Zwilazkowiec Alliancer, June 25, 1980

              ' UJ
a l "'r ' & f 'f h' %
t ~ c 17 f ( s- - "' & $
} in j
&7R - gfflĄZKOfflEO — AniaOS csenraa 1QS0-- r
Zinązkowiec" (The Alliancer)
Pritited and PublMed erery Aronday anfl Wc-dnesd- ay by
POLfSH ALLiANCi' FR1SS LiMiTlD
TS38 Elear Strcef toW — Toronto ©n Cańsda — --M6P 4A8
Teie-phonci- : 531-949- 1 531-afo- l
Spcomf ola w mail rerlsłrntJon mtmbpr 1071
OCfielal Organ nf Tho Polhh Alllanpę of Cnnada
łan Bidai — Chalnnfcn of Uio floarrt Ł Wawrow — Secretary
Itoraiua EiiC7Bk — Kdltor-tn-Cht- oi
No part of thla publleatlon mayba reproduced or transmltted
In any form or by any means wllhout permlsslon
~ PRENUMERATA
Roczna $2300 Półroczna $1400 Pojedynczy immer 3C#
Amerykański p
aliw syntetycznych
'Kongresie Sianów Zjednoczonych doszło do porozumie-nia
av sprawie zainicjowania programu badań i rozwoju
- i i i t_ - i 1ł ńłttf liswlrfin 1rrr'ł4At-iT'"i- l paliw synieiycznjcn pnjyuunu)Aiui) iuu-- Auiunai titvfniilv
miliardów dolaiów JesL lo poważny krok naprzód na drodze
wiodącej ku usamodzielnieniu sic Sianów Zjednoczonych
w dziedzinie energetycznej
Potrzeba jeszcze czasu na opracowanie pewnych szcze-gółów
ale prżjwódcy kongresowi maja nadzieję że "będą
mogli pizedstawić prezydentowi Carterowi projekt ustawy
dotyczący paliw syntetycznych jeszcze przed 4 lipca Przy-wódca
większości w Izbie Reprezentantów poseł Jim "Wright
podkreśla fakt że jest rzeczą symboliczną że ustawa zmie-rzająca
do niezależności w dziedzinie energetycznej zgadza
się w czasie z dorocznym obchodem przez Stany Zjednoczona
Dnia Niepodległości 4 lipca
Uslawa ma zawierać progi am wydatków państwowych
wysokości 20 miliardów dolarów Celem jego będzie przyj-ście
z pomocą w budowie zakładów produkujących paliwa
syntetyczne oraz w iinansowaniu innych procesów technicz-nych
dla wynalezienia nowych źródeł energii Ma to zmierzać
do ożywienia i zwiększenia produkcji paliw syntetycznych
w takiej ilości by na połowo lat osiemdziesiątych skompen-sowały
ono obecny import ropy naftowej co najmniej w
ośmiu procentach
Chodzi o cały szereg źródeł energetycznych począwszy
od węgla a kończąc na lupkach bitumicznych energii sło-necznej
oraz wykorzystania odpadów wszelkiego rodzaju
Akcja którą podjął Kongres w dziedzinie paliw synte-tycznych
zbiega sie z ogłoszeniem przez amerykańskie przed-siębiorstwa
prywatne planu wykorzystania łupków bitumicz-nych
w stanie Kolorado Ambitny len plan przewiduje dzien-ną
produkcje 8 milionów baryłek paliw syntetycznych mniej
więcej za dwadzieścia lal Kolorado oraz inno stany zachod-nio
posiada olbrzymie ilości łupków bitumicznych w skalach
zawierających paliwo podobne do ropy naftowej Jednakże
plan ten wymaga rozwiązania dwóch trudnych problemów
środowiskowych: Proces wydobywania paliwa z łupku bitu-micznego
wymaga wielkich ilości wody której siany te nie
maja za dużo a usuwanie pozostałości wykorzystanych złóż
łupków bitumicznych jest problemem środowiskowym
W międzyczasie Stany Zjednoczone w których uważano
do niedawna źródła energetyczne ?a prawic niewyczcrpalne
stają sie krajem gdzie ogólne spożycie energii w gruncie
rzeczy się zmniejsza Departament Energetyki pizcwiduje
ze ogólnokrajowe zapotrzebowanie energii w tym roku wy-niesie
trochę ponad cztery procenty więcej aniżeli w roku
1973 Jest lo odzwierciedleniem zarówno oszczędzania jak
j złożonych zmian technicznych wywołanych w dużej mierze
rosnącymi cenami ropy nallowej Jednym z oczywistych lego
przykładów jest tendencja do budowania coraz mniejszych
samochodów Innym przykładem jest wzrastające użycie sil-ników
Diesla na statkach w miejsce dawnych turbin paro-wych
Silniki Diesla są droższe ale zużywają mniej paliwa
Szkolenie zawodowe
w Stenach Zjednoczonych
okresie bieżącej recesji jak zresztą zawsze najtrudniej
znaleźć zatrudnienie 18-letnie- mu Amerykaninowi grupy
mniejszościowej który nie skończył szkoły średniej czyta
na poziomic ucznia z szóstej klasy i jeżeli kiedykolwiek był
zatrudniony to na krótko Dla niego i jemu podobnych rząd
Stanów Zjednoczonych zainicjował program zwany Korpu-sem
Pracy
Szkolenie zawodowe pod nazwą Korpus Pracy zainicjo-wane
jest jeszcze za kadencji prezvdenla Johna Kennedy'ego
w ramach programu zwalczania ubóstwa i wcielone w żvcic
za prezydentury Lyndona Johnsona Program ten umożliwia
zdobycie podstawowego wykształcenia kwalifikacji zawodo-wc- h
doświadczenia zawodowego i opieki zdrowotnej około
700 tysiącom Amerykanów w wieku od 15 do 21 lal
Obecnie około 37 lvs młodych mężczyzn i kobiet prze-ważnie
Murzynów szkoli sic w różnych ośrodkach Korpusu
Pracy rozsianych po kraju Skolenie przystosowane iest do
miejscowych potrzeb by każdy mógł znaleźć zatrudnienie
tam gdzie mieszka W tych różnych ośrodkach dostępne jest
szkolenie w jednym ze 160 zawodów Programem kieruje
Departament Pracy Wieksość ośrodków prowadzą przedsię-biorstwa
prywatne na zasadzie kontraktu lub organizacje spo-łeczne
oraz agencie stanowe i samorządowe Niektóre ośrodki
prowadza departamenty rolnictwa i sura w wewnętrznych
w parkach i w lasach państwowych Kilka ośrodków czyn-nych
jest pod auspicjami związków zawodowych W wielu
innych ośrodkach związki zawodowe kierują programem
i umożliwiają szkolenie wstępne przyszłym czeladnikom np
w dziedzinie gastronomii i służby pomocniczej dla żeglugi
Powodzenie programów szkoleniowych Korpusu Pracy
ocenić można liczba absolwentów którzy dostali prace wstą-pili
do służby wojskowej po przejściu z powodzeniem przez
badania stanu zdrowia i inteligencji lub zapisali się na kursy
dalszego szkolenia zawodowego czy też nauki na poziomic
akademickim Choć stopa bezrobocia jest obecnie w Stanach
Zjednoczonych stosunkowo wysoka program Korpusu Pracy
ma duże sukcesy Rzeczoznawca spraw zatrudnienia w De-partamencie
Pracy Stanów Zjednoczonych powiedział ze bli- sko 90% absolwentów Koipusu Pracy dostaje zatrudnienie
lub szkoli sie dalej na kursach zawodowych lub akademic-kich
Aresztowania w Iranie
Co najmniej 27 wojsko-wych
irańskich aresztowano
pod zarzutem rzekomego spi-sku
wojskowego Według
irańskiej Rewolucyjnej Rady
Wojskowej spisek miał powią-zania
z sąsiadującym Irakiem
Stojący na czele lej Rady
Mohammcd Erejshari powie-dział
że po tych aresztowa-niach
liczba osób oczekują- -
cycli na rozprawę lub już ska-zanych
za udział w spisku
wzrośnie do stu Zdaniem
Ercjshariego jeden ze spis-kowców
ujawnił że Irak po-magał
w konspiracji której
celem było przywiócenie wła-dzy
obalonemu szachowi i by-łemu
premierowi Bachtiaro-w- i
Frank Krnhimińcs
wi ® ' s
PUERTO RICO
Podczas wojny hiszpańsko--amerykański- ej
tuż u schyłku
ubiegłego stulecia Stany Zje-dnoczone
zajęły w 1098 r wy-spy
w Wielkich Antylach
zwane Puerto Rico które sta-nowiły
kolonię hiszpańska
Nazwo przekręciły na Porto-lik- o
i wyspy trzymały jako
kolonię amerykańską
Wojna hiszpańsko-amery-kańsk- a
była ostatnią wojną
imperialistyczna w dziejach
Stanów Zjednoczonych Ńa
niej skończyły się podboje i
zagarnianie obcych teryto-riów
Co więcej USA zaczęły
przyznawać prawa ludności
zagarniętej lak że mogła ona
tworzyć sobie niepodległe
państwa jak Filipiny lub też
przystąpić do Sianów Zjedno-czonych
w formie nowego sta-nu
co uczyniły Hawaje
NA UBOCZU
liberalizacja stosunków w
koloniach amerykańskich spo-wodowała
ze w 1932 r Porlo-ryko- wi
przywrócono starą hi-szpańską
nazwę Puerto Rico
a w 1952 r przekształcono ko-lonię
na "kondoininium" czy-li
'"wspólnotę amerykańsko--portorykańską- "
Stany Zjed-noczone
sprawują obronę pań-stwa
które po hiszpańsku
zwie sie "Eslado Librę Aso-ciado- "
— wolne państwo sto-warzyszone
i tym samym je-go
sprawy zagraniczne Mone-tą
obiegową jest dolar ame-rykański
Za te usługi nie pła-cą
ani centa do skarbu ame-rykańskiego
Co więcej Wa-szyngton
loży wielkie sumy
na uprzemysłowienie wysp i
podniesienie stopy życiowej w
Puerto Rico Mieszkańcy kon-doininium
posiadają dwa oby-watelstwa:
poi tory kańskie
i amerykańskie W każdej
chwili mogą się przenieść z
własnego państwa do USA i
zamieszkać gdzie chcą
Pueito Rico ma swojego gu-bernatora
senat izbę repre-zentańló- w
i inne władze na
wzór USA które solne wybie-ra
Jak więc widać Porlory-kani- c
mają większe prawa niż
Amerykanie Nie płacą podat-ków
Stanom Zjednoczonym
a są przez nie ochraniane Co
więcej prawie polowa ludno-ści
która liczy około 3 milio-ny
żyje z zapomogi amery-kańskiej
Rezultat był laki że
pizyrost ludności przyjął za-straszające
rozmiary Skoro
Portorykanka miała zapew-nione
jedzenie mieszkanie i
odzież lo jedynym jej zmar-twieniem
bvlo z kim ma
pójść do łóżka W miarę jed-nak
poprawy stosunków' go-spodarczych
przyszło opamię-tanie
Dziś przyrost wynosi
tylko 6 procent
Wśród Porlorykanów nur-tują
lizy prądy: jeden by
utrzymać obecny status pań-stwa
dmgi by przekształcić
się na stan amerykański trze-ci
by utworzyć na wzór Fili-pin
samodzielne państwo W
tym ostatnim nurcie znalazła
sie krańcowa grupa terrory-stów
która w Stanach Zjed-noczonych
wvsadza w powie-trze
banki i siedziby korpora-cji
urządza napady rabunko-we
a nawet ostrzelała Izbę
Reprezentantów w Waszyn-gtonie
swego czasu raniąc pię-ciu
kongresmanów
i Przeprowadzone referenda
wykazały że Porlorykanic
nie chcą zmiany statusu swe-go
państwa
HAWAJE
Wyspy hawaiskie zamiesz-kałe
w większości przez lud-ność
azjatycka również mia-ły
status kondominium Nie-mniej
jednak w referendum
postanowiły znaczna większo-ścią
przekształcić sie na stan
USA Iława iczvcv rozumowa-li
w len sposób: "Jeżeli Ame-rykanie
na swym kontynen-cie
w Los Aneeles Chicago
czy Detroit polralią sobie za-pracować
na zvcie i płacić po-datki
na utrzymanie państwa
oraz jako żołnierze ginąć w
jego obronie to nas też stać
na poniesienie tych ofiar Nie
chcemv mieć specjalnych
przywilejów ani leż żvć na
"garnuszku amerykańskim"
Po przeprowadzeniu refc-leiidu- ni
Hawaio uzykaly sta-tus
stanu USA od Kongresu
Stanów Zjednoczonych Nikt
na tym nie stracił na wys-pach
lecz na odwrót wzmoc-niło
sic samopoczucie miesz-kańców
co wpłynęło na więk-szą
aktywność i podniesienie
dobrobytu Dziś Amerykanie
azjatyckiego pochodzenia sta-nowią
bardzo solidny element
w społeczeństwie amerykań-skim
®ii iriipy
QUEBK
Czr R Leyesmie tworząc
partię ąuobecka znal sytuacje-- w
jakiej jest Puerto Rico nic
wiadomo Niemniej jednak
zmierzał do podobnego uprzy-wilejowania
ludności franko-kanadyjski- ej
by żyła kosztem
pozostałej ludności w Kana-dzie
Jest to aż nadto jasne
w warunkach jakie przedsta-wił
w referendum
Jeżeli mieszkańcy Quebec'u
opowiedzą się za separacją to
wcale nie będzie to oznaczało
ze się oderwą od Kanady
Wprost na odwrót Pozostaną
przy niej jako "państwo sto-warzyszone"
Kanada będzie
go na swój koszt bronić łożyć
na rozwój przemysłowy budo-wać
fabryki wr którjch Fran-kokanadyjcy- cy
będą produ-kować
towary jakie chcą i
i sprzedawać je Kanadzie po
cenach jakie oni chcą przy
czym dolar kanadyjski będzie
w obrocie co pozwoli wła-dzom
Qucbec'u na takie ma-nipulowanie
nim że będą wy-wiewie
presję na całą Kanadę
Oczywiście Kanada za te
wszystkie usługi nie dostanie
ani centa ani leż żadną miarą
nie będzie wolno Ottawie mie-szać
się do spraw wewnętrz-nych
frankokanadyjskiego
państwa Słowem Quebec bę-dzie
wierną odbitką Puerto
Rico Będzie posiadał wszyst-kie
przywileje a żadnych obo-wiązków
Przypuszczalnie Le-vesq- ue
konkludował w ten
sposób że jeżeli udało się Po-rlorykan- om
uzyskać uprzy-wilejowane
stanowisko w ra-mach
Stanów Zjednoczonych
to dlaczego Frankokanadyj-czyc- y
nie mogą go otrzymać
w ramach Kanady? Tam i tu
u steru są Anglosasi mający
podobny sposób rozumowania
Tylko odpowiednio nacisnąć
a na północy kontynentu ame-rykańskiego
powstanie nowo
Puerto Rico
ZAWÓD
Nie ma wątpliwości że pre--mi- er
Leesque wiedział iż
"cicha rewolucja" w latach
1960-tyc- h wprowadziła duże
przeobrażenia w Quebecr'u
Nie sadził jednak by 'poszły
one lak daleko jak lo ukazało
majowe referendum Każdy
komu sie oferuje przywileje
nie żądając w zamian żadnych
świadczeń powinien je z
wdzięcznością przyjąć Tym-czasem
stało się na odwiól
Wyborcy zdecydowanie odrzu-cili
jego warunki
Może dwadzieścia lat temu
gdyby zostało przeprowadzo-ne
majowe referendum Lc-vesq- ue
uzyskałby rezultat o
jakim marzył Tym razem
spotkał go zawód Polowa wy-borców
pos! ugujących się
francuskim językiem powie- -'
działa mu tak 'jak Ilawajczy-cy- :
"Jeżeli Kanadyjczycy w
Toronto Winnipeg czy Van-couv- er
polralią sobie zapra-cować
na życie i płacić podat-ki
na utrzymanie państwa
oraz jako żołnierze ginąć w
jego obronie lo nas Frunko-kanadyjczykó- w
również stać
na poniesienie tych ofiar Nic
chcemy mieć specjalnych
przywilejów ani też żyć na
"garnuszku oltawskim"
ZNÓW RATUNEK
Referendum majowe w
Quobec'u wyraźnie dało do
zrozumienia że nie iest za
utrzymaniem obecnych so-sunkó- w
w Kanadzie Nie
wszystko iest tu w porządku
a wiec trzeba przeprowadzić"
pewne zmiany w państwie
Zastrzeżenia wysuwaia rów-nież
zachodnie Prowincje
Trzeba wiec wypracować no-wą
konslytucic która niosła-by
zadowolić zdecydowanie
większą ilość Kanadyjczyków
bo siara uslawa już się prze-żyła
Nic wiece i nie jest obecnie
potrzebne iak rewizia konsty-tucji
Kanady Referendum
ciuebeckic zmusza przywód-ców
do natychmiastowych
prac nad nia Odkładać nic
można bo cierpliwość miesz-kańców
może sie wyczerpać
Oto jeszcze jeden fakt ra-towania
Kanady pizez Fran-kokanadyjczyk-ów
którzy w
Wydalony ze Związku So-wieckiego
dysydent sowiecki
Władimir Borysów przybył 22
bm do Wiednia Przyleciał on
samolotem sowieckich linii lo-tniczych
"Aerotlot" na po- kładzie którego j-naJdaita-luu
się także około 95 Żydów so-wieckich
w drodze do Iziaela
Borysów jest założycielem
wolnego związku zawodowego
(2)
® 8 H W mei
jej obronie przelali spora krwi
w przeszłości
FRANKOSZWAJCARZY
Zdarzyło się podczas dru-giej
wojny światowej że do
obozu internowanych żołnie-rzy
polskich w niemieckiej
Szwajcarii 70stał przysłany na
stanowisko komendanta kapi-tan
z francuskiej Szwajcarii
Poszedł on do sklepu robić
zakupy dla obozu i okazało
się żo miejscowy kupiec po-sługuje
się dialektem nie-mieckim
i zna poprawną niem-czyznę
ale obcy mu jest ję-zyk
francuski Kapitan znów
poza t m językiem iimych nie
znał
Wrócił więc do obozu i spy-tał
Polaków qzy ktoś zna ję-zyk
niemiecki i francuski
Pech chciał że byli tacy co
znali francuski inni niemiec-ki
ale nie obydwa Wobec te-go
kapitan zabrał dwóch Po-laków
1 poszedł z nimi do
sklepu Do jednego i nich mó-w- ił
po francusku co chce na-być
i na jakich warunkach
Polak do swego rodaka mó-wił
lo samo po polsku i wre-szcie
drugi Polak powtarzał
zlecenie kupcowi po niemiec-ku
Odpowiedź szła w prze-ciwnym
kierunku Kupiec mó-wił
po niemiecku na jakich
warunkach może spizedać to-war
jeden Polak powtarzał
to po polsku drugi Polak
przedstawiał sprawę kapitano-wi
po francusku Tak więc ro-dowity
Szwajcar porozumiał
się z rodowitym Szwajcarem
przy pomocy dwóch Polaków
Nikogo to ani nic dziwiło ani
nie śmieszyło
Obok Kanady Szwajcaria
jest drugim państwem które
ma obywateli posługujących
się językiem francuskim'" Są
to Frankoszwajcarzy
ZWIĄZEK SZWAJCARSKI
W 1291 roku trzy kantony
— Schwytz Uri Unlerwalden
— utworzyły sobie "związek"
czyli bardzo luźną federację
której podstawę stanowiły tyl-ko
dwa" punkty zawarte w
tzw "Bundesbrief" czyli "Li-ście
Związkowym" a to że
nie będą walczyły z sobą 1 na
wypadek jeżeli jakiś kanton
zrzeszony zostanie napadnięty
przez obce wojsko pozostałe
kantony przyjdą mu z pomo-cą
Po szeregu zwycięstw zna-czenie
Związku'" Szwajcarskie-go
lak wzrosło że zaczęły
przystępować do niego inne
kantony niemieckie a następ-nie
francuskie Ten niezwy-kły
zlepek różnorodnej ludno-ści
zamieszkałej w dolinach
alpejskich i podalpcjskich tak
się z biegiem czasu scemen-low- ał
że nie zdołał go zlikwi
dować Napoleon tworząc dla
Szwajcarów Republikę Ilel-wec- ką
Nie udała się sztuka rów-nież
gen de Gaulle który
chciał "wyzwolić z niewoli
szwajcarskiej" rodaków i
wcielić ich do Francji podob-nie
jak to usiłował zrobić z
Fraiikokanidviczvkaiiu w
Quehcc'u Znalazł nosluch je-dynie
u bardzo nikłci prunki
rozgrymaszonych młodych lu-dzi
którzy po kilku hałaśli-wych
demonstraciach poskro-mieni
Di7oz swoich rodziców
wybili sobie z flowv "wyzwo-lenie
Z niewoli szwnicarskiei"
Na 6 milionów Szwaicarów
709?) to ludność nochndzenia
niemieckiego 19% francus-kiego
10% włoskiego i mniej
niż 1% reto-romańskic- co po-słwuia- ca
sie jeżykiem naj-bardziej
zhłionvm do łaciny
Tak iak Frankoswaicaiw od-żeeiww- uia
sie iak od diabla
przyłączenia icli do Francji
lo samo robią niemieccy
Szwaicarzy edv ktoś im na-pomknie
możliwość wcielenia
do Rzesv niemieckiej czv też
włoscy Szwaicarzy gdv idzie
o Włochy Te narodowości tak
sie z sobą zżvlv że absolutnie
nic żvcza sobie aby ich ktoś
"wyzwalał"
CICHA REWOLUCJA
Kiedy Brytyjczycy zaicli
Quebec w 17113 r podbiła lud-ność
francuska miała jedvne
życzenie by ją pozostawić w
Borysów przybył do Wiednia
Franffokanadyjcsycy
meniiiiiiiii
w Związku Sowieckim Został
on aresztowany w czerwcu
ubiegłego roku i był wieziony
w Leningradzie za swą dzia-ałnoś- ć
w tzw ruchu wolnych
związków zaw odowycli
Przedstawiciele władz
austriackich powiedzieli że
nic wićdzą gdzie Borysów za-mierza
się osiedlić
r
spokoju niech dalej modli sie
w kościołach uprawia rolę i
posługuje się swoim jeżykiem
co Anglicy raczej respekto-wali
Rozwój techniczny spowo-dował
że anglosascy przemy-słowcy
znaleźli w Quebec'u
duży rezerwuar łaniej siły ro-boczej
Zaczęli więc lam loko-wać
swe fabryki Musieli do
nich ściągać techników anglo-języcznych
bo na miejscu ich
nie było Szkoły średnie i uni-wersytety
nastawione były na
teologię i humanistykę ale
nie na technikę Stąd Franko-kanadyjczyc- y
nadawali sie je-dynie
na robotników w fabry-kach
Co gorzej anglojęzycz-ne
zarządy przedsiębiorstw
działały wynaradawiaiąco na
ludność miejscową Robotnik
przychodząc do pracy w sza-li- e
zawieszał nie tylko kape-lusz
i płaszcz ale i swój ję-zyk
lrancuski
Do tego dołączyła się zwy-kła
ludzka zazdrość Obcy ję-zykowo
przedsiębiorca 1 jego
współpracownicy zarabiali
dwa trzy czy nawet więcej
razy i żyli dużo lepiej niż
miejscowy człowiek To spo-wodowało
że już w 1890 roku
powstał pierwszy ruch sepa-ratystyczny
Zmierzał on do
ula ocenia czy też usunięcia
anglosaskiej ludności
Znaleźli się jednak rozumni
Frankokanadyjczycy którzy
winę za stosunki w Quebec'u
nie zwalali na Anglokanadyj-czykó- w
tylko na swoją tra-dycyjną
mentalność Trzeba
otworzyć szkoły techniczne i
stanąć w szranki z obcojęzycz-ną
ludnością Opróżniły się se-minaria
duchowne klasztory
wydziały humanistyczne a
młodzież zapełniła kursy i
szkoły techniczne Na śred-nich
i wyższych stanowiskach
w przemyśle zaczęli się poja-wiać
Frankokanadyjczycy
którzy wcale nie ustępowali
Anglokanadyjczykom
Zmienił się również styl ży-cia
w Quebec'u Jeszcze w
1961 r Prowincja ta miała
najwyższy przyrost ludności w
Kanadzie bo 27 na 1000 mie-szkańców
W dziesięć lat póź-niej
przyrost spadł do 14 na
1000 i dziś jest najniższy w
Kanadzie Frankokanadyjczy-cy
wyszli z średniowiecza
PRZYKŁAD POLSKI
Na początku 1945 roku kie-dy
w koszarach Bessiere'a w
Paryżu mieściło się biuro re-krutacyjne
do Wojska Polskie-go
przychodzili żydzi polscy
którzy uniknęli zagłady pod-czas
okupacji niemieckiej by
z Polakami handlować Nie-którzy
z nich mówili że nie
mogą się doczekać chwili po-wrotu
do Polski by w niej
odbudować przemysł i handel
bo ich zdaniem Polak-kaloli- k
nadawał sio na księdza ofi-cera
urzędnika nauczyciela
ale nie na kuuca czy przemy-słowca
Co wiece i on gardził
lvmi zawodami Stad do dru-giej
woiny światowci 80%
handlu przemysłu i Iransnor-t- u
bvlo w rekach żydowskich
Jak sobie nowa Polska da ra-dę
bez tej ludności?
Z braku ioi Polacv-katolic- y
przeieli działalność gospodar-cza
w swoie ręce 1 co sie oka-zało?
TTkaall niezwykle do
nie i zdolności o których na-wet
nie zd-iwa- li sobie snrawv
jeszcze kilka lat temu W
przeciągu dwudziestu lat lak
dalece podciągnęli Polskę że
z dalckieeo mieisca na iakim
bvła w 1939 roku wywindo-wali
ia do pierwszei dziesiątki
państw premvsłowvch świa-ta
poza Stanami Zjednoczo-nymi
Związkiem Sowieckim
Japonia i innymi potęgami go-spodarczymi
To samo ziawisko zaistnia-ło
w Quebec'u Frankokana-dviczvc- y
przeorali średnio-wieczna
mentalność i wzięli
sie rzetelnie do spraw gospo-darczych
Im iuz dziś nie za-leży
na zrobieniu solidnej kon-kure- nc
ji Anglokanadyjczy-kom
w swej własnej Prowin-cji
Chcą stanąć do współza-wodnictwa
w przemyśle w ca-łej
Kanadzie Oderwanie Oue-bec'- u
zdruzgotałoby im bar-dzo
ambitne plany Stad nic
dziwnego że urządzili pre-mierowi
Leesquowi przesła-wne
lanie
Rywalizacja przemysłowa
Frankokanadyjczyków z An-glokanadyjczyk-ami
jest bar-dzo
pozytywnym czynnikiem
w życiu Kanady Jesl ona rów-nież
korzystna dla nas Kana-dyjczyków
polskiego pocho-dzenia
jak i innych "etni-ków- "
bo podrywa mniema-nie
jakoby na czołowych po-z- j
ciach w przemyśle mogli
tkwić tylko ludzie "W ASP" —
biali protestanci anglosaskie-go
pochodzenia
mwvua-uaiwnirP3MB- a amjmujiwun— imirnwa
ZAMKNfiCil FABRYKI
W WINDSOR
Mieszkańcy Windsor mia-sta
w którym w porównaniu
7 innymi jest najwięcej bez-robotnych
— z przykrością
przyjęli wiadomość o zam-knięciu
jeszcze jednej fabryki
przemysłu samochodowego
the Bendk Automati'e of
Canada Ltd
Zakład ten wyrabiający ha-mulce
i zali udnia jacy około
500 osób został sprzedany a
nowi właściciele postanowili
przenieść jego urządzenia i
maszyny do Soulh Bend w
sianie Indiana
Naczelny dyrektor oświad-czył
iż wszyscy obecnie pra-cujący
oraz ci którzy przeby-wają
na czasowym zwolnieniu
(layofl) otrzymają 12-lygo-dnio-we
wynagrodzenie jako
dodatek do innych wypłat
związanych z zamknięciem za-kładu
pracy
Trzeba wskazać iż wśród 23
dużych miast Kanady Wind-sor
posiada w tej chwili naj-wyższy
procent bezrobotnych
— 15 8% Pizeciętna bezro-bocia
w całym kraju wyraża
się 78%
W Windsor liczącym 250
tys mieszkańców w lej chwili
znajduje się bez pracy 20 tys
robotników
SPADA
SPOŻYCIE ALKOHOLU
Trzy kanadyjskie instytu-cje:
the Association of Cana-clia- n
Distillers the Brewers
Association of Canada i the
Canadian Winę Instilule opu-blikowały
ostatnio dość cieka-we
dane odnośnie spożycia
napojów alkoholowych
Stwierdzają one iż w 1979
r spożycie napojów alkoholo-wych
spadło o około 7% w
porównaniu do stanu sprzed
5 lal
Biorąc pod uwagę cztery
zasadnicze rodzaje napojów
— źródła te stwierdzają iż
jedynie spożycie wina stoło-wego
wzrosło o 47% nato-miast
innych gatunków wina
spadło o 36% piwa o 10 5%
a różnych gatunków wódek
zmniejszyło się o 8%
Instytucje te nie wypowie-działy
się jasno co jest zasad-niczą
przyczyną spadku spo- -
życia alkoholi — niemniej
skłonne są doszukiwać się
pizyczyn w wysokich cenach
i stosunkowo trudnym dostę-pie
czy malej ilości specjal-nych
sklepów alkoholowych
POPYT NA WROTKI
Wszystkie kanadyjskie za-kłady
a wśród nich najwięk-szy
the Dominiona Rollcr
Skatc Co of Mississauga zgo-dnie
stwierdzają iż od dwóch
lal a od wiosny br w szcze-gólności
wzrosło zapotrzebo-wanie
na wrotki
Licząc od początku 1979 r
sprzedaż tego sportowego
sprzętu wzrosłą o ponad
200% stwierdził główny dy-rektor
tej jak powiedzieli-śmy
największej i naislarsoj
fpbrvki produkującej wrotki
Tk i-- k w norp zimowf i wi-dzi
sie pnfVipnnjp mnóstwo
rońb z 1vMviii w rku —
tak obecnie młody'" ta tr-sz- a
prypdn w7vstkim hiffn
po chodnikficli wiokyoh
pi n cli i nawet po jezdni na
w rolka eh
Te samo '1'Ó'Mm nowiid-M- a
7d -- amówWl iocl (pl wilo
iż (rudno ws7vt W'1 icnok''"'
pomimo ŻP ii"vlnVii ist
wmożona Totli rhorlzi o wv-mipoio- na
iuż fabryko — Łr"
clziewa sio ooi vvvnrodko-wtu- '
na konipc bMnoppn inku
ilość wrolpk o lnp7noj warto-ści
no" ad fir 000 000
W Mięsiwu"-- ) vy"liia sie
cwlyipnnjp ponad 1 300 ivjr
kf órvph cena waha się od $75
do 8100
podobny popvI na wrotki
zoislnnł też i w Stanach Zjed-noczonych
cfwa Mi"7!
Komplpnlne źródła prze-ni"sl- u
mipdziowppo zinowia-daj- a
wrnst cpiv teao co--" no-sa
metalu pod koniec bieża-cna- n
roku a na pewno w przy-szłym
Po długiej stosunkowo sta-bilizacji
na rynkach świato-wych
na któryph od serecu
miesięcy zarówno w Londy-nie
Nowvm Jorku Toionto
czy Monlienlu cena miedzi
i'tr'vmujo sie na tym s-miy-m
poziomie a nawet spadła od
4 do 5c na luńcie
W tej chwili producenci
amerykańscy otrzymują 90c
za runi natomiast w Kana-dzie
eona wabi się trochę po-wyżej
?1 za funt
WIĘKSZE POŁOWY RYB
Depai lament Rybołóstwa
piow New Brunswick podał
ostatnio iż połowy morskie
wszystkich gatunków ryb o- -
K1MDY
siągneły ?a pierw'sze dwa
kwartały 111950 ton metry-cznych
wartości ponad $50
min
Jest to rekordowe osiągnię-cie
przemysłu rybnego 140
przedsiębiorstw tej prowin-cji
KATASTROFA
W KOPALNI URANU
W niedzielę 22 bm w ko- - }
palni uranu the Denison Mi-ne- s
w Elliot Lakę wydaizyła
się katastrofa w wyniku któ-rej
życie straciło dwóch gói-nikó- w
a o jednym brak jest
dokładniejszych Informacji
czy został także zabity czy też
zdołał się uratować
Na głębokości 2000 stóp
zawaliły się olbrzymie masy
skały grzebiąc najbliżej pra-cujących
górników Kierow-nictwo
tej kopalni podało iż
ciała zabitych zostały odgrze-bane
i wydobyte na po-wierzchnię
Ekipa ratownicza
przystąpiła natychmiast do
usuwania zwałów skalnych
przypuszczając iż trzeci gór-nik
znalazł schronienie pod
maszyną wiertniczą
W wyniku trwających po-nad
dwa tygodnie poszukiwań
za 8 górnikami któizy zginęli
podczas wybuchu gazu ziem-nego
w kopalni złota w Val
D'Or i zastosowaniu miniatu-rowego
aparatu telewizyjne-go
wpuszczonego do objętego
katastrofą szybu z pomocą
specjalnej sondy — nie dały
pozytywnych wyników i o po-zostawaniu
przy życiu zagi-nionych
nie mą co mówić
Wykryto jedynie zwłoki (
dwóch górników
FINAŁ TRAGICZNEJ
W SKUTKACH KRAKSY
W Woodstock zakończyła
się rozprawa sądowa w spra-wie
tragicznej w skutkach
kraksy dwóch samochodów
osobowych w wyniku której
6 osób poniosło śmierć 6
kwietnia 1979 r
James Uarcourl lat 27 —
jeden z ocalałych — odpowia-dał
przed sądem za jedno z
oskarżeń mianowicie za to
że w jego samochodzie poli-cja
znalazła otwarty karton
został -- piwa Skazany za' to na '
karę grzywny w wysokości
!j38
Na wcześniejszej rozprawie
otrzymał on wyrok — jako
sprawca czy też winny kata-strofy
— na 6 miesięcy wię-zienia
i pozbawienie licencji
samochodowej na jeden rok
Jak wiec widać za spowodo-wanie
śmierci 6 osób — sąd
uznał iż $38 i rok wiezienia
to wystarczająca kara na kie-rowcę
prowadzącego samo-chód
w sianie podchmielo-nym
POSŁOWIE ŻĄDAJĄ
OD PFMIRA
7nprYrnwAKiP AKCJI
Pntlowip Izlw flmin ww-slVu- h
iitfviinoio'i 7(f'oili iv
llbinolirni (vrt'lnin n a P I V
wnincok W Vlófm lnmaoaii
cia o'1 nroii P V rIViHln'll
yr]anrr}fxr}ro i tvjw"' ftetroj
pl-"-ii rtrlno'niP (owi T'1'ilnuHl
V'ó'l T'iivw(v n-- 1 IfArwłi A-7iioi'vk"-
Jnip hnłporpninniulnip
floknnuii nnlowńw vvhyoh i
jonnrni'! vvr''nv P1ZCZ Rząd
]flnpnlnv żuk"--'
Wnineolr nocolęki yApv
jli'voninurjłl7nnio n-- A T
(ji lorom I-ivil-ovpnnii
w ("i
nt"u' itv'"'': snilknia 7
)ii'wóri"óv naństw zachod-nich
w Wenecji
_
SKAakiy kia LATA
7Aił xru im A
l)Uv:łirMAn rHn"VM
]Uil-- p punliwii' Wloł ni
pijaczkuniar Si'iHiiirv z 'Vi-(j- (i
swoi 70HV ka7:inv yftdul
ni 2 l'la pobytu w z-iktif-
Wie
dJd unw-lrtw-o cłmryoh v' 1łP-llPlinpineli-pnp
]")o yk-Nd-u
U-P- o iwwlsni si sk''7'"ii dro-go
s-uln-wa
luli na skn'k ad-ll)jniełr:cvin-vPh
Zr-ul'p- ń
11-imrU- owo
chorzy którw no-połn- ili
jakiś czyn kryminal-ny
W tvm nrynadku Sad N'ij-wvz- v
Ontario no dwudnio- -
woj iwnrowie wvrlł werdvkl
ZU llUMMIHUf ZilLIIIIM wu VV- -
rok stosunkowo łagodny ale
z uwaei na stan umysłowy
skazanego nie mógł być wy-soki
▼ Jf
Znamv iiatomi"t i'pdm
fkt w któwm matka Polka
stara sie od 8 lt (!) wyciąg-nąć
z lego szoitala-wiczieni- a
swego syna który bedac pac-jentem
szoitala przy 999
Oueen St W uderzył w twarz
pielęgniarkę i za to odbwra i
w straszliwych ponoć waiun-kae- h
do dniuMsieisipcfo tak
ciężka karo W panujące w
Pcnetamuiishene warunki
winny wkroczyć władze rzą-dowe