Zwilazkowiec Alliancer, July 13, 1973

              5TR"2
4 it 7!_i:" TL Aii:MA
SfflK {wickuwici inie Miiianici
Prlnted tnd PubUshed for etery Tueidiy
nj Frldiy by ii POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Offtcltl Orgia of The Pollsh Alllinct Frlendly Soclety ot Cimdi
H M Loplnski — Chalrman of the Board S Lasek — Secretiry
Ittltor In-Chl- ef — B Hedenkorn - General Manager — S T Konopki
Bualneai Mnitr — R Frlkkt
Bubscrlptlon: In Canada SIO 00 per ear In other Countrles tli 00
Second class mail reslstratlon nnmber 1873
1475 Quein Sf W Toronto 156
MÓR
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie S10U0 m Zagranicą — Roczna $1100
Półroczna s 5 50 Półroczna $ 6 00
Kwartalna s 3 50 l Pojedynczy numer 15?
Wyścig trwa
Walka z inflacja zdaje się ograniczać do zapewnień
skarbu prezesów banków emisyjnych oraz na-turalnie
szefów rządów V praKtyce jednak żadna akcja
czy zarządzenie nie dały wyników Gdyby inflacja występo-wała
w jednym lub kilku państwach u ó czas sprawa była-by
zarówno niezbyt skomplikowana jak i nie wywoływałaby
takiego chaosu w gospodarce międzynarodowej Sfery finan-sowe
wielkie giełdy amerykańskie i europejskie np nie
reagują na inflację w Brazylii gdzie stała się ona zjawi-skiem
stałym by me powiedzieć naturalnym Oczywiście
budzi zdumienie u jednocześnie jest to państwo rozwijają-ce
się w zawrotnym tempie i znajdujące się w czołówce
państw uprzemysłowionych Wiadomo jednak iż rozpiętość
stopy życiowej w Brazylii jest ogromna niemniej jednak
tempo rozwoju industnalizaeji nie zostało z tego powodu
zahamowane
Sa ekonomiści którzy dowodzą iż inflacja nie zawsze
jest negatywnym zjawiskiem ze może w określonych wa-runkach
raczej wpływać dodatnio na rozwój gospodarki na-rodowej
Ale na pewno nie ulega wątpliwości iż inflacja
uderza najsilniej w tych wszystkich którzy pobierają wsze-lakiego
typu pensje emerytalne w ciułaczy w posiadają-cych
stałe uposażenie
nabywcza pieniędzy spada znacznie szybciej aniżeli
wzrastają zarobki pobory nawet tych grup które są w
stanie dzięki silnym zwiazKom zawodowym uzyskiwać re-wizję
stawek Istnieje bowiem wielka rozpiętość między
wzrostem cen — przede wszystkim wskutek inflacji — a
wzrostem zarobków Dlatego tez cierpią nie tylko emeryci
ciułacze ale i baulzo dobrze zarabiające grupy Podwyżki
plac stają się często fikcją gdyż różnica w poborach zosta-ła
pochłonięta — z nadwyżka — przez wzrost cen Znajdu-jemy
się po prostu w jakimś błędnym kole
Stany Zjednoczone po raz wtóry na przestrzeni ponad
roku zamroziły ceny wprowadziły kontrolę importu ogra-niczyły
eksport ale efekt jest żaden albo minimalny Na
krótki okres czasu udało się utrzymać na pewnym poziomie
jedne ceny a wobec tego gwałtownie podskoczyły w górę
inne U nas ministrowie federalni kilkakrotnie grozili za-mrożeniem
cen i płac ale nie podjęto żadnej takiej akcji
Dwuletni okres mediacji na ten temat nie dał żadnych wy
ników
Z różnych wypowiedzi zdaje się jednak wynikać iż brak
jest entuzjastów zamrożenia cen i płac Jedni bowiem życzy-liby
sobie ustanowienia sztywnych cen nie dopuszczenia do
ic li wzrostu gdy inni chcieliby ustanowienia górnej granicy
wzrostu płac oczywiście wszystkich Zwolennicy zamroże-nia
cen pragną również zamrożenia dywidend ograniczenia
procentów bankowych itp
Niewątpliwie każde z takich zarządzeń dałoby pewne re-zultaty
ale czy dodatnie dla rozwoju gospodarki? Dla pod-niesienia
stopy życiowej ludności? Gdyby można było ująć
całą gospodarkę w karby wówczas byłyby szanse powodze-nia
ale to jest w naszym systemie niemożliwe Na dykta-turę
gospodarczą na nieokreślony okres czasu nikt nie zgo-dzi
się w tym kraju w okresie pokojowym Czyżby więc nie
istniały żadne środki zaradcze?
Otóż na pewno sa Niektóre próbowano stosować i nie
wyników Niektóre okazały się raczej fatalne i stąd
szukanie nowych Nasi ministiowie dowodzą ze wzrost cen
w Kanadzie jest niniejszy aniżeli w innych państwach za-ićw- no europejskich jak i w Stanach Zjednoczonych Ale
nikt nie dodaje że zarobki w USA były zawsze — i są na-dal
— wyższe aniżeli u nas a ceny większości artykułów
były tam niższe Grzecznie też przemilczają iż wraz z dola-rem
amerykańskim spada na rynkach europejskich nasz
dolar Nie mówi się oczywiście o tym iż nasze zapasy ame-rykańskich
dolarów są olbrzymie one to stanowią trzon
rezerwy finansowej
W ten sposób Kanada jest ofiarą błędów amerykań-skiej
polityki gospodarczej A chyba nie tylko sprawy gos-podarcze
spowodowały ucieczkę od dolara amerykańskiego
jego załamanie się skoro dwukrotna dewaluacja nie pow-strzymała
tego procesu
Skoro gospodarka kanadyjska jest zdrowa to przecież
można ten szkodliwy proces powstrzymać ową zależność
od waluty amerykańskiej rozluźnić Zapewne wiele spraw
wydaja się grubo łatwiejsze aniżeli są w rzeczywistości Od
nosi się to właśnie do stosunków kanadyjsko-amerykań-stdc- h
do więzów między tymi państwami I dlatego też na-wet
w okresach największego napięcia między nimi naj-większego
ochłodzenia stosunków politycznych czy gospo-darczych
owe liczne więzy pozostają nienaruszone Zapew-ne
ta symbioza przyczyniła się walnie do rozwoju Kanady
ale nie wolno nie dostrzegać i ujemnych skutków Nie na-leży
ich zresztą ograniczać do ostatnich wypadków Wystę-powały
dawniej i występują nadal na różnych odcinkach
Współzależności opłacają obie strony Słabsza zawsze
więcej
Studia polonistyczne w USA
W dniach 15-1- 7 czerwca od-było
się w Cambridge Springs
w USA sympozjum nauczycie-li
jeżyka polskiego ze Stanów
Zjednoczonych i Kanady Po-stanowiono
na nim powołać
do życia "The Association for
the Advancemeht of Polish
Studies" które będzie afilio-wane
do istniejącej juz orga-nizacji
"The American Asso-ciation
for the Advancement
of Slavic Studies" Na czele
tego nowego stowarzyszenia
stanęli: dr A Szymański pre-zes
Alliance College i dr J
JMaciuszko prezes Slavic Stu-dies
Department Zadaniem
ich będzie w pierwszym rzę-dzie
opracowanie statutu do
czasu następnego zebrania
jakie odbędzie się w grudniu
w Chicago #1 W najbliższym czasie pro-jektuje
sje wydanie pierw
Ontario Tel 531-249- 1 531-249- 2
1A2
szych wiadomości - biuletynu
Wszyscy zainteresowani ewen-tualnym
zapisaniem się na
członków tej nowej organiza-cji
proszeni są zwracać się o
informacje pod adresem: dr
Szymański Alliance College
Cambridge Springs Pennsyl-vani- a
16403 USA
ESKIMOSI
ZAGROŻENI GRUŹLICĄ
Profesor University of Bri-tisc- h
Columbia w Vancouver
dr Stefan Grzybowski ustalił
po długich badaniach iż gru-źlica
wśród Eskimosów jest
22 razy większa niż przecięt-na
w całym kraju wynosząc
14 wypadków na każde 10-00- 0
mieszkańców Jest on
zdania że Rząd winien zająć
się jak najszybciej tą alar-mującą
sytuacją
Popełniam niemal zdradę
określając Kraków jako per-łę
w koronie Polski Nigdy
tam nie byłem dłużej aniżeli
tydzień Zawsze chodziłem
tam jak po muzeum Stawa-łem
niemal przed każdym bu-dynkiem
Gubiłem się w Su-kiennicach
zapomniałem kie-dy
pora opuścić Wawel spę-dzałem
całe godziny w Koś-ciele
Mariackim to znów za-siedziałem
się u Dominika-nów
a potem — albo na-przód
— w starych gmachach
Uniwersytetu Jagiellońskie-go
Odpoczywałem częściej w
antykw amiach aniżeli w ka-wiarniach
To jednak dawne
czasy Jednak tylko częścio-wo
dawne
Jeśli szofer taksówki w
Warszawie sarkastycznie za-uważył
raz iż w tym mieście
teraz tylu nowych mieszkań-ców
iż z przyjemnością wie-zie
kogoś kto je zna od daw-na
pamięta stare nazwy ulic
— to w Krakowie na pewno
nie spotka się z taką uwagą
Bo tam są sami "swoi" To
nic iż wyrosły wielkie nowe
dzielnice ale tam "swoi" nie
mieszkają Tak jak nie miesz-kają
w Nowej Hucie która
przecie jest miastem satelic-kim
Krakowa
Nie zwiedzałem tym ra
zem żadnych obiektów archi-tektonicznych
nawet nie
wpadłem na chwilę do Mu-zeum
Czartoryskich nie mó-wiąc
już o Wawelu Bije się
we własną pierś ale inaczej
nie można było Zbyt wiele
innych absorbujących spraw
było w programie Ale cho-dząc
po Krakowie w dzień i
wieczór łyka się piękno i hi-storię
Jeśli w Warszawie
"starzyzna" jest sztuczna to
tutaj czyni się olbrzymie wy-siłki
by zachować owe dos-tojne
gmachy zabezpieczyć
je przed upadkiem I jest to
spraw a która obchodzi
wszystkich mieszkańców tego
miasta I tych którzy dopie-ro
po wojnie się tutaj osied-lili
Okazuje się iż Kraków po-siada
bodajże większy talent
asymilacji przybyszów ani-żeli
Warszawa Narzeka się
tam wprawdzie iż co najlep-sze
tam się pojawi to natych-miast
wyławia Warszawa
Odnosi się to naturalnie prze-de
wszystkim do artystów
ale jednak spora ilość nie da-je
się zwieść syrenim wdzię-kom
popartym większymi do-chodami
Wolą swojski Kra-ków
tę specyficzną atmosfe-rę
przesiąkniętą tradycją
wieków
Inteligentna rdzenna Frań-ko-Kanadyj- ka nie znająca ję-zyka
polskiego po dwutygod-niowym
pobycie w Polsce
gdzie zwiedziła kilka wiel-kich
miast oraz inne miejsco-wości
odpowiadając na pyta-nie
co wywarło na niej naj-większe
wrażenie odparła:
"Dziady" Zaskakujące to
prawie niewiarygodne ale w
pełni zrozumiałe gdy ogląda-ło
się w Krakowie "Dziady"
w inscenizacji świnarskiego
Kiedy na kilka dni przed
odlotem telefonowałem do
Krakowa ustalając swój pro-gram
Halinka nie omieszka-ła
przypilnować bym prosił
o zarezerwowanie miejsca na
"Dziady" wystawiane w Sta-rym
Teatrze Naturalnie trze-ba
było użyć protekcji by do-stać
bilety jakoże wszystkie
miejsca są sprzedane bodaj-że
do ferii letnich a może i
na później również Mni
przyjaciele w Krakowie u-przed- zili
mnie bym się nale-życie
przygotował: fizycznie
i psychicznie Wszyscy zgod-nie
stwierdzili że insceniza-cja
Konrada świnarskiego
jest fascynująca ale
Niemal wszyscy wielcy re-żyserowie
scen polskich po-rywali
się na "Dziady" Mic-kiewicza
To nie jest łatwy
utwór sceniczny co zapewne
stanowi wyzwanie dla reżyse-rów
Każdy inaczej odczyty-wał
tekst uwypuklał inne
sceny Bardzo rzadko wysta-wiano
wszystkie 4 części ra-zem
Są zresztą tak różne iż
odrzucenie niektórych nie
stanowiło przeszkody Najczę-ściej
oczywiście grano 3
część zresztą najważniejszą i
najistotniejszą Posiada ona
też największy ciężar gatun-kowy
To olbrzymi ładunek
uczuć patriotycznych wyzwa-nie
pod adresem rosyjskiego
okupanta zapowiedź walki o
wolność i wiara w zwycięst-wo
Reżyserowie krajali tekst
Mickiewicza do swojej kon-cepcji
Mieli do pomocy
swoich scenografów (dekora-torów)
którzy montowali z
nimi widowisko Oglądałem
ZWIĄZKOWIEC" LIPIEC (July) pląiolc 13 - 173 NK 33
Perła
"Dziady" bodajże w kilkuna-stu
inscenizacjach Ostatnia
przedwojenna była Leona
Schillera z dekoracjami An-drzeja
Pronaszki Wstrząsa-jące
przedstawienie ze zna-komitymi
artystami Dekora-cje
Pronaszki były surowe
ale niezwykle wymowne
Kazimierz Dejmek jeden
z uczniów Schillera wysta-wił
"Dziady" w Warszawie w
grudniu 1967 r i po kilku
przedstawieniach z nakazu
władz zostały zdjęte z reper-tuaru
a Dejmek stracił
wkrótce z powodu tej insce-nizacji
swoje stanowisko Na
przedstawieniu bowiem pub-liczność
oklaskiwała wszyst-kie
ostre zwroty skierowane
przeciwko carskim okupan-tom
Zdjęcie "Dziadów" de
monstracje młodzieży zebra-nie
Związku Literatów pro
testy itp stanowiły niejako
wstęp do tego co się stało w
marcu 1968 r i później
Nie jednak o tych spra-wach
będzie mowa Po wy-padkach
grudniowych i mar-cowych
1967-6- 3 "Dziady" sta-ły
się dla reżyserów niebez
pieczne W tym sezonie tea-tralnym
po upadku Gomułki
i głównego odpowiedzialnego
za wspomniane wydarzenia
to jest Moczara jeden z czo-łowych
reżyserów polskich
Konrad Swinarski zdobył się
na wystawienie "Dziadów"
Jego inscenizacja nie jest ab-solutnie
podobna do żadnej
z dotychczasowych Zarówno
jeśli chodzi o formę jak i o
treść Wypracowa własna
koncepcję i lak oryginalną i
porywająca iż wcale nie dzi
wię sie iż bez zrozumienia
tekstu mogło wywrzeć najsil-niejsze
wrażenie na tuiystce
z Kanady
Wystawił fragment y
wszystkich części ale nie
trzymał sie wiernie tekstu
Mickiewicza Z III części wy-rzucił
np kilka najbardziej
antyrosyjskich zdań kilka
dalszych stonował a pred
stawienie zakończył wierszem
Mickiewicza "Do przyjaciół
Moskali" Wypowiada je Je-rzy
Trela aktor który gra
Gustawa-Konrad- a a więc czo-łową
rolę W ten sposób
swinarski pozbawił "Dziady"
owych najbardziej drastycz-nych
akcentów politycznych
a nawet wstawił ustępy nie-zwykle
odpowiadające obec-nemu
kierunkowi polityczne-mu:
wiersz "Do przyjaciół
Moskali" Oczywiście to kon-cepcja
reżysera a nie Mickie-wicza
Ale to odstępstwo —
albo jeśli kto woli koncesja
polityczna — pozwoliła świ-narskiem- u
na widowisko
Wszelka współpraca i
współdziałanie pomiędzy po-szczególnymi
państwami w
olbrzymim stopniu przyczy-niają
się do utrzymywania
pokoju i do łagodzenia wszel-kich
nieporozumień i napięć
politycznych Niejedno z nie-porozumień
nawet bardzo po-ważnych
i grożących otwar-tym
starciem zostało zażegna-ne
właśnie w ten sposób
Z tego też powodu rozpo-czynająca
się na obszarze
kontynentu europejskiego
współpraca ekonomiczna po- winna być powitana bardzo
przychylnie przez wszystkich
tych którzy pragnęliby unik-nąć
nowego przelewu krwi
inaczej mówiąc prawie przez
wszystkich
Jest ona dopiero w swej
fazie początkowej tak jeżeli
chodzi o stosunki handlowe
jak i o współdziałania w za-kresie
techniki nauki i kul-tury
Nie ulega najmniejszej
wątpliwości iż z momentem
dojścia do porozumienia po-między
Blokiem Wschodnim
i Zachodnim a w konsek-wencji
do zakończenia inge-rencji
jednego państwa w
stosunki wewnętrzne drugie-go
w ustalenie kardynalnej
i podstawowej zasady wzaje-mnego
szacunku i równości
pomiędzy partnerami dalszy
rozwój współpracy na wszyst-kich
tych polach będzie po- suwał się coraz to szybciej
dając coraz to wydatniejsze
wyniki
Droga do osiągnięcia tego
oczywiście nie będzie łatwa
— zbyt już zakorzeniły się
pewne uprzedzenia zbyt
wrosły w życie takie czy in-ne
ograniczenia bariery i
przepisy by można je było
wyeliminować za jednym za- machem To będzie wymaga-ło
i czasu i dobrej woli z obu
stron A to musi pVtrwać
nim stosunki między obu Blo
I znowu w Polsrp (0) Polski
które przejdzie do dziejów
teatru polskiego jako wręcz
rewelacyjne
Fragmenty części I II i IV
grane są w hallu na pierw-szym
piętrze Nie ma sceny
ani kuityny Publiczność stoi
a w środku hallu jest wznie-sienie
platforma z chatą wiej-ską
Aktorzy przesuwają się
koło publiczności siedzą na
ławach chodzą mówią zawo-dzą
Odbywa się obrzęd
"Dziadów" Jest i kaplica z
Matką Boska a w głębi wiel-kich
rozmiaiów Golgota Oba
obrazy malował Tadeusz Ryb-ski- -
Tc trzy części grane są ra-zem
a publiczność stoi Gra-ją
znakomicie Wszyscy od
najmniejszej ioli epizodycz-nej
az do głównych Juz ta
część byłaby dostatecznie hi-storycznym
teatralnym wido-wiskiem
Ale Swinarski me
pozostał pry tym
Po przerwie publiczność
zajęła miejsca na sali teatral-ne]
Środkiem jej bica
platforma od środkowych
drzwi wejściowych do sceny
Scena ascetyczna ściain szaro-c-zarne
blokowe Górna
część gdy ja oświetlono mia-ła
galeryjkę w której siedzie-li
chłopcy z chóru Filharmo-nii
Krakowskiej na tle obra-zu
Matki Boskie) Kotary
zwężały lub rozszerzały sce
ne rekwizyty ograniczone do
stołu i kilku krzeseł
Akcja toczy się więc nie
tylko na scenie ale i na tej
długiej platformie Aktorzy
wchodzą i wychoda z różnych
drzwi wiodących na sale tea-tialn- ą
Nie ma więc właści-wie
żadnych dekoracji Nic
nic rozprasza uwagi więcej
napięcia słuchaczy Jest tyl-ko
tekst ścisłej wykonanie
go przez aktorów Znakomite swinarski uzasadnia-jąc
swoją koncepcję realiza-cji
wywodził m in: "Dziady"
to utwór traktujący o proble-mie
"ja społeczeństwo i kos-mos"
W pojęciu "kosmos"
mieści się właściwie wszyst-ko
take "Bóg" "życie": jest
tu również odbicie drogi
człowieka do doskonałości
Droga jest pełna klęsk
Proces przemiany realiza-cji
idei osobistej w ideę spo-łeczna
ukazany przez Mic-kiewicza
ma charakter uni-wersalny
Dlatego jest on
ważny i obowiązujący i dziś
Tłumaczyłem kiedyś akto-rom:
na czvm polega dla
mnie urok "Dziadów" Otóż
na dwoistości znaczenia tego
wszystkiego co dzieje się w
III części która kończy sie
nawiązaniem do obrzędu
Wielkość Mickiewicza polega
kami staną się naprawdę ta-kie
jakie być powinny
Piowadzenie wielu badań
i prób naukowych na włas-ną
rękę bywa z reguły i bar-dzo
kosztowne i wymagające
wyrzucania po prostu zupeł-nie
niepotrzebnie pieniędzy
Najlepszym tego dowodem
może być rywalizacja pomię-dzy
ZSRR i Stanami Zjedno-czonymi
w dziedzinie badań
i eksperymentów technicz-nych
na polu kosmicznym
Nie ulega najmniejszej wąt-pliwości
iż jedna czy tez
druga ze stron wcześniej roz-wiązała
jakieś zagadnienie
W przypadku współpracy
druga z nich nie musiałaby
tracić czasu i pieniędzy na
te badania otrzymawszy po
prostu od partnera wynik już
gotowy To oszczędziłoby im
obu dosłownie niepotrzebnie
wydawanych astronomicznych
sum nie mówiąc już o tym
jak przyspieszyłoby i uspra-wniło
badania nieskończo-nych
przestrzeni wszechświa-ta
To samo dotyczy wszyst-kich
dziedzin nauki badań
doświadczeń i prób Poza
tym też jest rzeczą najzupeł-niej
zrozumiałą iż wiele u-boższ- ych
państw nie stać po
prostu mówiąc na czynienie
pewnych doświadczeń ze
względu na konieczne w tym
celu olbrzymie koszty finan-sowe
W takim przypadku
przy zgodnej współpracy kil-ku
połączonych państw mo-głyby
one znacznie łatwiej i
szybciej być realizowane
Wszystko to hamowane
jest w bardzo wysokim stop-niu
swoistymi ambicjami i
przesadnie pojmowaną ideą
narodowościową chęcią de-cydowania
o wszystkim sa-memu
niezrozumieniem te-go
iż w obecnym układzie
stosunków politycznych na
dla mnie na postawieniu pro-blemu
i braku jednoznacz-nych
odpowiedzi Przecież on
nikomu nie przyznał racji
Choć zwykle kiedy czyta się
część III interpretuje sie ją
jako utwór napisany przeciw
Moskalom Ale -- Dziady" zio-dzon- e
może z nienawiści na-pisane
zostały przez poetę ro-mantyka
który ogarniał swój
kosmos" w całości
Nie ma w Dziadach" jed-noznac7nc- sci
dlatego każdy
pioblem w nich zawarty u-moli- wia
wiele interpretacji
Liczę na myślenie widzów w
procesie odbioru inscenizacji
Dziadów" w Staiym Te-atre
"Diady" jest to utwór
lodzony z nienawiści prze-ciwko
niewoli Ale jeżeli
identyfikuje się to pojęcie
lylko z niewola wynikając? z
daneiro układu politycznego
— wówczas zadaje sie kłam
samci idei utworu Mickiewi-cza
Inteiprctuiac go w ten
-- prsob postępów olibyśmy
w hi cv podstawowej zasadzie
światopoglądu romantyczno-2- 0
Człowiek bowiem jest
tnkzc niewolnikiem samego
siebie — ten problem rozpa-trywali
romantycy drazae
głębia istoty ludzkiej Ro-manlc- v
dobrze wiedzieli ze
człowiek może być jednocześ-nie
w iÓ7nych niewolach-niewol- i
narodowej Boga
ideologii samego siebie"
Nie sa to żadne rewelacje
nowe odkrycia Te słowa od-nosić
sie mogą do wszystkich
utworów nie wyłączając naj-bardziej
w-półcze- snych Nie
tylko icwserzy różnorako od-czUu- ja
teksty sztuk a póź-niej
pizepiowadzaja na nich
ooeracie ale również pub-liczność
— każdy niemal
widz — inaczej odbiera to sa-mo
widowisko
Nie w tvm teoi etycznym
uzasadnieniu ale w praktycz-nym
rozwiązaniu tj insceni-zacji
teżyserii i scenografii
tkwi wspaniałość przedsta-wienia
Konrada Świnarskie-go
Muzykę do niej skompono-wał
Zgmnnt Konieczny pod-czas
pdy kostiumy projekto-wała
Kiystvna Zachwatowicz
tańce ułożvla Zosia Więcła-wówn- a
W przedstawieniu
bierze udział ponad 50 akto-rów
i oczywiście niektórzy
występują w kilku epizodycz-nych
rolach
Opuszcza sie teatr w oszo-łomieniu
Zapewne warto by przybyć
do Krakowa nawet tylko dla
obejrzenia tych "DZIADÓW"
ale duchowa stolica Polski
ofiaruje znacznie więcej
BII
Próby współpracy
na świecie wiele z tych po-jęć
raz na zawsze się juz
skończyło i to niepowrotnie
Stojący w nich u steru rzą-dów
ludzie winni raz na-reszcie
zrozumieć iż zmiany
jakie zaszły na naszym glo-bie
po zakończeniu II wojny
światowej sa i olbrzymie i
nieodwracalne i że chce się
czy nic chce nie można za-mykać
na nie oczu i tkwić w
pojęciach sprzed 1939 roku
Wspólny Rynek Europejski
jest pierwszym krokiem ku
solidarnej współpracy Obej-muje
on dopiero pewna ilość
państw zachodnio-europejskic- h
i zakres jego działania
jest jeszcze stosunkowo nie-wielki
pomijając już same
różnice zdań w łonie jego
członków na takie czy inne
zagadnienia W pełni idea po-wszechnej
współpracy tak
naprawdę oczekiwanej i zba-wiennej
dla ludzkości nastą-pić
dopiero może wtedy gdy
dojdzie do prawdziwego po-rozumienia
pomiędzy Wscho-dem
i Zachodem opartego
naprawdę na dobrej woli obu
stron
Czy jednak tak się sta-nie
— to już inna sprawa
Należy w to ufać ale nie
można w to wierzyć bez za-strzeżeń
Zbyt wiele już roz-czarowań
na ten temat świat
przeżył by być zbytnim w
tym względzie optymistą
(r)
ZGODA
NA POSZUKIWANIE
Władze Wietkongu zgodziły
się na wszczęcie poszukiwań
zaginionych na ich obszarze
dwóch kapitanów kanadyj-skich
Poszukiwania prowa-dzą
wspólnie Kanadyjczycy i
Węgrzy członkowie Komisji
Nadzoru
I WIEŚCI z POLSKI
§ (Jpracewan rui podstawi prłf krajów! 5
JUBILEUSZ "ŚLĄSKA"
Państwowy Zespół Pieśni
i Tańca "śląsk" obchodził
20-leci- e swojej artystycznej
działalności W siedzibie ze-społu
Koszęcinie odbyły się
uioczystości jubileuszowe
W czasie tych uroczystości
kilkudziesięciu członków ze-społu
wyróżnionych zostało
odznaczeniami państwowymi
wojewódzkimi i icsortowy-n- n
GIGANTYCZNY DOK
Zakończone zostały nego-cjacje
między Centralą Han-dlowa
-- aimor" a szwedz
ką stocznia "Goetaerken"
Dopiowadzily one do podpi-sania
największego w dzie-jach
remontowego okrętów-nictw- a kontiaktu Zgodnie z
nim gdańska stocznia remon-towa
wykoizystujac doświad-czenia
pony budowie pływa-jącego
doku wznoszonego os-tatnio
dla własnych potrzeb
podejmuje się budowy jesz-cze
większego doku pływają-cego
zdolnego do udźwignię-cia
statków o wadze 55 tys
ton tj o nośności do 200 tys
ton Pływający dok wykony-wany
dla szwedzkiego produ-centa
gotowy ma być w stycz-niu
1976 roku Jego długość
wyniesie 290 m szerokość —
76 m a wysokość 21 m Zo-stanie
on wyposażony m in
w bramownicę zdolną do
dźwigania elementów o wa-dze
180 ton
CENNE ZIOŁA
Mięta uimianek kwiat a-ka- cji
lipy majeranek meli-sa
i wszystkie inne zioła
przeżywają od paru lat wiel-ki
renesans Łódzki "Herba-pol"
pozyskuje rocznie 180
ton ziół leczniczych rosną-cych
w stanie naturalnym Ó
wiele za mało jak na potrze-by
Tylko do NRF Francji
Szwajcarii Stanów Zjedno-czonych
sprzedaje się roślin
leczniczych za 20 min złotych
dewizowych rocznie Interes
jest pod każdym względem
znakomity "Rolimpes" mógł-by
ten eksport zwiększyć wie-lokrotnie
gdyby miał dosyć
towaru
Jedyny sposób to zakłada-nie
sztucznych plantacji roś-lin
leczniczych Plantatorów
jest już na ziemi łódzkiej kil-ka
tysięcy i to właśnie oni
dostarczyli w ub roku do
'Herbapolu" blisko 2 tys
ton majeranku melisy szał-wii
mięty i rumianku
Z uwagi na możliwości
eksportowe uprawa ziół lecz-niczych
powinna w większym
stopniu zainteresować rolni-ków
"CZARNY SKARB"
Rzeki Mazowsza i Podlasia
kryją prawdziwe skarby Z
dna Narwi Bugu i środkowej
Wisły wydobywa się podczas
I
PODZIEMNA RZEKA
Pizez powiat Lipsko płynie
rzeka która co peicien czas
ginie pod ziemią Jest to Wo
lanka — lewy dopływ Ka-mienne)
w które) w średnio
wieczu przebywały wydry i
bobnj Przypuszcza się że
pod koujtem rzeki znajdują
się gioty i jaskinie i dlatego
na pewnych odcinkach rzeka
płynie pod ziemią Przypusz-czenia
potwierdza istnienie
w okolicy staiych już dziś
nie eksploatowanych kamie-niołomów
Mimo że rzeka
płynie pod ziemią są w niej
njby i raki
UNIKALNA KOLEKCJA
Oryginalne hobby ma Leo-pold
Pomarnacki pracownik
Okręgu Lasów Państwowych
v Radomin Od kilkudziesię-ciu
lat zbiera on jaja ptaków
i obecnie posiada jeden z naj-bogatszych
zbiorów w kraju
Kolekcja amatora — ornito-loga
składa się z ok 3 tys
jaj należących do 230 gatun-kó- w
ptaków które gnieżdżą
się id naszym kraju
Najmniejsze jest jajko si-kom
— raniuszki (jest ono
icielkości ziarnka giochu) a
największe należy do łabę-dzia
niemego (w tym jajku
może się zmieścić 8 jaj ku-rzych
)
GDZIE JEST GRÓB
ZAWISZY?
Zawisza Czarny rycerz bet
skazy wzór odwagi honoru
i męstwa słynny był w całej
Europie Walczył pod Grun- -
prac regulacyjnych tzw czar-ne
dęby Są to pnie dębów
liczące po kilka stuleci i dos-konale
zakonserwowane w
mule i torfie
Dęby te — cenny surowiec
dla premyslu drzewnego —
oyły znoszone przez dawne
powodzie Prawdziwą kopal-nia
"czarnych dębów" jest
Narew z jej dopływami —
Oizycem Omulwią Wkrą W
dolinach tych rzek — w tor-fowiskach
i dawnych staro-rzeczach
— znajdują się sta-re
warstwy pni dębowych
Niektóre okazy liczą ok 10
tys lat
KOLIZJA NA MORZU
U północnego cypla Danii
doszło do kolizji ms "Poł-czyn
Zdrój" z holenderskim
statkiem "Bakun Amster-dam"
W wyniku zderzenie burta
polskiego statku została roz- darta na 9-metro-wym
odcin-ku
uszkodzona jest ładow-nia
międzypokład zbiornik
balastowy i winda ładunko-wa
Kolizja nie spowodowa-ła
ofiar w ludziach Nikt z
załogi nie odniósł obrażeń
KARIERA PUŁAW
Puławy są najbardziej cha-rakterystycznym
przykładem
przemysłowej kariery miasta
Przed ośmiu laty była to je-szcze
czternastotysięczna sto-lica
powiatu z brzydkimi
bliznami zniszczeń wojen-nych
i śladami nędznej par-terowej
zabudowy Obecnie
Puławy są drugim co do
wielkości miastem w woje-wództwie
mają 48 tys oby-wateli
i sposobią się do przy-jęcia
następnych 22 tysiący
Program ten ma być zreali-zowany
do roku 1980
Nowe budownictwo nie
zniszczyło pięknej zielonej
szaty Puław Jest to nadal
wielki ogród w który wkom-ponowano
osiedla Aktualnie
rozbudowuje się wschodnia i
południowa część miasta
zmienia charakter ulic i pla-ców
PIERWSZE
W WIELKOPOLSCE
Pierwsze w Wielkopolsce
uzdrowisko powstanie w
miejscowości Koszuty pod
Środą gdzie natrafiono osta-tnio
na niezwykle bogate źró-dła
wód mineralno-leczni-czyc- h
Zalety źródeł z Koszut zde-cydowały
o zbudowaniu w tej
miejscowości ośrodka uzdro-wiskowego
wyposażonego ni
in w basen kąpielowy do ce-lów
leczniczo-profilaktycznyc- h
zakład przyrodoleczni-czy
dla potrzeb lecznictwa
ambulatoryjnego i rozlew-nie
wody mineralnej Jedno-cześnie
podjęta zostanie bu-dowa
sanatorium i zespołu o-biekl- ów
rekreacyjnych
pcpposogcosoeoooasoaaooooeooooooDopooooB
WAŻNE
r£60?osceoeeGeososc€es3so8f!
NIEWAŻNE
Aft
waldem jeździł jako poseł do
Krzyżaków był członkiem
polskiej delegacji na sobór
w Konstancji Zginął w 1428
r z rąk Turków w Golubacu
Tam też został pochowany
Ale miejsce jego spoczynku
po dziś dzień stanowi tajem-niczą
zagadkę Pizekazy lu-dowe
mówią że po bitwie
pod Golubacem "w XV wie-ku
ciało jakiegoś polskiego
księcia pochowano w pobliżu
cerkwi" Według przypusz-czeń
cerkiewka znajdowała
się u podnóża jednej z baszt
zamku najbliżej Dunaju i
tam prawdopodobnie spo-częły
zwłoki Zawiszy Jugo-słowianie
zamierzają zaadop-tować
jedną z baszt tego
zamku na muzeum Zawiszy
Czarnego
A WOJNA TRWA
W 1966 r generalny archi-wista
Księstwa Lichtenstein
dokonał "alaimującego" od-knjci- a:
że jego liczące 15000
mieszkańców państwo jest
wciąż w stanie wojny z Pru-sami
Rzecz w tym że w ro-ku
1866 Lichtenstein opowie-dział
się po stronie Austrii w
wojnie z Prusami potwier-dziają- c
to nawet wysłaniem
na front armii w liczbie 66
żołnierzy Wojna zakończyła
się podpisaniem pokoju mię-dzy
Austrią a Prusami nato-miast
o Lichtensteinie po
prostu zapomniano Księst-wo
zawarłoby rozejm tylko
z kim? JPrzeciwnik już daw-no
zmazany został z mapy
Europy