek
wody zawieszonych w po-wietrzu
Wiadomo że barwy tę-czy
przechodzą w sposób ciągły'
jedna w drugą poczynając od
czerwieni poprzez barwę poma-rańczową
żółtą zieloną niebie-ską
do fioletowej Kiedy z po-czątkiem
ubiegłego wieku za-częto
dokładniej badać widmo
słoneczne stosując spektroskop
sprzężony z luneta okazało się
że tęczowe pasemko poprzery
MM% %
W mim B fISS
Qnjn rfmft yymrff' rui Mr"Y
RENTA PO DYKTATORZE
Sąd rzymski uznał że Ra-cheli
Mussolini wdowie po
dyktatorze włoskim i wspól-niku
Hitleia należy się ren-ta
w irysol ości &22720 mie-sięcznie'
i płatna wstecz od
roku 1961 kiedy to 78-letn- ia
wdowa zgłosiła swoje preten-sje
Sąd orzekł że renta wdo-wie
przysługuje ponieważ
Mwssohni był pracowni-kiem
rządowym przez pra-wic
30 lat — z czego 8 lat
w ermn 6 miesięcy w szkol-nictwie
(w roku 1902) i 20
lat 8 miesięcy i 27 dni jako
premier dyktator
REKORD ROZRODCZOŚCI
światowy lekord rozrod-czości
— i to od 1872 loku
do ostatnich — z cała peicno-śri- a
nalriu do Rosji Żona
Fiodora Wasdjeua z Moskwy
u- - ciągu suego 56 letniego
ch'iba me łatuego żywota u-rodz- iła
69 dzieci Miaa ona
16 dc bliźniaków 7 w ty ro-dziła
trayiezki a cztenj razy
i czwoiaczki
I
NAJDŁUŻSZY POCIĄG
Ni idłuższn pociąg na świe
cie odszedł 15 listopada 1957
roku ze stanu Zachodnia Wir-min- a
do stanu Oliio w USA
Bid to pociaq towarowy
wiózł uegiel Skład miał 500
wagonów
MAŁŻEŃSTWA
MIEDZYRASOWE
Instytut Gallupa pizepro-icadz- ''
w 13 krajach ankietę
w sprawie małżeństw mie-dzipaso- mi
eh Odpowiedziało
na nią 15 000 osób
Tak vice 67 proc Szioe-dó- w
i 61 pioc Francuzów
akceptuje takie małżeństwa
Pizecm nim jest 21 proc
Sncedów i 25 pioc Francu-zów
Większy pwceilt akceptu-jrejc- h
niz przeciwników ma-ja
Finlandia Holandia
Szwajcaria i Grecja
W USA kraju zajmują-cym
ostatnie vuejsce po W
Brytanh tulko 20 proc an-kietowanych
jest za a 72
proc pizec w
Procent ustosunkowanych
neqatywnie pizekracza pro- cent ustosunkowanych nega-tywnie
także w Austrii Kana-dzie
NRF Norwegii i Uru-gwaju
Tajemnice gwiazd (2)
wane jest ciemnymi prążkami
poprzecznymi do kierunku
wstążki barw
Niestrudzony badacz tego zja-wiska
Fraunhofer naliczył 574
takich prążków Dziś przy za-stosowaniu
dokładnych instru-mentów
znamy ich tysiące Owe
tajemnicze "prążki Fraunhofe-ra- "
stały się kluczem do wielu
zagadek astronomicznych po-zwalając
m in odkryć chemicz-na
budowę gwiazd ich ruchy
ich prędkości a nawet w pew-nej
mierze ich strukturę
Mniej więcej przed stu dzie-sięciu
latv Kirchhoff ustalił
3 prawa spektralne:
(a) rozżarzone ciała stałe lub
gazy pod dużym ciśnieniem da-i- a
widmo nienrzerwane zwane ' widmem ciągłym"
(b) gazy i pary pod małym
ciśnieniem pobudzone do świe-cenia
np przez wyładowanie
elektryczne dają widmo w po- staci wąskich barwnych prąż-ków
na pozostałym ciemnym
tle: badania wykazały że każdy
pierwiastek ma określona ilość
położenie i intensvwność prąż-ków
np para sodu daje dwa
jasne blisko siebie położone
prążki żółte: widmo takie nazy
wa się "widmem emisyjnym"
(c) światło białe przepuszczo-ne
przez gaz lub parę daje wid-mo
ciągle z ciemnymi prążkami
dokładnie w tym samym miej-scu
w którym zjawiły by się
Drążki barwne gdyby dany gaz
lub para emitowały światło
widmo takie nazywa się "wid-mem
absorbcyjnym" ponieważ
jest oczywistym że gaz lub para
absorbuia przynajmniej częścio-wo
energię promienistą w zare-zerwowanym
dla siebie miejscu
widma Zgodnie z tym podzia-łem
widmo Słońca jest oczywi-ście
widmem absorbcyjnym
STRUKTURA GWIAZD
adając laboratoryjnie wid-ma
D0szezeffń1nvrri nipr
wiastkÓW mnżpmy nctnl ń iMi
charakterystyczne prążki a tym
samvm uzyskać jak gdyby legi-tymacje
świetlne poszczegól-nych
substancji Porównując te
wzorce z widmem słonecznym
stwierdzono że światło Słońca
przechodzi przez słoneczna "at- -
mosierc- - w której łatwo
stwierdzić istnienie pierwiast-ków
znanych na Ziemi nn vn
doru wapnia żelaza itd oczy
wiście w postaci gazowej Znana
iest historia snpktrnlnpon nr
krycia na Słońcu nowego pier-wiastka
nazwanego "helium" (z
greckiego "Helios" — Słońce)
oraz późniejszego wykrycia te-go
gazu na Ziemi w pewnych- -
NIEWAŻNE MI RZADKIE BVNKWrvrv
wuBiaiunskanoteKmtóryo znnaajmdueuh i
„ y"'-'e-
" JWOOO(tó
ijkaj uJ UĆIS IClirt: i
banknoty tej wartości V? 1
miast największy ro:mw£ '
jest banknot uartoścj ]nt I
dolarów Przed l&u „£ ł
emitowane były banknot i{ swzafretnoiśncaiou 2 00z0?uonvnrin i_%?"' "4C men lecz noshimn ii
tiilkn r?nń VnUi ni "r a
? to wyłącznie w rozlicznaWl
wewnętrznych
EPOKA PIECHURÓW?
w19e7Mk0iłowrśniJicnaywpoensptiiyiecsjzoęytcrzhycmhytarbęjądar' tHr
ddlyanąnicwh zśowsiteacniiee zsbpuecdjsohMH
droga imjłozora zmrem i bil
mykami szeiokości ls h
długości 890 km między kil
kio i Osaka
Idąc "dróżka" piechurr 1}
vrzu okazu zuieńm -- nhA ? oiaz będą biwakować w psi
Kacu i lasacn lo 15— 20 i i? również tylko dla piechum f zostaną wubudou-mi- P hm'
schroniska góiskie i cer l
pingi
NOWA GIMNASTYKA
Od momentu kwńii et
dzono ze bóle głowy i farb i[
jak lówniez i ogólne objer'fi
zmęczenia wywołane mm I-- I
być przez słabe mięsnie u'
metryczny iieniną mmh
łów nozuskał snhip milim 1
zwolenników na całym ki
cie
I1
W NRF mędzy innymi tii zwolenników oowużstei m
tody zalicza sę około 7000
pracownicole biurotoycn W i!
mrzyinuot d ddzwieóncnhie do podśzwieisęicęaćj Ni
na odprężenie swoich miejr izometruczna metoda Ir'
skulił zostają napięte ale n
rozciągnięte jak podczas r n
enuj Ir Sekretarki na mrulthńrj 'ó
ciskają silnie dłońmi btk t
swoich maszyn do pisani: 'i
Dodobnie lozczaDienmiw
palcami jednej reki o dmę
aioo lez napierają z caiejr
ły głową przeciwko złoronj
leKom Ił
Inne izometmezne ćwkt 'J
nia można praktykować n: P
ny ' dla najbliższego btpam'
nia -- mi
i i nifji
minerałach a' także w drdba' i dosci w powietrzu Porowhajs
wMmn nnQ7P7p{rńlnvrli mtiaTt
widmami poszczególnych n§
nvch pierwiastków przekonał
sie że chemiczna ' struta!
wszechświata jest jednolita' KB
wet tajemnicze widmo emisjp
odleełych meławic bedace j
koby widmem nieznanego pki'
wiastka i nazwanego nart
"nebulium" (z łacińskiego "
hula" — mgła) okazało s
widmem znanych gazów znaife
jacvch się w wyjątkowych n
runkach
Spektroskop okazał sie pt
mocnvm nie tylko do wjlra
rłipmir7npi struktury Bwiat
Wiadomo że gwiazdy różnią s
nieco barwa światła np byn
iesr wyraźnie białv Z niebieatE
odcieniem podczas gdy AntM
wyraźnie czerwony Czylapłl
obeznany z ogniami bengaissu
mógłby przypuszczać że róa'8
barw powodowane sa włąC
różnicami chemicznymi i
jednak nie jest Na barwę p
7Hv wnływfl Wiele CZyiMlK
Niektóre" z nich jak np rozpij
szanie przez atmosferę ziem-- "
co 7vnnil-am-i nie SDTOJ3is!f
mi badaniom Jest iednak f
wien czynnik zmieniający
wę a umożliwiający P°W£
Kroili w strukturę gfflŁj
mianowicie temperatura sj
cacego ciała Łatwo stwienu
harinnipm 1ihnratoryinvm I8f
nergia świetlna rozłożona t
w widmie nierownoim
„ niorńutinmieni
7mipnia sie wraz z tempeo
ciała świecaceeo: np pW'1
peraturze 3 000"C matimuni f
nergii wyoada poniżej czfr-- ni
tj części niewidzialne)'
ma (promienie cieplne) K
lemppraiiuie j"" - - rt
vvuaua "- - — - „ ™~ _:i„r nrZV w- -
tUUU"U w iicici ~—tam
energia maieic — ww
kach: fioletu i czerwieni
ostatnim wyoadku "i"
oęazie aosc uu- m- isj
na barw tzn światło mm
ai hiałP Przy wyższy Vf
raturach barwa Dras"!
będzie oczywiście w rt niebieskiej Powierzchni
„ oru'a Zt"1 ca swiecau-?- u ?":_-}- -
-- biała ma właśnie mur
wieku astronom "ł°s"vffp
beccni pouiiciu o "-f- ajjs
leżności od rozniu =- --
na cztery grupy fn&ł
rozszerzył się ™?"rjlMtl
badań a ponieważ Jf'
pv okazały się nie
układzie
__
l:glriunp n£ 0 wouue i! zm(Y1Iie1s1zŁaVn" i
pętu nasiej!"'" - njstfpi
UMDCCI—liIe artiS"-t-C1IJ- If 2— o j1I
ioPv układ erup: _ ":: rt jww ł-- _- GKHHN8łifTlłnepi fł
pie stosuje się — 5i
„Dokończenie na sa