Zwilazkowiec Alliancer, December 16, 1969

              Ą
mf m Wftj-- f I" %m
m OJOEEC
m
Sinica Józefa Warszawskie- - 7I — "Paw Ja" widziałem o- -
' statni raz przed 25 laty na
'Sterówce przed ewakuowa-irfe- m
się jej załogi kanałami
fd3 śródmieścia gdy dalsza
?orona jej nie była juz w
Mdzkiej mocy Była to noc
ijfóc rozświetlona łunami pa--J-c- h
się naokoło domów
Ury3jacch w górę gejzera-mi
iskier i pióropuszami
"rdzaw "
eh od płomieni dy-f"ljf- A
Noc bijąca salwami
?Ncbe'werferów' tępjmi eks-fpfezia- mi granatów pruta
Jdftsnni seriami Srjandauów
Sj powstańczych Błyskawic
Npc potwornej grozy płvna-j- w
strumieniami krwi Noc
tp męki i śmierci
Sffhoc znałem Go z okresu
CSfzpd powstań iow ego — sty-- i
jVgliMri sie nie raz i nie dwa
im pra'c konspiracyjnej —
Eie w edz ałem lak sie nazy-- # Pł tak iak i mv wszvscv
łZMnipr7cm Armii Krajów ei
afr"1 1 1 ludzi bezimiennych w
?Łt'óioi nie ptano o nazwiska
0ktnre Dłc nie hło wol-ino
Oiciec ' Paweł" Któż —
'jeśli nie zna' G° osobiście —
Jiue słvzał o tvm cichym o-{jir- nni
i bohaterskim kape-"ląpi- e
snieweym zawsze z ra-bunkiem
wszystkim potrzebu-jąc}
m nomocv krzepiacvm
ji$" duchu watniarch kre-jPac- m błogosławiąc znak
--
EfzNza nad słowa tych któ-jrż- f
wvsłani rożkiem wv-Irkc7a- li
do akii z którvrh nip
1 rzaVze wracnło sie żywym
Jv niedzielę 7 grudnia spot-Ic&sn- n
się z ojcem "Paw-łem
na zebraniu koleżeń
skim w lokalu SPK w Toronto
tpifcwiere wieku niewidzenia
fslę Dłem przekonany ze nie
pozna mnie w ogóle Tyle Ilif Tle przeiść przeżyć
ŁTali lakżeż długi różaniec
Łmuopch lat
Klpoznał "To pan"' spytał
Naprawdę oan ' powtórzył
orno scisłaiac ma dłoń
jakżeż się cieszę że widzę
Jpjtha żywego"
Postarzał się Szpakowate
fzdlwałobv sie nie tak dawno
'jefzrve (25 lat temu ) włosy
pobielały zupełnie Twarz
Ijegnak pozostała ta sama jak
bVo wówczas — sucha ener-pricz- n
i a przy tym tak pełna
iflóbroci i zrozumienia zdaia- -
Fóals e z góry oka?ać wyrozu- -
żuńiiene dla błedow i orze
kli) in boz których DrzeriPż
friii6 było i nie ma człowieka jpWwscy zebrani — uczest-nicy
Warszawskiego Powsta
wali witali Go iak kogoś swo-tiei- o kofoś naiblWszeo z ro
dziny Dziękowali Mu ze
przybył tu z dalekiego Rzv-ft- w
by znaleźć sie w otocze- -
rlHu towarzyszy krwawei do
Łóstatniego naboju w ładowni- -
rćyl stoczonej walki na gru- -
Kafh Stolicy
l%cm
"PftKŁ"
Ojciec "Pawł" mówił Nie
było to jakieś przygotowane
przemówienie suchy referat
Nie Otoczony gronem tych
którzy jak On sam przeżjli
piekło Powstania nie musiał
dobierać słów nie chciał i
nie potrzebował wyszukiwać
efektownych zwrolow Mówił
językiem prostym jakim mó-wi
się dj kolegi i przyjacie-la
To bła gawęda powrót
wspomnieniem do trh stra-sznjc- h chwil beznadziejnej
walki o której jakzez prędko
wiedziano iż skazana jest na
kieskę na samotne wypale-n- e
sie do kona sjpiacego
s ę w gruzy miasta "jak u
śmiech dziewczyny kocha-nej"
Skazana na śmierć
przez stojącego u jej wrót
sprzymierzeńca" którego
działa umlkły nahchmiast
gdy nadła pierwsza salwa po-wstańczej
broni
Przestrzeń 25 lat znika
Jakby nie istniała Znów by-iis- m
w "panterkach' znów
drgał w rekach krótkimi se-rami
7dobczn Schmeisser
sieiae kulami po wyłaniaja-cc- h
się to tj to tam wśród
eruzow grzybami SS-man-ski-ch
hełmów Znów przeska-kiwał
pruzv strzaskanych do-mów
Starówki pokraczny
niosący śmierć cień nurkują-cego
Stukasa i z ffwizdem
szły płaskm lotem w dół zwol
monę z jego zaczepów bom-by
Ojca "Pawła" znałem —
nk juz powiedzieni — na
dHteo leszcze przed wybu-chem
Powstania Ostatni raz
przed nanretnym pierwszym
sierpnia 1944 roku widziałem
Go w Katedrze świetojań- -
skiei Odnrawiał w niej nie-dzielna
Msze św ęta i wveło-si- ł 'wanie Widzę Go iakby
to tnło wczoraj na ambonie
7 wzniesiona ku córze ręka
Kazania teo które wraz z Ewangelia owiane iak-i- i
proroczym rrzeczuciem
nie zapomnę nigdy
Cofnijmy się wstecz o 25
lat Puśćmy taśmę Niech
kreci się tilm nagrany w o-statn- ich dniach lipca 1944 ro-ku
niech rozświetli się ekran
pamięci obrazem Stolicy z
drżąca niecierpliwością ocze-kującej
z godziny na godzinę
rozkazu chwycenia za broń
Piozkazu oczekiwanego od
lat w ponurej nocy barba-rzyństwa
brunatnej okupacji
Nocy mordu bestialstwa
Nocy katowni Alei Szucha
Fawiaka Palmir ulicznych
eezekucii Rozkazu który
wydany być musiał
W świątyni panuje pół-mrok
z rzadka rozjaśniany
smugami słonecznych pro-mieni
barwiony w tęczowe
pasma przez różnokoorowe
szybki witraży Padają one i
krzyżuia sie wycia ea ją z cie-nia
królewskie stalle gale
ryjkę wiodącą z Zamku nie-wielki
balkonik z którego
monarchowie niewidoczni z dołu katedralnej nawy wysłu-chiwali
świętej Ofiary Oświe-tlają
poprzez kraty kaplicę z
cudowną postacią Zbawiciela
rozpiętego na krzyżu
Przez otwarte okna i o-drz- wia świątyni dobiega nad-ciągający
bliski juz pomruk
frontu Drżą szyby jękliwym
podźwiękiem działowego og-nia
Potężna ofensywa czer-wonej
armii dochodzi do
przedmieść Stolicy Padł
Otwock Wzięta Falenica
Józefów świder Patrole
czołgów widziano juz z Pra-gi
Myśliwskie samoloty z
czerwonymi gwiazdami na
płatach sieką na Grochow-skiej
z koszącego lotu ogniem
broni pokładowej cofające się
u popłochu oddziały Wehr-machtu
Przecież to jasne
iż jutru za dwa najdalej za
trzy d'ii sowieckie oddziały
marszałka Rokossowskiego
zajmą warszawę Wróg jest
rozbity Coz znaczą te nie- wielkie w porównaniu do so- wieckich pancerne siłj nie-mieckie
pchnięte za Wisłę''
Nic
Wypełniający świątynię
tłum klęczy Modli się błaga
Stwórcę o wyzwolenie Kor-nie
prosi by brunatne jarz-mo
niewoli nie zmieniło sie
w czerwone By ten ktoiy
nadciąga okazał się spiz-mierzence- m Sojusznikiem
nie wrogiem
Nikły dźwięk dzwonków u
ołtarza I cisza Szurają po
kamiennjch flizach posadzki
setki nog Tłum wstaje z klę-czek
i nieruchomieje Na
ambonie ukazuje się szczupła
w białą komżę odziana po- stać Ojciec "Paweł"
Szerokim gestem żegna
wpatrzony w niego tłum wier-nych
"W Imię Ojca i Syna
i Ducha świętego "
Milknie Stoi nieruchomo
przez dłuższą chwilę Twarz
skierowana ku ołtarzowi z W-izerunkiem
Ukrzyżowanego
Pojedyncze słowa _zby
proroczo wylękłe padają z
góry w cizbe jak gdyby z tru-dem
wydzierając się z gar-dła:
"W Ewangelii Łuka-sza
Rozdział dziewiętna-sty
Powstawszy wysłuchaj-cie
"
W pomruk armatnich pasz-czy
w dźwięk krążących wy-soko
samolotów wplatają się
słowa Ewangelii:
" A gdy się przybliżył i
ujrzał miasto zapłakał nad
nim i rzekł: iż gdybyś pozna-ło
i w ten dzień twój co ku
pokojowi twemu a teraz za-słonio- ne jest oczom twoim
Albowiem wiedz że przyjdą
na cię dni i otoczy cię nie-przyjaciel
tiuó] wałem 7 ob-lean- ie
cię i ściśnie cię zew-sząd
I obala cie na ziemię
i svnów twych którzy są w
tobie a nie pozostawią ka-mienia
na kamieniu w t-obie"
J ROZWADOWSKI
Fantazje
Rządowy plan reformy sy-stemu
podatkowego ogłoszo-ny
w początkach listopada
wywołał żywą reakcję społe-czeństwa
Lawina listów do-ciera
o dziw „Ml na Wzgórze
Parlamentarne Nawała ta o-sia- ga liczbę tysiąca nieofran-kowanyc- h
listów dziennie co
niezawodnie przyprawić mu-si
min Kieransa o postępu-jące
schorzenia nerwowe
Kilkutygodniowa debata pu-bliczna
ustaliła pewne zasad-nicze
problemy po pierwsze
generalnie mówiąc nie jest to
reforma a zwykła bolesna
podwyżka stopy podatkowej
dal większości podatników
Po drugie implikacje tej "re-for- m'
będą zasadniczo so-cjalnej
a nie fiskalnej natu-r- j
Po trzecie dynamika roz-woju
gospodarczego Kanady
wystawiona będzie na boles-na
próbę Po czwarte piąte i
setne "reforma" ta wpłynie
pośrednio na niezliczone a-spe- kty
życia gospodarczego i
społecznego co w obecnej
chwili wciaz jest jeszcze tru-dne
do objęcia w kontekście
realnych perspektyw
Łamy tego pisma nie sa
przeznaczone na techniczne
roztrząsanie poszczególnych
przepisów i paragrafów "Bia-łej
Księgi" zbvt są one za
wiłe i skomplikowane Rzuć-my
jednak okiem na kilka
paibardziej oczywistych as-pektów
tego dokumentu
Przy lekturze jego trudno
oprzeć sie wrażeniu ze lest
on dziełem urzędników bar-dziej
zafascynowanych meto-dą
księgowania bilansu nż
Książeczka
do nabożeństwa
Ukazała się na rynku
księgarskim nowa ksią-żeczka
do nabożeństwa pt
"ZAWSZE Z BOGIEM"
Wydana dla upamiętnienia
wizyty ks kaid Wojtyły
i ks bpa Wesołego w Ka-nadzie
Ma wygodny for-mat
kieszonkowy druko-wana
jest na jasnym bia-łym
papierze dużymi
czcionkami oprawna w
płótno i należy zapewne
do najobszerniejszych mo-dlitewników
Zawiera m in nowy ka-lendarz
liturgiczny pieśni
eucharystyczne popularne
kolędy i oczywiście wszyst-kie
najbardziej znane pie-śni
religijne i modlitwy
Ten bogaty i przejrzysty
modlitewnik n a p e w n o
szybko się rozejdzie tym-bardzi- ej
iż można go na-być
— przynajmniej chwi-lowo
— za' $2 50
A WIĘC SPIESZMY SIE
Z KUPNEM!
i NAPIĆ Sil # fil WSPANIAŁEGO Ii śJSBSmLk WPISWPAANWIATŁYYMM 111
pewnego Scsięgowego
( Artykuł dyskusyjny)
wizja rozwoju tego młodego
i dynamicznego kraju Okła-danie
niewiarygodnym po-datkiem
inwestorów 1 ludzi
interesu jest w równym stop-niu
nieiozsądne co niebiez-pieczn- e Ostatecznie dzisiej-szy
stopień rozwoju gospo-darczego
Kanady zawdzięcza-my
jedjnie masie kapitału
krajowego i zagranicznego
znęconego atrakcyjinmi per-spektywami
wzrostu Gwał-towne
opodatkowanie zysków
i od kapitału jak również fa-wor}
zow anie "blue-chip- s
stocks" stanowiąc} eh solid-na
ale i mało agresywna ba-zę
pozbawi rynek finansowy
kapitału spekulatywnego fi
nansujacego nowe pioniei-ski- e
przedsięwzięcia
Zamierzone zmiany struk-tur}
podatkowej przedsie-bioist- w
stanowiłoby śmiertel-ny
podmuch dla tzw małego
interesu i tm samym nieo
graniczone możliwości dla
wielkich firm Czv zmonopo-lizowanie
rynku przez kilku
mgantów leży w interesie ka
nadyiskieeo konsumenta na-leży
wątpić
Innym istotnym aspektem
' Białei Ksęgi jest nebez
pieczenstwo ucieczki to jest
emigracji najlepszych móz-gów
Wraz z kapitałem były
dominującymi elementami
w rozwoju gospodarczym kra-ju
W ostatnim ewierćwiecu
elementy te w skazują wielką
ruchliwość przenosząc sie w
rejony gdzie atmosfera jest
czysta
Rządy stwarzając sprzyja-jący
klimat fiskalny pobudza-ła
owe elementy do aktywnej
działalności z owoców któ- -
rych korzysta w dużej mierze ( całe społeczeństwo
W Kanadzie "brain drain"
do Stanów Zjednoczonych
jest faktem spadek migracji
europejskiej o 25000 rów-nież
zaczyna niepokoić wła-dze
emigracyjne Czy kraj na-prawdę
cierpi na nadmiar
zdolnych ludzi interesu i
przedstaw cieli wolnych zawo- -
I na
ŁaSeiBaśŚS PoIex 133
dów czy pozwolić sobie mo-że
na 'eh masową emigrację?
Ulubionym wreszcie argu-mentem
mc lrców i Ottawy
jest teza ze amerykansk sj-ste- m podatkowy jest wciąż
znacznie mniej liberalny od
obecnego kanadyjskiego Te-za
ta jest z gruntu fałszywa
Nie jestem zawodowym
księgowym ale kilkuletnia
praktyka w Stanach nauczy-ła
mnie ze ilość pozycii wyłą-czonych
z opodatkowania
jest oszałamiająca podczas
gdy w Kanadzie zliczone one
byc mogą na palcach jednej
małe] laczki Kilka liczb jest
jeszcze bardziej wjmownjcli
dochód $13000'
ohecii} podatek $2865
zalecenia ' Księgi" $3081
podatek w USA $1248
różnica na korzyść USA
$1815
C}fr te bazują na docho-dzie
hipotehcncgo diobne-c- o businessmana żonatego z
dwojgiem dzieci z odpowied-nimi
zniżkami z uwagi na
chaiakter prowadzonego in-teresu
Vmieniajac te wszystkie
WOOOOO''
UWAG
I CZŁONKOWIE CREDIT UN10N
przy Parafii śwe Stanisława
I i św Kazimierza
Credit Union dysponuje obecnie
funduszami
biz}dkie cechy "Białej Księ
Igi' me można wspomnieć o
kilku prawdziwie wielkich
szlachetnych intencjach wy-ciskających
łz wzruszenia
na licach staruszków i niero-bów
Nikt nie prtcnie kwestio-nować
przesłanek sprawiedli-- v
orn społecznej zawartej w
"Księdze" Żaden Kanadyj-czyk
nie może zaprzeczyć 'że
wiele powinno być dokonane
w celu zapewnienia rzetel-nych
możliwości rozwoju dla
upośledzonych grup i jedno
stek To jednak może być do--
konano stopniowo i przy na
polityce awansowania
właściwych sił społecznych
W świetle obecnych propo-zycji
Kanada ma wszelkie da-ne
aby stać się krainą drob-nych
urzędników i bezwol-nych
maszyn Pomyślmy o
tym Podyskutujmy
ANDRZEJ WILLMAN
pożyczki
95-- S
'
m
Dawes Road London
pieczone pierwszą hipoteką do i
I wysokości $15000 (piętnaście i
tysięcy) I
i
i Członkowie którzy reflektują
na pożyczki zechcą zgłaszać się
I do Komisji Pożyczkowej we
i czwartki między godz
780-90- 0 wiecz
i
zabez-- 1
wtorki
TORONTO INSURANCE SERUICE
Najstarsza polska Agencja wszelkich ubezpieczeń
PHILIP BOMBIER i RAY BOMBIER
1336 Dundas St West — Toronto Ont
532-643- 3 532-583- 3
P0 NAJLEPSZE MIĘSA i DELIKATESY
Róbcie zawsze swe zakupy w północnoamerykańskich naj-nowocześniejszych
z najlepszymi towarami europejskiego
stylu Sklepach Mieś i Delikatesów
DOMY PIERWSZEJ JAKOŚCI
tip-to- p
dellcateóóen
1727 Bloor St W (High Park) — Tel 766-4982- 2
Naprzeciw stacji kolejki podziemnej Kecie 2
Yorkdale Shopping Centrę — Tel 787-- 1 7332
1 DOLAR KANADYJSKI = 250 ZŁ
GWARANTUJEMY przy wysyłce paczek do Polski
jeżeli nam powierzony zostanie wybór towarów
POLIX Ltd
House
lezYtej
SW6 England
Na żądanie wysyłamy szczegółowe katalogi
UWAGA: Oferujemy po atrakcyjnych cenach wielki wybór
monet polskich— -- starych i nowych Cennik monetwysy--g
II
If
&a
1
ss
iii Ii
tM?f iSWI
HALF NA PÓŁ
An Answer ło Chester Smith
I am a student of Polish history at the University of
Toronto Having been at the Polish-Canadia- n Youth
Convention as an observer and having read Mr
Smith's eolumn of December 2 I (eel compelled to
make a reply to his rather pessimistic vievpoint
As far as I can sce so far in this Hlscussion of the
value of Polish culture no one has taken it Upon
hlmself to define the word culture There aro at least
two chstinct uses of the word The first relates in an
anthropological sense to the aehievements of a race
or people in things such as iniplements handicraits
agnculture musie art religion folk traditions lan-guag- e
folklore and history The word however has a
second much morę personal usage which re'ates to the
improement and refinement of the intellectual facul-tie- s
as regards development of taste appreciatlon
morality cthical conduct and thought processes The
confusion in this discussion arose because Mr Smith
and most of the delegates talked about culture in the
i ii st rense whereas it is t'e second meaning which
is relevant to our situation as Polish-Canadian- s
Everyone speaks of preserving the Polish lan-gua- ge
maintaming Chnstmas and Easter traditions
and going to see Polish song and dance groups in
theaties While I do not dony that these in themselves
aie pleasant and aluable I do believe the stress on
these is nusplaced Culture is not a bunch or straw
under a tablccloth or sonie leaping mountainecrs In
this 1 agree with Mr Smith
On the other hand I disagree with him when he
sajs
"For the true naturo of a culture to pass to
futuie generations of immigrants in another
countrj it is necessary to maintain a contact
with the country of birth "
In sajing this Mr Smith shows that he misunder- -
stands what culture is Culture is not a slavish imita- -
tion oi the mother country It is not dependent on
external sustenance nor on perpetual subservience
This sort of attitude implies fliat Polcs can never be
independcntly creative but can only follow the trends
and dictates of the mother country even though the
trends may be totally irrelevant It is because for this
mislaken attitude that Mr Smith unfortunatcly drags
political ideology into a situation which does not war--
rant it I think one need only point to the continued
cMstence of a distinct Jcwish and French-Canadia- n culture to realize that a people can preserve and foster
a cultural identity without external support
The question of Polish culture will not bo solvcd
by retrograde attachment to mcdieval peasant customs
nor to stenie imitation of contemporary trends in
Poland T am not advocating that we be indifferent to
events in Poland far from it I visited it last summer
and am going again this year but Poland is on her
own course of cultural developmcnt and it is a course
only marginally related to ours Our task here is in
a way to ereate a new culture We the younger genera-tio- n
of Polish-Canadian- s aro the products of two
cultures and it is our opportunity to weave the strands
of our collcctive cxperiences lnto a meaningful rele-van- t
and truły uniąue cultural pattern one that could
not have arisen at any other timc or in any other
place Ali the streams of Polish culture are united
in us we are not divided by the social and cconomic
differences of our parents In us is a rich amalgam
of traditions 'experiences appioaches -- to life and
attitudes These combined with our love for our
country and let there be no mistake it ls Canada that
I mean will produce a very rich and useful basis for
the creation of inlelligent and humane individuals
It will be easier for us because we have the
experience of two cultures to reconcile different
values and select what is best from what we know
What Poland has done in history musie art and litera-turę
can enrich us personally not because it js Polish
but because it is good We are searching for enriched
vision a way of thought and an approach to life We
can find these in our Polish heritage but we should
regard it with the same critical eye which we reserve
for all creative work The fact that it is Polish does
not necessarily make it either good or useful Its value
lics in the fact that we are close to it and it is easy
for us to use it to improve ourselves
Ultimatcly what we can derive from Polish culture
is a second sort of experience which will broaden our
intellects and deepen our understanding This is the
second meaning of the word 'culture' and it is this
that is our goal Thus we use culture in the first sense
to become cultured in the second meaning We study
history art and musie of Poland so that we can become
both intellectually and ethically worthwhile and
decent Canadian citizens
Janek Fedorowicz
49 Cedarcrest Dr Islington 675 Ont
rwyywrwywywwyAwyryywyiwwwwwwjf
NOWOOTWARTY SKLEP
oferuje:
Materiały — Bieliznę pościelową — Kapy na łóżka
Koce — Obrusy itp
Dana's ?exiiles & Linen
337 Roncesvalles Ave — Toronto 3 — Tel 535-741- 4
Wysyłamy również paczki do Polski i do USSR
Mówimy po polsku
i polecamy swoje usługi całej Polonii
97-10- 4
AA-AAJSAOWWWSWJAW-MiW
ARMY & NAW DEPARTMENT STORES
Vaneouvr— Edmonton — Rłglnł — New WeDmlmfer — Mooił Jaw
Dobre towary po uczciwej cenie Nikt ras nie prześcignie w
Jakości i taniości Płacąc gotówką płacicie najtaniej Obsłu-gujemy
rzetelnie choć nie udzielamy kredytu l nie mamy
dostawy bo to nieraz kosztuje więcej niż towar
Zapewniamy zadowolenie ze wszystkiego co kupi sie u nas
Po co p---
'ć więcej gdzie indziej
W ARMY & NAVY wszystko najtaniei
Na Boże Narodzenie - narty w Polsce
Najtańszy odlot JETEM dnia 21 grudnia
Cena biletu lotniczego MONTREAL —
WARSZAWA— MONTREAL kan
% Najkrótszy pobyt w Polsce 22
maja 1970 r
dni najdłuższy
359
do 15-g- o
Indywidualne przeloty oraz przejazdy "STEFANEM BATORYM"
Sprowadzani rodzin I narzeczonych powroty do Polikl (ta
Przedstawicielstwo ORBISU
załatwia BARBARA PRZERADZKA
NAJWIĘKSZE POLSKIE BIURO P03R6ZY- - J KAMIEŃSKIEGO
FOUR SEASONS TRAVEL LTD
730 Yonge St (wejście z ulic Balmuto i Charles)
— ~„„T?°nt 5 — Tel WA 5-55-
55 (8Jjnii)
--4 lamy Ma quaiiic m Hi #
" --w ' " MSS