Zwilazkowiec Alliancer, December 17, 1980

              "" - -'-- ? - k-l-Jt"'i'c'?''siri#'łjsj'-
TM(r-'rt)-?''Wi""9t -- & """ - p— 'vacfirv !fcisi!' !i-vTr!''rn''"{fŁ'"'i'r"?-
'ti!r"'-")iKW-j' tj-jih- ii
Ma-vAT!!!r!rrS!!ST!TT!SSSS"-
™Bi
j- -tf :
'--
rf # " f8 Wfr?A v Vr- -
%
~i
v i--- !-' #
Łi'i'iii''iiii?jvii'iiviif'if'ii?irii„ii'-i?iir- i tiwiu'tti'ii&fiHtS'Gvmii&'' STR 10 DtCEMBER 17 1030 ''7WiA2K0'v ItC" 50ż£ NARODZEHIE PCmas? iSiii? 'TA JO
r
fc'i
ftl-- t
'!
I!- -' !
f
lii
vv
8
Ki --i
KO
'€!
%(
i"
1}
' K
'4
tai fi
ts'
IV'i?
m
li
if
lv'
fti
V
%}
If
9f
-
prt
f
Pr
8!
@
f -
{£
tpj
f¥''
h
xli K
śto
flr m tt Mk tH# _Mk KUfc m ykM im1 #u m& B IŁS 4#
Życzenia Wesołych Bożego Narodzenia
i Szczęśliwego Nowego wszystkim Klientom
Członkom i
„„ tvkv 5-rwv-jw
4 f Iż iK f- -
JU I Ul VI liU
Świąt
Koku
Credit Union całej Polonii składa
l f "V
i k--
A
_£
V-- i A'i:'ia °-- s
- v
_ ! !łlJ 'v i- - v-- v i V ( US j-i-' v ♦ ' i
ZENON KLEMENSOWICZ
CUAHS LIKK INSURANCK COMPANY
TYLKO DLA CZŁONKÓW CKBDIT UNION
U I) c p i e c e n i e
© n:i
O od oijnia kradicy i
Biuro: 252-112- 5
S Rfe
S
żeie
inne
Dom: 534-993- 9
vrsoLYcn świąt bożego narodzenia
1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
'ŻYCZY
SPOŁEM CO
Wysyła prekiy pieniężne paczki żywnościowe
owoce południowe węgiel lodówki pralki maszyny
do sójcia telewioiy samochody traktory materiały
budowlane Dostawa bez cła
687 Qucen St W Toronło MóJ 1E6
Tel 366-385- 5
WESOŁYCH W4'f BOŻEGO NARODZENIA
1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
ŻYCZY
Yi
WB SERVICE
CENTER
Właściciel: HANK CYBRUCH
Wszelkie naprawy — Tune-u- p — Smłrownla
2 Howard Park (róg Dundas) M6R 1 V5
Tel 534-17- 41
Serdeczne życzenia Wesołych Świąt
i Szczęśliwego Nowego Roku
Wszijslknn swoim Klientom i cułej Polonii
zasyła ANITA'S
B4KESY & DELICATESSEŃ
Właściciele: B W SZUMSKI
Doskonałe ciasta serniki makownikt torty
Dostarczamy na wesela i zabawy
2230 Bloor Sfr West — Tel 769-585- 1
(przy Runnymedo)
WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
ŻYCZY
ALE MEAT
P8IODUCTS LTD
Najlepszej jakości wędliny w Toronto i okolicy
Wlasc J LECHNOWSKY
2404 Bloor St W — Toronto Ont
Tel (416) 767-342- 4
Najserdeczniejsze życzenia z okazji uadchodzą-(7c- i
tfmią Bożego Naiodzcnia i Nowego Roku
swym Klientom i caiej Polonii v okolicy zasyła
ANNA'S DELICATESSEN
Właściciel: S FRĄTCZAK
AWSZK 6W1KZK CIASTA TORTY
WŁASNlO WYPIICKU
2394 Bloor St V — Toronto Ont
Tel 769-644- 1
♦—-- ♦
SERDECZNE ŻYCZENIA ŚWIĄTECZNE
I NOWOROCZNE SKŁADA
STfiHS Farm Fruit Market
Wlak S STECKIEWICZ
757 Queon St W — Tel 366-26- 1 1
W
Vi_'
sj-t- f
&
fi
f
1
Mf
ftfV
Ki!
afiKu?
a7'j
H9
M
i'rf
II
Sk
W
j
— — — — — — — — - — - Łc
' ' fś
I
— ♦ ♦ i
Ben edyhl TTeyden koni
Bady i wskti
Jakie i sknd czerpali imi-granci
pierwsze wiadomości o
Kanadzie? Odpowiedzi złoży-łyby
się na opasły tom jako-ż- o
było ich wiele i jak naj-bardziej
odmiennych w wielo-rakich
językach i w rOznych
okresach Treba jednakże
dodać że nie butklo imigran-tów
całkowitych analfabetów
i ci oczywiście o Kanadzie do-wiadywali
sic nie z drukowa-nych
źródeł ale ustnych In-teresują
nas w tym miejscu
jedynie imigranci z Polski z
tym iż nie będziemy colać się
do jej poczatókw zarówno
piawie jednostkowych przy-byłych
do polowy XIX w jak
i zwartej grupy Kaszubów w
11)58 r natomiast zatrzyma-my
się na pierwszym okresie
masowej imigracji to jest na
dziesięcioleciu poprzedzają-cym
wybuch pierwszej wojny
światowej
Polska nie istniała wów-czas
jako niezawisłe państwo
ale obszar jej wcielony został
do trzech państw: Rosji N'ie-mie- c
i Austrii Warunki po-lityczne
były dla Polaków w
tj eh państwch różne z tym
iż pod panowaniem austria-ckim
Polacy żyli najswobod-"nie- j
Posiadali szeroka sieć
szkolnictwa w tym i wyższe
uczelnie we Lwowie i Krako-wie
samorząd terytorialny
rodzaj autonomii Istniał więc
parlament regionalny (gali'
cyjski) a niezależnie od tego
Polacy zasiadali w parlamen-cie
centralnym w Wiedniu
byli członkami radu piastu-jąc
nawet najbardziej odpo-wiedzialne
leki jak szefa ra-du
ministra spraw zagrani-cznych
i ministra skarbu
(ppr Henryk Wercszycki in:
"Jlistory of Poland" cd A
Gieysztor S Kieniewicz F
Rostworowski 1 Tazbir If
Wercszycki Polish Scicnlific
Pub! Warszawa 1968 ehapl
XVIII XIX XX Henry Radc-cki-Bcnedy- kt
Ileydenkorn:
"A member of a distin-gtiisho- d
'family The Polish
group in Canada" — McClel-land
& Stewail Toronto
1076 pp 25-32- )
Niemcy stosowali wobec
Polaków najbardziej rygory-styczną
politykę mająca na
celu germanizację Tępili
x
I
I
&sf
tti IZ"'
m-- ź
lsl:
BKJSy' "-J-"V-w
LSJ
wice polskość wszelkimi spo-sobami
i na wszystkich po-lach
zarówno politycznych
jak i gospodarczych i kultu-ralnych
Nie o wiele lepiej przedsla-wia'- o
się położenie ludności
polskiej pod zaborem rosyj-skim
z lą jednak różnica iż
administracja rosyjska była
skibwa — dzięki temu ucisk bł mniejszy mniej dotkliwy
istniały większe możliwości
przełamywania i wyłamywa-nia
się z obręczy rosyjskich
ucisków
Pod względem gospoda r-cz-vm
najgorsza była sytuacja
polskiej ludności wiejskiej
pod zaborem austriackim Ż
lch też terenów rekrulowala
się przeważnie emigracja do
Kanady
Rad austriacki ani nic po-pielili
ani te nie wzbraniał
emigracji jakkolwiek kilka-krotnie
okresowo administra-cja
terenowa na obszarze Ga-licji
hamowała a nawet zwal-czała
emigrację Działo sic to
jednak zazwyczaj na skutek
interwencji lokalnych czynni-ków
zaniepokojonych "gorą-czka
emigracyjną" Rząd ro-syjski
odnosił się wrogo do
emigracji a rząd niemiecki
był obojętny Wo wszystkich
trzech państwach istniała
obowiązkowa kilkuletnia służ-ba
wojskowa i młodzież w
wieku poborowym nic mogła
legalnie opuszczać kraju Pe-wna
ilość polskich imigran-tów
należała do tej właśnie
kategorii: uciekali przed
przymusową służba w obcym
wojsku
Specyficznym źródłem wia-domości
o Kanadzie była ko-respondencja
listy imigran-tów
do najbliższych w kraju
Często nie oni pisali te listy
jako że byli niepiśmienni po-dobnie
zresztą jak i odbiorcy
ale dyktowali je swoim piś-miennym
przyjaciołom Od-nośnie
Kanady nie posiada-my
— niestety — takiej do-kumentacji
natomiast posłu-żyli
się listami Thomas i Zna-niecki
w swoim pomnikowym
dziele "The Polish Peasant in
Kurope and America" Ryły
to wprawdzie listy do imi-grantów
w Stanach Zjedno-czonych
od ich rodzin w Pol
M&jff&jm&£:Mfóm
VJRRtt?ł'?
ih polskich imigrantów
i
i
in ii nr tt --ti— - r ir --1 JŁd ZylJIiMlSAt
MPP na High Park
jmm:Lis 'ViiiLlk vv'' T-C- -- : i r:J& ti
"
BIURO
sce ale pozwalają ono na zo-rientowanie
sic v treści li-sló- w
które wyslosowano do
nich
Niezwykłą natomiast doku-menlacj- e
stanowią LISTY
KTÓRE NIE
DOTARŁY DO ADRESA-TÓW
Pochodzą one z lal
1890-189- J i były pisane z Bra-zylii
i Stanów Zjednoczonych
do rodzin pozostawionych
pod zaborem rosyjskim Do-nosili
oni o swoim miejscu
osiedlenia o warunkrcli w ja-kich
żyją wzywając żony ro-dzeństwo
i przyjaciół do przy-jazd- u
W wielu listach znaj-dowały
się ponadto opłacone
bilety na statki Listy wraz ż
zawartością zatrzymał carski
cenzor uznawszy je za szko-dliwe
za wręcz niebezpieczną
propagandę ("Listv emigran-tów
z Brazylii i Stanów Zje-dnoczonych'1890-- 91"
do dru-ku
podali i wstępem opatrzyli
Witold Kula Nina Assorodo-braj-Kul- a
Marcin Kula Lu-dowa
Spółdzielnia Wydawni-cza
Waiszawa 1973 r)
Odnośnie okresu sprzed
pierwszej wojny światowej w
Kanadzie to jedynie w ogło-szonych
pamiętnikach znaj-dują
się pewne informacje o
powodach opuszczenia kraju
nadziejach związanych z emi-gracją
oraz kio zwerbował ich
do wyjazdu (Józef' Samulski:
"Pamiętnik emigranta pol-skiego
w Kanadzie" W-wa-Wrocław-Kraków-G-dańsk
Os-solineum
1978 "Memoirs of
Polish Immigrants in Cana-da"
— Toronto 1979 "Pamię-tniki
emigrantów' polskich" ~ Kanada Warszawa 1971)
Kanada prowadziła w róż-nych
oicresacii bardzo inten-sywną
propagandę imigraewi-n- ą
przy czym w Europie głó-wnie
poprzez agentów przed-siębiorstw'
kolejowych które
były również właścicielami
dużych obszarów rolnych W
tak zwanym okresie pionier-skim
imigranci którzy deęy- -
dowali sic na osiedlenie na
terenach dotychczas dziewi-czych- w
rejonach Saskalche-waii- j
Alberty oraz częściowo
Maniłoby otrzymywali do za-gospodarowania
obszary z za-pasów
"home-slead- "
Ryły z tym związane
5? ei #
ibożetjo Ijaroclzania
' (owego Kolia najlcpszi zliczeni
dzczfJda powodzenia
przyjaciołom i znajomym jfiuula
1S Zawsze gotowy służyć swoim wyborcom P ttf&ffl&m?&&
zówki
3=
NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA
WESOŁYCH ŚWIĄT
1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
ZASYŁA
Wasz Alderman Ward No 1
Bil! Boytchuk
Dziękuję za poparcie mojej
kandydatury w ostatnich wyborach
rs?
o- -l
i
u
rrsaJ
!S3 WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA (5
I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
tS sklcida fe
1 PETER ZINKO-DZINKOWS- KI 1
ADWOKACKIE
IMIGRANTÓW
państwowych
1444 Queen St (przy Lansdowne) Toronto Ont M6K 1M2
§ Telefony: 531-10- 54 i 531-160- 2
&
I
l
I
W
W
pewno warunki ale dla głod-nych
ziemi I przedsiębior-czych
imigrantów z Polski
nie stanowiły one żadnych
przeszkód Dopiero po dru-giej
wojnie światowej oficjal-ne
czynniki kanadyjskie opu-blikowały
broszury informa-cyjne
dla imigrantów w tym
w obcych językach również
w polskim
Picrwsa znana publikacja
in formacyj na przeznaczona
dla polskich emigrantów uka-zała
się w 1913 r w Krako-wie
Jest to broszurka objęto-ści
48 stronic formatu 45
cm x 14 cm pt "KANADA
— Garść wiadomości dla wy-chodźców"
a autorem jest
Józef Okolowicz Broszura zo-stała
wydana pivcz Polskie
Towarzystwo Emigracyjne
które spełniało role nieofi-cjalnej
instytucji zajmującej
się problematyką emigracyj-ną
opieką nad emigrantami
Zakres jej działalności obej-mował
również ziemie znaj-dujące
się pod zaborem ro-syjskim
ale oczywiście bez
sankcji ze strony władz rosyj-skich
podczas gdy w zaborze
austriackim autorytet jej nie
był kwestionowany Okolo-wicz
należał do wybitnych
członków i działaczy Polskie-go
Towarzystwa Emigracyj
nego z którego ramienia
zwiedził nie tylko Kanadę
ale i inne państwa terytoria
uważane za tereny nadające
się dla osadnictwa lub okre-sowego
pobytu dla emigran-tów
polskich
Broszurka zawiera dwie
mapy oraz 12 zdjęć ilustru-jących
życie w Kanadzie In-formacje
mają charakter
ogólny i uwzględniają poło-żenie
polskich imigrantów'
Broszura podaje zwięźle dane
geograficzne klimatyczne i
ludnościowe Odnośnie pol-skich
imigrantów wywodzi
min: "W Manilobie najwię-cej
jest rolniczych osad pol-skich
natomiast przemysło-wych
robotników Polaków
spotkać można w Toronto
Montrealu Hamilton Niagara
Falls i innych miastach fabry-cznyclCpolożony- ch
kolo Wiel-kich
Jezior w stanie Ontario"
Informując o obowiązujących
przepisach odnośnie lądowa-nia
podaje iż podobne są do
obowiązujących w Stanach
Zjednoczonych z tym iż "imi-granci
jednak nie są wysta-wieni
' tu na szykany jakie
tak często dają się we znaki
wychodźcom w amerykańskiej
"Kasselgardzie" na "Eldora-do
Island" (por Józef Okolo-wicz
"Kanada" s 8)
' Dalej podaje: "imigrant
musi "z reguły wykazać się
posiadaniem przy sobie prze-pisanej
gotówki która ma
wynosić po 125 koron (50 ru-bli)
dla każdej dorosłej oso-by
a połowę tej kwoty dla
małoletnich w wieku od 5 do
18 lat" W okresie od 1 listo-pada
do 28 lutego wymagana
jest od imigranta dwukrotnie
wyższa kwota Jednocześni©
Okolowicz podaje iż zwolnio-ne
od tego' przepisu są: mę-żatki
udające się do mężów
dzieci do rodziców rodzeń-stwa
imigrantów małoletni
członkowie rodzin rodzice
imigrantów robotnicy rolni
kobiety udające się na służbę
'domową
Broszura informuje jak i
gdzie należy ' nabywać bilety
na podróż do Kanady Okolo-wicz
kreśli krajobraz zachod-niej
Kanady opisując miasta
miasteczka dworce kolejowe
farmy zabudowania gospo-darskie
itp Nie zmierza do
zachwycenia czytelnika do
nakłonienia do emigracji
"O istnieniu tu siedzib ludz-kich
świadczą nie wsie lub
sioła których nie ujrzysz ni-gdzie
ale rozrzucone w nie-ładzie
domki farmerów w
znacznej odległości jeden od
drugiego Nie są to jednak
zagrody niczym zrośnięte z
ziemią jalc polskie w któ-rych
tkwi jakowaś dusza cha-ty
pod których strzechą lu-dziska
rodzą się żyją umie-rają
niekiedy przez szereg
pokoleń Owe domki far-merskie
choć może wygodne
i nie najgorzej zbudowane
przeważnie przypominają ra-czej
wędrowne namioty "
(Por ibid s 12)
Zdaniem jego bowiem osa-dnicy
to niby wędrowcy któ-rzy
przybyli do Kanady gos-podarują
na loli jedynie dla
zdobycia pieniędzy: "ziemia
na której osiedli nie matką
rodzicielką jest dla nich jeno
martwym warsztatem pracy
u'-- 1 Łt Życzenia z Toronto I
WBSPm ?m Ę0mm
i
it
I'' uisvUłŁ zxn —: n r: wi ivit'o ivn
'Ji
h
'if
§"fi
1
&
j#
WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
1 SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
życzy swoim Pacjentom i całej Polonu
Dr A GRANOWSKA
LEKARZ DENTYSTA
Przyjmuje codziennie takie wlsczorami
i w sobotę
175 Ronce$val!es Ave - Toronto Ont
Tel 533-181- 8
ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT
BOŻEGO NARODZENIA
I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
składa swoim Pacjentom i całej Polonii
Dr W G BA1LI
LEKARZ DENTYSTA
Przyjmuje codzie miio
175 RoncesYolles Ave Tel 533-181- 8
(Wejście od Fern)
SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT
i SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
składa
PASTRY CHIEF
EUROPEJSKA PIEKARNIA I DELIKATESY
Własnego wypieku wszelkiego rodzaju torty
ciasta makowniki i inne smakołyki
wszystko na sposób europejski
Domowego wyrobu pierogi i snlatkl
2202 Bloor St W — Tel 763-252- 1 Toronto 9 Ont
jg - 1
¥Wllu MI1IUI I Mi O Mii
Swiąl Pomyślnego Nowego Roku życzy
fi SUNNYSIDE JEWELLERS #
iesarKi 7ijanycn nrm piersclemo polskim orłem
%i! diamenty łańcuszki krzyżyki oraz inne
Sy srebrne wyroby
P 404 Roncesvalles Ave
Telj sklep 537-832- 1 dom 769-465- 0
fe Toronto Ont M6R 2M9
Wesołych Świąt Boiego Narodzenia
dużo szczęścia io Nowym Roku
swoim Klientom całej Polonii życzy
PARKLANO 8
Meat Products Ltd
Swiłie mięsa pierwszej jakości wędliny
wyrabiane na sposób europejski
Importowane towary spożywcze
2216 Bloor St W Tel 766-833- 8
Wesołych świąt Dobrego Noioego Roku
życzy
KAYES HAIR DRESS1MG
ELŻBIETA CZESŁAW BERNASIEWICZOWIE
właściciel
69-7- 1 RoncesYolles Ave Toronto Ont
Tel 532-747- 8 9M w mm
WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY
0UALITY TEXTILES
Na składzie importowane materiały na suknie
wieczorowe sukienki płaszcze jedwabie cały
szereg innych materiałów
365 Roncesvalles Avc Te( 533-103- 3
NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA
Z OKAZJI ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
NOWEGO ROKU SKŁADA
NATIONAL IGA
Super Market
W
Ifllt
a
t'syiJftt
Ś
W
tljl
8tf
A?
z?
fu I
&
k$
r
'4'
If
Ś
sf
W&
IWf'
aj'
Jf
% SV JW J
i Wesołych i j$$
ih Śi
j z
złoto
i
i
i
—
—
i
i
1
i
l
ty
!t
f
W
Mi-
-
A!: w
fes
'Ąi #
W
%f
li?
- v'i'
'!
K-- ti
Viv
teJ
970 Collectł St — Tel 53Cł-J- V tfó
JSfi