000028b |
Previous | 7 of 12 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
1 i U ej M 4 oi " za-- 1 da ak ej ije 'IB a ?o ni-i- e (m fi NR 7 "ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (Januory) soboto 25 - 1969 " "' w v ' W ' WĘąmSsWMm Prof dr Edward Wiecho C7 E Obecna Puszcza Białowieska ct3n0wi pozostałość wspaniałych I- -I naturalnych zbliżonych struktura do lasów pier-'„tmr- h Jest ona ostatnim te c rodzaju kompleksem leśnym Europe Środkowe] puszcza Wnwieska w przeszłości sta nowiła jeden kompleks leśny z ntaiaomi j-- 1 puszczami i_z? cioue odgraniczenie Puszczy Białowieskiej od sąsiedniej Pusz ył Bielskiej znane jesi juz w iq r a dalsze odgraniczenia pochodzą z lat późniejszych fctalenie realnej granicy Pusz a Białowieskiej nastąpiło przez odgraniczenie Leśnictwa Biało ueskiego w 1780 r Przjpuszczalnie zarząd dóbr państw ow eh zwanych "stołowy mi któremu poniegała ruszczą nrzed rozbiorami Polski prze kazał ją zarządowi rosyjskiemu w 1795 r w podobnym stanie również pod względem wielko 5ci w jakim otrzmał ją w 1583 r Obszar Puszczy Białowieskiej obejmował wówczas 131 tys ha Pns7cz świsłockiej ok 40 tjs ha Na uwagę zasługuje opinia o ©spodarce przeszłej Puszczy rażona przez Rosjanina Geor gija Kapcowa: "Przyglądając się bezstronnie czterechsetletniemu panowaniu polskiemu musi jed nak mjsliwy złożyć Polakom szczere podziękowanie Podnisz czona i zubożała w las i zwie rzne Puszcza bądź co bądź oca lała ocalał też i żubr którego nigdzie w Europie nie zdołano ustrzec " O stosunku królów polskich do Puszczy Białowieskiej świadc-zy m in fakt że białowieski leśniczy królewski był uprawn-iony do bezpośredniego poroz-umiewania się w każdym cza-sie np z królem Władysła-wem IV W okresie od 1795 r do pier-wszej wojny światowej Puszcza znajdowała się pod zaborem ro-sjjski- m a od sierpnia 1915 r do listopada 1918 r pod oku-pacjny- m niemieckim zarządem wojskowym W 1919 r Puszczę przejęły władze polskie i do 1939 r znajdowała się ona w administracji Dyrekcji Lasgw Państwowych w Białowieży W czasie ostatniej wojrly od jesieni 1939 r do czerwca 1941 r Puszcza Białowieska była włączona do Białoruskiej SRR a później do lata 1944 r była okupowana przez Niemcy hitler-owskie W okresie okupacji hitlerowskiej z Puszczy utworzo-no obszar łowiecki t zw Reichs-jagdgebie- t podległy hitlerows-kim władzom centralnym W 1944 r Puszcze Białowieską przedzielono granicą państwową pomiędzy Polską Rzeczpospolitą srs ar 'H3E Ludową i Białoruską Socjali-styczną Republiką Radziecką W Polsce znajduje się ok 58 tys ha obszaru Puszczy a w BSRR ok 79 tys ha (łącznie z Puszczą Świsłocką) Część Puszczy znajdująca się w BSRR ma obecnie charakter rezerwatów o-ło- w iecki Z obszaru Puszczy znajdują-cego się w Polsce część wydzie łono jako Białowieski Park Na-rodowy (rezerwat ścisły) o po-wierzchni 4747 ha a na rezer-waty zwierzęce przeznaczono 274 ha Zagospodarowany ob-szar polskiej części Puszczy obejmuje 526 tys ha w tym powierzchni leśnej 497 tys ha Z leśnego obszaru zagospodaro wanego jako lasy ochronne wy-dzielono drzewostany rosnące na 500-metrowy-eh pasach lasu przylegających do obu stron szosy łączącej Hajnówkę z Bia-łowieżą (o łącznej powierzchni 1376 ha) i drzewostan dębu bezszypulkowego (o pow 28 ha) w nadleśnictwie Hajnówka Po-została powierzchnia leśna 483 tys ha obejmuje lasy zagospo darowane i użytkowane jako lasy grupy II (lasy gospodar-cze) Puszcza Białowieska obejmuje niewysoko wzniesioną słabo sfalowaną równinę Wzniesienie Puszczy nad poziom morza wy-nosi przeciętnie 170 m Naj-wyższe wzniesienie zwane Ko-zią Górą (202 m nad poziom morza) znajduje się w południowo- -wschodniej części Puszczy (oddz 686) Tędy też przebiega główny dział wodny Puszczy Rzeki i strumienie wypływają z licznych bagien torfiastych Największą rzeką Puszczy jest Narew Drugą ważniejszą rzeką jest Narewka wypływająca bagien zwanycha Dzikim Niko- - rem jest ona dopływem Narwi i przepływa prawie przez śro-dek Puszczy na długości ok 65 km Przez południowo-zachodni- ą część Puszczy przepływa rzeka Leśna dopływ Bugu a z Dzi kiego Nikoru bierze początek również rzeka Jasiołda dopływ Prypeci Obecny skład florystyczny Puszczy Białowieskiej utworzo-ny przez stosunki klimatyczne i zbiorowe życie roślin jest ak-tualnym ogniwem w przeobra żeniach flory w okresie polo-dowcowy- m W pierwotnym sta-dium polodowcowym lasy Pusz-czy składały się z brzozy sosny i osiki W późniejszych stadiach zaczęły się pojawiać obok ga-tunków pionierskich (jakimi są np brzoza osika) inne gatunki jak np dąb grab które mogą rosnąć w okolicach już zalesio-nych Z danych pochodzących z koń-ca ubiegłego wieku wynika że 33= zrsz Wiktor Tomir Drymmer E3EE — Bog dał człowiekowi jak roślinie wszystko co jest potrzebne do życia: wodę i stonce Tak jak lotos czy pszenica biorą i ziemi i wody wszystko co potrzebne do z'cia i rozmnażania sie tak jak lew czy gazela polują by zaspokoić głód tak samo człowiek powinien korzystać łaski i do-brodziejstw bożych by zaspokoić potrzeby niezbędne do istnienia — Każdy bogaty czy biedny faraon czy Pasterz bydła rodzi się nagi każdy kończy wędrówkę ziemską — śmiercią — Wszyscy ludzie są podobni do siebie i wszyscy są wobec Boga równi tak lu-oa- e wolni jak i niewolnicy nawet barba-nnc- y z dalekich krajów ~ Bóg jest miłosierny dobry wojny i mordy są przeciwne jego naturze — Bóg nie pozwala na zadawanie śmier-0- 1 i ran ani ludziom ani zwierzę- - ° m Ludzie mają się miłować wzajemnie JK jak Bóg miłuje człowieka wszystko do życia powołał Bóg stworzył otoczył "as Pięknem — dla radości człowieka dla-g- o też wyobrażany jest jako piękna tar-j- r s}°neczna Aton bijśące niej promie-- rja lata Młoda para ma już kilka có- - Stolica rozrosła się stała sie oazą Sztuki centrum nowej kultury egipskiej w państwie podnosi się dobrobyt £stego ludu nad którym faraon roztoczył "egolną opiekę ale też wzrasta sprze-- r wyznawców Amona jego kapłanów oska osiada na czole dwu- - "SlOKllkoletnipan forlnnl łtrmh-jrrf7ip- i czuje się słaby wyczerpany Przew-inę swoją rychłą śmierć nauk1 ?owolne Postępy jakie robi jego dręczą g0 iwywołuja zniecicrpli- - tvXe' że kapłani Karnaku S Ką przeciw Atonowi ludność gro-- mięskami "karami jaTde spadną ńa Isyllli w składzie drzewostanów Pusz-czy przeważała sosna (40Vr pow leśnej) i świerk (ok 2070 Dąb zajmował wówczas ok 4% po-wierzchni a resztę pow (36%) jesion klon osika lipa brzoza olsza czarna i szara wiąz brzost jarzębina grab dzika jabłoń i dzika grusza Interesujący opis roślinności drzewiastej Puszczy pozostawił nam Wacław Sieroszewski po pobycie w niej w 1898 r Oto fragmenty tego opisu: " Jest to niby cudowny poemat bar-dzo spokojny bardzo przejrzy-sty i bardzo swojski Każde drzewo to niby wyraz a wszyst-kie je znamy ( ) Wszystkim przoduje sosns Jest jej naj-więcej i dorasta tu ona wspa-niałych nigdzie nie widzianych przeze mnie rozmiarów" O świeiku zaś tak pisze: "Kiedy wiatr wieje on nie jęczy nie śpiewa ale drży szepce modlit-wy gderze wygaduje ( ) W mrukliwym basowym jego sze-leście dźwięczy wiele posępnej męskiej melancholii Obok roz-kosznej sosny albo wiotkiej brzozy bardzo odbija jego mni-si- a postać szczególniej gdy wy-suwa kosmate łapy i pieści ich Wysmukłe kibicie" Równie in teresująeo opisane są przez Sio roszewskiego inne gatunki drzew a mianowicie: "Hoża lipa ele-gant grab prostacza olcha bla da brzoza jarząb tworzą niż-szy wątlejszy tłum Puszczy można nawet spotkać wśród niego gruszę i jabłoń wysokie i cienkie jak trzciny Poetycz-nie wyróżnia się smagły jesion cienkiej drobno pomarszczo-nej korze i wytwornej widlas-te-j koronie t puklami jasnych pierzastych liści" Henryk Sienkiewicz tak opi-sywał urok Puszczy po bytności w niej r 1882: "Przede wszyst kim uderza w niej i odróżnia ją od innych lasów mieszanina drzew ( ) Sosna dąb jesion osika świerk rosną tu obok siebie w bezpośrednim sąsiedz twie Spoglądając w dal widzisz wszystkie odcienie zieloności — od ciemnej aż do jasno-żółta-w- ej Rozmaitość ta bawi oko i odejmuje Puszczy posępny je-dnostajny charakter " -- W obecnym składzie gatun kowym naszej części Puszczy w porównaniu z okresem sprzed stu lat mamy mniej sosny wię-cej świerka i brzozy ale nieco więcej też dębu Do Puszczy wprowadzono ob-ce jej florze gatunki drzewia ste jak olsza szara modrzew europejski kosodrzewina kasz-tanowiec dąb czerwony dag-lezja wejmutka sosna banka W drzewostanach Puszczy brak jest zupenie cisa modrzewia jaworu i buka (Cis rósł jeszcze 3H 33= Dzieje i żywot faraona Almatona - Amenhotepa IV z i a i i i i z i i młodzieńczym i t!mbardziej z i o w 8 Egipt za odstąpienie Amona Jedynie do-broczynny wpływ matki która go wielo-krotnie odwiedza w Ahnetaton powstrzy-muje zniecierpliwionego faraona od gwał-townych kroków Królowa Tiji umiera Jest to cios okrut-ny dla Ahnatona gorąco kochającego mat-kę i chętnie słuchającego jej mądrych rad Jest to również cios dla nauki o Atonie Powoli do promiennego pięknego mia-sta — stolicy nadchodzą i inne złe wieści Na dalekich krańcach imperium buntują się wasalne państwa a rzekomi sprzymie-rzeńcy prowadzą zręczne intrygi zapewnia-jąc o wierności Ahnatona a jednocześnie zawierając tajne układy z Asyrią i Hety-tami (Hetyci Silne Państwo na terenie dzisiejszej Turcji ściślej Anatolii) Dowódcy wojsk egipskich na odległych obszarach proszą o wzmocnienie ich gar-nizonów i fortec Oddani Ahnatonowi kró-lowie państw buforowych błagają proszą wreszcie grożą Ahnatonowi żądając przy-słania wojsk i uśmierzenia rozszerzającego się buntu i niezrozumiałej słabości Egiptu Ufny w miłosierdzie boskie i sprawiedli-wość Ahnaton odmawia pomocy uważa-jąc że wojna i przelew krwi są sprzeczne z "zasadami Boga jedynego Pod wpływem wypadków zgadza się na użycie broni je-dynie w obronie własnej Kapłanom do których te wieści dochodzą równie szybko jak do Ahnatona przychodzą w sukurs wyżsi dowódcy egipscy łączący się z ka-płanami przeciw Ahnatonowi "heretyko-wi" jak go w Karnaku nazywano Rozdraż-niony tym brakiem wiary w Dobroć i Mą-drość Atona wydaje popędliwy rozkaz zniszczenie nietylko posągów Amona ale wszelkich jego wyobrażeń i napisów na-wet w grobowcach królewskich Wybucha fanatyczna domowa wojna religijna i roz-bicie kraju na dwa obozy Kapłani z dobrą służbą łączności dysponujący najlepszą w 1887 r w uroczysku Niezna-nowo- ) Przy wielkiej różnorodności typów drzewostanów Puszczy niezwykłą też różnorodnością odznacza się świat roślin ziel-nych traw paproci mchów porostów i grzybów Wybitny znawca i miłośnik Puszczy prof dr J J Karpiński w następu-jący sposób scharakteryzował jej drzewostany: "Puszcza kryje w sobie przedziwną różnorod-ność i rozmaitość drzewosta nów Widzimy tutaj przeróżne kombinacje zrzeszeń prawie wszystkich krajowych gatunków drzew od suchych borów sosno-wych począwszy przez lasy mieszane do czystych drzewo-stanów liściastych i ubogich borów bagiennych Stanów ią one na pierwszy rzut oka bez-ładną mozaikę powodującą cią-głe zmiany krajobrazu i silnie utrudniającą orientację Ta mo-zaikowo- ść jednak pozostaje w matematycznie prawic ścisłej zależności od takich czynni-ków jak gleba nachylenie tere-nu i wilgotność" Na uwagę zasługują duże rozmiary do jakich wyrastają drzewa w Puszczy (Np świerk do 140 cm pierśnicy (grubość drzewa stojącego na pniu mie-rzona na wysokości piersi czło-wieka) i 52 m wysokości a dąb do 200 cm pieiśnicy i 38 m wysokości) Jeśli chodzi o bogatą i róż-narod-ną faunę Puszczy Biało-wieskiej to wyróżnia się wśród niej żubr Żyjące niegdyś w stanie dzikim żubry w Europie najdłużej przetrwały w Puszczy Białowieskiej Żubr chroniony był w Puszczy już w XVI w Od początku XIX w prawic co-rocznie sprawdzano stan liczeb-ny żubrów w Puszczy Liczba tych zwierząt wahała się od 722 (1821 r) do 1898 sztuk (1857 r) Później zmniejszyła się (z wa-haniami) do 380 sztuk w 1889 r zwiększając się następnie do 747 sztuk w 1901 r Zimą 1913 r pozostało przy życiu w Pusz-czy tylko 9 żubrów a ostatnie go zabił kłusownik w lutym te-goż roku Do wybijania żubrów w prze-szłości przyczyniała się m in również ludność miejscowa Występując jako rzecznik ochro ny Puszczy Henry Sienkiewicz w 1882 r pisał: "Na chrzciny wesela i tym podobne uroczy-stości do dziś dnia stawiają w chatach żubrze mięso" Hodowlę żubrów w Bialowie ży (w zwierzyńcu) wznowiono w 1929 r W 1939 r było w Bia bu leży 16 żubrów w 1944 r — 27 a w 1945 r 17 żubrów Na początku 1968 r w polskiej L-zęs-ri ruszczy znajdowało się 170 sztuk żubrów w tym 142 zawierają w treści swej wiele na wolności ' (z tego 118 urodzi ło się na wolności) W 1965 r w rosyjskiej erę ści Puszczy było 90 żubrów z czego część na wolności Hodowlę żubrów w Białowie-ży prowadzi Dyrekcja Biało wieskiego Parku Narodowego Oprócz ssaków wyniszczonych lub zamkłyeh w Puszczy w cza sach odległych (tur tarpan ro somak żbik soból polatucha) wyginął również nieco później jeleń puszczański Następnie wyniszczony został żubr łoś niedźwiedź ryś will bóbr ktń re to gatunki przywiócone zo-stały Puszczy lub pojawiły się ponownie Sztucznie do Puszczy były wpiouadzone: jeleń zachodnio europejski daniel jeleń Wapi- - ti sarna syberyjska — obce faunie Puszczy Jeleń Wapiti daniel i sarna syberyjska wygi nęły całkowicie a jeleń zachód nioeuropejski utrzymał się na stałe Aktualnie żyją w Puszczy Białowieskiej: żubry sarny je lenie łosic dziki wilki borsu ki fysie lisy zające tchórze kuny leśne gronostaje łasico wydry i inne zwierzęta Stosunkowo dobre warunki istnienia ma w Puszczy ptac two Żyją tu: głuszce cietrze-wie jarząbki puchacze orliki jastrzębie myszołowy kanie żu-rawie czaple czarne bociany sionki kaczki nury perkozy kurki liczne gatunki dzięcio-łów drozdy kosy paszkoty i wiele innych Szczególną osob liwością Puszczy są bojowniki bataliony z rodziny bekasów W odległej przeszłości (okres średniowieczny) Puszcza była przede wszystkim terenem my-ślistwa Dostarczała cennego po żywienia i futer dla zaopatrze-nia dworu wielkoksiążęcego Łowy miały przy tym duże zna-czenie dla wyżywienia wojska Hieronim Ludwik Morstin dramaturg powieściopisarz eseista również autorem prześlicznej powieści KŁOS PANNY twórczości największego astronoma wielkiego nieśmiertelnego Mikołaja Kopernika Druk tej powieści rozpoczynamy następnym numerze 33= techniką wywołują "cuda" zamieszki wskazujące na boskość i wpływy Amona Wojna na wschodzie północy powoli zbliża się do granic Egiptu Nieliczne woj-ska egipskie zostają pobite i zniszczone Wyczerpany walką ideologiczną i wiado-mościami utraconych prowincji po-stępującą nieznaną choroba Ahnaton dzieli sie władzą młodszym bratem Smekhara ożenionym pierworodną córką Ahnatona Merytaton Smekhara zostaje regentem Ahnaton zrzeka również arcykaplań-stw- a powierza je przyjacielowi Merryre człowiekowi którego wyniósł ludu na to najwyższe po sobie stanowi-sko Nowy i ostateczny cios spotyka Ahnato-na Opuszcza go ukochana Nefertiti matka jego siedmiu córek Co ją skłoniło do po-rzucenia nieszczęśliwego chorego Ahnato-na i co nią stało nic nie wiadomo nie znaleziono dotąd nawet mumii Chory załamany Ahnaton umiera w wie-ku 30 lat Został pochowany w przygoto-wanym przez siebie grobowcu opodal no-w-ei stolicy Następca jego Smekhara panuje tvlko rok poczem na skutek przewrotu pałaco-wego kapłani osadzają na tronie brata Ahnatona kilkunastoletniego chłopca Tutenhatona któremu nakazano zmienić imię na Tutenhamona Smekhara i arcykapłan Merryre opusz-czali stolicę w gwałtownym popłochu Mia-sto zostało zburzone i ograbione Wierni Ahnatonowi przyjaciele zdołali jednak wy-wieźć jego mumię i przewieźć do Teb do grobowca Tiji zręcznie maskując pozbawiając wszelkich napisów Poszukiwania mumii Ahnatona przez wrogich mu kapłanów Amona udało sie i mimo rzuconych na niego klątw żyje według nauki Atona nadal życiem wicz-ny- m bowiem był człowiekiem dobrym Piaski pustynne pokryły dawną stolicę Ahnatona Ahnetaton na miejscu cza-sem zbudowana została wioska arabska Amarna jak to często z— wyko-paliskami przypadek zrządził że egiptolo-gowi- e odsłonili ruiny wspaniałego kiedyś miasta Cudowne freski mozaiki rzeźby zarysy gmachów i świątyń i bezcenną dla historii kancelarię królewską zawiera-jącą obszerną korespondencję otrzymywa-ną od królów Asyrii Mitanif '1 Hetytów W TÓżnych miejscach Egiptu archeolo-gowie potrafili zebrać dość dużo dzieł sztu zwłaszcza w okresach' wypraw wojennych Tak np wielkić królewskie polowanie Jagiełły ? Witoldem odbyło się w Puszczy Białowieskiej w 1409 Polowa-no wówczas na tury żubry niedźwiedzie łosie jelenie i dziki wyłapując przy tym leśne dzikie koniki (tarpany) łowiecki charakter-Puszcz- y spra-wił widocznie że również baś nie legendy i opowieści o niej elementów wiectwem związanych z ło- - Jedną z baśni Puszczy Bia-łowieskiej której zachowanie zawdzięczamy Elizie Orzeszko-wej jest baśń Zamczysku ja-kie znajdowało się nad rzeką Ilwoźną — w głębi Puszczy Orzeszkowa pisze że było to zamczysko "książąt dumnych możnych walecznych którzy szczęk zwycięskiego oręża roz-nosili od migdałowych gajów nadnieprzańskich do usianych bursztynem wybrzeży Bałtyku Ilekroć orężem nic szczękali polowali na wielkiego zwierza w Puszczy" Gdy koguty w bud-niczyc- h wioskach na północ pieją "z porytych przez borsu-ki i dziki gruzowisk Zamczyska wypuszczają się i w las pędzą widmowo orszaki myśliwskie Zgiełk tu wtedy blask ruch gwar" "Za Kunigasem swoim jaśniejącym w ciemności bielą gronostajów jadą na postrojo-nyc- h koniach Bojarosy — ry-cer- ze w kołpakach rysich z dzidami które w blaskach po-chodni pobłyskują gdy wielki łowczy z garbem torby borsu-cze- j na plecach pobudkę my-śliwską w długą trąbę dmie sfory ogarów na różne głosy grają a figlarne "kaukie" w czerwonych kapturkach groma-dą pomocniczą za ogarami bie-gną" Łowieckie znaczenie Puszcza miała także w okresach póź-niejszych a w pewnym stopniu ma je obecnie Z czasem wzra-stało pozyskanie drewna w Puszczy dokonywane w różnych rozmiarach często nadmier-nych także pozyskiwano in-ne płody lasu Eksploatację i eksport drew-na z Puszczy Białowieskiej roz-poczęto przypuszczalnie już od początku XV w W kronikach Dokończenie na str 8 pisarz o niezwykłej kulturze poeta i jest pt Jest to powieść o życiu i uczonego polskiego już w i i z oraz z z się Atona i z się z jej i najmłod-szego matki i nie i jej z Tel I bywa — r Ten o o a 33= ki z okresu panowania Ahnatona które znalazły pomieszczenie w specjalnej kom-nacie muzeum kairskiego Ocalał olbrzymi posąg Ahnatona w którym rzeźbiarz zgo-dnie z zaleceniem faraona przedstawił go w całej jego brzydocie fizycznej Znaną jest znaleziona przez archeologów niemie-ckich i znajdująca się w muzeum berliń-skim głowa Nefertiti "najpiękniejszej ko biety starożytności" wydaje się jednak że szkic portretowy w muzeum kairskim (dłu-ta rzeźbiarza nadwornego i przyjaciela Ahnatona Beka) jest arcydziełem sztuki nietylko starożytnej Głowa Naferiti wy-kuta w czerwonym gnejsie patrzy dumnie przed siebie a pełne lekko rozchylone usta uśmiechają się smutnie Tej rzeźby nie powstydziłby się Rodin W parę tysięcy lat po rozstaniu się — Ahnaton Nefer-titi i dzieci znajdują się znów razem w jed-nym pokoju muzeum Kairskiego Szał zniszczenia wszystkiego co dotyczyło Ahnatona nie potrafił zniszczyć reform które przeprowadził polepszając los chło-pa egipskiego wprowadzając na dwór kró-lewski i do obrzędów w świątyniach Atona język ludu podniósł z upadku i skostnie-nia' sztukę egipską wprowadzając rozmach ruch i życie Nie zniszczono powiewu rów-ności jaki usiłował wprowadzić Ahnaton w ceremoniale i zwyczaju dworskim Nade wszystko Ahnaton pierwszy w dziejach wprowadził nie tylko pojęcie jedynobóstwa ale i abstrakcyjne pojęcie niewidzialnego bezpostaciowego Boga Miłości Prawdy Sprawiedliwości Piękna i Dobroci który wzdraga sie przed wojnami zabijaniem lu-dzi i zwierząt Ahnaton był też pierwszym w dziejach — pacyfistą nie w słowach ale w czynach wierny zasadom wypracowanej przez siebie etyki do której my — ciągle jeszcze nie dorośliśmy Mojżesz Egipcjanin i najprawdopodob-niej kapłan Atona szczodrze korzystał z re-ligii Ahnatona obyczajów i kultury egip- - skiej W tym krótkim eseju usiłowałem wska-zać jak wiele jahwizm a przez niego chrze-ścijaństwo zapożyczyło nie tylko z dzie-dziny obrzędów liturgii szat i obyczaju ale i z podstawowych zasad wiary i etyki wypracowanej przez Ahnatona A może było to Objawienie na które chętnie powołują się ojcowie Kościoła? KONIEC OPTOMETRYSCI BADANIE OCZU DOBIERANIE OKULARÓW I "CONTACT LENSES" B BUKOWSKA BEJNAR OD 274 Roncesvalles Ave (pr:y reorfrej) Whyty po telefonicznym porozumieniu 532-549- 3 S BROGOWSKI OD 412 Roncesvalles Ave (blisko Howard Park) Wlzjty po telcfonlcznjm porozumieniu 53M251 J SZYDŁOWSKA OD 637 St Clair Ave W (blisko natluirM SU Wlzjty po telefonlcznj ił porozumieniu 653-378- 4 L LUNSKI RO M LUNSKI OD MSe 470 College St (blisko nitlHirst St) Wlzjty po telefonicznym porozumieniu 921-392- 4 rr ł"MiiirTfi ikfiiYi lunl&ifwaHpK"tt3i KkMWWriutJH! _Dra U - d: &~ Svma nie wyazdy różno ceny Przesyłamy szybko Sprzedalomy apartament przylaclół =&£ 1 krewnych v Dentyści ' "OTT IJWRl Dr DANUTA LUBICZ LEPARSKA LEKARZ DENTYSTA Przyjmuje zn uprzednim telefo-nicznym porozumieniem Tel LE 5-99- 77 282 Roncosvalles Avt (róg Oeoffry Et) 13-- P Dr M JINDRA Dr V JINDRA LEKARZE DENTYŚCI przyjmuje takzo wieczorami 1 w obetr ir uprzednim porozumie-niem toietortlcznyna 18 Spadina Rd — 922-084- 4 Bloor) 49--P Dr J MelCut LEKARZ DENTYST przyjmuje takie wieczorami I w toboty za uprzednim porozumie-niem telefonicznym 184 Ellls Ave — Toronto 3 Tel 762-100- 9 37--P Dr W SADAUSKAS LEKARZ DENTYSTA Pnyjmujo za uprzednim telefo-nicznym porozumieniem Tel 531-425- 0 12 Grenadier Rd (drugi dom o Roncesvalle() s--P JEDYNY POLSKI SALON PIĘKNOŚCI AAarycTs Parlor w trwałej ondulacji "Prrrnanent Wayes" 216 Bathurst St — 368-443- 2 i-- JEDYNY POLSKI SKLEP MEBLOWY Sprzedaż nowych i używanych Lodówki od $15900 Piece elektryczne od $12500 Telewizje Piece gazowe WtfisF-- samolotami Pomagamy wyrobieniu dokumentów $14500 $13000 od $10500 od $ 8500 PIERWSZORZĘDNA JAKOŚĆ — DOGODNE SPŁATY BEZPŁATNA DOSTAWA Z a G REFKMTI0N CO 803 Oueen St W - Toronto -- 363-9577 o: ZAŁATWIAMY Indywidualne poUróte Batorym tub Grupowe pieniadzo I domki ledno rodzinna Sprowadzamy I (powyżej w podróży od od Udzielamy rolnych Informacji osoblicle lub listownie Ceny nasze 14 konkurencyjne w pełnym słowa znaczenlul 5 CW Beauty Specjalizacja i 1686 QUEEN ST W (przy Roncesvalles) Toronto 3 Onł Tel 532-543- 2 532-524- 2 IHsHSESaw SYRENA TRAVEL LIMITED WIELKIE ZNIŻKI DO POLSKI NA ROK 1969 I I JETEM z TORONTO OD $398 Odloty 30 marca — Wielkanoc w Kraju oraz 5 kwietnia 10 maja 7 1 26 czerwca 5 11 14 lipca I Inne Grupowe wyjazdy "Stefanem Bofrorym" $47940 25 kwietnia i 23 maja z Montrealu — pobył w Polsce 60 lub 30 dni Indywidualne przeloty I przejazdy STEFANEM BATORYM MAJWIĘKSZb POLSKIE BIURO PODRÓJY J KAMIENSKIEOO FOUR SEASONS TRAVEL 101 Bloor St W„ Toronto 5 - Tel WA 3-55- 55 (8 Ilnll) Sprowadzanie rodzin Najstarsza polska Agencja wszelkich ubezpieczeń TORONTO INSURANCE SERVECE PHILIP BOMBIER i RAY BOMBIER 7366 Dundas Sr West — Toronto Ont 532-643- 3 532-583- 3 5 OKAZJA! Odlot 1 marca — 3 tygodnie pobytu w Polsce w tym pobyt w Zakopanem Narty Dancingi Atrakcje $39800 Zgłoszenia przyjmuje JERZY ŁUCKI właściciel HIGH PARK TRAVEL CENTRĘ 1574 Bloor St W Toronto Tel: LE 3-94- 96 LE 3-94- 97 i 533-841- 7 7 8 KONOPKA FUELS LTD OLIWA WĘGIEL OLIWA Obsługa i czyszczenie pieców oliwnych bezpłatnie 24-GODZIN-NA OBSŁUGA Nie znajdziecie lepszej obsługi niż daje Konopka Od założenia w tej samej rodzinie— --r- y Emilia Lachowska (z Konopków) i Synowi 422 GILBERT AVE — TORONTO — RU 3-22- 00 tftStr _4 WAsum! mm tkkil &j&&%i I " mi n 5'Ut "J M f4$ tim p #ys p sn - i 'i ni W 4mi ' i'snB r'r llvi f:-i- ( a ®mm s i'jl l!ii S-jB-- I a spasaj m mm-- u fcws #! li" flfwirr ?słiiJU-- tU 55'CTiH8 !"si:&3WU ittafósa raftfcsra U WiHliŁl''!! 'vA :m- - rłimyl YaS&JH KT-Sł&ft- Jr 'iriri mm5i myww KtMŁBiłł lT!irifrV -- pm mm U :&CMtf U%y&JMMW
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, January 25, 1969 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1969-01-25 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Identifier | ZwilaD2000678 |
Description
Title | 000028b |
OCR text | 1 i U ej M 4 oi " za-- 1 da ak ej ije 'IB a ?o ni-i- e (m fi NR 7 "ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (Januory) soboto 25 - 1969 " "' w v ' W ' WĘąmSsWMm Prof dr Edward Wiecho C7 E Obecna Puszcza Białowieska ct3n0wi pozostałość wspaniałych I- -I naturalnych zbliżonych struktura do lasów pier-'„tmr- h Jest ona ostatnim te c rodzaju kompleksem leśnym Europe Środkowe] puszcza Wnwieska w przeszłości sta nowiła jeden kompleks leśny z ntaiaomi j-- 1 puszczami i_z? cioue odgraniczenie Puszczy Białowieskiej od sąsiedniej Pusz ył Bielskiej znane jesi juz w iq r a dalsze odgraniczenia pochodzą z lat późniejszych fctalenie realnej granicy Pusz a Białowieskiej nastąpiło przez odgraniczenie Leśnictwa Biało ueskiego w 1780 r Przjpuszczalnie zarząd dóbr państw ow eh zwanych "stołowy mi któremu poniegała ruszczą nrzed rozbiorami Polski prze kazał ją zarządowi rosyjskiemu w 1795 r w podobnym stanie również pod względem wielko 5ci w jakim otrzmał ją w 1583 r Obszar Puszczy Białowieskiej obejmował wówczas 131 tys ha Pns7cz świsłockiej ok 40 tjs ha Na uwagę zasługuje opinia o ©spodarce przeszłej Puszczy rażona przez Rosjanina Geor gija Kapcowa: "Przyglądając się bezstronnie czterechsetletniemu panowaniu polskiemu musi jed nak mjsliwy złożyć Polakom szczere podziękowanie Podnisz czona i zubożała w las i zwie rzne Puszcza bądź co bądź oca lała ocalał też i żubr którego nigdzie w Europie nie zdołano ustrzec " O stosunku królów polskich do Puszczy Białowieskiej świadc-zy m in fakt że białowieski leśniczy królewski był uprawn-iony do bezpośredniego poroz-umiewania się w każdym cza-sie np z królem Władysła-wem IV W okresie od 1795 r do pier-wszej wojny światowej Puszcza znajdowała się pod zaborem ro-sjjski- m a od sierpnia 1915 r do listopada 1918 r pod oku-pacjny- m niemieckim zarządem wojskowym W 1919 r Puszczę przejęły władze polskie i do 1939 r znajdowała się ona w administracji Dyrekcji Lasgw Państwowych w Białowieży W czasie ostatniej wojrly od jesieni 1939 r do czerwca 1941 r Puszcza Białowieska była włączona do Białoruskiej SRR a później do lata 1944 r była okupowana przez Niemcy hitler-owskie W okresie okupacji hitlerowskiej z Puszczy utworzo-no obszar łowiecki t zw Reichs-jagdgebie- t podległy hitlerows-kim władzom centralnym W 1944 r Puszcze Białowieską przedzielono granicą państwową pomiędzy Polską Rzeczpospolitą srs ar 'H3E Ludową i Białoruską Socjali-styczną Republiką Radziecką W Polsce znajduje się ok 58 tys ha obszaru Puszczy a w BSRR ok 79 tys ha (łącznie z Puszczą Świsłocką) Część Puszczy znajdująca się w BSRR ma obecnie charakter rezerwatów o-ło- w iecki Z obszaru Puszczy znajdują-cego się w Polsce część wydzie łono jako Białowieski Park Na-rodowy (rezerwat ścisły) o po-wierzchni 4747 ha a na rezer-waty zwierzęce przeznaczono 274 ha Zagospodarowany ob-szar polskiej części Puszczy obejmuje 526 tys ha w tym powierzchni leśnej 497 tys ha Z leśnego obszaru zagospodaro wanego jako lasy ochronne wy-dzielono drzewostany rosnące na 500-metrowy-eh pasach lasu przylegających do obu stron szosy łączącej Hajnówkę z Bia-łowieżą (o łącznej powierzchni 1376 ha) i drzewostan dębu bezszypulkowego (o pow 28 ha) w nadleśnictwie Hajnówka Po-została powierzchnia leśna 483 tys ha obejmuje lasy zagospo darowane i użytkowane jako lasy grupy II (lasy gospodar-cze) Puszcza Białowieska obejmuje niewysoko wzniesioną słabo sfalowaną równinę Wzniesienie Puszczy nad poziom morza wy-nosi przeciętnie 170 m Naj-wyższe wzniesienie zwane Ko-zią Górą (202 m nad poziom morza) znajduje się w południowo- -wschodniej części Puszczy (oddz 686) Tędy też przebiega główny dział wodny Puszczy Rzeki i strumienie wypływają z licznych bagien torfiastych Największą rzeką Puszczy jest Narew Drugą ważniejszą rzeką jest Narewka wypływająca bagien zwanycha Dzikim Niko- - rem jest ona dopływem Narwi i przepływa prawie przez śro-dek Puszczy na długości ok 65 km Przez południowo-zachodni- ą część Puszczy przepływa rzeka Leśna dopływ Bugu a z Dzi kiego Nikoru bierze początek również rzeka Jasiołda dopływ Prypeci Obecny skład florystyczny Puszczy Białowieskiej utworzo-ny przez stosunki klimatyczne i zbiorowe życie roślin jest ak-tualnym ogniwem w przeobra żeniach flory w okresie polo-dowcowy- m W pierwotnym sta-dium polodowcowym lasy Pusz-czy składały się z brzozy sosny i osiki W późniejszych stadiach zaczęły się pojawiać obok ga-tunków pionierskich (jakimi są np brzoza osika) inne gatunki jak np dąb grab które mogą rosnąć w okolicach już zalesio-nych Z danych pochodzących z koń-ca ubiegłego wieku wynika że 33= zrsz Wiktor Tomir Drymmer E3EE — Bog dał człowiekowi jak roślinie wszystko co jest potrzebne do życia: wodę i stonce Tak jak lotos czy pszenica biorą i ziemi i wody wszystko co potrzebne do z'cia i rozmnażania sie tak jak lew czy gazela polują by zaspokoić głód tak samo człowiek powinien korzystać łaski i do-brodziejstw bożych by zaspokoić potrzeby niezbędne do istnienia — Każdy bogaty czy biedny faraon czy Pasterz bydła rodzi się nagi każdy kończy wędrówkę ziemską — śmiercią — Wszyscy ludzie są podobni do siebie i wszyscy są wobec Boga równi tak lu-oa- e wolni jak i niewolnicy nawet barba-nnc- y z dalekich krajów ~ Bóg jest miłosierny dobry wojny i mordy są przeciwne jego naturze — Bóg nie pozwala na zadawanie śmier-0- 1 i ran ani ludziom ani zwierzę- - ° m Ludzie mają się miłować wzajemnie JK jak Bóg miłuje człowieka wszystko do życia powołał Bóg stworzył otoczył "as Pięknem — dla radości człowieka dla-g- o też wyobrażany jest jako piękna tar-j- r s}°neczna Aton bijśące niej promie-- rja lata Młoda para ma już kilka có- - Stolica rozrosła się stała sie oazą Sztuki centrum nowej kultury egipskiej w państwie podnosi się dobrobyt £stego ludu nad którym faraon roztoczył "egolną opiekę ale też wzrasta sprze-- r wyznawców Amona jego kapłanów oska osiada na czole dwu- - "SlOKllkoletnipan forlnnl łtrmh-jrrf7ip- i czuje się słaby wyczerpany Przew-inę swoją rychłą śmierć nauk1 ?owolne Postępy jakie robi jego dręczą g0 iwywołuja zniecicrpli- - tvXe' że kapłani Karnaku S Ką przeciw Atonowi ludność gro-- mięskami "karami jaTde spadną ńa Isyllli w składzie drzewostanów Pusz-czy przeważała sosna (40Vr pow leśnej) i świerk (ok 2070 Dąb zajmował wówczas ok 4% po-wierzchni a resztę pow (36%) jesion klon osika lipa brzoza olsza czarna i szara wiąz brzost jarzębina grab dzika jabłoń i dzika grusza Interesujący opis roślinności drzewiastej Puszczy pozostawił nam Wacław Sieroszewski po pobycie w niej w 1898 r Oto fragmenty tego opisu: " Jest to niby cudowny poemat bar-dzo spokojny bardzo przejrzy-sty i bardzo swojski Każde drzewo to niby wyraz a wszyst-kie je znamy ( ) Wszystkim przoduje sosns Jest jej naj-więcej i dorasta tu ona wspa-niałych nigdzie nie widzianych przeze mnie rozmiarów" O świeiku zaś tak pisze: "Kiedy wiatr wieje on nie jęczy nie śpiewa ale drży szepce modlit-wy gderze wygaduje ( ) W mrukliwym basowym jego sze-leście dźwięczy wiele posępnej męskiej melancholii Obok roz-kosznej sosny albo wiotkiej brzozy bardzo odbija jego mni-si- a postać szczególniej gdy wy-suwa kosmate łapy i pieści ich Wysmukłe kibicie" Równie in teresująeo opisane są przez Sio roszewskiego inne gatunki drzew a mianowicie: "Hoża lipa ele-gant grab prostacza olcha bla da brzoza jarząb tworzą niż-szy wątlejszy tłum Puszczy można nawet spotkać wśród niego gruszę i jabłoń wysokie i cienkie jak trzciny Poetycz-nie wyróżnia się smagły jesion cienkiej drobno pomarszczo-nej korze i wytwornej widlas-te-j koronie t puklami jasnych pierzastych liści" Henryk Sienkiewicz tak opi-sywał urok Puszczy po bytności w niej r 1882: "Przede wszyst kim uderza w niej i odróżnia ją od innych lasów mieszanina drzew ( ) Sosna dąb jesion osika świerk rosną tu obok siebie w bezpośrednim sąsiedz twie Spoglądając w dal widzisz wszystkie odcienie zieloności — od ciemnej aż do jasno-żółta-w- ej Rozmaitość ta bawi oko i odejmuje Puszczy posępny je-dnostajny charakter " -- W obecnym składzie gatun kowym naszej części Puszczy w porównaniu z okresem sprzed stu lat mamy mniej sosny wię-cej świerka i brzozy ale nieco więcej też dębu Do Puszczy wprowadzono ob-ce jej florze gatunki drzewia ste jak olsza szara modrzew europejski kosodrzewina kasz-tanowiec dąb czerwony dag-lezja wejmutka sosna banka W drzewostanach Puszczy brak jest zupenie cisa modrzewia jaworu i buka (Cis rósł jeszcze 3H 33= Dzieje i żywot faraona Almatona - Amenhotepa IV z i a i i i i z i i młodzieńczym i t!mbardziej z i o w 8 Egipt za odstąpienie Amona Jedynie do-broczynny wpływ matki która go wielo-krotnie odwiedza w Ahnetaton powstrzy-muje zniecierpliwionego faraona od gwał-townych kroków Królowa Tiji umiera Jest to cios okrut-ny dla Ahnatona gorąco kochającego mat-kę i chętnie słuchającego jej mądrych rad Jest to również cios dla nauki o Atonie Powoli do promiennego pięknego mia-sta — stolicy nadchodzą i inne złe wieści Na dalekich krańcach imperium buntują się wasalne państwa a rzekomi sprzymie-rzeńcy prowadzą zręczne intrygi zapewnia-jąc o wierności Ahnatona a jednocześnie zawierając tajne układy z Asyrią i Hety-tami (Hetyci Silne Państwo na terenie dzisiejszej Turcji ściślej Anatolii) Dowódcy wojsk egipskich na odległych obszarach proszą o wzmocnienie ich gar-nizonów i fortec Oddani Ahnatonowi kró-lowie państw buforowych błagają proszą wreszcie grożą Ahnatonowi żądając przy-słania wojsk i uśmierzenia rozszerzającego się buntu i niezrozumiałej słabości Egiptu Ufny w miłosierdzie boskie i sprawiedli-wość Ahnaton odmawia pomocy uważa-jąc że wojna i przelew krwi są sprzeczne z "zasadami Boga jedynego Pod wpływem wypadków zgadza się na użycie broni je-dynie w obronie własnej Kapłanom do których te wieści dochodzą równie szybko jak do Ahnatona przychodzą w sukurs wyżsi dowódcy egipscy łączący się z ka-płanami przeciw Ahnatonowi "heretyko-wi" jak go w Karnaku nazywano Rozdraż-niony tym brakiem wiary w Dobroć i Mą-drość Atona wydaje popędliwy rozkaz zniszczenie nietylko posągów Amona ale wszelkich jego wyobrażeń i napisów na-wet w grobowcach królewskich Wybucha fanatyczna domowa wojna religijna i roz-bicie kraju na dwa obozy Kapłani z dobrą służbą łączności dysponujący najlepszą w 1887 r w uroczysku Niezna-nowo- ) Przy wielkiej różnorodności typów drzewostanów Puszczy niezwykłą też różnorodnością odznacza się świat roślin ziel-nych traw paproci mchów porostów i grzybów Wybitny znawca i miłośnik Puszczy prof dr J J Karpiński w następu-jący sposób scharakteryzował jej drzewostany: "Puszcza kryje w sobie przedziwną różnorod-ność i rozmaitość drzewosta nów Widzimy tutaj przeróżne kombinacje zrzeszeń prawie wszystkich krajowych gatunków drzew od suchych borów sosno-wych począwszy przez lasy mieszane do czystych drzewo-stanów liściastych i ubogich borów bagiennych Stanów ią one na pierwszy rzut oka bez-ładną mozaikę powodującą cią-głe zmiany krajobrazu i silnie utrudniającą orientację Ta mo-zaikowo- ść jednak pozostaje w matematycznie prawic ścisłej zależności od takich czynni-ków jak gleba nachylenie tere-nu i wilgotność" Na uwagę zasługują duże rozmiary do jakich wyrastają drzewa w Puszczy (Np świerk do 140 cm pierśnicy (grubość drzewa stojącego na pniu mie-rzona na wysokości piersi czło-wieka) i 52 m wysokości a dąb do 200 cm pieiśnicy i 38 m wysokości) Jeśli chodzi o bogatą i róż-narod-ną faunę Puszczy Biało-wieskiej to wyróżnia się wśród niej żubr Żyjące niegdyś w stanie dzikim żubry w Europie najdłużej przetrwały w Puszczy Białowieskiej Żubr chroniony był w Puszczy już w XVI w Od początku XIX w prawic co-rocznie sprawdzano stan liczeb-ny żubrów w Puszczy Liczba tych zwierząt wahała się od 722 (1821 r) do 1898 sztuk (1857 r) Później zmniejszyła się (z wa-haniami) do 380 sztuk w 1889 r zwiększając się następnie do 747 sztuk w 1901 r Zimą 1913 r pozostało przy życiu w Pusz-czy tylko 9 żubrów a ostatnie go zabił kłusownik w lutym te-goż roku Do wybijania żubrów w prze-szłości przyczyniała się m in również ludność miejscowa Występując jako rzecznik ochro ny Puszczy Henry Sienkiewicz w 1882 r pisał: "Na chrzciny wesela i tym podobne uroczy-stości do dziś dnia stawiają w chatach żubrze mięso" Hodowlę żubrów w Bialowie ży (w zwierzyńcu) wznowiono w 1929 r W 1939 r było w Bia bu leży 16 żubrów w 1944 r — 27 a w 1945 r 17 żubrów Na początku 1968 r w polskiej L-zęs-ri ruszczy znajdowało się 170 sztuk żubrów w tym 142 zawierają w treści swej wiele na wolności ' (z tego 118 urodzi ło się na wolności) W 1965 r w rosyjskiej erę ści Puszczy było 90 żubrów z czego część na wolności Hodowlę żubrów w Białowie-ży prowadzi Dyrekcja Biało wieskiego Parku Narodowego Oprócz ssaków wyniszczonych lub zamkłyeh w Puszczy w cza sach odległych (tur tarpan ro somak żbik soból polatucha) wyginął również nieco później jeleń puszczański Następnie wyniszczony został żubr łoś niedźwiedź ryś will bóbr ktń re to gatunki przywiócone zo-stały Puszczy lub pojawiły się ponownie Sztucznie do Puszczy były wpiouadzone: jeleń zachodnio europejski daniel jeleń Wapi- - ti sarna syberyjska — obce faunie Puszczy Jeleń Wapiti daniel i sarna syberyjska wygi nęły całkowicie a jeleń zachód nioeuropejski utrzymał się na stałe Aktualnie żyją w Puszczy Białowieskiej: żubry sarny je lenie łosic dziki wilki borsu ki fysie lisy zające tchórze kuny leśne gronostaje łasico wydry i inne zwierzęta Stosunkowo dobre warunki istnienia ma w Puszczy ptac two Żyją tu: głuszce cietrze-wie jarząbki puchacze orliki jastrzębie myszołowy kanie żu-rawie czaple czarne bociany sionki kaczki nury perkozy kurki liczne gatunki dzięcio-łów drozdy kosy paszkoty i wiele innych Szczególną osob liwością Puszczy są bojowniki bataliony z rodziny bekasów W odległej przeszłości (okres średniowieczny) Puszcza była przede wszystkim terenem my-ślistwa Dostarczała cennego po żywienia i futer dla zaopatrze-nia dworu wielkoksiążęcego Łowy miały przy tym duże zna-czenie dla wyżywienia wojska Hieronim Ludwik Morstin dramaturg powieściopisarz eseista również autorem prześlicznej powieści KŁOS PANNY twórczości największego astronoma wielkiego nieśmiertelnego Mikołaja Kopernika Druk tej powieści rozpoczynamy następnym numerze 33= techniką wywołują "cuda" zamieszki wskazujące na boskość i wpływy Amona Wojna na wschodzie północy powoli zbliża się do granic Egiptu Nieliczne woj-ska egipskie zostają pobite i zniszczone Wyczerpany walką ideologiczną i wiado-mościami utraconych prowincji po-stępującą nieznaną choroba Ahnaton dzieli sie władzą młodszym bratem Smekhara ożenionym pierworodną córką Ahnatona Merytaton Smekhara zostaje regentem Ahnaton zrzeka również arcykaplań-stw- a powierza je przyjacielowi Merryre człowiekowi którego wyniósł ludu na to najwyższe po sobie stanowi-sko Nowy i ostateczny cios spotyka Ahnato-na Opuszcza go ukochana Nefertiti matka jego siedmiu córek Co ją skłoniło do po-rzucenia nieszczęśliwego chorego Ahnato-na i co nią stało nic nie wiadomo nie znaleziono dotąd nawet mumii Chory załamany Ahnaton umiera w wie-ku 30 lat Został pochowany w przygoto-wanym przez siebie grobowcu opodal no-w-ei stolicy Następca jego Smekhara panuje tvlko rok poczem na skutek przewrotu pałaco-wego kapłani osadzają na tronie brata Ahnatona kilkunastoletniego chłopca Tutenhatona któremu nakazano zmienić imię na Tutenhamona Smekhara i arcykapłan Merryre opusz-czali stolicę w gwałtownym popłochu Mia-sto zostało zburzone i ograbione Wierni Ahnatonowi przyjaciele zdołali jednak wy-wieźć jego mumię i przewieźć do Teb do grobowca Tiji zręcznie maskując pozbawiając wszelkich napisów Poszukiwania mumii Ahnatona przez wrogich mu kapłanów Amona udało sie i mimo rzuconych na niego klątw żyje według nauki Atona nadal życiem wicz-ny- m bowiem był człowiekiem dobrym Piaski pustynne pokryły dawną stolicę Ahnatona Ahnetaton na miejscu cza-sem zbudowana została wioska arabska Amarna jak to często z— wyko-paliskami przypadek zrządził że egiptolo-gowi- e odsłonili ruiny wspaniałego kiedyś miasta Cudowne freski mozaiki rzeźby zarysy gmachów i świątyń i bezcenną dla historii kancelarię królewską zawiera-jącą obszerną korespondencję otrzymywa-ną od królów Asyrii Mitanif '1 Hetytów W TÓżnych miejscach Egiptu archeolo-gowie potrafili zebrać dość dużo dzieł sztu zwłaszcza w okresach' wypraw wojennych Tak np wielkić królewskie polowanie Jagiełły ? Witoldem odbyło się w Puszczy Białowieskiej w 1409 Polowa-no wówczas na tury żubry niedźwiedzie łosie jelenie i dziki wyłapując przy tym leśne dzikie koniki (tarpany) łowiecki charakter-Puszcz- y spra-wił widocznie że również baś nie legendy i opowieści o niej elementów wiectwem związanych z ło- - Jedną z baśni Puszczy Bia-łowieskiej której zachowanie zawdzięczamy Elizie Orzeszko-wej jest baśń Zamczysku ja-kie znajdowało się nad rzeką Ilwoźną — w głębi Puszczy Orzeszkowa pisze że było to zamczysko "książąt dumnych możnych walecznych którzy szczęk zwycięskiego oręża roz-nosili od migdałowych gajów nadnieprzańskich do usianych bursztynem wybrzeży Bałtyku Ilekroć orężem nic szczękali polowali na wielkiego zwierza w Puszczy" Gdy koguty w bud-niczyc- h wioskach na północ pieją "z porytych przez borsu-ki i dziki gruzowisk Zamczyska wypuszczają się i w las pędzą widmowo orszaki myśliwskie Zgiełk tu wtedy blask ruch gwar" "Za Kunigasem swoim jaśniejącym w ciemności bielą gronostajów jadą na postrojo-nyc- h koniach Bojarosy — ry-cer- ze w kołpakach rysich z dzidami które w blaskach po-chodni pobłyskują gdy wielki łowczy z garbem torby borsu-cze- j na plecach pobudkę my-śliwską w długą trąbę dmie sfory ogarów na różne głosy grają a figlarne "kaukie" w czerwonych kapturkach groma-dą pomocniczą za ogarami bie-gną" Łowieckie znaczenie Puszcza miała także w okresach póź-niejszych a w pewnym stopniu ma je obecnie Z czasem wzra-stało pozyskanie drewna w Puszczy dokonywane w różnych rozmiarach często nadmier-nych także pozyskiwano in-ne płody lasu Eksploatację i eksport drew-na z Puszczy Białowieskiej roz-poczęto przypuszczalnie już od początku XV w W kronikach Dokończenie na str 8 pisarz o niezwykłej kulturze poeta i jest pt Jest to powieść o życiu i uczonego polskiego już w i i z oraz z z się Atona i z się z jej i najmłod-szego matki i nie i jej z Tel I bywa — r Ten o o a 33= ki z okresu panowania Ahnatona które znalazły pomieszczenie w specjalnej kom-nacie muzeum kairskiego Ocalał olbrzymi posąg Ahnatona w którym rzeźbiarz zgo-dnie z zaleceniem faraona przedstawił go w całej jego brzydocie fizycznej Znaną jest znaleziona przez archeologów niemie-ckich i znajdująca się w muzeum berliń-skim głowa Nefertiti "najpiękniejszej ko biety starożytności" wydaje się jednak że szkic portretowy w muzeum kairskim (dłu-ta rzeźbiarza nadwornego i przyjaciela Ahnatona Beka) jest arcydziełem sztuki nietylko starożytnej Głowa Naferiti wy-kuta w czerwonym gnejsie patrzy dumnie przed siebie a pełne lekko rozchylone usta uśmiechają się smutnie Tej rzeźby nie powstydziłby się Rodin W parę tysięcy lat po rozstaniu się — Ahnaton Nefer-titi i dzieci znajdują się znów razem w jed-nym pokoju muzeum Kairskiego Szał zniszczenia wszystkiego co dotyczyło Ahnatona nie potrafił zniszczyć reform które przeprowadził polepszając los chło-pa egipskiego wprowadzając na dwór kró-lewski i do obrzędów w świątyniach Atona język ludu podniósł z upadku i skostnie-nia' sztukę egipską wprowadzając rozmach ruch i życie Nie zniszczono powiewu rów-ności jaki usiłował wprowadzić Ahnaton w ceremoniale i zwyczaju dworskim Nade wszystko Ahnaton pierwszy w dziejach wprowadził nie tylko pojęcie jedynobóstwa ale i abstrakcyjne pojęcie niewidzialnego bezpostaciowego Boga Miłości Prawdy Sprawiedliwości Piękna i Dobroci który wzdraga sie przed wojnami zabijaniem lu-dzi i zwierząt Ahnaton był też pierwszym w dziejach — pacyfistą nie w słowach ale w czynach wierny zasadom wypracowanej przez siebie etyki do której my — ciągle jeszcze nie dorośliśmy Mojżesz Egipcjanin i najprawdopodob-niej kapłan Atona szczodrze korzystał z re-ligii Ahnatona obyczajów i kultury egip- - skiej W tym krótkim eseju usiłowałem wska-zać jak wiele jahwizm a przez niego chrze-ścijaństwo zapożyczyło nie tylko z dzie-dziny obrzędów liturgii szat i obyczaju ale i z podstawowych zasad wiary i etyki wypracowanej przez Ahnatona A może było to Objawienie na które chętnie powołują się ojcowie Kościoła? KONIEC OPTOMETRYSCI BADANIE OCZU DOBIERANIE OKULARÓW I "CONTACT LENSES" B BUKOWSKA BEJNAR OD 274 Roncesvalles Ave (pr:y reorfrej) Whyty po telefonicznym porozumieniu 532-549- 3 S BROGOWSKI OD 412 Roncesvalles Ave (blisko Howard Park) Wlzjty po telcfonlcznjm porozumieniu 53M251 J SZYDŁOWSKA OD 637 St Clair Ave W (blisko natluirM SU Wlzjty po telefonlcznj ił porozumieniu 653-378- 4 L LUNSKI RO M LUNSKI OD MSe 470 College St (blisko nitlHirst St) Wlzjty po telefonicznym porozumieniu 921-392- 4 rr ł"MiiirTfi ikfiiYi lunl&ifwaHpK"tt3i KkMWWriutJH! _Dra U - d: &~ Svma nie wyazdy różno ceny Przesyłamy szybko Sprzedalomy apartament przylaclół =&£ 1 krewnych v Dentyści ' "OTT IJWRl Dr DANUTA LUBICZ LEPARSKA LEKARZ DENTYSTA Przyjmuje zn uprzednim telefo-nicznym porozumieniem Tel LE 5-99- 77 282 Roncosvalles Avt (róg Oeoffry Et) 13-- P Dr M JINDRA Dr V JINDRA LEKARZE DENTYŚCI przyjmuje takzo wieczorami 1 w obetr ir uprzednim porozumie-niem toietortlcznyna 18 Spadina Rd — 922-084- 4 Bloor) 49--P Dr J MelCut LEKARZ DENTYST przyjmuje takie wieczorami I w toboty za uprzednim porozumie-niem telefonicznym 184 Ellls Ave — Toronto 3 Tel 762-100- 9 37--P Dr W SADAUSKAS LEKARZ DENTYSTA Pnyjmujo za uprzednim telefo-nicznym porozumieniem Tel 531-425- 0 12 Grenadier Rd (drugi dom o Roncesvalle() s--P JEDYNY POLSKI SALON PIĘKNOŚCI AAarycTs Parlor w trwałej ondulacji "Prrrnanent Wayes" 216 Bathurst St — 368-443- 2 i-- JEDYNY POLSKI SKLEP MEBLOWY Sprzedaż nowych i używanych Lodówki od $15900 Piece elektryczne od $12500 Telewizje Piece gazowe WtfisF-- samolotami Pomagamy wyrobieniu dokumentów $14500 $13000 od $10500 od $ 8500 PIERWSZORZĘDNA JAKOŚĆ — DOGODNE SPŁATY BEZPŁATNA DOSTAWA Z a G REFKMTI0N CO 803 Oueen St W - Toronto -- 363-9577 o: ZAŁATWIAMY Indywidualne poUróte Batorym tub Grupowe pieniadzo I domki ledno rodzinna Sprowadzamy I (powyżej w podróży od od Udzielamy rolnych Informacji osoblicle lub listownie Ceny nasze 14 konkurencyjne w pełnym słowa znaczenlul 5 CW Beauty Specjalizacja i 1686 QUEEN ST W (przy Roncesvalles) Toronto 3 Onł Tel 532-543- 2 532-524- 2 IHsHSESaw SYRENA TRAVEL LIMITED WIELKIE ZNIŻKI DO POLSKI NA ROK 1969 I I JETEM z TORONTO OD $398 Odloty 30 marca — Wielkanoc w Kraju oraz 5 kwietnia 10 maja 7 1 26 czerwca 5 11 14 lipca I Inne Grupowe wyjazdy "Stefanem Bofrorym" $47940 25 kwietnia i 23 maja z Montrealu — pobył w Polsce 60 lub 30 dni Indywidualne przeloty I przejazdy STEFANEM BATORYM MAJWIĘKSZb POLSKIE BIURO PODRÓJY J KAMIENSKIEOO FOUR SEASONS TRAVEL 101 Bloor St W„ Toronto 5 - Tel WA 3-55- 55 (8 Ilnll) Sprowadzanie rodzin Najstarsza polska Agencja wszelkich ubezpieczeń TORONTO INSURANCE SERVECE PHILIP BOMBIER i RAY BOMBIER 7366 Dundas Sr West — Toronto Ont 532-643- 3 532-583- 3 5 OKAZJA! Odlot 1 marca — 3 tygodnie pobytu w Polsce w tym pobyt w Zakopanem Narty Dancingi Atrakcje $39800 Zgłoszenia przyjmuje JERZY ŁUCKI właściciel HIGH PARK TRAVEL CENTRĘ 1574 Bloor St W Toronto Tel: LE 3-94- 96 LE 3-94- 97 i 533-841- 7 7 8 KONOPKA FUELS LTD OLIWA WĘGIEL OLIWA Obsługa i czyszczenie pieców oliwnych bezpłatnie 24-GODZIN-NA OBSŁUGA Nie znajdziecie lepszej obsługi niż daje Konopka Od założenia w tej samej rodzinie— --r- y Emilia Lachowska (z Konopków) i Synowi 422 GILBERT AVE — TORONTO — RU 3-22- 00 tftStr _4 WAsum! mm tkkil &j&&%i I " mi n 5'Ut "J M f4$ tim p #ys p sn - i 'i ni W 4mi ' i'snB r'r llvi f:-i- ( a ®mm s i'jl l!ii S-jB-- I a spasaj m mm-- u fcws #! li" flfwirr ?słiiJU-- tU 55'CTiH8 !"si:&3WU ittafósa raftfcsra U WiHliŁl''!! 'vA :m- - rłimyl YaS&JH KT-Sł&ft- Jr 'iriri mm5i myww KtMŁBiłł lT!irifrV -- pm mm U :&CMtf U%y&JMMW |
Tags
Comments
Post a Comment for 000028b