000743 |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
1 1' f ł ju k i- - - 4vJu 4u fc "T +łj- - ja - - 1 i' JTR i ZWIĄZKOWIEC" LISTOPAD (November) piątek 16-1- 973 NR 91 X=V "Związkowiec" (Tłie Alliancer) ' Prtnttd md PubUlhid łYtrjr Tu--U- jr ud rridiy u WLISH ALLIANCE PRESS LIMITED OfflcUl Ort Th Pollih Alllane rriattoty itfdaty ot Caaada M LoplflJkl — Chilrraaii ot dltor€!ilłf Heydeakorn Geniril Minaftr fcondfla BuitnłM Miniłtr frikk ubKrl?aoa: Cantdi 110 j o — B — — I F — R In 00 Second cliii mail reglstratlon number 1673 M75 Qun St Wf Toronto 156 Ontario Tal 531-249- 1 531-M- tl M6R 1A2 PRENUMERATA Roczna w Kanadzie $1000 ii Zagranicą — Roczni $1100 Półroczna $ 550 Półroczni $ 800 Kwartalna $ 3 50 Pojedynczy numer 15# ok mpizód ierwsza bezpośrednia akcja dyplomatyczna dra Kissin-ger- a I~y na Siodkowym Wschodzie uwieńczona została po-wodzeniem Zapewne można powiedzieć że jest ona bardzo ograniczona ale gdy zważy się istniejącą sytuację nasta-wienie stron walcząc} eh to trzeba stwierdzić iż jest to na-wet poważne osiągnięcie Egipt domagał się wycofania wojsk izraelskich na linię cicmarkacjjną z dnia 22 października co uwolniłoby 3 ar-ni- ę egipską z okrążenia i przywróciło łączność między Sue-ze- m a Kairem Izrael żądał wymiany jeńców To tylko za-sadnicze postulaty stron ale obok nich było wiele innych sytuacja była poważna i groziła wznowieniem działań o czym zresztą obie strony mówiły otwarcie Drobne starcia są na porządku dziennym i każde z nich teoretycznie może przerodzić się w wielką bitwę która może oznaczać wzno-wienie wojny Wydaje się u to niebezpieczeństwo zostało zażegnane Ź:-dn-a ze stron nie przeprowadziła swoich żądań ale każda poszła na pewne ustępstwa I tak wojska izraelskie nie wy-cofały się na linię pierwszego zawieszenia działań i nie zwolniły z okrążenia 20000 żołnierzy egipskich ale Izrael zgodził się na utworzenie korytarza dozorowanego przez ONZ który pozwoli na zaopatrzenie tych wojsk Egipt w zamian za to przystąpi do wymiany jeńców Nie zanosi się na uzyskanie przez Egipt linii demarkacyjnej z 22 paździer-nika ale dowódcy wojskowi obu walczących armii w bezpo-średnich rokowaniach dążyć będą do pewnej poprawy obec-nej linii co oczywiście piaktycznie oznacza iż po obu stro-nach naotfcpią jakieś poprawki Egipskie jednostki morskie mogą rozluźnić blokadę cieśniny Bab el Mandeb co umoż-liwi nich statków wpływających do portów izraelskich przez Worze Czerwone O ile wszystkie punkty odnoszą się do utrzymania rozejmu to ostatni punkt porozumienia dotyczy podjęcia bezpośrednich rokowań pod auspicjami Stanów Zjednoczonych i ZSRR dla osiągnięcia trwałego pokoju Naturalnie jensite stoposjóebdybnyieło zsakpłoonwićiedsźtrondedkolarpaocdjaobnleegcoz oświadczenia a więc jest to postęp krok naprzód we właści-wym kierunku Niewątpliwie przesadny optymizm byłby nie-uzasadniony ale przebieg czwartej wojny arabsko-izrael--kl- ej musiał wpłynąć na reorientację stron I tak państwa' arabskie-mim- o zaskoczenia i mimo og-romnej przewagi w sprzęcie i w' ludziach nie zdołały osiąg-nąć zwycięstwa Wojska egipskie uzyskały wprawdzie nie-znaczny teren w rejonie Kanału Sueskiego i Płw Synaj ale wojska izraelskie utworzyły przyczółek na terytorium egip-skim i zamknęły w kleszczach trzecią armię Wojska syryj-skie nie tylko oddały co zdobyły w pierwszych uderzeniach w paninie Wzgórz Golan ale wojska izraelskie posunęły się głębiej w terytorium Syrii Stało się to jednak wielkim kosz-- : lem Strony walczące straciły tysiące w zabitych i rannych i olbrzymie ilości sprzętu Z oficjalnie ogłoszonych danych przez Izrael wynika iż ilość zabitych wynosi ponad 1800 żołnierzy co jest bardzo wiele Jest to najwyższa liczba ofiar jakie wojska te ponio-sły w dotychczasowych wojnach Dla państwa którego lud-ność wynosi mniej aniżeli 3000000 taki upływ krwi jest zbyt poważny by nie wywarł wpływu na dalsze postępowa-nie Koszty materialne wojny wynoszą grubo ponad $2000-00000- 0 nie licząc olbrzymich strat w gospodarce narodo-wej Straty i koszty państw arabskich są wprawdzie kilka-krotnie większe ale dysponują one wielokrotnie większą ludnością oraz zasobami gospodarczymi Egipt np w odróż-nieniu od Izraela nie musiał przeprowadzać mobilizacji gdyż ma stale pod bronią więcej żołnierzy aniżeli strona przeciw-na jest w stanie zmobilizować Koszty wojny pokrywają wszystkie państwa arabskie albo nawet ściślej przede wszystkim te które nie wojują Użycie przez 'państwa arabskie ropy naftowej jako oręża się bardzo skuteczne Embargo naftowe jest celnym ciosem w gospodarkę niemal wszystkich państw za-chodnich ze Stanami Zjednoczonymi na czele l Nie ulega wątpliwości iż nie tylko Stany Zjednoczone ale' i inne państ-wa dały Izraelowi do zrozumieniaze ustępstwa są koniecz-ne że w przeciwnym razie będą musiały zrewidować swój stosunek Bez amerykańskich dostaw sprzętu bez pomocy materialnej Izrael nie byłby zdolny przeciwstawić się państ-wom arabskim utrzymać swoją niepodległość A ta pomoc została uzależniona od koncesji na rzecz państw arabskich Nie zostały one jeszcze dokładnie sformułowane ale zako-munikowane w formie nie pozostawiającej żadnej wątpli-wości Pierwszy krok dotyczył w zasadzie rozejmu ale zawie-ra zapowiedź dalszych: pod auspicjami Stanów Zjednoczo-nych i Z"SRR Czy oba supermocarstwa uzgodniły swój program wobec swoich podopiecznych? W wyborach uzupełniają-cych w-- Glasgow mandat zdo-była szkockiej partii nacjonalisty-cznej Margo MacDonald uzy-skując 6360 głosów podczas gdy kandydat Partii Pracy otrzymał 5789 Mandat z te- - W bydgoskiej dzielnicy For-don w latach powstanie nowoczesny ośro-dek szkół wyższych W pierwszym etapie do 1977 foku kosztem około 600" min zł się zes-sp- ół obiektów Wyższej Szkoły Akademii Rol for thł Bord S Link — Bierłtir ptr yii Jn othtr CountrUf $llo4 so okręgu w wyborach pow szechnych zdobył kandydat Partii Pracy W dwóch innych okręgach kandydaci konserwatystów zdobyli mandaty ale znacznie mniejszą głosów niczej i Akademii Medycznej W przyszłym roku staną obiekty wydziału elektroniki ł WSI w 1975 r — dwa domy 'akademickie dla przeszło 1200 studentów stołówka z 2200 miejscami-obiekt- y wydziału budownic-twa lądow"eg5 6tii zespołu międzywydziałowego Zwycięstwo szkockich nacjonalistów wiceprzewodnicząca Ośrodek szkół wyższych najbliższych wybudowuje Inżynierskiej- - większością elektrotechniki Jtiralewicz Skandynawskim szlakiem Cała IJanfa a Kopenhaga w szczególności jest ftiilistenl (ego typu że każdy czuje się w' nim J swobodnie- - prawie' beztrosko Jest w tym kraju i w fyiń naro-dzie Coś charakterystycznego co Wzbudza zaufanie i zaprasza do przyjaźni Słfopa i styl życia jest bardzo upodobniony do pozosta-łych krajów skandynawskich' szczególnie Szwecji Te same śrecfnio-mieszczański- e zwy czaję i zbliżony średnio-mieszczańs- ki dobrobyt Poza standardowymi obiekta-mi turystcznymi jak słynna sy-rena nadmorska pałac królew-ski z tradycyjną zmianą warty słynny park rozrywkowy Tivb'i — uderza niesamowita ioić ro-werów W samej Kopenhadze jest ich oół miliona Starzy mło-dzi mężczyźni kobiety używają roweru do pracy na zakupy Nic zakłóca to wcale ruchu sa-mochodowego bo rowerzyści ko-rzystają ze specjalnych ścieżek rowerowych wzdłuż chodnika Byłoby nie 03 rzeczy żeby nai ojcowie miasta wzięli to pod u-wa- gę szczególnie w nowo roz-budowujących się przedmieś-ciach Innym charakterystyczny m zjawiskiem w tym kraju to wo-lność seksualna — przynajmniej na papierze i w oknie wystawo-wym Co prawda nasza w pode-szłym wieku przewodniczka usi-łuje nas przekonać że ta "La dolce vita" jest tylko dla tury-stów ale zaraz dodaje że staty-styka wykazała iż i'ość prze stępstw kryminalnych na tle seksualnym zmniejszyła się o SOJ kiedy nowe' wolnościowe prawa weszły w życie Nie przy-puszczam żeby te przestępstwa poprzednio popełniaj tylko tu-ryści Co prawda chyba jest na-turalne że każdy chce przed stawić swój naród swój kraj w jak najcpszym swieile Mimo tej wolności życie nocne wygasa około północy nie tak jak w New Yorku czy Londynie MONARCHIĄ i PÓŁŚOĆJALIZM Wszystkie kraje skandynaw-skie cieszą się demokracją z wolnymi wyborami wielopar-tyjności- ą ale każde z nich poza Finlandią ma swego monarchę Rodziny królewskie nie mają wielkiego dziś wpływu ale cie-szą się popularnością wśród na-rodu Program ekonómiczno-go-spodarcz- y zakrapiany jest po-żywką umiarkowanego socja i-z-mu Socjalizm ten jest raczej szeroko rozwiniętym ruchem spółdzielczym z bardzo duża kontrola państwa szczególnie w dziedzinie rolnictwa i hand'u Mimo tego ten jak go nazy-wam pół-socja'iz- m zostawia wie-le miejsca na inicjatywę pry-watną Duńczycy tak jak i Ho lendrzy czy Szwedzi są dobrymi kupcami i dają sobie radę mimo grubo narastającej biurokracji i wysokich podatków i ' Z wszystkich krajów skandy-nawskich Szwecja jest najbar-dziej socjalistyczna Ostatnie wybory we wrześniu tego roku wyraźnie wykazały że popular-ność partii socjaldemokratycz-nej znacznie się zmniejszyła i premier Olaff Palmę utrzymał się przy sterze tylko dzięki po-parciu paru komunistów Ba-lans rządu jest bardzo chwiejny i nie jest wykluczone że partia postępowa która jest bardziej konserwatywna może dojść do władzy po 30 latach socjalde-mokratów Sztokholm jest pięknym mia-stem i takiak Lizbona Rzym i Madryt położony jest na sied-miu wzgórzach które są raczej wyspami powiązanymi wodami zatoki i rzeki Po Sztoknotaie odwiozła nas urocza i inteligentna Polka Chlubą Sztokholmu tak jak i w Toronto jest ich ratusz miejski (City Hall) Zbudowany w la-tach 2&tych w Vikingowskim stylu jest hietylko siedzibą ad-ministracji miasta ale miejscem koncertów] oficjalnych przyjęć łącznie z uroczystością udziela-nia słynnej nagrody Nobla Szwecja współczesna jest tym szczęśliwym krajem a Szwedzi przemyślnym narodem który u-m- iał uriiknąć obu 'wojen świa-towych — zarabiając pokaźnie na każdej Kiedy Hitler posta-nowił zaatakować Norwegię Szwedzi pozwolili nazistom prze-maszerować przez swój kraj bez oooru narażając się w ten sposób norwegom którzy dziel-nie walczyli Mimo tego pacyfi-zmu a może dzięki niemu woj-sko w Szwecji jest bardzo popu-larne i Szwedzi są bardzo dum- - ni zer swojej nie wojującej ar-mii f _ Koszta utrzymania w krajach skandynawskich s% bardzo wy-sokie a sscMgólnJ po isUtniej" ifou-alnar- it łolafa ?-C58-- -aJ H~ortXi&i~£l"Ći-- - źz~&rz&iz&£j&iz£2zś2'i "' ~ cjiiliiri PWSZ ŚAŁTYK bO TURKU Wieczofem ładujemy się na pięknie Utrzymany statek fin landzki "Bowera" Byłem ni wie U statkach w różnych częś-ciach świata ale takiej schlud-nej czystości i porządku nigdzie nic widziałem Niemal każda kfamka u drzwi każda balustra-da schodów wypoerowana jak lustro Obsługa statku zastawa i kuchnia w niczym nie ustępuje wielkim liniowcom oceanicznym jak Batory Leonardo da Vinci czy Queen E izabeth Odkrywam tu jedną z cech Finnów — o której nic po przennio nie wiedziałem Łubu i limieją zdrowo popić Widocz-nie idzie to w parze z mrozem sanną i długą zimą w tym krajd Nad ranem jesteśmy w fiń-skim porcie Turku Pełno por- - Na placówce Kanadzie Alfred Fiderkiewicz: Na telnik — Warszawa 1973 Dr" Alfred Fiderkiewicz był pierwszym posłem PRL w Ka-nadzie Była to jego druga p 1 a c ó w k 'a dyplomatyczna Pierwszą był London dokąd udał się jako charge d'aftai-re- s a wreszcie ostatnią Buda-peszt Jego cala kariera dy-plomatyczna trwała niespełna 3 lata Nie wiązała się ani z jego wykształceniem ani tez chyba z zainteresowaniami Urodził sie w 1886 r w Ma-łopolsce Wschodniej i od wczesnej młodości brał udział w kiełkującym wówczas ru-chu robotniczym Wyemigro-wał do Stanów Zjednoczonych w 1904 r gdzie imał się każ-dej pracy Zdołał jednak w sześć lat po przybyciu do USA skończyć wieczorowe kursy na poziomie szkoły średniej co umożliwiło mu wstąpienie na uniwersytet na wydział medyczny Pozostał w Sta-nach Zjednoczonych do 1922 r Był czynny w polonijnych organizacjach socjalistycz-nych oraz należał do amery-kańskiej partii socjalistycz-nej Po powrocie do Polski uzy-skał mandat do Sejmu kandy-dując z listy PSL "Wyzwole-nie" — radykalnego odłamu PSL "Piast" Nie zagrzał jed-nak długo miejsca w tej par-tii jakoże już w 1924 r doko-nał wraz z kilkoma innymi rozłamu i utworzył Niezależ-ną Partię Chłopską która by-ła zakamuflowaną przybudów-ką względnie filią Komunisty-cznej Partii Polski Została ona w 1927 r zdelegalizowa-na Fiderkiewicz był prawdo-podobnie jeszcze w USA dys-kretnie związany z komunista-mi a po powrocie do Polski był członkiem KPP Wszystko zdaje się przemawiać za tym iż jako wtyczka komunistycz-na znalazł się w "Wyzwole-niu" Dr Fiderkiewicz praktyko-wał w Milanówku utrzymując MIESIĘCZNIK KULTURA Numer 9 — wTzesień 1973 r zawiera minn następujące pozycje: Czesław Miłosz: Język na rody Gustaw Herling Grudziński: Dziennik pisany nocą WA Zby szewski Sikorski Juliusz Miereszewski Polska "Westpolitik" Dominik Morawski: Kores-pondencja z Rzymu Brukselczyk: Widziane z Bru-kseli Adam Kruczek: Sułtan Gali- - jew po 50-ci- u latach Karol Szwedowicz Kronika czeska i słowacka Aridrzej żak: Oświata w Pol-sce Leszek Kołakowski: Siła filo-zofii czy filozofia siły Witold Wirpsza: Notatki po-lemiczne Książki omawiają: M Broń-ski Czesław Dobek i Witold Zahorski Ponadto w numerze Hu-mor krajowy Wydarzenia miesiąca" Kronika amerykań-ska i Kronika kanadyjska Listy do Redakcji Komuni-katy' Numer objętości 160 str Cena pojedynczego egzem-plarza $ŹÓÓI Do nabycia w' Ksiegani "Związkowca" t towvych dźwigów warsztatów rc-peracyjny- ćh i siosunsowo duży ruch statków Między krajami skandynaw-skimi nie ma kontroli paszpor-tów tak że pół godziny po zagi-nięciu do portu mkniemy wzdłuż wybrzeża do Helsinek Szwecja w dużej mierze prz-ypominała swoją topografią Ka nade ale Finlandia to bliźnia-cza siostra naszej Muskoid Georgian Bay czy Sudbury Droga ujC :ę korytarzem saroczerwonego granitu i cały kuuobraz iście kanadyjski Bu-dynki gospodarcze podobne c!6 lycłi w Szwecji tylko zamiast na crerwono ma owane sa na b-r- -no NarćfJ umiarkowany pra-i-wit-y i stanowczy Ceni swą me-pod'egło- -ć i kiedy w 1939 i Rosja Sowiecka chciała zagar placówce w Kanadzie Czv- - i' — Str 207 łączność z działaczami komu-nistycznymi Jego pozycja i zawód były odpowiednio wy-korzystywane przez nielegal-ną organizacje zarówno w okresie niepodległości jak i podczas okupacji niemieckiej W 1943 r został aresztowany i zesłany do obozu koncentra-cyjnego w Oświęcimiu W styczniu 1945 r wojska sowie-ckie wkroczyły do Oświęcimia i zwolniły wszystkich więź-niów Dr Fiderkiewicz udał sie do Krakowa gdzie miano-wano go prezydentem miasta później dyrektorem Głównej Komisji Badania Zbrodni Nie-mieckich w Polsce Po cofnię-ciu uznania rządowi RP przez Wielką Brytanie i uzna-nia nowych władz w Polsce dr Fiderkiewicz zamiast do Norymbergii na proces zbro-dniarzy hitlerowskich wyje-chał do Londynu W listopa-dzie 1946 r mianowany został posłem pełnomocnym w Ka-nadzie ale dopiero pod koniec kwietnia 1947 r przybył do Ottawy a listy uwierzytelnia-jące wskutek protokolarnego bledu złożył dopiero 31 maja W rok później jest znowu w Warszawie gdzie otrzymuje nominację na posła w Buda- - peszcie Ze służbą zagraniczną rozstaje się w 1948 r Tom "Na placówce w Ka-nadzie" jest ostatnim z cyklu wspomnień spisanych przez Fiderkiewicza który zresztą ukazał się już po śmierci au-tora Wspomnienia nie są oczywiście — podobnie jak pamiętniki — obiektywnym materiałem Należy je kon-frontować z innymi źródłami i dopiero wówczas uzyskuje sie bardziej obiektywny obraz Jeśli chodziło wspom-nienia dra Fiderkiewicza to należy mieć na uwadze iż nie był obojętnym obserwatorem wypadków o którym relacjo-nuje ale jak najbardziej za-angażowanym w nich człowie-kiem Ze znanych mi pięciu tomów jego wspomnień naj-ciekawsze są ''Wojna i ludzie PPR" Właśnie dlatego iż pi-sał o sprawach żywo go ob-chodzących i ludziach bardzo mu bliskich Fiderkiewiczowi powierzo-no bardzo ważne zadania w Kanadzie: miał odzyskać złoto Banku Polskiego zdeponowa-ne w Ottawie oraz tak zwane Skarby Wawelskie Zabrał się zresztą do dzieła bardzo ener-gicznie Relacja o tych jego poczynaniach stanowi trzon książki Wspomina również i inne swoje' akcje ale też dys-kretnie przemilcza jeszcze in-ne O brak obiektywności gdy chodzi o relacje natury polity-cznej nie można mieć preten-sji ale Fiderkiewicz nie szczę-dzi pod adresem przeciwni-ków systemu komunistyczne-go złośliwości by nie użyć bardziej dosadnego i ściślej-szego określenia W Monachium 7 listopada zmarł nagle w wieku lat 63 pisarz i publicysta Czesław Dobek Na łamach "Związ-kowca" ogłosił on szereg opowiadań oraz felietono-wych korespondencji z Lon-dynu Po przeniesieniu się do Monachium gdzie praco-wał w rozgłośni "Wolna Eu- - 'ropa" nadsyłał juz tylko opowiadania Szereg jego opowiadań u-kaz- ało się w paryskiej "Kul-turze" "Tygodniu "Orle Białym" oraz innych pismach Emigracyjnych Tom" opowiadań wyszedł nakładem1 nąć ten kraj ówczesny dowódca fińskich sił zbrojnych gen Mannerheini tląc Rosjanom po-rządną nauczkę Chociaż Finlan-dia w końcu straciła część swe-go terytorium utrzymała nie-podległość Wdzięczy naród wzniósł w samym centrum Hel-sinek wspaniały pomnik gen Marierheimowi Dziś chociaż Finlandia w za-sadzie jest niepodległym pań-stwem suwerenność ta jak i w innych krajach sowieckiej hege-monii je?t uzależniona w dużym stopniu od dyktatu polityki -- o wieckiej Tutaj leż więcej ani-ż- e i w Polsce widzę w sklepach importowanych sowieckich pro-diikt- ó a w prasie dość dużo tej samej drętwej mowy dręt-wego piśmiennictwa podobnie jak w ZSRR w Polskim" Utrzymuje np iż Wiktor Podoski pierwszy poseł RP w Kanadzie odwiedzał go po-tajemnie Wyraża sie o nim bardzo życzliwie by mocniej oskarżać dra Wacława Babiń-skiego Relacja z rozmowy z Gubernatorem Generalnym lordem Haroldem Alexan-dre- m jest wręcz nieprawdo-podobna Jest nie do pomyśle-nia by tak wysoki oficer czynnej służby zdecydowany antykomunista podczas pierwszego oficjalnego spot-kania z przedstawicielem dy-plomatycznym rządu komuni-stycznego oceniał akcje Dru-giego Korpusu pod Monte Cassino i wyrażał sie tak kry-tycznie o gen Andersie Marsz Alexander był dżentel-mane- m w pełnym tego słowa znaczeniu a z gen Andersem pozostawał aż do śmierci w bliskich i seidecznych stosun-kach To nie marsz Alexan-de- r oceniał tak krytycznie gen Andersa ale dr Fider-kiewicz włożył w jego usta swoje słowa Red Głogowski zamieścił artykuł o Skarbach Wavelskich p E Semila po-nieważ pokrywał się ze stano-wiskiem "Związkowca" Nie był to wiec żaden wyczyn któ-rego bal sie A podpisu p Se-mila zresztą jego profesora francuskiego w gimnazjum Batorego w Warszawie nie umieścił za zgodą autora Fiderkiewicza przemilczał np swoje oświadczenie roze-słane prasie kanadyjskiej w związku z odmową powrotu do Polski poważnej ilości żo-łnierzy oraz osób cywilnych którzy znaleźli się na Zacho-dzie Pisał wówczas min: "Jeżeli część tych 200000 przytoczonych żołnierzy pol-skich uważa' że nie może po-wrócić do domu to nie dla-tego ponieważ walczyli prze-ciwko nazizmowi ale wprost przeciwnie ponieważ walczy-li oni jako żołnierze niemiec-cy jako członkowie SS jako Volksdeutche i jako przeróżni zdrajcy przeciwko wolności nie tylko Polski ale i innych sprzymierzonych narodów" Można przytoczyć i inne kwiatki z urzędowania dr Fi-derkiewicza w Kanadzie ale to bezcelowe już chociażby dlatego iż już nie żyje Histo-ryk dla konfrontacji znajdzie mnóstwo materiału zarówno w prasie kanadyjskiej jak w innych źródłach Takich "kwiatuszków" jest sporo podobnie jak niesłycha-nie naiwnych i bardzo samo-chwalczych opisów Powtarza-my jednak iż jest to osobista relacja spisana po lalach przez autora o wyraźnie okre-ślonych poglądach politycz-nych Traktował on niewąt-pliwie swoje wspomnienia nie tylko jako przyczynki history-czne ale również jako oręż polityczny Najciekawsze w tej książce są dane o akcji po-selstwa dla odzyskania Skar-bów Wawelskich B H Instytutu Literackiego w Pa-ryżu a powieść wydana zos-tała w Londynie Pogrzeb od-był się 10 listopada w Mo-nachium Straciliśmy cennego współ-pracownika i dobrego kole-gę Pozostawił szczery żal u" wszystkich którzy z nim się zetknęli MAŁO ŁÓŻEK SZPITALNYCH W Polsce przypada na" lOOOO mieszkańców zaledwie 51 łóżek szpitalnych gdy w Bułgarii 75 w ZSRR ponad 100 a w krajach" skandynaw-skich 15Ó Zmarł Czesław Dobek Wieści z Polski Opracowań na podstawia prasy kraow GIGANTYCZNA ELEKTROWNIA Od września br blisko 700-osobow- a ekipa specjalistów z wałbrzyskiego przedsiębior-stwa robót górniczycn prowa-dzi prace rzy budowie czwartej w Polsce elektrowni szczytdwo-pompowe- j Powsta-nie ona u podnóża góry Zam-kowa Kopa we wsi Młoty w pow bystrzyckim Będzie to najnowocześniejsza i najwięk-sza zarazem tego typu elek-trownia w kraju Jej moc wy-niesie 750 MW Zakończenie tej inwestycji przewidziano do 1980 r ROZBUDOWA IWONICZA Walory klimatyczne i lecz-nicze właściwości wód mine-ralnych Iwonicza — przynio-sły temu podkarpackiemu u-zdrowi- sku zasłużona sławę Od wielu lat jednak liczba ku-racjuszy musiała być ograni-czona ze względu na szczu-płość bazy przyrodoleczniczej Rozpoczęła się budowa no-wego zakładu który będzie w stanie wykonywać 2750 za-biegów na dobę Koszty bu-dowy obiektu szacuje sie na 62 min zł Niewiele mniej ko-sztować będzie nowoczesne sanatorium dla budowlanych którego budowa ruszyła nie-dawno DOM KULTURY Wrocławskie Stare Miasto wzbogaciło sie o nowa pla-cówkę kulturalną — Dzielni-cowy Dom Kultury W nowej siedzibie znajdują się min gabinety muzyki dawnej i współczesnej W niedługim czasie do działalności klubo-wej przystosowane zostaną podziemia budynku NA ODBUDOWĘ ZAMKU Do połowy listopada ub ro-ku zebrano na odbudowe Zamku Królewskiego w War WAŻNE I GCfOgQtXyxyKyy'jei&yr PSZCZELI KOŁCHOZ W leżącym około 400 km od Moskwy mieście Lipieck poiostał jedyny 10 swom o- - darjił kombinat pszczelarski Znajdują się m hi po- - mieszczenia do zimowania uli Są one tak obszerne że mogą pomieścić 10 tys ro- - joty Utrzymanie czystości zapewniają wyłożone kafelka- - mi ściany Wszystkie pomie- - szczenią zaopatrzone są 10 sy-- stem ocjizeioalmczy i aklima- - tyzacyjny W jednym z pawi- - lonow znajdują się urządzę- - nia przeznaczone do odwiro- - wywanla miodu z plastrów oraz przetapiania ivosku w innym zaś pizewidziano miej- - sce do podkarmiania pszczół Rocznie w kombinacie bę- - dzie się produkować setki ton miodu i dużą ilosc wos- - ku Oprócz tego kombinat będzie dostarczał jad pszcze- - h wykorzystywany w przemy-- sie farmaceutycznym Jak przewidują inwestorzy budo- - ica ma się zwrocie w ciągu 3-- 4 lat REKORDOWE POŁOŻENIE Najwyżej na świecie poło- - żonę lotnisko znajduje się w pobliżu Mount Everest w szawie 200 milionów zł w czym 30 milionów z loterii fantowej i 200000 dolarów ZIMOWE FERIE Około 2 miliony dzieci i młodzieży objętych zostanie różnymi formami zorganizo-wanej opieki i wypoczynku w-okres-ie nadchodzących ferii zimowych Z lej liczby 230 tys uczniów spędzi dni wolne od nauki poza miejscem za-mieszkania Przerwa w zaję-ciach szkolnych trwać będzie od 22 grudnia do G stycznia POMOC DLA MŁODYCH PAR Od lipca do września br 3 tys młodych warszawskich małżeństw skorzystało z kre-dytu na łączną sumę ponad 55 min ?1 przyznawanego za pośrednictwem PKO urzadza-jac- m sie rodzinom Najwię-cej kredytów udzielono na za-kup artykułów przemy sio-wyc- h i tekstylnych służących do wyposażenia mieszkań a także na bieliznę pościelowa i wózki dziecinne Jak wiadomo uprawnienia do uzyskania kredytu w wy-sokości 6-krotn-ych miesięcz-nych zarobków obu współ-małżonków przysługują w wy-padku jeżeli od daty ślubu nie upłynęło jeszcze 5 lat a jedna ze stron nie przekio-czyl- a 30 roku życia O OCHRONĘ BAŁTYKU W Helsinkach spotkali się eksperci z 7 krajów bałtyc-kich którzy pizygotowują projekt konwencji o ochronie wód Bałtyku przed zanieczy-szczeniem W 5-dnio-wej kon-ferencji uczestniczą delegacje z Danii Finlandii NRD NRF Polski Szwecji i ZSRR nato-miast Czechosłowacja przysy-ła do Helsinek grupę obser-watorów NIEWAŻNE naaaOOOaoOOOOOOCO' POCZYTNA KSIĄŻKA bardńąpocąCną ksiaż- - W- u Szwecji sta o nęo- - beclue dzieiko: Jak wPtwa rz" S™1 T wodk? [zwe% obowl ff fs{nJ al PASJONUJĄCA ZAGADKA w Ttnmenil zmmie się kjlka głębok2ch słonych je zhr w których góma warsi wa wody mml w mjwięk sze h pozostaje chł0dna naiomiast mrstwa przyden- - m stale utrzymuje tempera- - t około 50 st c zjawisko to wystcpuje mwet w zimiei gdy iom te są skute lo de Naukowcy me roziuiązah dotąd t - 2agadfci Nie zmle ńom zadnych konkretmjch iródel t wysokiej tempera- - t badając dno jezior Przypuszcza 'się że łożnica temperatwy może wynikać z róznego stopnia mineralizacji mrs{m (órnej dQlneji sła bo zmineraUz0Wam warstwa górna sama nagrzewa się od Słońca w małym stopniu na- - tu""u?1' " to silnić zminerahzowanei dolnej warstwie Jest to jed- - miejscowości Shyangboche ™k lko 3edm z hlV°tez-- w Sło-"- Nepalu Bieżnia startowa e 1eao!a 20sfl?"? i stacja meteoiologiczna znaj- - ' uu "'uu teM'"' dują się na wysokości 3750 c ' ?n nad poziomem morza NIEZWYKŁY WYPADEK rząIdnwNesetpyacljuę itę insdfyinjsakniseowtoa-ł- śliwPioencuconCyowparizrezFpJU06oia mwyy warzystwo "Trans-Himataya- n- ladowai samodzielnie na za- - Tours" kosztem 11 mm ru- - śnieżonych polach Montany Pu- - Pilot opuścił samolot na wy- - PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI sokości 14 tys stóp i bez- - W NRF wprowadzono os- - Pocznie wylądował na spado- - tatnio przepis uznający kie- - chrome Specjalna komisja rowci za znajdującego się USAF stwierdziła brak ja- - pod wpływem alkolwlu jeśli klch kolwiek powodów do tak ma we krwi więcej niż 08 ™dłego rozstania się z samo- - promille Prasa podaje loska-- dc}em zT?za' ieosarnot zówki praktyczne Granicę momJ F'10G szczęśliwie pi- - 08 na-- 1 promille osiąga męzczyz- - miasteczko Box Elder na o wadze 70 kg jeśli wy- - Powinął się między wzgo- - pije litr 4-procento-wego pi-- zam l wylądowała ko wiel- - wa pół litra 10-procento-we-km P°(u zrywając nieco go ióinadub 120 gramowy pPr™zewoLdądóowwaznioekolbicyznoycthak sdiue-- - sznaps o mocy 38 proc likatne ze przez blisko dune TEŻ JUBILEUSZ godziny pracował jeszcze sil- - Babcia klozetowa z angiel- - nik samolotu aż do chuńli skiej miejscowości Saint Pa- - wyczerpania paliwa uls Cray utządziła 15-lec- ie swej pracy Gościom stałym M„WYEJ ~ 7 Y DROzE'„ bywalcom toalety podano slubH P°d chmurami" wódkę kanapki i ciasto aeszd sle C0Ja mzą po-pularnością W Japonii Spec- - ZNALEŹLI WYJŚCIE jalne towarzystwo lotnicze Po przeprowadzeniu prac wynajmuje nowożeńcom sa- - wodociągowych przy głównej móloty w których podczas ulicy Los Angeles brakło lotu urzęduje pizedstawiciel miejscd na zieleń Zarząd urzędu stanu cywilnego God- - miasla znalazł na 'to rddę: ne podkreślenia jest to iż posadzono plastykowe drzewa czym wyżej leci samolot tym i hrłćwy ślub kosztuje drożej ' i --- - 1- - ł~ -- — -- ~ A-- J %--- A - y sa - a' -- -t e v
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, November 16, 1973 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1973-11-16 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Identifier | ZwilaD2001050 |
Description
Title | 000743 |
OCR text | 1 1' f ł ju k i- - - 4vJu 4u fc "T +łj- - ja - - 1 i' JTR i ZWIĄZKOWIEC" LISTOPAD (November) piątek 16-1- 973 NR 91 X=V "Związkowiec" (Tłie Alliancer) ' Prtnttd md PubUlhid łYtrjr Tu--U- jr ud rridiy u WLISH ALLIANCE PRESS LIMITED OfflcUl Ort Th Pollih Alllane rriattoty itfdaty ot Caaada M LoplflJkl — Chilrraaii ot dltor€!ilłf Heydeakorn Geniril Minaftr fcondfla BuitnłM Miniłtr frikk ubKrl?aoa: Cantdi 110 j o — B — — I F — R In 00 Second cliii mail reglstratlon number 1673 M75 Qun St Wf Toronto 156 Ontario Tal 531-249- 1 531-M- tl M6R 1A2 PRENUMERATA Roczna w Kanadzie $1000 ii Zagranicą — Roczni $1100 Półroczna $ 550 Półroczni $ 800 Kwartalna $ 3 50 Pojedynczy numer 15# ok mpizód ierwsza bezpośrednia akcja dyplomatyczna dra Kissin-ger- a I~y na Siodkowym Wschodzie uwieńczona została po-wodzeniem Zapewne można powiedzieć że jest ona bardzo ograniczona ale gdy zważy się istniejącą sytuację nasta-wienie stron walcząc} eh to trzeba stwierdzić iż jest to na-wet poważne osiągnięcie Egipt domagał się wycofania wojsk izraelskich na linię cicmarkacjjną z dnia 22 października co uwolniłoby 3 ar-ni- ę egipską z okrążenia i przywróciło łączność między Sue-ze- m a Kairem Izrael żądał wymiany jeńców To tylko za-sadnicze postulaty stron ale obok nich było wiele innych sytuacja była poważna i groziła wznowieniem działań o czym zresztą obie strony mówiły otwarcie Drobne starcia są na porządku dziennym i każde z nich teoretycznie może przerodzić się w wielką bitwę która może oznaczać wzno-wienie wojny Wydaje się u to niebezpieczeństwo zostało zażegnane Ź:-dn-a ze stron nie przeprowadziła swoich żądań ale każda poszła na pewne ustępstwa I tak wojska izraelskie nie wy-cofały się na linię pierwszego zawieszenia działań i nie zwolniły z okrążenia 20000 żołnierzy egipskich ale Izrael zgodził się na utworzenie korytarza dozorowanego przez ONZ który pozwoli na zaopatrzenie tych wojsk Egipt w zamian za to przystąpi do wymiany jeńców Nie zanosi się na uzyskanie przez Egipt linii demarkacyjnej z 22 paździer-nika ale dowódcy wojskowi obu walczących armii w bezpo-średnich rokowaniach dążyć będą do pewnej poprawy obec-nej linii co oczywiście piaktycznie oznacza iż po obu stro-nach naotfcpią jakieś poprawki Egipskie jednostki morskie mogą rozluźnić blokadę cieśniny Bab el Mandeb co umoż-liwi nich statków wpływających do portów izraelskich przez Worze Czerwone O ile wszystkie punkty odnoszą się do utrzymania rozejmu to ostatni punkt porozumienia dotyczy podjęcia bezpośrednich rokowań pod auspicjami Stanów Zjednoczonych i ZSRR dla osiągnięcia trwałego pokoju Naturalnie jensite stoposjóebdybnyieło zsakpłoonwićiedsźtrondedkolarpaocdjaobnleegcoz oświadczenia a więc jest to postęp krok naprzód we właści-wym kierunku Niewątpliwie przesadny optymizm byłby nie-uzasadniony ale przebieg czwartej wojny arabsko-izrael--kl- ej musiał wpłynąć na reorientację stron I tak państwa' arabskie-mim- o zaskoczenia i mimo og-romnej przewagi w sprzęcie i w' ludziach nie zdołały osiąg-nąć zwycięstwa Wojska egipskie uzyskały wprawdzie nie-znaczny teren w rejonie Kanału Sueskiego i Płw Synaj ale wojska izraelskie utworzyły przyczółek na terytorium egip-skim i zamknęły w kleszczach trzecią armię Wojska syryj-skie nie tylko oddały co zdobyły w pierwszych uderzeniach w paninie Wzgórz Golan ale wojska izraelskie posunęły się głębiej w terytorium Syrii Stało się to jednak wielkim kosz-- : lem Strony walczące straciły tysiące w zabitych i rannych i olbrzymie ilości sprzętu Z oficjalnie ogłoszonych danych przez Izrael wynika iż ilość zabitych wynosi ponad 1800 żołnierzy co jest bardzo wiele Jest to najwyższa liczba ofiar jakie wojska te ponio-sły w dotychczasowych wojnach Dla państwa którego lud-ność wynosi mniej aniżeli 3000000 taki upływ krwi jest zbyt poważny by nie wywarł wpływu na dalsze postępowa-nie Koszty materialne wojny wynoszą grubo ponad $2000-00000- 0 nie licząc olbrzymich strat w gospodarce narodo-wej Straty i koszty państw arabskich są wprawdzie kilka-krotnie większe ale dysponują one wielokrotnie większą ludnością oraz zasobami gospodarczymi Egipt np w odróż-nieniu od Izraela nie musiał przeprowadzać mobilizacji gdyż ma stale pod bronią więcej żołnierzy aniżeli strona przeciw-na jest w stanie zmobilizować Koszty wojny pokrywają wszystkie państwa arabskie albo nawet ściślej przede wszystkim te które nie wojują Użycie przez 'państwa arabskie ropy naftowej jako oręża się bardzo skuteczne Embargo naftowe jest celnym ciosem w gospodarkę niemal wszystkich państw za-chodnich ze Stanami Zjednoczonymi na czele l Nie ulega wątpliwości iż nie tylko Stany Zjednoczone ale' i inne państ-wa dały Izraelowi do zrozumieniaze ustępstwa są koniecz-ne że w przeciwnym razie będą musiały zrewidować swój stosunek Bez amerykańskich dostaw sprzętu bez pomocy materialnej Izrael nie byłby zdolny przeciwstawić się państ-wom arabskim utrzymać swoją niepodległość A ta pomoc została uzależniona od koncesji na rzecz państw arabskich Nie zostały one jeszcze dokładnie sformułowane ale zako-munikowane w formie nie pozostawiającej żadnej wątpli-wości Pierwszy krok dotyczył w zasadzie rozejmu ale zawie-ra zapowiedź dalszych: pod auspicjami Stanów Zjednoczo-nych i Z"SRR Czy oba supermocarstwa uzgodniły swój program wobec swoich podopiecznych? W wyborach uzupełniają-cych w-- Glasgow mandat zdo-była szkockiej partii nacjonalisty-cznej Margo MacDonald uzy-skując 6360 głosów podczas gdy kandydat Partii Pracy otrzymał 5789 Mandat z te- - W bydgoskiej dzielnicy For-don w latach powstanie nowoczesny ośro-dek szkół wyższych W pierwszym etapie do 1977 foku kosztem około 600" min zł się zes-sp- ół obiektów Wyższej Szkoły Akademii Rol for thł Bord S Link — Bierłtir ptr yii Jn othtr CountrUf $llo4 so okręgu w wyborach pow szechnych zdobył kandydat Partii Pracy W dwóch innych okręgach kandydaci konserwatystów zdobyli mandaty ale znacznie mniejszą głosów niczej i Akademii Medycznej W przyszłym roku staną obiekty wydziału elektroniki ł WSI w 1975 r — dwa domy 'akademickie dla przeszło 1200 studentów stołówka z 2200 miejscami-obiekt- y wydziału budownic-twa lądow"eg5 6tii zespołu międzywydziałowego Zwycięstwo szkockich nacjonalistów wiceprzewodnicząca Ośrodek szkół wyższych najbliższych wybudowuje Inżynierskiej- - większością elektrotechniki Jtiralewicz Skandynawskim szlakiem Cała IJanfa a Kopenhaga w szczególności jest ftiilistenl (ego typu że każdy czuje się w' nim J swobodnie- - prawie' beztrosko Jest w tym kraju i w fyiń naro-dzie Coś charakterystycznego co Wzbudza zaufanie i zaprasza do przyjaźni Słfopa i styl życia jest bardzo upodobniony do pozosta-łych krajów skandynawskich' szczególnie Szwecji Te same śrecfnio-mieszczański- e zwy czaję i zbliżony średnio-mieszczańs- ki dobrobyt Poza standardowymi obiekta-mi turystcznymi jak słynna sy-rena nadmorska pałac królew-ski z tradycyjną zmianą warty słynny park rozrywkowy Tivb'i — uderza niesamowita ioić ro-werów W samej Kopenhadze jest ich oół miliona Starzy mło-dzi mężczyźni kobiety używają roweru do pracy na zakupy Nic zakłóca to wcale ruchu sa-mochodowego bo rowerzyści ko-rzystają ze specjalnych ścieżek rowerowych wzdłuż chodnika Byłoby nie 03 rzeczy żeby nai ojcowie miasta wzięli to pod u-wa- gę szczególnie w nowo roz-budowujących się przedmieś-ciach Innym charakterystyczny m zjawiskiem w tym kraju to wo-lność seksualna — przynajmniej na papierze i w oknie wystawo-wym Co prawda nasza w pode-szłym wieku przewodniczka usi-łuje nas przekonać że ta "La dolce vita" jest tylko dla tury-stów ale zaraz dodaje że staty-styka wykazała iż i'ość prze stępstw kryminalnych na tle seksualnym zmniejszyła się o SOJ kiedy nowe' wolnościowe prawa weszły w życie Nie przy-puszczam żeby te przestępstwa poprzednio popełniaj tylko tu-ryści Co prawda chyba jest na-turalne że każdy chce przed stawić swój naród swój kraj w jak najcpszym swieile Mimo tej wolności życie nocne wygasa około północy nie tak jak w New Yorku czy Londynie MONARCHIĄ i PÓŁŚOĆJALIZM Wszystkie kraje skandynaw-skie cieszą się demokracją z wolnymi wyborami wielopar-tyjności- ą ale każde z nich poza Finlandią ma swego monarchę Rodziny królewskie nie mają wielkiego dziś wpływu ale cie-szą się popularnością wśród na-rodu Program ekonómiczno-go-spodarcz- y zakrapiany jest po-żywką umiarkowanego socja i-z-mu Socjalizm ten jest raczej szeroko rozwiniętym ruchem spółdzielczym z bardzo duża kontrola państwa szczególnie w dziedzinie rolnictwa i hand'u Mimo tego ten jak go nazy-wam pół-socja'iz- m zostawia wie-le miejsca na inicjatywę pry-watną Duńczycy tak jak i Ho lendrzy czy Szwedzi są dobrymi kupcami i dają sobie radę mimo grubo narastającej biurokracji i wysokich podatków i ' Z wszystkich krajów skandy-nawskich Szwecja jest najbar-dziej socjalistyczna Ostatnie wybory we wrześniu tego roku wyraźnie wykazały że popular-ność partii socjaldemokratycz-nej znacznie się zmniejszyła i premier Olaff Palmę utrzymał się przy sterze tylko dzięki po-parciu paru komunistów Ba-lans rządu jest bardzo chwiejny i nie jest wykluczone że partia postępowa która jest bardziej konserwatywna może dojść do władzy po 30 latach socjalde-mokratów Sztokholm jest pięknym mia-stem i takiak Lizbona Rzym i Madryt położony jest na sied-miu wzgórzach które są raczej wyspami powiązanymi wodami zatoki i rzeki Po Sztoknotaie odwiozła nas urocza i inteligentna Polka Chlubą Sztokholmu tak jak i w Toronto jest ich ratusz miejski (City Hall) Zbudowany w la-tach 2&tych w Vikingowskim stylu jest hietylko siedzibą ad-ministracji miasta ale miejscem koncertów] oficjalnych przyjęć łącznie z uroczystością udziela-nia słynnej nagrody Nobla Szwecja współczesna jest tym szczęśliwym krajem a Szwedzi przemyślnym narodem który u-m- iał uriiknąć obu 'wojen świa-towych — zarabiając pokaźnie na każdej Kiedy Hitler posta-nowił zaatakować Norwegię Szwedzi pozwolili nazistom prze-maszerować przez swój kraj bez oooru narażając się w ten sposób norwegom którzy dziel-nie walczyli Mimo tego pacyfi-zmu a może dzięki niemu woj-sko w Szwecji jest bardzo popu-larne i Szwedzi są bardzo dum- - ni zer swojej nie wojującej ar-mii f _ Koszta utrzymania w krajach skandynawskich s% bardzo wy-sokie a sscMgólnJ po isUtniej" ifou-alnar- it łolafa ?-C58-- -aJ H~ortXi&i~£l"Ći-- - źz~&rz&iz&£j&iz£2zś2'i "' ~ cjiiliiri PWSZ ŚAŁTYK bO TURKU Wieczofem ładujemy się na pięknie Utrzymany statek fin landzki "Bowera" Byłem ni wie U statkach w różnych częś-ciach świata ale takiej schlud-nej czystości i porządku nigdzie nic widziałem Niemal każda kfamka u drzwi każda balustra-da schodów wypoerowana jak lustro Obsługa statku zastawa i kuchnia w niczym nie ustępuje wielkim liniowcom oceanicznym jak Batory Leonardo da Vinci czy Queen E izabeth Odkrywam tu jedną z cech Finnów — o której nic po przennio nie wiedziałem Łubu i limieją zdrowo popić Widocz-nie idzie to w parze z mrozem sanną i długą zimą w tym krajd Nad ranem jesteśmy w fiń-skim porcie Turku Pełno por- - Na placówce Kanadzie Alfred Fiderkiewicz: Na telnik — Warszawa 1973 Dr" Alfred Fiderkiewicz był pierwszym posłem PRL w Ka-nadzie Była to jego druga p 1 a c ó w k 'a dyplomatyczna Pierwszą był London dokąd udał się jako charge d'aftai-re- s a wreszcie ostatnią Buda-peszt Jego cala kariera dy-plomatyczna trwała niespełna 3 lata Nie wiązała się ani z jego wykształceniem ani tez chyba z zainteresowaniami Urodził sie w 1886 r w Ma-łopolsce Wschodniej i od wczesnej młodości brał udział w kiełkującym wówczas ru-chu robotniczym Wyemigro-wał do Stanów Zjednoczonych w 1904 r gdzie imał się każ-dej pracy Zdołał jednak w sześć lat po przybyciu do USA skończyć wieczorowe kursy na poziomie szkoły średniej co umożliwiło mu wstąpienie na uniwersytet na wydział medyczny Pozostał w Sta-nach Zjednoczonych do 1922 r Był czynny w polonijnych organizacjach socjalistycz-nych oraz należał do amery-kańskiej partii socjalistycz-nej Po powrocie do Polski uzy-skał mandat do Sejmu kandy-dując z listy PSL "Wyzwole-nie" — radykalnego odłamu PSL "Piast" Nie zagrzał jed-nak długo miejsca w tej par-tii jakoże już w 1924 r doko-nał wraz z kilkoma innymi rozłamu i utworzył Niezależ-ną Partię Chłopską która by-ła zakamuflowaną przybudów-ką względnie filią Komunisty-cznej Partii Polski Została ona w 1927 r zdelegalizowa-na Fiderkiewicz był prawdo-podobnie jeszcze w USA dys-kretnie związany z komunista-mi a po powrocie do Polski był członkiem KPP Wszystko zdaje się przemawiać za tym iż jako wtyczka komunistycz-na znalazł się w "Wyzwole-niu" Dr Fiderkiewicz praktyko-wał w Milanówku utrzymując MIESIĘCZNIK KULTURA Numer 9 — wTzesień 1973 r zawiera minn następujące pozycje: Czesław Miłosz: Język na rody Gustaw Herling Grudziński: Dziennik pisany nocą WA Zby szewski Sikorski Juliusz Miereszewski Polska "Westpolitik" Dominik Morawski: Kores-pondencja z Rzymu Brukselczyk: Widziane z Bru-kseli Adam Kruczek: Sułtan Gali- - jew po 50-ci- u latach Karol Szwedowicz Kronika czeska i słowacka Aridrzej żak: Oświata w Pol-sce Leszek Kołakowski: Siła filo-zofii czy filozofia siły Witold Wirpsza: Notatki po-lemiczne Książki omawiają: M Broń-ski Czesław Dobek i Witold Zahorski Ponadto w numerze Hu-mor krajowy Wydarzenia miesiąca" Kronika amerykań-ska i Kronika kanadyjska Listy do Redakcji Komuni-katy' Numer objętości 160 str Cena pojedynczego egzem-plarza $ŹÓÓI Do nabycia w' Ksiegani "Związkowca" t towvych dźwigów warsztatów rc-peracyjny- ćh i siosunsowo duży ruch statków Między krajami skandynaw-skimi nie ma kontroli paszpor-tów tak że pół godziny po zagi-nięciu do portu mkniemy wzdłuż wybrzeża do Helsinek Szwecja w dużej mierze prz-ypominała swoją topografią Ka nade ale Finlandia to bliźnia-cza siostra naszej Muskoid Georgian Bay czy Sudbury Droga ujC :ę korytarzem saroczerwonego granitu i cały kuuobraz iście kanadyjski Bu-dynki gospodarcze podobne c!6 lycłi w Szwecji tylko zamiast na crerwono ma owane sa na b-r- -no NarćfJ umiarkowany pra-i-wit-y i stanowczy Ceni swą me-pod'egło- -ć i kiedy w 1939 i Rosja Sowiecka chciała zagar placówce w Kanadzie Czv- - i' — Str 207 łączność z działaczami komu-nistycznymi Jego pozycja i zawód były odpowiednio wy-korzystywane przez nielegal-ną organizacje zarówno w okresie niepodległości jak i podczas okupacji niemieckiej W 1943 r został aresztowany i zesłany do obozu koncentra-cyjnego w Oświęcimiu W styczniu 1945 r wojska sowie-ckie wkroczyły do Oświęcimia i zwolniły wszystkich więź-niów Dr Fiderkiewicz udał sie do Krakowa gdzie miano-wano go prezydentem miasta później dyrektorem Głównej Komisji Badania Zbrodni Nie-mieckich w Polsce Po cofnię-ciu uznania rządowi RP przez Wielką Brytanie i uzna-nia nowych władz w Polsce dr Fiderkiewicz zamiast do Norymbergii na proces zbro-dniarzy hitlerowskich wyje-chał do Londynu W listopa-dzie 1946 r mianowany został posłem pełnomocnym w Ka-nadzie ale dopiero pod koniec kwietnia 1947 r przybył do Ottawy a listy uwierzytelnia-jące wskutek protokolarnego bledu złożył dopiero 31 maja W rok później jest znowu w Warszawie gdzie otrzymuje nominację na posła w Buda- - peszcie Ze służbą zagraniczną rozstaje się w 1948 r Tom "Na placówce w Ka-nadzie" jest ostatnim z cyklu wspomnień spisanych przez Fiderkiewicza który zresztą ukazał się już po śmierci au-tora Wspomnienia nie są oczywiście — podobnie jak pamiętniki — obiektywnym materiałem Należy je kon-frontować z innymi źródłami i dopiero wówczas uzyskuje sie bardziej obiektywny obraz Jeśli chodziło wspom-nienia dra Fiderkiewicza to należy mieć na uwadze iż nie był obojętnym obserwatorem wypadków o którym relacjo-nuje ale jak najbardziej za-angażowanym w nich człowie-kiem Ze znanych mi pięciu tomów jego wspomnień naj-ciekawsze są ''Wojna i ludzie PPR" Właśnie dlatego iż pi-sał o sprawach żywo go ob-chodzących i ludziach bardzo mu bliskich Fiderkiewiczowi powierzo-no bardzo ważne zadania w Kanadzie: miał odzyskać złoto Banku Polskiego zdeponowa-ne w Ottawie oraz tak zwane Skarby Wawelskie Zabrał się zresztą do dzieła bardzo ener-gicznie Relacja o tych jego poczynaniach stanowi trzon książki Wspomina również i inne swoje' akcje ale też dys-kretnie przemilcza jeszcze in-ne O brak obiektywności gdy chodzi o relacje natury polity-cznej nie można mieć preten-sji ale Fiderkiewicz nie szczę-dzi pod adresem przeciwni-ków systemu komunistyczne-go złośliwości by nie użyć bardziej dosadnego i ściślej-szego określenia W Monachium 7 listopada zmarł nagle w wieku lat 63 pisarz i publicysta Czesław Dobek Na łamach "Związ-kowca" ogłosił on szereg opowiadań oraz felietono-wych korespondencji z Lon-dynu Po przeniesieniu się do Monachium gdzie praco-wał w rozgłośni "Wolna Eu- - 'ropa" nadsyłał juz tylko opowiadania Szereg jego opowiadań u-kaz- ało się w paryskiej "Kul-turze" "Tygodniu "Orle Białym" oraz innych pismach Emigracyjnych Tom" opowiadań wyszedł nakładem1 nąć ten kraj ówczesny dowódca fińskich sił zbrojnych gen Mannerheini tląc Rosjanom po-rządną nauczkę Chociaż Finlan-dia w końcu straciła część swe-go terytorium utrzymała nie-podległość Wdzięczy naród wzniósł w samym centrum Hel-sinek wspaniały pomnik gen Marierheimowi Dziś chociaż Finlandia w za-sadzie jest niepodległym pań-stwem suwerenność ta jak i w innych krajach sowieckiej hege-monii je?t uzależniona w dużym stopniu od dyktatu polityki -- o wieckiej Tutaj leż więcej ani-ż- e i w Polsce widzę w sklepach importowanych sowieckich pro-diikt- ó a w prasie dość dużo tej samej drętwej mowy dręt-wego piśmiennictwa podobnie jak w ZSRR w Polskim" Utrzymuje np iż Wiktor Podoski pierwszy poseł RP w Kanadzie odwiedzał go po-tajemnie Wyraża sie o nim bardzo życzliwie by mocniej oskarżać dra Wacława Babiń-skiego Relacja z rozmowy z Gubernatorem Generalnym lordem Haroldem Alexan-dre- m jest wręcz nieprawdo-podobna Jest nie do pomyśle-nia by tak wysoki oficer czynnej służby zdecydowany antykomunista podczas pierwszego oficjalnego spot-kania z przedstawicielem dy-plomatycznym rządu komuni-stycznego oceniał akcje Dru-giego Korpusu pod Monte Cassino i wyrażał sie tak kry-tycznie o gen Andersie Marsz Alexander był dżentel-mane- m w pełnym tego słowa znaczeniu a z gen Andersem pozostawał aż do śmierci w bliskich i seidecznych stosun-kach To nie marsz Alexan-de- r oceniał tak krytycznie gen Andersa ale dr Fider-kiewicz włożył w jego usta swoje słowa Red Głogowski zamieścił artykuł o Skarbach Wavelskich p E Semila po-nieważ pokrywał się ze stano-wiskiem "Związkowca" Nie był to wiec żaden wyczyn któ-rego bal sie A podpisu p Se-mila zresztą jego profesora francuskiego w gimnazjum Batorego w Warszawie nie umieścił za zgodą autora Fiderkiewicza przemilczał np swoje oświadczenie roze-słane prasie kanadyjskiej w związku z odmową powrotu do Polski poważnej ilości żo-łnierzy oraz osób cywilnych którzy znaleźli się na Zacho-dzie Pisał wówczas min: "Jeżeli część tych 200000 przytoczonych żołnierzy pol-skich uważa' że nie może po-wrócić do domu to nie dla-tego ponieważ walczyli prze-ciwko nazizmowi ale wprost przeciwnie ponieważ walczy-li oni jako żołnierze niemiec-cy jako członkowie SS jako Volksdeutche i jako przeróżni zdrajcy przeciwko wolności nie tylko Polski ale i innych sprzymierzonych narodów" Można przytoczyć i inne kwiatki z urzędowania dr Fi-derkiewicza w Kanadzie ale to bezcelowe już chociażby dlatego iż już nie żyje Histo-ryk dla konfrontacji znajdzie mnóstwo materiału zarówno w prasie kanadyjskiej jak w innych źródłach Takich "kwiatuszków" jest sporo podobnie jak niesłycha-nie naiwnych i bardzo samo-chwalczych opisów Powtarza-my jednak iż jest to osobista relacja spisana po lalach przez autora o wyraźnie okre-ślonych poglądach politycz-nych Traktował on niewąt-pliwie swoje wspomnienia nie tylko jako przyczynki history-czne ale również jako oręż polityczny Najciekawsze w tej książce są dane o akcji po-selstwa dla odzyskania Skar-bów Wawelskich B H Instytutu Literackiego w Pa-ryżu a powieść wydana zos-tała w Londynie Pogrzeb od-był się 10 listopada w Mo-nachium Straciliśmy cennego współ-pracownika i dobrego kole-gę Pozostawił szczery żal u" wszystkich którzy z nim się zetknęli MAŁO ŁÓŻEK SZPITALNYCH W Polsce przypada na" lOOOO mieszkańców zaledwie 51 łóżek szpitalnych gdy w Bułgarii 75 w ZSRR ponad 100 a w krajach" skandynaw-skich 15Ó Zmarł Czesław Dobek Wieści z Polski Opracowań na podstawia prasy kraow GIGANTYCZNA ELEKTROWNIA Od września br blisko 700-osobow- a ekipa specjalistów z wałbrzyskiego przedsiębior-stwa robót górniczycn prowa-dzi prace rzy budowie czwartej w Polsce elektrowni szczytdwo-pompowe- j Powsta-nie ona u podnóża góry Zam-kowa Kopa we wsi Młoty w pow bystrzyckim Będzie to najnowocześniejsza i najwięk-sza zarazem tego typu elek-trownia w kraju Jej moc wy-niesie 750 MW Zakończenie tej inwestycji przewidziano do 1980 r ROZBUDOWA IWONICZA Walory klimatyczne i lecz-nicze właściwości wód mine-ralnych Iwonicza — przynio-sły temu podkarpackiemu u-zdrowi- sku zasłużona sławę Od wielu lat jednak liczba ku-racjuszy musiała być ograni-czona ze względu na szczu-płość bazy przyrodoleczniczej Rozpoczęła się budowa no-wego zakładu który będzie w stanie wykonywać 2750 za-biegów na dobę Koszty bu-dowy obiektu szacuje sie na 62 min zł Niewiele mniej ko-sztować będzie nowoczesne sanatorium dla budowlanych którego budowa ruszyła nie-dawno DOM KULTURY Wrocławskie Stare Miasto wzbogaciło sie o nowa pla-cówkę kulturalną — Dzielni-cowy Dom Kultury W nowej siedzibie znajdują się min gabinety muzyki dawnej i współczesnej W niedługim czasie do działalności klubo-wej przystosowane zostaną podziemia budynku NA ODBUDOWĘ ZAMKU Do połowy listopada ub ro-ku zebrano na odbudowe Zamku Królewskiego w War WAŻNE I GCfOgQtXyxyKyy'jei&yr PSZCZELI KOŁCHOZ W leżącym około 400 km od Moskwy mieście Lipieck poiostał jedyny 10 swom o- - darjił kombinat pszczelarski Znajdują się m hi po- - mieszczenia do zimowania uli Są one tak obszerne że mogą pomieścić 10 tys ro- - joty Utrzymanie czystości zapewniają wyłożone kafelka- - mi ściany Wszystkie pomie- - szczenią zaopatrzone są 10 sy-- stem ocjizeioalmczy i aklima- - tyzacyjny W jednym z pawi- - lonow znajdują się urządzę- - nia przeznaczone do odwiro- - wywanla miodu z plastrów oraz przetapiania ivosku w innym zaś pizewidziano miej- - sce do podkarmiania pszczół Rocznie w kombinacie bę- - dzie się produkować setki ton miodu i dużą ilosc wos- - ku Oprócz tego kombinat będzie dostarczał jad pszcze- - h wykorzystywany w przemy-- sie farmaceutycznym Jak przewidują inwestorzy budo- - ica ma się zwrocie w ciągu 3-- 4 lat REKORDOWE POŁOŻENIE Najwyżej na świecie poło- - żonę lotnisko znajduje się w pobliżu Mount Everest w szawie 200 milionów zł w czym 30 milionów z loterii fantowej i 200000 dolarów ZIMOWE FERIE Około 2 miliony dzieci i młodzieży objętych zostanie różnymi formami zorganizo-wanej opieki i wypoczynku w-okres-ie nadchodzących ferii zimowych Z lej liczby 230 tys uczniów spędzi dni wolne od nauki poza miejscem za-mieszkania Przerwa w zaję-ciach szkolnych trwać będzie od 22 grudnia do G stycznia POMOC DLA MŁODYCH PAR Od lipca do września br 3 tys młodych warszawskich małżeństw skorzystało z kre-dytu na łączną sumę ponad 55 min ?1 przyznawanego za pośrednictwem PKO urzadza-jac- m sie rodzinom Najwię-cej kredytów udzielono na za-kup artykułów przemy sio-wyc- h i tekstylnych służących do wyposażenia mieszkań a także na bieliznę pościelowa i wózki dziecinne Jak wiadomo uprawnienia do uzyskania kredytu w wy-sokości 6-krotn-ych miesięcz-nych zarobków obu współ-małżonków przysługują w wy-padku jeżeli od daty ślubu nie upłynęło jeszcze 5 lat a jedna ze stron nie przekio-czyl- a 30 roku życia O OCHRONĘ BAŁTYKU W Helsinkach spotkali się eksperci z 7 krajów bałtyc-kich którzy pizygotowują projekt konwencji o ochronie wód Bałtyku przed zanieczy-szczeniem W 5-dnio-wej kon-ferencji uczestniczą delegacje z Danii Finlandii NRD NRF Polski Szwecji i ZSRR nato-miast Czechosłowacja przysy-ła do Helsinek grupę obser-watorów NIEWAŻNE naaaOOOaoOOOOOOCO' POCZYTNA KSIĄŻKA bardńąpocąCną ksiaż- - W- u Szwecji sta o nęo- - beclue dzieiko: Jak wPtwa rz" S™1 T wodk? [zwe% obowl ff fs{nJ al PASJONUJĄCA ZAGADKA w Ttnmenil zmmie się kjlka głębok2ch słonych je zhr w których góma warsi wa wody mml w mjwięk sze h pozostaje chł0dna naiomiast mrstwa przyden- - m stale utrzymuje tempera- - t około 50 st c zjawisko to wystcpuje mwet w zimiei gdy iom te są skute lo de Naukowcy me roziuiązah dotąd t - 2agadfci Nie zmle ńom zadnych konkretmjch iródel t wysokiej tempera- - t badając dno jezior Przypuszcza 'się że łożnica temperatwy może wynikać z róznego stopnia mineralizacji mrs{m (órnej dQlneji sła bo zmineraUz0Wam warstwa górna sama nagrzewa się od Słońca w małym stopniu na- - tu""u?1' " to silnić zminerahzowanei dolnej warstwie Jest to jed- - miejscowości Shyangboche ™k lko 3edm z hlV°tez-- w Sło-"- Nepalu Bieżnia startowa e 1eao!a 20sfl?"? i stacja meteoiologiczna znaj- - ' uu "'uu teM'"' dują się na wysokości 3750 c ' ?n nad poziomem morza NIEZWYKŁY WYPADEK rząIdnwNesetpyacljuę itę insdfyinjsakniseowtoa-ł- śliwPioencuconCyowparizrezFpJU06oia mwyy warzystwo "Trans-Himataya- n- ladowai samodzielnie na za- - Tours" kosztem 11 mm ru- - śnieżonych polach Montany Pu- - Pilot opuścił samolot na wy- - PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI sokości 14 tys stóp i bez- - W NRF wprowadzono os- - Pocznie wylądował na spado- - tatnio przepis uznający kie- - chrome Specjalna komisja rowci za znajdującego się USAF stwierdziła brak ja- - pod wpływem alkolwlu jeśli klch kolwiek powodów do tak ma we krwi więcej niż 08 ™dłego rozstania się z samo- - promille Prasa podaje loska-- dc}em zT?za' ieosarnot zówki praktyczne Granicę momJ F'10G szczęśliwie pi- - 08 na-- 1 promille osiąga męzczyz- - miasteczko Box Elder na o wadze 70 kg jeśli wy- - Powinął się między wzgo- - pije litr 4-procento-wego pi-- zam l wylądowała ko wiel- - wa pół litra 10-procento-we-km P°(u zrywając nieco go ióinadub 120 gramowy pPr™zewoLdądóowwaznioekolbicyznoycthak sdiue-- - sznaps o mocy 38 proc likatne ze przez blisko dune TEŻ JUBILEUSZ godziny pracował jeszcze sil- - Babcia klozetowa z angiel- - nik samolotu aż do chuńli skiej miejscowości Saint Pa- - wyczerpania paliwa uls Cray utządziła 15-lec- ie swej pracy Gościom stałym M„WYEJ ~ 7 Y DROzE'„ bywalcom toalety podano slubH P°d chmurami" wódkę kanapki i ciasto aeszd sle C0Ja mzą po-pularnością W Japonii Spec- - ZNALEŹLI WYJŚCIE jalne towarzystwo lotnicze Po przeprowadzeniu prac wynajmuje nowożeńcom sa- - wodociągowych przy głównej móloty w których podczas ulicy Los Angeles brakło lotu urzęduje pizedstawiciel miejscd na zieleń Zarząd urzędu stanu cywilnego God- - miasla znalazł na 'to rddę: ne podkreślenia jest to iż posadzono plastykowe drzewa czym wyżej leci samolot tym i hrłćwy ślub kosztuje drożej ' i --- - 1- - ł~ -- — -- ~ A-- J %--- A - y sa - a' -- -t e v |
Tags
Comments
Post a Comment for 000743