000808 |
Previous | 6 of 48 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
f nV-- i "v LłrwMmimmmr mMMmmf & ' wWWwh T A 3 ' - ' -- vj If WBRM5f£fi ''""' Hf— -- 'ęrTii i ifafjufj -- j? h" jm'?' 'v :"! tTWLiMAyytłVyVyłlAYA¥yV STR 6 DECEMBER 17 IOHOi— 'ZWIĄZKOWIEC _ B0ŻE NARODZENIE' (X-nii- s) ife£ffi&£5&!fi€5sSaasSŹ UłSttlillllllUllII staw tfi'p MJJ jkJi OT £fi i %fe i §& %p £J ri if ty 4 W %Ił ty ty ity Cł ?% jsJi ty ty' ty W ty ty ty tyiw Pif a) 4 ty ty ty ty ty ty V"1? ty ty k1 Ąty ty $? ty vi wg ty w- - S ty R'ff ty Życzenia z Toronto ?fc'iiWfei:yiiy Copejniiciuis Lodge ' ?jS%J :r?ti-T'I- - if iv cr -- ''--(' "Ł-r-st T " ' 1 f?&iQ &i i- - !'#' i v'' ' 3 - fi Z OKAZJr ŚWIĄT IiOKGO NARODZENIA I NOWEGO I50KU 1081 NADA DYRKKTOKoW COI'liKNICUS LODGE SKŁADA CAŁEJ POLONII DUCHOWIEŃSTWU KONGRESOWI POLONII KANADYJSKIEJ DROGIM MIESZKAŃCOM DOM J ORAZ NASZYM! SZCZODRYM OFIARODAWCOM DZIĘKI KTÓRYM COPERNICUS LODGE SLUY NASZEJ SPOŁECZNOŚCI NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA ZDROWIA I WSZELKIEJ POMYŚLNOŚCI Copernicus Lodge 66 RoncesYalles Aye — Toronto Onf Tel 533-443- 4 M6R 3A7 Przypominamy że donacje sa zwolnione od podatku dochodowego Serdeczne Życzenia z okazji Boleyo Naioclzenia i Noiocgo Roku tvs:ystkim Klientom i całej Polonu składa iJrisiai? firmy ELECTROLUX (CANADA) LTD Tel 743-891- 0 SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I SZCZCSLIWECO NOWEGO ROKU składa sicoim Klientom i całej Polonii V!LLAGE FRU1T FAIR Zawsze świeże Bezpłatna dostawa 2214 Bloor Sf W ii Ił u z jarzyny i owoce zakupów do domów — Tel Wesołych Świat Bożego Narodzenia i Pomyślnego Nowego Roku życzy W !c H '£& x _y i" jest 1 ]OŚREDNICTWO KUPNA 1 SPRZEDAA' NIERUCHOMOŚCI 744 Quccn Sf West — Tel 363-531- 6 NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa FUNEHAI U 1--RA-NK NI IX Fimcrsil Diicdor 3080 LAKESHORE BLVD WEST TORONTO ONTARIO TEL 259-370- 5 i"R5?tfXS3a7łr i 'r?Ai?hrM%-7v-i-A- T 767-133- 3 if w ¥ 15? if w w W Ę a SC Wii Wti Ć7 w as) ty W ?''? % % f f& W €4 W I? e:Jt if w tOf 'i s" W if w tli if m W if if ii fi 2 {iWG flrf 4 %f w i? if & Wit a)' vv_--- v łjV--v '""A Gustaw Słodkowski OSTATNIA WIGILIA (Garść wspomnień) Dień wigilijny 1944 r wsiał w Gusen pogodny i mroźny Dnia lego wschotfiice sionce jak gdyby łatwiej prcbiło się pre gęste mgły i opary jakio yaslaly dolinę Dunaju z jego rozlewiskami bagnami i łąkami Jiuciło tez pieiwsze swoje pro-mienie na nasa Golgotę — lak nazywaliśmy przeklęte kamie-niołomy „Slcinbruch Kaslcn-holen- " i i ów nic śmierć niosący „Gusen" Kiedy gong obudił i postawił na nogi 24 tysiące więźniów na wszystkich blokach mieszkal-nych zapaliły się słabe światła staiając się ukiyć to nędzne ży-cic które na glos gongu zaczy-nało się przypomrnajne każde-mu z nas obłudną dewizę eses-mańskic- go rygoru ze: Ob Tag on Nacht Stets mit Bedacht Der Glocke Ruf erklingt — Ein Zeichen Deine Pflicht beginnt ) W Ten wypisany na gongu „Pflicht" W — obowiązek to mc innego jak mordercza maca o głodzie i wn "hi chłodzie Tego jednak mroźnego ranka na bloku „B" w izbic „b" i jej piomincnckim tylnym kącie w którym znajdowało się zgrane od dawna grono dobranych przy-- v "rv vrv %i! rs _ & ta ri TA-Y- riiH(S&''wJinaniA'&uSsa ę if %? w W & Wwm %- - www& fj? 6ww W 1 łVi? lrf %! aj & hJ-- f w fr ty1? %? ś if if w w- - 4 ty ty if if if kit ty %Y ń4tyij -- "'OS jg 680 Queen St W ii jtf' K-'i-t jsV rfft' :&' u JIvv jw ss7Z??i " tZr1' £S SS 7 ?2S? Życzenia oraz całej Polonii Kanadzie składa jaciół którzy z już wyjadali garnka oraz dobrze byli w Gusen — panował jakiś inny niż zawsze nasli ój Podczas słania łóżek czynności wykonywanej zwykle w pośpiechu i milcząco — ktoś raptem głośno powiedział: Wie-cie ze dziś w kraju Wi-gilia? Na lo odpowiedział z natury i wychowanek Uniwersytetu Ja-giellońskiego Henio B: Iak juz przypomniałeś lo wiedz że i tutaj leż dzisiaj celebrować będziemy wieczór wigilijny Na pewno inaczej niz nasi najbliżsi w Polsce ale w granicach na-szych możliwości złączymy się jednak z nimi" Uwaci lej nic przepuścił także i Staszek Grze-siuk znany w obozie „hauser-karz- " piosenkaiz warszawski i kierownik stworzonego pi zez siebie zespołu wokalno-instrumentalneg- o który zrobił w Gu-sen wielką karicic Nic lękają-cy się nicego Staszek wygar-nął: Jak mnie tutaj k ć widzicie lak przy-sięgam ze szóstej z kolei Wigi-lii nie mam zamiaiu spędzić w tej mordowni Dzisiejsza jest na pewno ostatnia! Niech mnie pio-run trzaśnie ale la jest ostatnia Jeśli się omylę — pójdę na dru-ty" ) Ktoś jeszcze słowo dorzucił ia55ia MUSU iWL VH MIIIW t-J-lf m Najlepsze życzenia Świąteczne i Noworoczne całej polonii zasyła Nick Furs Co Szyjemy nowe futra po cenach fabrycznych oraz przerabiamy stare Ceny konkurencyjne Tel 868-625- 8 MI me ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa swoim Klientom i całej Polonii MSCHAELS SHOi LTD 1696 Queen St W 535-015- 2 Moc najserdeczniejszych życzeń świątecznych i Noworocznych zasyła KING LUMBER COMPANY Sprzedajemy „Fiber Glass Canada" na izolacje domów stosowanie których przynosi osczędności Posiadamy wszelkie materiały budowlane do budowy nowych domów również na wszelkie inne naprawy Bezpłatne dostawy 533 Richmond St W — Toronto Ont Tel 368-330- 6 368-491- 0 ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚW1AL' I POMYŚLNEGO NOWEGO ROKU ZASYŁA POLONIA MEAT MARKET & DELICATESSEN Właściciele: K WARMUZ i B KORKUS Na składic zawsze świeże mięso i wędliny własnego wyiobu Dostarczamy mięso do zamrazaczy 129 RoncesYalles Ave Tel 533-547- 5 WESOŁYCH ŚWIAT IłOZEGO NARODZENIA 1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY STflHOPOLSKH RESTAURACJA Właściciele: K i S KOSALKA Polska kuchnia — smaczne i świeże polskie i europejskie dania Zawe dobrze zjesz w nasiej 299 Ronccsyallcs Avc — Toronto u u u j&' i(i'iMvi!AVi!:viii'iw-'i- i Najserdeczniejsze Świąteczne oraz Szcześliweao Noweao Roku niejednego zadomowieni naszym nie-wylcw- ny krakowianin „Chłopaki' Z SERDECZNE SALON Toronto SERDECZNE Ltd („treeers") restauracji W t-I- a Hf Ś W jra W s Ji ''i 'tii"r} I? i? ty & te ?'? 28 W ty ty if if ty i -- Kf 4vfl ty ty ty if 4ty ty 4 wJ Ki f RJ} 4tjji ji$ ?JSĄJ fwi'SiJ4u "'V "" "'% SvV-JS!!v-- % r-"-'- "'a ""v iv ' rt-- l -- HiV IjVIj!VIjV ? l(!VItó'lUif i 4if'(4V li ńVljjS'ij SfM Al k ł : wszysikim swoim Klientom wBJU M y w wam len potwierdził inny zdał się na łaskę boską a sceptyczny zwy-kle Władzio M (obecnie profe-sor wysoko ceniony w świecie naukowców socjolog i sekretarz PAN) tę urywaną rozmowę sta-rał się zamknąć również z na-dzieją lychłcgo uwolnienia: „Bo przecież ta esesmańska hołota w piętkę goni a cały hitlerowski reżym wali się w gruzy" Ten nasz codzienny sprawozdawca prasowy który z racji znakomi-tej znajomości języka niemiec-kiego każdego dnia miał za za-danie dotrzeć do osiągalnej w Gusen prasy i przestudiować co się dzieje — referował nam już po zgaszeniu świateł i na łóż-kach wydarzenia dnia Jego więc osąd o niedalekiej już wol-ności opierał na tym co wyczy-tał Po porannym posiłku składa-jącym się z czarnej rzadziutkiej kawy i jctli kto miał kawałka spleśniałego chleba obóz zaroił się między blokami i na placu apelowym mrowiem jego miesz-kańców Największy jednak Iłok panował na „targowicy" — nie-wielkiej przestrzeni między pie-rwszym i drugim rzędem blo-ków i w najbliższym sąsiedz-twie umywalni bloków 3 i 4 Tutaj „muzułmanie"- - ) wymie-niali między sobą co według ich oceny miało jakąś wartość A więc dobrze wypalone cygarni-czki nadające się po zeskroba-niu z nich sczerniałej nikotyny na dobrego „skręta" można leż tam było dostać prymitywnie wykonane łańcuszki aluminiowe jako bransoletki do numerów na rękę nikomu niepotrzebne sznurki jakieś szmatki nierzad-ko papierosa czy nawet kawałek chleba Na placu apelowym żwawym krokiem przechadzały się liczne grupy po dwóch po trzech sta-nowiące tzw „Uniwersytet Cho-dzony" Cóz to było7 Korzysta-jąc ze sprzyjającej okazji że w obozie tym znalazło się wielo wybitnych osobistości wysoko wykształconej inteligencji świa-tłych działaczy społecznych twórców nauki i kulturowych wartości — z inicialywy dr Władysława Gębika najstarsze-go ze wszystkich Polaków więź-nia politycznego niemieckich obozów konccntiacyjnych bo aresztowanego jeszcze przed wy-buchem działań uojennjch w 1939 r jako dyickloia jedynego na terenie III Rzeszy Niemiec-kiej polskiego gimnazjum w Kwi-dzynie powstało coś w loclzaju „zieloni" danicm było nie zatracić posia-danej miedzy i przekazać ją tym którzy jej nie posiadali Guscnowski „Uniwersytet Cho-dzony" zapisał się tennymi zgło-skami w dniach pobytu Polaków w Gusen i spełnił swoją rolę znakomicie „Chodzony" dlatego że wszy-slwi- c wykłady odbywały się podczas wolin eh od pracy prze-chadzek czy lo między blokami a najczęściej na placu apelo-wym przed zbioiką poranną czy po wieczornym apelu Najczęściej wykładowca szedł w środku maiąc po obu stionach cl wół h to najmniej słuchaczy Takich trójek można było spotkać naiwięccj w czasie wolnego od piacy dnia niedziel-nego Ginęły one w ogólnym tłumie zauważalne jedynie przez tych klóizy w tajemnicy o nich wiedzieli i należeli do tej swo-istej instylucii edukacyjnej pol-skich więźniów Bardzo szeroki był tez wach-larz lematów Uniweis tetu Chodzonego" a słuchacze wer-bowani byli spośród zaprzysię-żonej tajnej Poza samą swoią treścią „Uniwersy-tet Chodzony" w Gusen był przecież najskuteczniciszą od-trutką na straszliwą rzeczywi-stość która nas otaczała Nic pozwalał lak juz powiedzieliś-my zmarnieć żywotnym silom umysłowym każdego z nas Róż-norodna Icz była tej niespo(-kanc- j uczelni tematyka Obok takich pioblcmów: jak urządzi-my powojenną Polskę jaką jci damy konsltucię jak ustosun-kujemy się do naszych sąsiadów czy leż iitk ukształtujemy szkol-nictwo albo samorząd ter tonal-ny omawiane były i takie czę-sto nierealne prrblemy ze w noi niiilnjth warunkach nikt z nas by sio nimi n:e interesował W niemieckim obozie konten-tracjny- m wyraźnie można było w j odrębnie icdno wspólne wszy-stkim obozom zuwisko miano wicie iislosiiiiivowanie się wza- - Ł3ajŁ-'iX- 7 :zrxsx a-ssW-i ł5!vsixsj5'3 sssjwtsast jass7 -n- -x?j-R7 jemne więźniów do grupy inte-ligencji jaka znalazła się obok innych grup społecznych Nic trzeba zapewne długo wyjaśniać ze wyiazna niechęć do inteli-gencji — nawet w warunkach obozu koncentracyjnego — była zjawiskiem spotykanym u wszy-stkich narodowości Należy na-wet uściślić ze właśnie w tak straszliwych warunkach bytowa-nia niechęć ta okazywana była w wielu przypadkach jeszcze wyraźniej Hitler podobnie jak dzisiaj komuniści starał się w obozach koncentracyjnych odebrać lu-dziom wszistko tworząc z nich jakieś bczklasowe zbiorowisko ludzi — zapomniał czy tez o tym nie wiedział ze icsl to spra-wa nieosiągalna Na pi z kładzie obozów koncentracyjnych we-szło przysłowiowe szydło z wor ka że la rzekoma lówność i bez-klasowo- sć są jedynie pozorne Bo można człowiekowi odebrać wszystko co w chwili aieszlowa-ni- a posiadał a więc maiątek kosztowności ładne i diogie ubrania pozbaw ić go jakżeż di o-gi- ch kontaktów z nablizszą ro-dziną ale żadną siłą nie odbie-rze mu się posiadanej wiedzy i umiejętności jej użycia Nie bez kozery więc ogarniała hitlciow-cń- w i ich zbrodniczą awangardę SS-manó- w wściekłość na istnie-nie polskiej inteligenci! od któ-rej też rozpoczęli wyniszczanie najwartościowszego elementu polskiego podczas okupacji Jeśli już jesteśmy pizy tym temacie — warto przypomnieć ze przecież nie inaczej poczynał sobie i wschodni nasz sąsiad który w Katyniu w leszcze bar-dziej zbrodniczej lormie rozpra-wi! się z kilkunastoma tj siatami polskiej inteligencji W Gusen wściekłość esesma-nów a dokładniej komendantu-ry obozu była tym większa ze nie mogła ona sama wyzbyć się polizcby życia właśnie zniena-widzonego Polaka - inteligenta Zaszła konieczność obsady nimi wiciu kluczowych biur admini-stracji w wielu przjpadkach trzeba było oddać w ręce tych „Dic Ilundc iind Drccksatke" kieiownicze i odpowiedzialne stanowiska bo „Kapo" nic chcie-li bić gdjz do obowiązków tego stanowiska należało zabijanie podobnie Polacy nie kwapili się na bIokow th którym podlega-ły setki więźniów zamioszkuią-cyt- h dany blok Na te lunkcjc doskonale się nadawali i je z na- - klubu dyskusyjnego którego za- - wiązką wypełniali pra- - generalną organizacji "rsjsJsjA-i-s wie w 100'ó zawodowi niemiec-cy przestępcy kiyminalni W tych właśnie grimaeh Pola-ków zrodziła się myśl przetrwa-nia najgorszego i me tjlko w Gusen ale we wszystkich in-- n eh katowniach csesmaiiskieh Akcja laka miała na celu ode-rwanie ludzi swoich współziom-ków od tragizmu ''nia powszed-niego i skierowania uh zainte-resowań na inne sprawy i dania im choć w maleńkim stopniu lego co z wolnością utracili Mozc nic wszyscy nasi Czytel-nicy zdają sobie spiawę jak wielkiej rzeczy dokonał znany w całej Polsce przedwojennej i baidzo lubiany oraz popularny czołowy piosenkarz Warszawy Tadeusz Faliszewski (zmarł w 1953 w Chicago) któiy swoimi dość częstjmi konceitami krze-pił nam ducha i niesamowicie śmicsznmi czasem sprośnjmi ihkleiyjkami haitował nasze siły i apelowa! o pizetiwanie iie kto mm ale on właśnie na zakończenie każdego konceitu oikieslry synilonicznei (O tak lak tez bla w tjm piekle na ziemi Napiszemy o nici mozc pizy innej okazii) śpiewał „Marsz Guscnowców": Już przebrzmiał grom i świat swą zmienia twarz ojcowski dom na powrót czoka nasz Pójdziemy w jasny dzień z zasobem nowych sił więc żegnaj nam świecie kamiennych bryl! Trzeba b lo widzieć wówczas ic rozpłomienione twarze cnaczy polskich kłonili F fu- - i- - C iluri ukmii inliimnu ( u iih vse i ink ł um iluoiii Uns In mj m()J „ „ ltt _ ) Ioim 111 lllll — llhWtl p)IH i lin miiiui Mmilmiii pii ilmuLiii Mi illiilim IHMU ULiikUh n-M- n wiikof „iw pri kluri ptiphu 1} P w"ilikMnwuiiinłm muwu"oki_iiiiii iiwipiiiMtuiiiHui li knsu swjih Mł ( Dal szy ciąg na str 7) -- wvw i al 'Sf'Xl5}'tAV el £G4 iJfl ?Jh f %&fw+ a +m ~rr % " 4p t %) Wesołych Śiuiąt Bożego Narodzenia i Szczęśliioego Nowego Roku składa Y ONYSCHUK i Pracownicy Firmy Y Onyschuk & Co Ltd UBEZPIECZENIA WSZELKIEGO 'RODZAJU oraz KUPNO-SPRZEDA- Z REALNOŚCI 2477 Bloor Sf Wesr — Toronto Onh Tel 767-540- 8 M6S 1P7 WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY SWOIM PACJENTOM I CAŁEJ POLONU DEMTYSTYCZ KAZIMIERZ KULIK Godzin przjcć od do sobola 9—1 DT 9- - -- 5 31) 2343-- A Lakcshorc Blvd W (Mimico) Toront Ont Tel 252-235- 2 WESOŁYCH ŚWIĄT BOzEGO NARODZENIA l SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU życzy MARYS FLOWER SHOP Zawsze świeże kwiaty — specjalność bukiety weselne Przyjmujemy zamówienia telefoniczno i dostarczamy bezpłatnie 492 St W — Tel 368-905- 5 IM if MU Sim?" "s-- '-~~- rJM Jzzzr pijlku 'Mlftf MOC SERDECZNYCH ŻYCZEŃ ŚWIĄTECZNYCH 1 NOWOROCZNYCH przesyła POPULAR BUTCHER LTD Zawsze świeże mięso dostarczamy na wesela zabawy i inne okazje po cenach hurtowych 871 Dundas St W — Toronto Ont Tel 363-973- 0 WESOŁYCH ŚWIĄT BOzEGO NARODZENIA 1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU pizesyła swoim Klientom i całej Polonii Onteńo Meaf Products MARYSIA i STASIO REWEGA wraz z całym pci sonetem 783 Quccn St Tel West — Ont 364-772- 0 157 RoncesYalles Avc — Ont SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT BOZEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa Naprawiamy motory kanadyjskie i 873 Quccn St W — Tel WESOŁYCH ŚWIĄT BOZEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU iyczy wszystkim swoim Klientom i całej PolonU Duży wybór kołder bielizny pościelowej obrusów koców ręczników Posiadamy również i dodatki potrzebne do szycia 2266 Bloor St W — Tel 76Ó-654- 1 PP%#-- III ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I DUŻO SZCZĘŚCIA W NOWYM ROKU swoje] Klienteli i całej Polonii życzy RUIILAND GARDENS Zawszo na skladzio świeże jarzyny i owoc dostawa do domów 2294 Bloor St W — Tel T vyvj x :v 5 J"V --70?v5C Jj™ oO rzi'llVtiń:iiiV(VliVliVI:vit' '-"- w7?a X7~~" ?-s1ażr-s?:' 7xkz}x7:-z- : 460-46- 4 Bloor Street West Tcf 536-820- 0 Duffcrin Mol! Tc! 532-394- 9 243 Danforth Avcnuc Tel 466-131- 4 Crossway Mail (Bloor i Durnlai) Tel 534-046- 4 Toronto Ontario poniedziałku Quccn Canada Toronto Toronto europejskie 366-267- 3 materiały wszystkie WESOŁYCH Bezpłatna 769-285- 7 l'lŁ-Vtó''(ij'- ii' W n ty V ty if ty If i? & ty -- ty if pff s? tóf !N'r ty ty ty et - lif 14' If ty ty z?' ty Af if ty $if ty 4 I? Ww ty Ath m B w ty ty 44 SA tiyli W ' wf=hl' i if !3v 4 4KU ty ty ty 5?j? W Ki? W ty if ty (W llZŁ'll l M - łvA-vAi- Ji "fl-rt-frt-T- lJ-r1J -- 1 A Awii ł Ay-fAywA-ińAi j kATłWii1i'V!VTiiiTw SAA1iArtA7i"TiA15vVi%AJriAAAiAAAAAAjCiA rtWnritlviW' W7A7wAnV"rAS~Ti-SS?Wj'J- A W
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, December 17, 1980 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1980-12-17 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Identifier | ZwilaD2001253 |
Description
Title | 000808 |
OCR text | f nV-- i "v LłrwMmimmmr mMMmmf & ' wWWwh T A 3 ' - ' -- vj If WBRM5f£fi ''""' Hf— -- 'ęrTii i ifafjufj -- j? h" jm'?' 'v :"! tTWLiMAyytłVyVyłlAYA¥yV STR 6 DECEMBER 17 IOHOi— 'ZWIĄZKOWIEC _ B0ŻE NARODZENIE' (X-nii- s) ife£ffi&£5&!fi€5sSaasSŹ UłSttlillllllUllII staw tfi'p MJJ jkJi OT £fi i %fe i §& %p £J ri if ty 4 W %Ił ty ty ity Cł ?% jsJi ty ty' ty W ty ty ty tyiw Pif a) 4 ty ty ty ty ty ty V"1? ty ty k1 Ąty ty $? ty vi wg ty w- - S ty R'ff ty Życzenia z Toronto ?fc'iiWfei:yiiy Copejniiciuis Lodge ' ?jS%J :r?ti-T'I- - if iv cr -- ''--(' "Ł-r-st T " ' 1 f?&iQ &i i- - !'#' i v'' ' 3 - fi Z OKAZJr ŚWIĄT IiOKGO NARODZENIA I NOWEGO I50KU 1081 NADA DYRKKTOKoW COI'liKNICUS LODGE SKŁADA CAŁEJ POLONII DUCHOWIEŃSTWU KONGRESOWI POLONII KANADYJSKIEJ DROGIM MIESZKAŃCOM DOM J ORAZ NASZYM! SZCZODRYM OFIARODAWCOM DZIĘKI KTÓRYM COPERNICUS LODGE SLUY NASZEJ SPOŁECZNOŚCI NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA ZDROWIA I WSZELKIEJ POMYŚLNOŚCI Copernicus Lodge 66 RoncesYalles Aye — Toronto Onf Tel 533-443- 4 M6R 3A7 Przypominamy że donacje sa zwolnione od podatku dochodowego Serdeczne Życzenia z okazji Boleyo Naioclzenia i Noiocgo Roku tvs:ystkim Klientom i całej Polonu składa iJrisiai? firmy ELECTROLUX (CANADA) LTD Tel 743-891- 0 SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I SZCZCSLIWECO NOWEGO ROKU składa sicoim Klientom i całej Polonii V!LLAGE FRU1T FAIR Zawsze świeże Bezpłatna dostawa 2214 Bloor Sf W ii Ił u z jarzyny i owoce zakupów do domów — Tel Wesołych Świat Bożego Narodzenia i Pomyślnego Nowego Roku życzy W !c H '£& x _y i" jest 1 ]OŚREDNICTWO KUPNA 1 SPRZEDAA' NIERUCHOMOŚCI 744 Quccn Sf West — Tel 363-531- 6 NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa FUNEHAI U 1--RA-NK NI IX Fimcrsil Diicdor 3080 LAKESHORE BLVD WEST TORONTO ONTARIO TEL 259-370- 5 i"R5?tfXS3a7łr i 'r?Ai?hrM%-7v-i-A- T 767-133- 3 if w ¥ 15? if w w W Ę a SC Wii Wti Ć7 w as) ty W ?''? % % f f& W €4 W I? e:Jt if w tOf 'i s" W if w tli if m W if if ii fi 2 {iWG flrf 4 %f w i? if & Wit a)' vv_--- v łjV--v '""A Gustaw Słodkowski OSTATNIA WIGILIA (Garść wspomnień) Dień wigilijny 1944 r wsiał w Gusen pogodny i mroźny Dnia lego wschotfiice sionce jak gdyby łatwiej prcbiło się pre gęste mgły i opary jakio yaslaly dolinę Dunaju z jego rozlewiskami bagnami i łąkami Jiuciło tez pieiwsze swoje pro-mienie na nasa Golgotę — lak nazywaliśmy przeklęte kamie-niołomy „Slcinbruch Kaslcn-holen- " i i ów nic śmierć niosący „Gusen" Kiedy gong obudił i postawił na nogi 24 tysiące więźniów na wszystkich blokach mieszkal-nych zapaliły się słabe światła staiając się ukiyć to nędzne ży-cic które na glos gongu zaczy-nało się przypomrnajne każde-mu z nas obłudną dewizę eses-mańskic- go rygoru ze: Ob Tag on Nacht Stets mit Bedacht Der Glocke Ruf erklingt — Ein Zeichen Deine Pflicht beginnt ) W Ten wypisany na gongu „Pflicht" W — obowiązek to mc innego jak mordercza maca o głodzie i wn "hi chłodzie Tego jednak mroźnego ranka na bloku „B" w izbic „b" i jej piomincnckim tylnym kącie w którym znajdowało się zgrane od dawna grono dobranych przy-- v "rv vrv %i! rs _ & ta ri TA-Y- riiH(S&''wJinaniA'&uSsa ę if %? w W & Wwm %- - www& fj? 6ww W 1 łVi? lrf %! aj & hJ-- f w fr ty1? %? ś if if w w- - 4 ty ty if if if kit ty %Y ń4tyij -- "'OS jg 680 Queen St W ii jtf' K-'i-t jsV rfft' :&' u JIvv jw ss7Z??i " tZr1' £S SS 7 ?2S? Życzenia oraz całej Polonii Kanadzie składa jaciół którzy z już wyjadali garnka oraz dobrze byli w Gusen — panował jakiś inny niż zawsze nasli ój Podczas słania łóżek czynności wykonywanej zwykle w pośpiechu i milcząco — ktoś raptem głośno powiedział: Wie-cie ze dziś w kraju Wi-gilia? Na lo odpowiedział z natury i wychowanek Uniwersytetu Ja-giellońskiego Henio B: Iak juz przypomniałeś lo wiedz że i tutaj leż dzisiaj celebrować będziemy wieczór wigilijny Na pewno inaczej niz nasi najbliżsi w Polsce ale w granicach na-szych możliwości złączymy się jednak z nimi" Uwaci lej nic przepuścił także i Staszek Grze-siuk znany w obozie „hauser-karz- " piosenkaiz warszawski i kierownik stworzonego pi zez siebie zespołu wokalno-instrumentalneg- o który zrobił w Gu-sen wielką karicic Nic lękają-cy się nicego Staszek wygar-nął: Jak mnie tutaj k ć widzicie lak przy-sięgam ze szóstej z kolei Wigi-lii nie mam zamiaiu spędzić w tej mordowni Dzisiejsza jest na pewno ostatnia! Niech mnie pio-run trzaśnie ale la jest ostatnia Jeśli się omylę — pójdę na dru-ty" ) Ktoś jeszcze słowo dorzucił ia55ia MUSU iWL VH MIIIW t-J-lf m Najlepsze życzenia Świąteczne i Noworoczne całej polonii zasyła Nick Furs Co Szyjemy nowe futra po cenach fabrycznych oraz przerabiamy stare Ceny konkurencyjne Tel 868-625- 8 MI me ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa swoim Klientom i całej Polonii MSCHAELS SHOi LTD 1696 Queen St W 535-015- 2 Moc najserdeczniejszych życzeń świątecznych i Noworocznych zasyła KING LUMBER COMPANY Sprzedajemy „Fiber Glass Canada" na izolacje domów stosowanie których przynosi osczędności Posiadamy wszelkie materiały budowlane do budowy nowych domów również na wszelkie inne naprawy Bezpłatne dostawy 533 Richmond St W — Toronto Ont Tel 368-330- 6 368-491- 0 ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚW1AL' I POMYŚLNEGO NOWEGO ROKU ZASYŁA POLONIA MEAT MARKET & DELICATESSEN Właściciele: K WARMUZ i B KORKUS Na składic zawsze świeże mięso i wędliny własnego wyiobu Dostarczamy mięso do zamrazaczy 129 RoncesYalles Ave Tel 533-547- 5 WESOŁYCH ŚWIAT IłOZEGO NARODZENIA 1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY STflHOPOLSKH RESTAURACJA Właściciele: K i S KOSALKA Polska kuchnia — smaczne i świeże polskie i europejskie dania Zawe dobrze zjesz w nasiej 299 Ronccsyallcs Avc — Toronto u u u j&' i(i'iMvi!AVi!:viii'iw-'i- i Najserdeczniejsze Świąteczne oraz Szcześliweao Noweao Roku niejednego zadomowieni naszym nie-wylcw- ny krakowianin „Chłopaki' Z SERDECZNE SALON Toronto SERDECZNE Ltd („treeers") restauracji W t-I- a Hf Ś W jra W s Ji ''i 'tii"r} I? i? ty & te ?'? 28 W ty ty if if ty i -- Kf 4vfl ty ty ty if 4ty ty 4 wJ Ki f RJ} 4tjji ji$ ?JSĄJ fwi'SiJ4u "'V "" "'% SvV-JS!!v-- % r-"-'- "'a ""v iv ' rt-- l -- HiV IjVIj!VIjV ? l(!VItó'lUif i 4if'(4V li ńVljjS'ij SfM Al k ł : wszysikim swoim Klientom wBJU M y w wam len potwierdził inny zdał się na łaskę boską a sceptyczny zwy-kle Władzio M (obecnie profe-sor wysoko ceniony w świecie naukowców socjolog i sekretarz PAN) tę urywaną rozmowę sta-rał się zamknąć również z na-dzieją lychłcgo uwolnienia: „Bo przecież ta esesmańska hołota w piętkę goni a cały hitlerowski reżym wali się w gruzy" Ten nasz codzienny sprawozdawca prasowy który z racji znakomi-tej znajomości języka niemiec-kiego każdego dnia miał za za-danie dotrzeć do osiągalnej w Gusen prasy i przestudiować co się dzieje — referował nam już po zgaszeniu świateł i na łóż-kach wydarzenia dnia Jego więc osąd o niedalekiej już wol-ności opierał na tym co wyczy-tał Po porannym posiłku składa-jącym się z czarnej rzadziutkiej kawy i jctli kto miał kawałka spleśniałego chleba obóz zaroił się między blokami i na placu apelowym mrowiem jego miesz-kańców Największy jednak Iłok panował na „targowicy" — nie-wielkiej przestrzeni między pie-rwszym i drugim rzędem blo-ków i w najbliższym sąsiedz-twie umywalni bloków 3 i 4 Tutaj „muzułmanie"- - ) wymie-niali między sobą co według ich oceny miało jakąś wartość A więc dobrze wypalone cygarni-czki nadające się po zeskroba-niu z nich sczerniałej nikotyny na dobrego „skręta" można leż tam było dostać prymitywnie wykonane łańcuszki aluminiowe jako bransoletki do numerów na rękę nikomu niepotrzebne sznurki jakieś szmatki nierzad-ko papierosa czy nawet kawałek chleba Na placu apelowym żwawym krokiem przechadzały się liczne grupy po dwóch po trzech sta-nowiące tzw „Uniwersytet Cho-dzony" Cóz to było7 Korzysta-jąc ze sprzyjającej okazji że w obozie tym znalazło się wielo wybitnych osobistości wysoko wykształconej inteligencji świa-tłych działaczy społecznych twórców nauki i kulturowych wartości — z inicialywy dr Władysława Gębika najstarsze-go ze wszystkich Polaków więź-nia politycznego niemieckich obozów konccntiacyjnych bo aresztowanego jeszcze przed wy-buchem działań uojennjch w 1939 r jako dyickloia jedynego na terenie III Rzeszy Niemiec-kiej polskiego gimnazjum w Kwi-dzynie powstało coś w loclzaju „zieloni" danicm było nie zatracić posia-danej miedzy i przekazać ją tym którzy jej nie posiadali Guscnowski „Uniwersytet Cho-dzony" zapisał się tennymi zgło-skami w dniach pobytu Polaków w Gusen i spełnił swoją rolę znakomicie „Chodzony" dlatego że wszy-slwi- c wykłady odbywały się podczas wolin eh od pracy prze-chadzek czy lo między blokami a najczęściej na placu apelo-wym przed zbioiką poranną czy po wieczornym apelu Najczęściej wykładowca szedł w środku maiąc po obu stionach cl wół h to najmniej słuchaczy Takich trójek można było spotkać naiwięccj w czasie wolnego od piacy dnia niedziel-nego Ginęły one w ogólnym tłumie zauważalne jedynie przez tych klóizy w tajemnicy o nich wiedzieli i należeli do tej swo-istej instylucii edukacyjnej pol-skich więźniów Bardzo szeroki był tez wach-larz lematów Uniweis tetu Chodzonego" a słuchacze wer-bowani byli spośród zaprzysię-żonej tajnej Poza samą swoią treścią „Uniwersy-tet Chodzony" w Gusen był przecież najskuteczniciszą od-trutką na straszliwą rzeczywi-stość która nas otaczała Nic pozwalał lak juz powiedzieliś-my zmarnieć żywotnym silom umysłowym każdego z nas Róż-norodna Icz była tej niespo(-kanc- j uczelni tematyka Obok takich pioblcmów: jak urządzi-my powojenną Polskę jaką jci damy konsltucię jak ustosun-kujemy się do naszych sąsiadów czy leż iitk ukształtujemy szkol-nictwo albo samorząd ter tonal-ny omawiane były i takie czę-sto nierealne prrblemy ze w noi niiilnjth warunkach nikt z nas by sio nimi n:e interesował W niemieckim obozie konten-tracjny- m wyraźnie można było w j odrębnie icdno wspólne wszy-stkim obozom zuwisko miano wicie iislosiiiiivowanie się wza- - Ł3ajŁ-'iX- 7 :zrxsx a-ssW-i ł5!vsixsj5'3 sssjwtsast jass7 -n- -x?j-R7 jemne więźniów do grupy inte-ligencji jaka znalazła się obok innych grup społecznych Nic trzeba zapewne długo wyjaśniać ze wyiazna niechęć do inteli-gencji — nawet w warunkach obozu koncentracyjnego — była zjawiskiem spotykanym u wszy-stkich narodowości Należy na-wet uściślić ze właśnie w tak straszliwych warunkach bytowa-nia niechęć ta okazywana była w wielu przypadkach jeszcze wyraźniej Hitler podobnie jak dzisiaj komuniści starał się w obozach koncentracyjnych odebrać lu-dziom wszistko tworząc z nich jakieś bczklasowe zbiorowisko ludzi — zapomniał czy tez o tym nie wiedział ze icsl to spra-wa nieosiągalna Na pi z kładzie obozów koncentracyjnych we-szło przysłowiowe szydło z wor ka że la rzekoma lówność i bez-klasowo- sć są jedynie pozorne Bo można człowiekowi odebrać wszystko co w chwili aieszlowa-ni- a posiadał a więc maiątek kosztowności ładne i diogie ubrania pozbaw ić go jakżeż di o-gi- ch kontaktów z nablizszą ro-dziną ale żadną siłą nie odbie-rze mu się posiadanej wiedzy i umiejętności jej użycia Nie bez kozery więc ogarniała hitlciow-cń- w i ich zbrodniczą awangardę SS-manó- w wściekłość na istnie-nie polskiej inteligenci! od któ-rej też rozpoczęli wyniszczanie najwartościowszego elementu polskiego podczas okupacji Jeśli już jesteśmy pizy tym temacie — warto przypomnieć ze przecież nie inaczej poczynał sobie i wschodni nasz sąsiad który w Katyniu w leszcze bar-dziej zbrodniczej lormie rozpra-wi! się z kilkunastoma tj siatami polskiej inteligencji W Gusen wściekłość esesma-nów a dokładniej komendantu-ry obozu była tym większa ze nie mogła ona sama wyzbyć się polizcby życia właśnie zniena-widzonego Polaka - inteligenta Zaszła konieczność obsady nimi wiciu kluczowych biur admini-stracji w wielu przjpadkach trzeba było oddać w ręce tych „Dic Ilundc iind Drccksatke" kieiownicze i odpowiedzialne stanowiska bo „Kapo" nic chcie-li bić gdjz do obowiązków tego stanowiska należało zabijanie podobnie Polacy nie kwapili się na bIokow th którym podlega-ły setki więźniów zamioszkuią-cyt- h dany blok Na te lunkcjc doskonale się nadawali i je z na- - klubu dyskusyjnego którego za- - wiązką wypełniali pra- - generalną organizacji "rsjsJsjA-i-s wie w 100'ó zawodowi niemiec-cy przestępcy kiyminalni W tych właśnie grimaeh Pola-ków zrodziła się myśl przetrwa-nia najgorszego i me tjlko w Gusen ale we wszystkich in-- n eh katowniach csesmaiiskieh Akcja laka miała na celu ode-rwanie ludzi swoich współziom-ków od tragizmu ''nia powszed-niego i skierowania uh zainte-resowań na inne sprawy i dania im choć w maleńkim stopniu lego co z wolnością utracili Mozc nic wszyscy nasi Czytel-nicy zdają sobie spiawę jak wielkiej rzeczy dokonał znany w całej Polsce przedwojennej i baidzo lubiany oraz popularny czołowy piosenkarz Warszawy Tadeusz Faliszewski (zmarł w 1953 w Chicago) któiy swoimi dość częstjmi konceitami krze-pił nam ducha i niesamowicie śmicsznmi czasem sprośnjmi ihkleiyjkami haitował nasze siły i apelowa! o pizetiwanie iie kto mm ale on właśnie na zakończenie każdego konceitu oikieslry synilonicznei (O tak lak tez bla w tjm piekle na ziemi Napiszemy o nici mozc pizy innej okazii) śpiewał „Marsz Guscnowców": Już przebrzmiał grom i świat swą zmienia twarz ojcowski dom na powrót czoka nasz Pójdziemy w jasny dzień z zasobem nowych sił więc żegnaj nam świecie kamiennych bryl! Trzeba b lo widzieć wówczas ic rozpłomienione twarze cnaczy polskich kłonili F fu- - i- - C iluri ukmii inliimnu ( u iih vse i ink ł um iluoiii Uns In mj m()J „ „ ltt _ ) Ioim 111 lllll — llhWtl p)IH i lin miiiui Mmilmiii pii ilmuLiii Mi illiilim IHMU ULiikUh n-M- n wiikof „iw pri kluri ptiphu 1} P w"ilikMnwuiiinłm muwu"oki_iiiiii iiwipiiiMtuiiiHui li knsu swjih Mł ( Dal szy ciąg na str 7) -- wvw i al 'Sf'Xl5}'tAV el £G4 iJfl ?Jh f %&fw+ a +m ~rr % " 4p t %) Wesołych Śiuiąt Bożego Narodzenia i Szczęśliioego Nowego Roku składa Y ONYSCHUK i Pracownicy Firmy Y Onyschuk & Co Ltd UBEZPIECZENIA WSZELKIEGO 'RODZAJU oraz KUPNO-SPRZEDA- Z REALNOŚCI 2477 Bloor Sf Wesr — Toronto Onh Tel 767-540- 8 M6S 1P7 WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY SWOIM PACJENTOM I CAŁEJ POLONU DEMTYSTYCZ KAZIMIERZ KULIK Godzin przjcć od do sobola 9—1 DT 9- - -- 5 31) 2343-- A Lakcshorc Blvd W (Mimico) Toront Ont Tel 252-235- 2 WESOŁYCH ŚWIĄT BOzEGO NARODZENIA l SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU życzy MARYS FLOWER SHOP Zawsze świeże kwiaty — specjalność bukiety weselne Przyjmujemy zamówienia telefoniczno i dostarczamy bezpłatnie 492 St W — Tel 368-905- 5 IM if MU Sim?" "s-- '-~~- rJM Jzzzr pijlku 'Mlftf MOC SERDECZNYCH ŻYCZEŃ ŚWIĄTECZNYCH 1 NOWOROCZNYCH przesyła POPULAR BUTCHER LTD Zawsze świeże mięso dostarczamy na wesela zabawy i inne okazje po cenach hurtowych 871 Dundas St W — Toronto Ont Tel 363-973- 0 WESOŁYCH ŚWIĄT BOzEGO NARODZENIA 1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU pizesyła swoim Klientom i całej Polonii Onteńo Meaf Products MARYSIA i STASIO REWEGA wraz z całym pci sonetem 783 Quccn St Tel West — Ont 364-772- 0 157 RoncesYalles Avc — Ont SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT BOZEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa Naprawiamy motory kanadyjskie i 873 Quccn St W — Tel WESOŁYCH ŚWIĄT BOZEGO NARODZENIA I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU iyczy wszystkim swoim Klientom i całej PolonU Duży wybór kołder bielizny pościelowej obrusów koców ręczników Posiadamy również i dodatki potrzebne do szycia 2266 Bloor St W — Tel 76Ó-654- 1 PP%#-- III ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I DUŻO SZCZĘŚCIA W NOWYM ROKU swoje] Klienteli i całej Polonii życzy RUIILAND GARDENS Zawszo na skladzio świeże jarzyny i owoc dostawa do domów 2294 Bloor St W — Tel T vyvj x :v 5 J"V --70?v5C Jj™ oO rzi'llVtiń:iiiV(VliVliVI:vit' '-"- w7?a X7~~" ?-s1ażr-s?:' 7xkz}x7:-z- : 460-46- 4 Bloor Street West Tcf 536-820- 0 Duffcrin Mol! Tc! 532-394- 9 243 Danforth Avcnuc Tel 466-131- 4 Crossway Mail (Bloor i Durnlai) Tel 534-046- 4 Toronto Ontario poniedziałku Quccn Canada Toronto Toronto europejskie 366-267- 3 materiały wszystkie WESOŁYCH Bezpłatna 769-285- 7 l'lŁ-Vtó''(ij'- ii' W n ty V ty if ty If i? & ty -- ty if pff s? tóf !N'r ty ty ty et - lif 14' If ty ty z?' ty Af if ty $if ty 4 I? Ww ty Ath m B w ty ty 44 SA tiyli W ' wf=hl' i if !3v 4 4KU ty ty ty 5?j? W Ki? W ty if ty (W llZŁ'll l M - łvA-vAi- Ji "fl-rt-frt-T- lJ-r1J -- 1 A Awii ł Ay-fAywA-ińAi j kATłWii1i'V!VTiiiTw SAA1iArtA7i"TiA15vVi%AJriAAAiAAAAAAjCiA rtWnritlviW' W7A7wAnV"rAS~Ti-SS?Wj'J- A W |
Tags
Comments
Post a Comment for 000808