Zwilazkowiec Alliancer, July 31, 1973

              iww40 4 4- - --vvvsf k w v y V o t V - y-- V -- " VH- - l~_t i J i 4P W"- - i- - #--% --V i 4 # r 4 + 4 4 H-- tT fi WNH '
# m STR 2 "ŁWiĄZKÓWifcć" UPIEC -- fóuly) wtorek 3-- 1 — 1973 Mr 60
i
I! '
O —— — "Związkowiec" (The Alliancer)
Prlnted ind Publiihed for my Tutidłjr
ind Frlday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
OfUcItl Orgia of Tht Polhh AlUtnc rrtendly Sociłty o£ Canidł
HM Loplnskl — Chalrman of the Board S Lasek — Secretary
Idltor lii-Chl- ef — B Heydenkorn — General Manager — I T KonopkŁ
Buslneta Manager — R Fiikke
Subscrlptlon: In Canada 110 00 per year In other Countrlea Sil 00
Second clasj mail rejIstraUon number 1C73
1475 Queen Sf W Toronto 156 Ontario Tel 531-249- 1 531-249- 2
M6R 1A2
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie S1000
Półroczna $ 5 50
Kwartalna S 3 50
Zagranicą —
Półroczna $ 6 00
Pojedynczy numer
Pamiętna rocznica
Powstanie Warszawskie było konieczne? Czy ten og-romny
zryw ta wielka ofiara dały pozytywne wyniki?
Tego rodzaju pj tania można mnozyc Pojawiają się one
ireszta stale zarówno na łaniach pism jak w licznych opra-cowaniach
historjcznjch jak również politycznych i mili-tarnych
ie ma — i chyba nie będzie — równobrzmiacej
odpowiedzi Brakuje jej obecnie nie dlatego iż żyje wielu
uczestników tej akcji ze byc może są jeszcze nieogłoszone
dokumenty wreszcie ze jest to jednak sprawa jeszcze bar-dzo
bliska dla całkowicie spokojnej beznamiętnej oceny
iNawet prace obcych autorów mają wyraźne znamiona bra-ku
należ} lego dystansu
Zapewne stwierdzić można iż Powstanie skończyło się
straszliwą klęską Pociągnęło za sobą ogromne ofiary w lu-dziach
i pozostawiło Warszawę w gruzach Zostało przegra-ne
jako czyn polityczny ówczesnego rządu RP w Londynie
Niewątpliwie bowiem chodziło m m — jeśli nie przede
wszystkim — o stworzenie faktu dokonanego wobec ZSRR
a mianowicie uwolnienie stolicy Polski własnymi siłami
Rząd RP zakładał i skora będzie miał w Warszawie przy-czółek
polityczny i wojskowy to ZSRR będzie zmuszony do
uznania tego stanu rzeczy i nie będzie usiłował ustanowić
lam innej administracji państwowej
Rozumowanie to opierało się zarówno na fałszywej oce-nie
ciążeń politycznych ZSRR jak i gotowości mocarstw za-chodnich
Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii popie-rania
słusznych postulatów rządu RP dotrzymania przez
nich zobowiązań zaciągniętych wobec Polski
Można się zgodzić ze stanowiskiem przywódców
i cywilnjch Podziemia że powstanie musiało
wybuchnąć ze nie można było uniknąć otwartej walki z oku-pantem
niemieckim natomiast rachuby rządu RP polity-ków
znajdujących się na emigracji iż Moskwa uzna oswobo-dzenie
Warszawy przez wojska podległe rządowi w Londy-nie
a wobec tego powstanie nowa płaszczyzna uregulowania
stosunków miedzy obu państwami były całkowicie błędne
Zachowanie sięwładz sowieckich wojskowych i cywilnych
na innych obszarach Polski nie mogio pozostawiać miejsca
na złudzenia Do tego dochodziły liczne oficjalne oświadcze-nia
Moskwy
Ale chyba najbardziej istotne były raporty płk Mitkie-'wicza-- a
Waszyngtontn-gdzi- e byt-polskr- m łącznikiem przy po-łączonym
sztabie amerykańsk©4rylyiskim Informował wła-dze
przełożone w Londynie ze sztab sojuszniczy odrzuca
całkowicie plan powstania otwartej walki z Niemcami w
"Warszawie Donosił iż akcja taka nie ma szans powodzenia
z militarnego punktu widzenia gdyż sojusznicy nie będą
w stanie dostarcz} ć odpowiedniej ilości sprzętu drogą po-wietrzna
Raportował że gen Eisenhower naczelny dowód-ca
wojsk sojuszniczych liczy jedynie na działania party-zanckie
i akty sabotażowe na tyłach nieprzyjacielskich Dla
podjęcia jawnej walki z wojskami niemieckimi przez Armię
Krajową niezbędne jest posiadanie przyczółka który mógł-by
przyjąć regularne wojska sojusznicze Stwierdzał jasno
i wyraźnie ze plan Powstania Warszawskiego jest nierealny
Iak wiemy nie przeszkodziło to ani czynnikom ani politycznym w kraju i na emigracji do wyda-nia
rozkazu o podjęcie walk Był to więc akt rozpaczy Oczy-wiście
rząd RP w Londynie zakładał ze w obliczu tego po-tężnego
zrywu sojusznicy zrewidują swoje stanowisko Nie
pozostawią walczącej Warszawy własnemu losowi Sądzili że
Rojsevclt i Churchill potrafią wywrzeć odpowiedni nacisk
na Stalina by przyszedł z pomocą AK by zrezygnował —
chociażby czasowo — z realizacji swoich planów wobec
Polski
Rachuby te jedynie w minimalnym zakresie okazały się
słuszne A więc istotnie Churchill podjął zarówno akcję po-lityczną
jak i militarna by pomóc Warszawie Z baz wło-skich
startowały samoloty lotnictwa sojuszniczego ze sprzę-tem
dla walczącej Warszawy ale Stalin mimo nacisków
Cl urchilla nie zgodził się by samoloty te mogły startować
lotnisk sowieckich ani by mogły po misji lądować na so-wieckich
lotniskach W tym stanie rzeczy straty lotnictwa
bł tak ogromne iż trzeba było akcję pomocy ograniczyć
a potem przerwać
Stalin obiecał iż lotnictwo sowieckie przystąpi do udzie-lenia
pomocy Warszawie ale wyraziła się ona w minimal-nych
akcjach
Ta wielka przegrana walka należy jednak do najważ-niejszych
wydarzeń w dziejach Polski Powstanie Warszaw-skie
jest i pozostanie bohaterskim rozdziałem historii Nikt
nie będzie mógł pozostać wobec niego obojętnym
To brzmi bardzo paradoksalnie ale ma ono większe
i głębsze znaczenie aniżeli niejeden orężny triumf i nieje--'
den sukces polityczny
Ostre represje w Turcji
Trybunał yyojskowy yy An-- 1
karze zatwierdził yyyroki od
6 do 15 lat yyięzienia na ja- -
_
kie skazani zostali yv paż-- i
dzierniku 1972 aresztoyyani o
rok yycześniej byli przyyyód- -
cv tureckiej Partii Pracy
' Dotyczy to 21 osób i yyszyst- -
kie one zostały już przetrans- -
portoyyanć z yyięzienia yvojs- -
koyyego do cyyvilnego
Wszelka działalność tej
partii została zakazana przez
rząd yv 1971 roku Skazani w ' myśl orzeczenia tr}bunału
nie otrzymali prayva do ape- -
lacji Przywódca partii 62-letn- ia
Belice Boran otrzyma-ła
yyyrok 15 lat yyięzienia
Werdykt sądu stwierdził iż
działalność partii nacecho--
Roczna $1100
15f
yyana ideologią komunistycz-na
miała na celu yyspieranie
ruchóyy separatystycznego
Kurdóyy
Jak do tej pory aresztoyya-n- o
już i postawiono przed są-dem
pod tym zarzutem prze-szło
4000 osób z których
skazano i osadzono w yyięzie-ni- u
1700
Parlament turecki obradu-je
obecnie nad projektem
dalszego przedłużenia dzia-łalności
sądóyy doraźnych na
całym obszarze kraju które
urzędują już od 2 lat i 3 mie-sięcy
W opozycji yv tym
yyzględzie stoi Republikańska
Partia Ludoyya która tyyier-dz- i
iż obecne rządy sprawu-ją
władzę terrorystyczną
Niebezpieczne tematy
Jest ich wiele a wśród nich
takie które są — jak jedni
twierdzą nietykalne a dru-dzy
niebezpieczne a jeszcze
inni dowodzą iż nawet gdyby
je poruszano nie wpłynęłoby
to na zmianę rzeczywistości
A wobec tego należy pogo-dzić
się z istniejąc} m stanem
rzeczy nie usiłując nawet za-stanawiać
się nad nim czy
tez badać go
Pewien ksiądz a zarazem
w} bitny pisarz i publicysta
wielki optymista przy jedno-cześnie
bardzo trzeźwej oce-nie
rzeczywistości dowodził
np ze dyskusja na temat wol-ności
słowa zakresu działa-nia
cenzury i jej form jest
me tylko zbędną ale wręcz
stiatą czasu
— Proszę Pana nie ma
przecież żadnych stałych
obowiązujących w tej mierze
norm To również nie jest kwestia osoby cenzora
śmiem przypuszczać że owe
najwyższe czynniki partyjne
— jeśli z ich polecenia na-stąpiła
jakaś konfiskata —
też zmieniają swoje nastawie-nie
Starałem się niejedno-krotnie
na przestrzeni zresz-tą
lat — uwzględniając oczy-wiście
poszczególne okresy
naszych powojennych dzie-jów
— a więc zmiany w apa-racie
kierowniczym — usta-lić
dlaczego następowały pe-wne
konfiskaty olaczego nie
można było wydawać pew-nych
książek i nie zdołałem
sformułować jakiejś logicz-nej
zasady I to w żadnym
okresie to jest ani bieruto-wy- m
ani obecnym gierko-wy- m
Chciałbym jeszcze dodać
że nie chodzi mi bynajmniej
li tylko o publikacje katolic-kie
Wielokrotnie omawia-łem
ten problem ze świecki-mi
w różnych miastach i śro-dowiskach
i oni również nie
oyli w stanie udzielić mi za-dawalającej
odpowiedzi Wy-daje
mi się iż probierze sa
chwiejne i zmienne Stąd
problem omawiany wczoraj
względnie swobodnie stać się
może następnego dnia niebez-pieczny
Wpływ może mieć
na to zarówno sytuacja wew-nętrzna
czasami w danym
mieście czy województwie
zewnętrzna — międzynarodo-wa
jak i osoba autora Wca-le
nie wykluczam iż czasami
względy czysto osobiste ma-ją
pewien wpływ Czy w tym
stanie rzeczy warto prowa-dzić
na ten temat dyskusje?
Naturalnie każdy piszący
szczególnie publicyści wie-dzą
doskonale czego nie wol-no
im wogóle kwestionować
Pod tym względom nie jeste-śmy
w ciemni
I tak np : sojusz braterski
z ZSRR" i państwami socjali-stycznymi
nie tylko nie pod-lega
żadnej krytyce ale wi-nien
być stale wychwalany
Naturalnie nie naruszają one
- co trzeba podkreślać - w
niczym naszej suwerenności
ale wręcz przeciwnie umac-niają
Następnym kanonem
jest system socjalistyczny ja-ko
najlepszy i oczywiście nie-naruszalny
wreszcie dogmat
d prymacie Partii i wszystko
co się z tym wiąże Zapewne
nie są to wąskie tezy ale
laka jest nasza rzeczywistość
MIESIĘCZNIK
KULTURA
Nr 6 — czerwiec 1973 r
zawiera min następujące po-zycje:
XYZ: Nocne rodaków rozmo-wy
Tadeusz Nowakowski: Euon
giorno Roma
Juliusz Mieroszewski: Polska
ustpontiK "
Brukselczyk: Widziane z Bru
kseli
Adam Kruczek: W sowieckiej
prasie
Bogdan 'Mieczkowski: Ekono-miści
krajowi o spożyciu
w PRL
Roman Palester: Antoni Sza-lo
wsk i
Andrzej Rapaezyński: Niemo
filozofii czy filozofia nie-mocy
Adam Bromberg: "Przełom"
w polskim ruchu wydayvni-czy- m
Książki omawiają: Maria
Czapska i Berlinczyk
Numer uzupełniają: Wyda-rzenia
miesiąca Listy do Re-dakcji
i komunikaty
Numer objętości 160 stron
Cena pojedynczego egzem-plarza
S200
Do nabycia w Księgarni
"Związkowca"
I w niej wychowaliśmy się i
z nią pogodziliśmy się —
Pewien młody historyk
znów wskazał że ujawniła się
jakaś "nadwrażliwość histo-ryczna"
I tak np po latach
kiedy nie tlko można było
z uznaniem pisać o Armii
Krajowej jej dowódcach —
z wyłączeniem gen Bora Ko-morowskiego
— i żołnierzy
tematyka ta stała się conaj-mnie- j
nie wskazana Podjęte
próby pełnej charakterystyki
gen Roweckiego zostały na-gle
zahamowane Gdzie nie
gdzie nawet pobrząkuje się o
celowości rozbudowy i roz-pracowania
jak najszerzej
wszystkich poczynań nawet
najmniejszych grup partyzac-kie- h
w tym naturalnie so-wieckich
AL BCH itp ce-lem
pomniejszenia jeśli nie
wyeliminowania walki pod-ziemnej
AK Należy nato-miast
gdy chodzi o stronę po-lityczna
wskazywać iż AK
była wrogo nastawiona wo-bec
ZSRR a co za tym idzie
akcja jej skazana b}ła na
niepowodzenie jakoże Pol-ska
mogła zostać oswobodzo-na
spod okupacji niemieckiej
wyłącznie przez wojska so-wieckie
"Historyczne przewrażli-wienie
— wywodził mój roz-mówca
— ujawnia się w wy
raźnym tępieniu ostrego kry-tycyzmu
wobec polityki car-skiej
Rosji I to jest dla nas
pewnego rodzaju dużym za-skoczeniem
Wydaje mi sie
iż chodzi tutaj przede yvszy-stki- m
o niedopuszczenie do
lego by czytelnik polski
snuł jakieś porównania Prze-cież
polityka carskiej Rosji
była zawsze imperialistyczna
i antypolska Jakże można to
ukryć? Hasła i tezy o błędach
polityki polskiej głoszą iz
miast kierować się na Zachód
pchała się na Wschód a wo-bec
tego Polska spowodowała
wrogą reakcję Rosji Te te-zy
są conajmniej naiwne
szczególnie gdy rozpatrywać
się je będzie z płaszczyzny
marksistowskiej dialektyki
Inni rozmówcy dowodzili
iż nie tylko historycy ale li-teraci
sięgnęli po tematykę
która budzi poważne obawy
w kierownictwie partyjnym
Hołdowanie np idei roman-tyzmu
kreślenie wielkiej ro-li
jednostek zdolnych por-wać
społeczeństwo do zry-wów
przeciwko wrogom roli
jednostek które potrafiły
A życie
Przechodziłem niedawno obok
budujacego się domu SPK Dom
jest już pod dachem Prefabry-kowane
ściany z betonu robotni-cy
wieszali na skrajnych bel-kach
podłogowych Dom ma być
wykończony na jesień Otwarcie
nastąpi w obecności dostojnikom
państwowych Oglądałem plany
architektoniczne Wydają mi się
bardzo pomysłowe praktyczne i
ekonomiczne Dają możność ela-stjczneg- o
korzy stania z domu —
powiększane głównej sali przez
rozsuwanie ścian względnie
tworzenie oddzielnych pomiesz-czeń
zasuwanie tych ścian W sa-li
może się pomieścić 240 osób
a może też i 400 Miejsce ns
bar restaurację bibliotekę biu-ra
organizacyjne i konferencjo
uzupełniają ten znakomity plan
Dom mógłby być większy ale
taki jak go zaplanowano wystar-czy
całkowicie na potrzeby SPK
i organizacji pokrewnych Ar
chitektowi i grupie technicznej
prowadzącej plany i budowę do-mu
należy się duże uznanie
Dom żołnierski w Toronto na-leży
całkowicie wykończyć so-lidnie
z dobrych materiałów
Potrzebna na to gotówka Pola-cy
to jednak naród niewiernych
Tomaszów skąpców dusigro-szó- w
i nierozsądnych ludzi -- — to
mówiąc delikatnie Poza nielicz-ną
grupą ludzi którzy nie są bo-gaci
ale za to jakby za karę
łożą na wszystko po kilka razy
— reszta martwa głucha nie-czuła
na żadne wezwania Do-prayy- dy
wstyd
Zamożni nie grzeszą ofiarnoś-cią
Poza nielicznj mi wyjątkami
zamknęli się w swych dolaro-wych
pałacach bo rzadko nawet
kulturalnie potrafią użjwać
tych dolarów i pokazać się
gdzieś na zewnątrz Odnosi się
niestety do znacznej ilości na-szych
inżynierów adwokatów
lekarzy profesorów wyższych u-cze- lni
itp
Jakie są tego następstwa Za-można
polska inteligencja nie
łoży na dom który ma jej słu-żyć
Ona nie łaknie polskiej kul-tury
i jej utrzymania Daje ro-botnik
daje chłop daje ciężko
I znowu w Polsce (14)
wpoić w naród ideały i utrzy-mać
je przez wieki — to
wszystko jest conajmniej nie-bezpieczne
gdyż pozwala
kiełkować iluzjom itp
Wśród młodzieży partyjnej
tej wywodzącej się z ojców
którzy piastowali względnie
piastują wysokie stanowis-ka
spotkać się można nie
tjlko z klasycznymi "aparat-czykami"
i karierowiczami
ale z wcale poważna grupa
stawiająca znaki zap tania
wobec nie tylko polityki dwu
czy trzech minionych okre-sów
ale i obecnego Udera
np ich daleko posunięty kry-tycyzm
wobec prasy partyj-nej
utrzymują iz ponosi ona
spora dozę odpowiedzialności
za "wypaczenia" Nie podoba
jei sie tworzenie mitów wo-kół
każdoczesnych przywód-ców
nie wyłączając natural
nie obecnego Pierwszego Se-kretarza
KC Zdaniem ich
jest to szkodliwe i mści se
Nieyyatpliwie sa to wnioski
nie tylko z dziejów partu w
ZSRR ale i w Polsce Ta mło-dzież
jest' bardziej pragmatj-czn- a
od obecnego kierownict-wa
PZPR co naturalnie moe
być również wynikiem różni-cy
pokoleń
Innego rodzaju zaskocze-niem
jest np wycofanie z
obiegu pracy histoiycznej dr
Marii Turlejskiej "Zapis
pierw-z- ej dekady" znanej
autorki komunistycznej Jest
ona autoiem kilku prac his-torycznych
jak najbardziej
wiernych ideologii marksistowsko-
-leninowskie! Była
profesorem historii yv Wojs-kowej
Akademii Politycznej
im Feliksa Dzierżyńskiego
Osoba ciesząca się pełnym za-ufaniem
najbardziej decydu-jących
czynników W kilka
miesięcy po ukazaniu sie tej
książki została ona gwałtow-nie
zaatakowana na łamach
oficjalnceo organu teoretycz-nego
PZPR "Nowe Drogi" za
krytyczna ocenę niektórych
posunięć ZSRR yyobec Polski
ujayynicnie fałszywych kro-ków
przywódców PZPR itp
Po yyycofaniu książki Turlej-ska
została zawieszona jako
profesor i w krótki czas póź-niej
zwolniona z pracy
Podobny los spotkał ksiaż
kę pt "Polska wojna" Lesz-ka
Moczulskiego jednego z
giermkóyy Moczara Poyvo-de- m
było róyynież naśyyietle-ni- e
kr} tyczne zachoyyanie się
polonijne
obłożony podatkami urzędnik
dnie społeczny pracownik Din
nich po skoć coś jeszcze znaczy
W świetle tego należy ocenie
dar staropo'onijnej organizacji
jaką jest Związek Polaków Gru-pa
Pierwsza przy ul Claremont
Ta stara organizacja społeczna
przyszła z pomocą w postaci do-nacji
co świadczy o niej
dziesięciokrotnie więcej Mogli-by
przecież łatwo powiedzieć
"Mamy swoje kłopoty Komba-tanci
nas nic nie obchodzą"
Ostatnio z wizytą w Kanadzie
był prezes naczelnego zarządu
światowej Organizacji Komba-tantów
Odegrał on dodatnią ro-lę
na Walnym Zebraniu SPK w
Ottawie W jego obecności zwa-śnione
strony podały sobie ręce
i nastąpiła zgoda Pięknie Mam
nadzieje że za tą zgodą zjawi się
pomoc innych oddziałów SPK z
całej Kanady — pomoc mate-rialna
i moralna Myślę że la
zgoda wywoła odruch też w or
ganizacjach torontońskich —
specjalnie młodzieżowych i żoł
nierskich i one też pomogą
Łączmy się razem i wybudujmy
ten dom żołnierski młodzieżo-wy
i kulturalny — Razem
Odniosłem wrażenie że p So-boniews- ki
— niestety — nic ro-zumie
że z upływem lat wiele
się zmieniło że Kanada to nie
Londyn że Polonia tutaj jest o
wiele bardziej zróżnicowana i
inna niż społezność polska w
Wielkiej Brytanii że do nowy cii
innych i wciąż zmieniających się
warunków należy stosować inne
metody by zachować wspólne
nam idee sprawy polskiej v
świecie Kongres Polonii Kana-dyjskiej
nie reprezentuje jedy-nie
polskich kombatantów w
Kanadzie a światowa organiza-cja
SPK nie jest jedyną repre-zentantką
Polaków rozsianych w
świecie
Prezes Soboniewski słuchał u-w- ag
ze strony różnych społecz-ników
ale pozostał sztywny w
swoim nastawieniu Tkwił noga-mi
w Londynie Dla niego "zjed-noczony
politycznie Londyn" (?)
okazywał się największym osiąg
ZSRR y obliczu wojny i pod-czas
niej yve yyrześniu 1939
roku
Zapoyyiadana monografia
fMgierda Terleckiego o gen
Sikoiskim nie ukaże się mi-mo
iz uzyskała poprzednio
jak najbaidziej dodatnie oce-ny
partyjnych historykóy yv
tym prof Henryka Jabłońs-kioe- o
przewodniczącego Ra-c- h
Państwa Poszczególne roz
działy tej książki drukowane bł zresztą w prasie Który
z koleinych jei lektorów zna-lazł
w niej tak groźne i nie-bezpieczne
ustępy iż znisz-czono
sk'ad w drukarni unie
moliwiajac wydostanie się
na zewnątrz nawet jednego
eszemolarza — nie sposób
stwieidzic
Nie ukaże się również za-powiedziana
monografia o
marszałku Piłsudskim And-izej- a
Garlickiego historyka
sta'łego współpracownika ty-godnika
warszayyskiego "Kul-tura"
Kilka odcinków ukaza-ło
sie w "Kulturze" i na tym
koniec
Niektórzy z moich rozmów-c- y
byli zdania że Andrzej Mi-cows- ki
miał szczęście iż jego
monografia o Dmowskim yy
której musiał przeproyyadzić
szereg "poprayyek" ukazała
sie wcześniej bo też nie mia-łaby
juz szans
Przykre dośyviadczenia ma-ja
również pisarze nie polity-czni
Wystarczy np yyspom-me- ć
że wielka powieść Jerze-go
Andrzejewskiego pt :
"Miazga" zapowiadana od
kilku lat yy której autor na
żądanie cenzury przeproyya-dzi- ł
różne zmiany wykreślił
niektóre ustępy — nie ukaza-ła
się dotychczas
Miesięcznik "Dialog" od-mów- ił
opubhkoyyanic ostat-niej
sztuki Tadeusza Różewi-cza
jakkolwiek napewno nie
ma charakteru politycznego
i "Dialog" jest pismem o bar-dzo
ogi aniczonym nakładzie
Żaden z rozmóyyców jed-nak
nie potrafił dać dostate-cznie
przekonyyyujacego uza-sadnienia
tych poczynań Iro-niczna
uyyaga iz z poyyodu po-żaru
Domu Słoyya Polskiego
— cenzorzy są yy ruchu a yyo-bec
tego łatyyiej o błędy mo-głaby
mieć cechy prayydopo-dobieństyy- a
gdyby tyczyła
się pism i książek które wy-szł- y
spod prasy po 11 maja
1973 r
BH
biegnie
nięciem społecznym które po-prowadzi
nas Po'akóv w świecie
v lepszą przyszłość Niestety
spiawa to znacznie bardziej
skomplikowana
Kombatant — przedstawiciel
Zwiąku Polaków instruktor
harcerski profesor uniwersyte-tu
— Po ak nowoprzyjezdny
imigrant z Polski tu urodzony
i już pracujący inżynier i inni
i wie'e innych w Kanadzie w
Austra'ii we Francji czy w Bra-zylii
różnią się bardzo wiele a
yszyscy są w takim czy innym
stopniu Polakami Do nich musi
być dostosowana naczelna orfca-nizacj- a
światowa społeczna a
nie li tylko do "Londynu"' nie
li tylko do Kombatantów Nale-ży
to organizować jak najszyb-ciej
bez oglądania się na bez
władną Polonię Amerykańską
Tego prezes Soboniewski nie ro
zumiał i chyba wciąż nic rozu
mie Zanadto jest tworem wą
sliego koła emigracji politycz-nej
w Londynie
Marzę o tym by udział Polonii
w "Caravan" w przyszłym roku
zorganizowały "Arabeska" pol-ski
teatr i "Echo" by przy goto
wali program w lokalu znajdu-jącym
się w centrum miasta Ka-rawana
taka o charakterze ja-kiejś
torontońskiej "Jamy Mi-chalika"
z przedstawieniem wie-czoru
z bufetem z ciastkami i
kawą z tańcami i z odpowied-nimi
dekoracjami stworzonymi
przez polskich artystów ma
wszekie dane na powodzenie
Mam-ju- ż nawet dwa punkty do
rozpatrzenia koło Yange'u i
Ayenue Rd Gdyby ktoś się inte-resował
proszę do mnie telefo-nować
Gotów jestem pomóc
Rok obecny wiąże się nie tyl-ko
z Kopernikiem To jest tez
rocznica założenia Komisji Edu-kacyjnej
Związek Nauczyciel-stwa
Polskiego w Kanadzie or
ganizuje pod tym hasłem swój
Walny Zjazd Poprzyjmy ten
Zjazd poprzyjmy Związek Nau-czycielstwa
Na ten temat sze-rzej
następny raz
Wojciech Krajewski
tf''
I WIEŚCI z
kjprcuowaju n poditawU prH nraiowti
's$$$$$S$$M$$$$$&e$$'$$$&6ś©$$$$$$$©a$
NISZCZYCIELSKI BAŁTYK
Wody Bałtyku niszczą co
roku około 50 ha lądu Głóyy-ny- mi
czynnikami niszczyciel-skimi
sa częste jesienne i
wiosenne sztormy Np sztorm
yy 1955 r uszczuplił wybrze-że
w rejonie Darłoyya Unie-sci- a
Mielna Ustionia i Koło-brzegu
od 5 do 7 m Jeszcze
większe spustoszenia poczy-nił
sztorm yy 1962 r skraca-jąc
lad o około 8 ni a miej-scami
nawet o 20 m
Aby zahamować niszczy-cielskie
działanie morza bu-duje
się co roku faszynowe
oslrogi zapory z chrustu itp
Na ten cci wydaje się po kil-ka
milionów zł rocznie Np
w ub loku kosztem 35 min
zł Przedsiębiorstwo Budow-nictwa
Inzyniery jno-Morskie-- go
z Gdańska zbudowało w
Mielnie 18 ostróg których
zadaniem jest ni in niwe-loyyan- ie
mszczącej działalno-ści
prądów przybrzeżnych
ZGON UCZONEGO
W Warszayyie zmarł w wie-ku
82 lat yyybitny uczony
polski — prof dr Witold
Stefański światowej słayyy
zoolog i parazytolog Był on
członkiem izeczywistym PAN
Prof Stefański był organi-zatorem
pieryyszej yy Polsce
CSCC090CO990S06OSG0SeCQO9000SO900See09C
I WAŻNE I
łyOO!50COSOC05COOOOO©5&CCOCOOCOO©OOeOOOCe
WODA Z LODU
Od niepamiętnych czasóio
Eskwwii zapasy wody pitnej
przechowują w postaci biyl
lodowych wyiąbanycli z pod-liegunowij- ch
lodowców Lo-dowce
Gienlandn t Antmk-tijd- y
sq dotychczas gigan-tycznym
źiódłem wody za-loi- ei
ajacym SOrr wszystkich
zasobóiu wody pitjiej na Zie-mi
Pizy tym jest to woda najczystsza pozbawio-na
wielkich zanieczyszczeń
z opadów przemysłowych i
ściekowych zdalna do-uzy- t-~
ku bez jdtiowania i oczysz-czania
Biorąc pod uwagę te
właściwości pewne przedsię-biorstw- o
duńskie rozpoczęło
produkcję wody pitnej z kuj
lodowej dowożonej z Gien-land- it
LAWINOWE KULE
Od kilkudziesięciu lat pod-różnicy
i badacze zastanawia-li
się nad pochodzeniem ka-miennych
joim idealnie nie-mal
kulistych spotykanych
w Amenjce Środkowej Pizy-puszczan- o
że kule są dzie-łem
dawnych cywilizacji W
1967 toku w Meksyku na
icysokości 1800 m n pm zna-leziono
5 podobnych kul o
©
ONTARIO
foveriinieiit
Information
MINISTERSTWO
TRANSPORTU
i KOMUNIKACJI
Wiodący projekt próbny
technologii komunikacyjnej
W ubiegłym listopadzie Rząd
prowincji Untano ogłosił aAcjp
w dziedzinie transportu mającą
na celu zapewnienie miastom
Ontario systemu komunikacji
miejskiej stawiającego na pierw-szym
miejscu potrzeby człowie-ka
i zdążającego do połączenia
ekonomicznych socjalnych i re-kreacyjnych
wymagań mieszKań-có- w miast
Ponad 35 ośrodków miejskich
wystąpiło o pomoc w zrealizo-waniu
urządzeń komunikacyj-nych
Wprowadzono nowe linie
autobusowe oraz obsługę auto-busami
z przywołaniem W Sud-bur- y jest bardzo zaawansowany
eksperyment autobusów praco-wniczych
a obsługa autobusami
z przywołaniem zostanie wpro-wadzona
tej jesieni w północno-zachodnie-j
części Metropolii To-ronto
Ponadto miasto Ottawa
analizuje yvprowadzenie systemu
komputerowego do kontroli ru-chu
droEowego podobnego do
tego jaki istnieje w Toronto
Rozumiejąc potrzebę systemu
pub'icznej komunikacji miej-skiej
posiadającego zdolność
przewozu pomiędzy tym jaki po
siada kolej podziemna i trady-cyjna
sieć autobusowa zdolne-go
do przewozu pasażerów na
obszarach miejskich bez wzma-gania
i tak ju? istniejącego na-silenia
na drogach ani rujnowa-nia
środowiska otoczenia ogło-szona
ostatniego listopada akcja
9 POLSKI
placóyvki parazytologii yvete-rynaryjn- ej
oraz założycielem
zakładu parazytologii PAN
ZAROBKI
Na terenie kraju znajdu-je
się około 60000 osób za-rabiających
przeciętnie 6070
złotych miesięcznie jako za-trudnieni
w biurach projek-tanci
Po nich idzie grupa
około 360000 pracoyyników
przemysłu yvęgloyvego zara-biających
po 4710 złotych
16000 pracowników żeglugi
morskiej z pensją 4665 zło-tych
130000 pracoyvnikóyv
budowlanych zarabiających
4300 złotych i w końcu 500-00- 0
pracownikóyy fabrycz-nych
z przeciętnym uposaże-niem
yv wysokości 4200 zło-tych
28r'r osób zarabia od
T200 do 2000 złotych 4 89Ć
poniezej 1200 złotych mie-sięcznie
Te ostatnie zarobki
sa po prostu głodoyye
WZROST DOCHODÓW
Sprayyozdanie ministerst-yv- a
finansóyy za pieryysze pół-rocze
1973 roku stwierdza iz
nastąpił dalszy wzrost docho-dów
ludności oraz znacznie
większa niż w ub roku do-stawa
toyyarów rynkowych
Niemniej jednak sprayyozda-nie
notuje braki yy zaopatrze-niu
yy yyiclu dziedzinach
NIEWAŻNE
śiednicy od 180 do 240 cm
Dla ich zbadania icysłano
specjalną ekspedycję archeo-logów
i ecnogiafów Stwier-dzili
oni że tajemnicze joi-m- y
zbudowane są z kamie-nia
iculkamczncgo podobnie
jak góiy w tym rejonie Prze-piowadzo- ne
ostatnio piace i
analizy petrogi ajiczne poz-woliły
ustalić że tajemnicze
kule powstały 40 milionów
lat temu na skillek krystali-zacji
zachodzącej w wyso-kiej
temperatiaze luulkankz-lie- j
Polokf lawy musiały nie-gdy- ś
zalać cały badany le-ro- n
Stopniowe jej stygnię-cie
powodowało krystalizację
cusieczek widkanicznego
szkliwa
MAJĄ SZANSE
Niezbyt dawno temu we
francuskim dzienniku ustaw
ukazał się dekret otwierają-cy
kobietom diogę do kaiie-r- y
loojikowej Kobiety klóie
dotąd mogły awansować tyl-ko
do stopnia podpoi licznika
obecnie mogą się dosłużyć
nawet szlijów geneialskich
Obecnie w armii Jracu-skie- j
służy praivie 8 tys ko-biet
Wszystkie zgłosiły się
do wojska ochotniczo
zawiera decyzję zatwierdzenia
kosztu prototypowego projektu
pokazowego dla systemu o śred-niej
przelotności
Ministerstwo Transportu i Ko-munikacji
zorganizowało prze- targ pomiędzy firmami produ-kującymi
środki transportu w
celu wybrania systemu który
ma być wypróbowany na tere-nach
Kanadyjskiej Wystawy
Krajowej (CNE) w Toronto
1 maja Rząd zgłosił do Izby
Ustawodawczej że został podpi-sany
kontrakt między Rądcm i
firmą Krauss-Maffe- i AG z Mo-nachium
w Niemczech która bę-dzie
głównym przedsiębiorcą d a
zbudowania na terenach CNE
25-milow- ej linii pokazowego sy- stemu komunikacji miejskiej o średniej zdolności przewozu Kontrakt w wysokości 16 milio-nów
dolarów zawiera koszt ro- bót inżynieryjnych które mają
być zlecone firmom kanadyj-skim
System Krauss-Maffe- i zawie-ra
w pełni zautomatyzowane po- jazdy o nośności magnetycznej
na wyłączonym bezkolizyjnym
szlaku Pojazdy poruszają się
bez kół i bez hałasu
Wypróbowanie nowego syste-mu
na terenach CNE nastąpi je-sienią
1974 roku a pokazowy sy- stem zostanie udostępniony pu- bliczności przed otwarciem Kra-jowej
Wystawy w roku 1975
Firma Krauss-Maffe- i zobowią-zała
się stanowczo do ścisłej
przemysłowej współpracy z fir-mami
kanadyjskimi podczas re-alizacji
tego hówego przedsię-wzięcia
Produkcja tego nowe-go
systemu komunikacji stworzy
nowe możliwości przemysłowe
na terenie Ontario i wogóle w
Kanadzie Może ona stworzyć
możliwość że Ontario stanie się
przodującym ośrodkiem w roz-woju
nowoczesnych systemów
komurikacji miejskiej Powsta-nie
takiego przemysłu dostarczy
zatrudnienia w przemysłowych
pracach badawczych i produkcji
a w ostateczności może przy- nieść duże zyski z eksportu
skomp'ikowanej technologii i u-rząd- zeń
ThiKBiiWilliimGDiiit
Premier ol Ontario
' _ - i Uł i?" ł - - „ -- £-- -r J " J-- " &!'iZrC~''l gfH-gA'-- '
-%-f-ciJV-
0i#ra-j
-- - ws 4 --O --A
E--l-b--
łrr #r --- n