000101a |
Previous | 4 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
SrWW5 (Uyp 1 „ 'HTU 77 CHf--- ł v tr ła rPvi7 r-KCllR7ei-rv}- rfiTĘf STRONA 4--ta "ZWIĄZKOWIEC" CZEPwWIEC (JUNE) 39 — 1949 Nr 23 W imm ik& JL im ?vRJ ss8Jtł "tEai i m Pi fi "ZWIĄZKOWIEC" TeŁ WA 8151 PiiWUhed forfEvery Sunday by pnTTHALLLArNCBaPREsSS LIMMITED S Bedaktor Jerzy ggj£Ja RckopIs6w nie zwraca PRENUMERATA: Q Roczna w Kanadzie "" $i'#5( Półroczna $100 ffStafi Zjednoczónychrw pSGSTiSte Eopy"Z S300 ł W?Z&2£a5T :°5 Adres: "ZWIĄZKOWIEC" W — Toronto Ont Authorized M7X2ddX mail Post Office Dept Ottawa demokracja zaczyn im domu &Sff Przed kilku dniami premier prowincji Ontario przyj-mował delegację z kilkudziesięciu osób Była to malownicza grupa — mozaika kolorów ras przekonań religii i fachów Czegóż chcieli ci poważni przemysłowcy kapłani róż-nych wyznań adwokaci działacze społeczni i organizacyjni przedstawiciele oficjalnych mniejszości rasowych i narodo-wości owych? Przyszli oni by zwrócić uwagę p premiera na smutny fakt że chociaż Kanada jest członkiem Narodów Zjedno-czonych i podpis jej figuruje na Deklaracji o Prawach Człowieka tej organizacji — zasady tej deklaracji nie są w niej samej przestrzegane I że wystarczy należeć do którejś z licznych grup mniejszościowych — rasowych narodowych lub religij-nych — by mieć znacznie mniejsze szanse pracy normal-nego życia i posiadania własności w dowolnym miejscu od szczęśliwych uprzywilejowanych członków większościowe-go ugrupowania rządzącego krajem Ograniczenia te i dyskryminacja nie stosują się jedy-nie do Kanadyjczyków urodzonych poza Kanadą i naturali-zowanyc- h po Wieloletnim pobycie w tym kraju W niektó-rych 'wypadkach specyficzne przez prawo uznatfe zastrze- - żenią sięgają cztery pokolenia wstecz — o jedno pokolenie dalej niż restrykcje rasistowskie Hitlera Są miejsca W Kanadzie gdzie nawet p Smith czy While 'o ile jego pra-pradziad- ek był Polakiem — nie ma prawa 'nabyć parceli budowlanej lub gotowego domu Nie może nawet tego domu wynająć Jeśli ktoś zamieszkujący w prowincji Ontario ma nie-szczęście być katolikiem — szanse jego znalezienia pracy są wyraźnie mniejsze ' Na potwierdzenie tego oświadczenia powołamy się nie 'na jakieś wydawnictwo "wywrotowe" lecz na "Toronto Telegram" — dziennikzwiązany ideowo zpartią'konserwa-[tywną±dtóż'wYwydan- iu z'9-gomar- ca b r dziennik ten do-„nosiłljżepoi-bwa szkół handlowych (business schools) i biur "' pośrednictwa -- pracy w Torontp stwierdza że mieli trudno-ści z umieszczaniem kandydatów - katolików Inny dziennik konserwatywny "Toronto Globe and Mail" w'jedym z niedawnych artykułów zapytuje już w samym "tytule "Czy mamy linię koloru?" "Colour Linę — ową granicę oddzielającą murzyna czy Chińczyka od wielu możliwości zarezerwowanych dla rasy białej W artykule tym czytamy: "Wielu Murzyńowfrwyemigrowało do Stanów Zjedno-czonych woląc tamtejszą dyskryminację społeczną od tu-tejszej — gospodarczej która jak twierdzą uniemożliwia im życie w" Kanadzie" Jakiś czas temu prasa donosiła o wypadku kiedy to Indianka PaniMarie Johnston stosownie do oświadczenia Dr Williamsona z Wiarton Ont nie została przyjęta do Sangeen Memeriol HospitaUna prześwietlenie i leczenie z powodu swego pochodzenia Pomimo że pochodzenie to czyniło ją właśnie stuprocentową Kanadyjką — nie emi-granckie- go pochodzenia W r 1945-ty- m światły demokratyczny sędzia Mackaj wydał opinię prawną na mocy której pewne restrykcje dys-kryminacyjne były uznane za inezgodne z prawem Decyzja ta została przyjęta entuzjastycznie przez prawdziwych de-mokratów wielu krajów Jednak postanowienie to było nie-dogodne dla pewnych sfer wpływowych i zostało ono unie-ważnione decyzją sędziego Schroedera co poza wielkim niezadowoleniem zainteresowanej części narodu kanadyj skiego spowodowało podejrzenie wobec samego sędziego ze jego niemieckie pochodzenie ma coś wspólnego z jego rasi-stowskimi poglądami1 Wielokrotnie powracaliśmy do tematu nietolerancji jako jednego z podstawowych powodów braku -- porozumienia i współpracy między narodami naszego maleńkiego glo-bu i wynikających stąd konfliktów — od bojkotów1 towa-rzyskich czy gospodarczych do wojen włącznie Nietolerancja i dyskryminacja w łonie jednego narodu uniemożliwia zgodne współżycie wywołuje uczucie krzyw-dy i obniża i patriotyzm W interesie każdego rządu jest nie faworyzować jed-nej grupy lecz oprzeć życie narodu na solidnych podsta-wach zgody i przyjacielskiej współpracy Taka podstawa zbudowana jest w znacznej mierze z odpowiednich ustaw Są pewne dziedziny życia prywatnego w które rządowi trudno jest wkraczać Niemniej słuszne prawdziwe demo-kratyczne ustawodawstwo może się przyczynić w bardzo znacznej mierze do normalizacji stosunków na omawianym odcinku życia narodowego To też 'każdy wyborca należący do jednej z grup miej-szościowy- ch winien dobrze poznać zawczasu ustosunkowa-nie się do tej sprawy kandydata na którego będzie głoso-wać oraz partii do której tej kandydat należy J Giżycki " )Nagłóiuek tozorowany --'Ćharih hegins afhome" — domu" na znanym powiedzeniu — "Miłosierdzie zaczynacie w -- łfłn ( „„„-Łw- V - WIKTOR PODOSKI senekał w siKossKi OSOBISTE KONTAKTY I WRAŻENIA W związku z 'przypadającą na ten miesiąc rocznicą śmier ci generała bikorskiego po dał emu KUlca irgmentow z obszerniejszych wspomnień byłego posła polskiego w Ot-taw- ie (Przekład redakcyjny z tek-stu angielskiego) # W krótkiej przemowie au tor podkreśla że nie jest to ani szkic biograficzny ani reportaż z rozmów politycz-nych lecz jedynie kilka frag-mentów rzucających trochę światła na ludzką stronę tegp zasłużonego polskiego męża stanu Red Spotkałem gen Sikorskie go po raz pierwszy w Londy nie w jesieni roku 1922-g- o Byłem wówczas zastępcą attache wojskowego przy Po-selstwie Polskim Był to typo-wy deszczowy dzień angielski kiedy udaliśmy się z zwierz-chnikiem na Victoria Station by spotkać polskiego Szefa Sztabu Pociąg wszedł na stację i gdy większość wy-siadających pasażerów prze-szła zobaczyliśmy dwóch polskich oficerów wysiadają-cych z wagonu sypialnego Jednym z nich był Sikorski drugim płk Ignacy Matuszew ski który okazał się później zdolnym politykiem pisarzem i ekonomistą i został posłem polskim do Węgier a następ-nie ministrem skarbu On to gdy wybuchła druga wojna światowa ocalił złoto służące podstawą pieniądza polskie-go wywożąc z Polski zanim Niemcy zajęli Warszawę Sikorski i jego towarzysz spędzili cztery dni w Londy-nie i w pobliskich ośrodkach wojskowych Towarzyszyłem im od czasu 'do czasu Pew-nego dnia gdyśmy zwiedzali port londyński pokazano nam składy tytoniu Gdy nasz przewodnik podał nam war-tość złożonego twaru — gen Sikorski który nie palił za-ważył że suma ta odpowiada mniej więcej rocznemif btid-żeto- wi państwa polskiego i dodał zwracając się do opro-wadzającego go Anglika: "Puszczacie z dymem tyle pie nięclzy" ile my zużywamy na gspbdarke naszym krajem" Gen Sikorski dyktował mi po polsku swe listy do lorda Cavan i innych wysokich ofi-cerów angielskich i gdy tłu-maczyłem je na język angiel-ski podziwiałem wielką łat-wość z jaką układał on te li-sty Jak wiadomo gen Sikor ski został później autorem artykułów i książek na tema-ty wojskowe Sikorski był bardzo praco-wity i nieraz przydałaby mu sie zapewne jakaś rozrywka gdyż podobnie jak premier kanadviski Mackenzie King nie palił on nie pił i nie uży-wał żadnego sportu) Miał jednak swój specialny-sposó- b wypoczywania Za każdym ra zem gdy miał nawet pół go-dziny wolne rozbierał się cał-kowicie i kładł się w piżamie do łóżka gdzie przesiadał raporty lub wygładzał pro-jekt przemówienia Po czym wstawał wypoczęty # Następny raz snotkałem ren Sikorskiego w 'Polsce w r 1927-y- m Był on wówczas w niełasce Jako urzędnik Mi-nisterstwa Spraw Zagranicz nych towarzyszyłem posłowi amerykańskiemu Stetsonowi podczas jego objardu zachod-nich prowincji liblskich Spot lealiśmy gen Sikorskiego w Poznaniu i nrzypbmniał mi on owa swą pierwszą bytność w Anglii Gdy snotkałem go po raz trzeci — było to w Kanadzie w r 1941-y- m W tym okresie nolskie wojska strzegły szkoc kiego wybrzeża polskie lot-nictwo brało skuteczny i dziel nv udział w '"Bitwie o An-glie" a polska marynarka woienna i handlowa walczy-ła i pracowała pod dowódz-twem brytyjskim Gen Sikorski powiedzą! mi wówczas w rozmowie: "Ma-rynark- a polska jest obecnie większą niż kiedykolwiek w naszej historii I to teraz crdv większa cześć Eurom? jest zajęta przez nieprzyja ciela" Gen Sikorski miał wów-czas odwiedzić rAmerykę Pół nocną na zaprośmy prez Roosevelta i premiera Kinga Pierwotny plan przewidywał udanie się bezpośrednio z Anglii do Waszyngtonu By-łem wówczas polskim Kon-sulem Generalnym w Otta-wie Zasugerowałem by Si-korski wraz ze swą świtą złożył uprzednio wizytę rzą-dowi kanadyjskiemu jako że reprezentował on rząd polski przebywający w Londyme podróżował na brytyjskim de stroyerze i miał wylądować w kanadyjskim porcie Mój projekt został przyjęty Gen Sikorski przybył do Halifaxu ze Stanisławem Mi-kołajczykiem wówczas wice-przewodnicąc-ym Polskiej Ra-dy Narodowej swym sekre-tarzem prywatnym Dr Jó-zefem Retingerem autorem świetnej książki o Józefie Conradzie i majorem V Ca-sal- et członkiem parlamentu angielskiego Na tym samym statku przybył również do Kanady wybitny zdolny i czarujący człowiek — Mal-colm MacDonald Brytyjski Wysoki Koimsarz który miał objąć swe urzędowanie w Ottawie Udałem się do Halifaku by spotkać gen Sikorskiego Z powodu pewnego nieporo-zumienia Sikorski zeszedł już 'z destroyera i udał się do hotelu gdy płk Arciszewski i ja przyjechaliśmy do Hali-fax- u To było dla mnie bardzo SPRAWA KARD MBSIENITOO NA FORUM MIĘDZYNARODOWYM NARODÓW ZJEDNOCZONYCH Delegacja Boliwii zainicjo-nował- a rezolucję uchwaloną 34 głosami przeciw 6-c- iu a zwracającą uwagę rządów wę gierskiego i bułgarskiego na ich zobowiązania wypływają-ce z podpisania przez nich traktatów pokojowych w od-niesieniu do praw ich obywa-teli oraz zawierające poważ-ne zarzuty w związku z pro-cesami przedstawicieli ko-ściołów w tych krajach Na wniosek Australa Wę-gry i Bułgaria zostały 'wezwą ne do wzięcia udziału w obra-dac- h poświęconych Łej spra-wie lecz zaprosiny te zostały zignorowane1 przez rząd buł-garski a odrzucone przez Wę-gry Węgierski minister spraw zagranicznych umoty-wował te odmowę faktem że kard Mindszenty o którego właściwie głównie chodziło w tym wypadku został ossądzo-n- y za zdradę państwa i ope- racie walutowe 'na czarnym rynku — przestępstwa pod-padające --wyłącznie pod ju-rysdykcje sądów węgierskich Stosownie do oświadczenia tego ministra — 'nie tylko w tym wypadku nie-- miało miej-sca pogwałcenie praw człowie ka i wolności religijnej lecz przeciwnie — ukaranie tycn przestępstw było obowiąz kiem rządu węgierskiego wy-pływającym z traktatu poko- - lowego na który Narody Zjednoczone się powołały Odpowiedź bułgarska przy-szła dopiero w kilka dni póź-niej i określała postępowanie JNarociow zjednoczonych w tym wypadku jako bezpraw-ne mieszanie się tej organiza cii do ispraw wewnętrznych Bułgarii Podczas debaty przedsta-wiciel Boliwii — injciatork' tych rozpraw podkreślił dwe fazy zagadnienia: przeszłość kard Mindszenty'ego i samą rozprawę sądową' Kardynała delegat Boliwii określił jako patriotę i prze-konanego antyfaszystę Gdy Niemcy zajęli Węgry miał on odwagę zmienić mani-festacyjnie swe niemecMe na-zwisko Pelun na Mindszenty —nazwę swej wsi rodzinnej Za swą działalność' anty-nazi-stows- ką był kardynał więzio-ny przez czas jaTciś przez Niemców Miedzyjinnymi za-rzutami stawianymi kardyna łowi przez obecny -- rząd wę-gierski jest i tenże rj"est on anty-semi- tą -- chociaż podczas okupacji niemieckiej obronił on żydów przed I barbarzyń-stwem nazistowskim Dr Costa du Rels delegat boliwijski porównaj metody komunistycznego _ rządu" Twę--' gierskiego do sowieckich] i Tb J ambarasujące Poza tym mia łem sztywne i obolałe plecy na skutek upadku na nartach na oblodzonym stoku Jednym słowem czułem się bardzo nieswojo — fizycznie i psy-chicznie Pierwszą uwagą było: "To ja spotykam pana" panie Kon sulu Generalny a nie pan mnie Siadaj pan czemu pan nie siada?" W moim stanie czułem się jediyak znacznie lepiej stojąc Wkrótce jednak wesoły błysk w oku Sikor-skiego rozwiał moje zakłopo-tanie On lubiał udawać suro-wego było coś napleońskie-g-o w jego sposobie bycia Od-kryłem jednak dobre i wyro-zumiałe serce pod general-skim mundurem Było to szczególnie widoczne gdy zi-rytowało go jakieś zaniedba-nie lub złe wyknanie jakiejś sprawy przez któregoś z jego podwładnych Łajał ich z za-czerwienioną twarzą i drżą-cymi ustami Lecz burza mi-jała szybko i wracał przyja-cielski uśmiech Charakterystycznym dla jego ustosunkowania się do cywilnych i wojskowych pod-władnych było że lubiał na dawać przezwiska Podczas swego pobytu w moim biurze i domu w Ottawie nazywał mnie "wóitem" z powodu herbu polskiego nad wejściem do budynku Dokończenie nastąjn # ? Uwaga ta nie jest zu-pełnie ścisła Sam grywałem nierazz gen Sikorskim w te-nisa w czasach przedwojen-nych Nie gryiuał może jed-nak podczas wojny J Giżycki świadczył swe przeknanie że kardynał poddany został fi-zycznym i psychicznym me-todom przypominającym śred niowieczne tortury Odpowiadając na te zarzu-ty delegat Polski Jan Dro-hojows- ki oświadczył rtże kar-dynał był sądzony że swe prze stępstwa jak byłby nim każ-dy inny obywatel węgierski a nie jako dygnitarz kościel- Stosownie do Drohojow-skieg- o Mindszenty wychwa-lał w roku 1942-gi- m japoń-skich żołnierzy i lotników zaś w swei książce pod tytuł-em "Matka" rozwodził się on nad wielkością Italii przy-pisując zasługę Mussolinie-m- u oraz "dawał swe błogo-sławieństwo" hitlerowskiej teorii rasistowskiej Przedstawiciel Ukrainy Kowalenko oskarżał kardyna-ła o przewodniczenie tajnej organizacji mającefj na celu obalenie siłą rządu węgier-skiego przywrócenia monar-chii habsburgskiej i włącze-nie Węgier do środkowo-europejskiej federacji monar chistycznej Na czele tej fe-deracji miał stanąć Otton von Habsburg Według Kowalenki prace nrzygotowacze zmierzające ku tym celom rozpoczęte zo-stały już w roku 1945-ty- m Kontakty zagranicznezosta- - iy ustanowione nie tylko z Ottonem lecz również z De partamentem Stanu Stanów Zjednocznych" W roku 1947- - vm kard Mindszenty udał się do Kanady i Stanów Ziedno-czonyc- h by rozwinąć działa-nie zorganizowanei przez sie-bie konspiracji Spotkał się on wówczas z Ottonem Hab-sburgski-nri został przedsta-wiony prze: kaijd Snellmana amerykańskiemu ministrowi wojny Kenneth Royal Umó-wił się on wówczas również utrzymywać bliskie kontakt z nowym posłem amerykań-skim na Węgrzech Kowalenko twierdził że 12 --go czerwca 1948-rok- u kard Mindszenty osobiście próbo-wał nakłonić prez Trumana 'do przygotowań do interwen-cji zbrojnej na Węrzech Kardynał również uczestni czył wielokrotnie w niedozwc lonych operacjach waluto-wych Dr Houdek delegat czecho słowacki twierdził że kard Mindseznty "dogadał się" z Niemcami podczas wojny a dopiero zaczął występować przeciw nim gdy jego wygo- da osobista została zagreteo-n- a planami Niemców skonfi-skowania jego pałacu arcy-biskupieg- oy i Według drHoudkajrzad węgierski robił co w jego mocy by ułożyć na stopie przyjaznej stosunki z Kościo-łem i wyasygnował znaczne subsydia na cele religijne Delegat sowiecki Malik po-wtórzył zarzuty wysuwane przez swych przedmówców sateiltarnych i określił kard Mindszenty jako "war mon-ger- " — człowieka pchającego do wojny SOWIECKI OPTYMIZM Nie bójcie się Sowiecka "Berliner Zeitung" pisze: Broń atomowa jest bronią o-bosie- czną Użyto jej przeciw Japonii która była specjal-nie wrażliwa na ataki z po- wietrza Słabość Japonii stwo rzyła legendę o skuteczności bomby atomowej Ale ZSRR to nie Japonia a Stany Zjed-noczone mają w wojnie lot-niczej znacznie mniejsze moż liwości niż ZSRR Na wypa-dek wojny sytuacja USA by-łaby znacznie gorsza 'niż Nie-miec hitlerowskich w r 1941 Ameryka musiałaby wraz ze swymi satelitami rozrzucić swe siły wojskowe po całym świecie i nie mogłaby ich skoncentrować na odpowied-nich frontach Wielka Bryta-nia potrzebować będzie duże-go potencjału wojskowego do brony swych wysp a Francja ma wprawdzie kadry gaulli-stowski- ch oficerów ale nie ma żołnierzy którzyby chcieli walczyć ze Związkiem Ra-dzieckim Podobna sytuacja jest we Włoszech a Holan-dia jest całkowicie zajęta woj ną w Indonezji Jeśliby na wet Amerykanom udało się z tych krajów wydobyć 40 dy-wizji nie mogliby natchnąć tych żołnierzy fanatyzmem którym przesiąknięte były kadry hitlerowskie Amery-kańskie nadzieje na mięso armatnie z Japonii są zupeł-ne iluzoryczne w obliczu sil-nych demokratycznych Chin W Zachodnich Niemczech Amerykanie mogliby zmobi-lizować nie więcej niż 13 ar mii którą powołał pod broń Hitler Tak więc szanse wo-jenn- ne Ameryki są znacznie gorsze od szans które swego czasu posiadał Hitler "ŚMIESZNA" KONFE-RENCJA Amerykański Sekret a r z Stanu (Min Spraw Zagr) Dean Acheson określił odby-wającą się obecnie w Paryżu [jĘĘL JM fjr IImluu Cv''4'$m5aMHmf ił U £L=3$HH8S9r —A- - rt I -- f " Mffi ' r— -- l cd&fa O Tdaon$ie1200 O Badanie O Twoje prawnie O Nie możesz dzy nawet opłatami O Każdy w uprawniony Annuilhs N DEPARTMENT HUMPHREY MITCHEIL Mlnhter 9 9 (wr ADDKESS HyŚl!łten P011 Konferencję przedstawicie czterech mocarstw okupacr nych jako ''próżną i śmi£ nwgąoindomajIceshstozctrnzcietefparnapiwojedntrnizeeejczhaUtótv Ki-etn-ej sprawy i nie osia jednym ważniejszym Pu cie Winę za ten smętny stan rzeczy "związkowcy zacW ni" zwalają na delegacje L wiecką ta zaś oczywiśc wdzienmi aza pwarstznyesrtókwie nizeapcohod nich Wyrażane są niemniej tymistyczne nadzieje że doeVd gaci dogadają sie ™™J mniej na punkcie blokad Berlina? od czego cała kon ferencja się zaczęła GO EAST OLD MEII! Gdy wrielkie mocarstwa ra-dz- ą znóww kPwareysżtiua dwaylsszuewgoa suie szczuplenia Polski jako ce na "pozyskania" Niemców Jedyny problem polski to przywrócenie granic Pol ski na wschodzie i oparcie ich o Zbrucz na południu i część Dźwiny na północy # Znówsiewdizeilka czwórka razem W różowej sali dziś w Paryżu Nad mapy Polski analizą że "skąd ta Nisa i ta Odral" I '"poplrszkeidzpieroblem" znóio m Tak --mówi się v tak się pisze Mówi się o tern i się słyszy że 'linia ta zanadto szczodm' Bierze człowieka obrzydzenie Gdy Niemcy co świat Katowali Znów krzyczą: "Deidschhnd uber aUes!" Rozparci na śtoiatowej scenie Na makabryczny patrząc taniec Nie wolno dzisiaj cicho siedzieć Sumienie śioiata musi %e-- dzieć że TRZEBA zmiany polskich granic Lecz nie nad Odrą na zach-odzie! Bo rana Polski w innych stronach ' Gdzie wżera linią się Curzona Kraj Polski-krwa- wi się na wschodzie! Telski Nagłówek wzorowany na słynnej raazie uazielane] młodym Am-erykanom przez H Greeley zalo życiela N Y Tribune: "Go West young"man!" Gdybym (( Czy ty też patrząc wstecz na wielelat swej pracy powiesz: "Gdybym tylko był kupił DO-ŻYWOCIE RZĄDOWE" by zabezpieczyć sobie stare lata?' Czy też zdecydujesz się już TERAZ stać się niezależnym i wolnym od trosk gdy ten czas nadejdzie? H I' '' ' ' V' T tylko uV=c=±: % - - —1 1 rządowe dożywocie zapewnia ci rocznie do końca życia lekarskie jest zbyteczne dożywociejiiie może byćzajęte w żadnym wypadku stracić wpłaconych pienię „ jeśli zalegasz czas jakiś z wieku od lat'5-ci- u do 85-ci- u jest do tego plan- u- Branch OF LABOUR A MocNAMARA Depufy Afhftbr # cuAJiiy) i b opłaty1 pocztowej —~_ -- Xv „— __- - Mail Ihlł Coupon today POSTAGE FREE Annnlin Bianch " DeparlnMnł o( lobour Othrwa ' PW „„i „ COMPIETE INFORMAHOM oboM Concfion Gvrmnf AnnW-NAM- E te !
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, June 19, 1949 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1949-06-19 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | Zwila000425 |
Description
Title | 000101a |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | SrWW5 (Uyp 1 „ 'HTU 77 CHf--- ł v tr ła rPvi7 r-KCllR7ei-rv}- rfiTĘf STRONA 4--ta "ZWIĄZKOWIEC" CZEPwWIEC (JUNE) 39 — 1949 Nr 23 W imm ik& JL im ?vRJ ss8Jtł "tEai i m Pi fi "ZWIĄZKOWIEC" TeŁ WA 8151 PiiWUhed forfEvery Sunday by pnTTHALLLArNCBaPREsSS LIMMITED S Bedaktor Jerzy ggj£Ja RckopIs6w nie zwraca PRENUMERATA: Q Roczna w Kanadzie "" $i'#5( Półroczna $100 ffStafi Zjednoczónychrw pSGSTiSte Eopy"Z S300 ł W?Z&2£a5T :°5 Adres: "ZWIĄZKOWIEC" W — Toronto Ont Authorized M7X2ddX mail Post Office Dept Ottawa demokracja zaczyn im domu &Sff Przed kilku dniami premier prowincji Ontario przyj-mował delegację z kilkudziesięciu osób Była to malownicza grupa — mozaika kolorów ras przekonań religii i fachów Czegóż chcieli ci poważni przemysłowcy kapłani róż-nych wyznań adwokaci działacze społeczni i organizacyjni przedstawiciele oficjalnych mniejszości rasowych i narodo-wości owych? Przyszli oni by zwrócić uwagę p premiera na smutny fakt że chociaż Kanada jest członkiem Narodów Zjedno-czonych i podpis jej figuruje na Deklaracji o Prawach Człowieka tej organizacji — zasady tej deklaracji nie są w niej samej przestrzegane I że wystarczy należeć do którejś z licznych grup mniejszościowych — rasowych narodowych lub religij-nych — by mieć znacznie mniejsze szanse pracy normal-nego życia i posiadania własności w dowolnym miejscu od szczęśliwych uprzywilejowanych członków większościowe-go ugrupowania rządzącego krajem Ograniczenia te i dyskryminacja nie stosują się jedy-nie do Kanadyjczyków urodzonych poza Kanadą i naturali-zowanyc- h po Wieloletnim pobycie w tym kraju W niektó-rych 'wypadkach specyficzne przez prawo uznatfe zastrze- - żenią sięgają cztery pokolenia wstecz — o jedno pokolenie dalej niż restrykcje rasistowskie Hitlera Są miejsca W Kanadzie gdzie nawet p Smith czy While 'o ile jego pra-pradziad- ek był Polakiem — nie ma prawa 'nabyć parceli budowlanej lub gotowego domu Nie może nawet tego domu wynająć Jeśli ktoś zamieszkujący w prowincji Ontario ma nie-szczęście być katolikiem — szanse jego znalezienia pracy są wyraźnie mniejsze ' Na potwierdzenie tego oświadczenia powołamy się nie 'na jakieś wydawnictwo "wywrotowe" lecz na "Toronto Telegram" — dziennikzwiązany ideowo zpartią'konserwa-[tywną±dtóż'wYwydan- iu z'9-gomar- ca b r dziennik ten do-„nosiłljżepoi-bwa szkół handlowych (business schools) i biur "' pośrednictwa -- pracy w Torontp stwierdza że mieli trudno-ści z umieszczaniem kandydatów - katolików Inny dziennik konserwatywny "Toronto Globe and Mail" w'jedym z niedawnych artykułów zapytuje już w samym "tytule "Czy mamy linię koloru?" "Colour Linę — ową granicę oddzielającą murzyna czy Chińczyka od wielu możliwości zarezerwowanych dla rasy białej W artykule tym czytamy: "Wielu Murzyńowfrwyemigrowało do Stanów Zjedno-czonych woląc tamtejszą dyskryminację społeczną od tu-tejszej — gospodarczej która jak twierdzą uniemożliwia im życie w" Kanadzie" Jakiś czas temu prasa donosiła o wypadku kiedy to Indianka PaniMarie Johnston stosownie do oświadczenia Dr Williamsona z Wiarton Ont nie została przyjęta do Sangeen Memeriol HospitaUna prześwietlenie i leczenie z powodu swego pochodzenia Pomimo że pochodzenie to czyniło ją właśnie stuprocentową Kanadyjką — nie emi-granckie- go pochodzenia W r 1945-ty- m światły demokratyczny sędzia Mackaj wydał opinię prawną na mocy której pewne restrykcje dys-kryminacyjne były uznane za inezgodne z prawem Decyzja ta została przyjęta entuzjastycznie przez prawdziwych de-mokratów wielu krajów Jednak postanowienie to było nie-dogodne dla pewnych sfer wpływowych i zostało ono unie-ważnione decyzją sędziego Schroedera co poza wielkim niezadowoleniem zainteresowanej części narodu kanadyj skiego spowodowało podejrzenie wobec samego sędziego ze jego niemieckie pochodzenie ma coś wspólnego z jego rasi-stowskimi poglądami1 Wielokrotnie powracaliśmy do tematu nietolerancji jako jednego z podstawowych powodów braku -- porozumienia i współpracy między narodami naszego maleńkiego glo-bu i wynikających stąd konfliktów — od bojkotów1 towa-rzyskich czy gospodarczych do wojen włącznie Nietolerancja i dyskryminacja w łonie jednego narodu uniemożliwia zgodne współżycie wywołuje uczucie krzyw-dy i obniża i patriotyzm W interesie każdego rządu jest nie faworyzować jed-nej grupy lecz oprzeć życie narodu na solidnych podsta-wach zgody i przyjacielskiej współpracy Taka podstawa zbudowana jest w znacznej mierze z odpowiednich ustaw Są pewne dziedziny życia prywatnego w które rządowi trudno jest wkraczać Niemniej słuszne prawdziwe demo-kratyczne ustawodawstwo może się przyczynić w bardzo znacznej mierze do normalizacji stosunków na omawianym odcinku życia narodowego To też 'każdy wyborca należący do jednej z grup miej-szościowy- ch winien dobrze poznać zawczasu ustosunkowa-nie się do tej sprawy kandydata na którego będzie głoso-wać oraz partii do której tej kandydat należy J Giżycki " )Nagłóiuek tozorowany --'Ćharih hegins afhome" — domu" na znanym powiedzeniu — "Miłosierdzie zaczynacie w -- łfłn ( „„„-Łw- V - WIKTOR PODOSKI senekał w siKossKi OSOBISTE KONTAKTY I WRAŻENIA W związku z 'przypadającą na ten miesiąc rocznicą śmier ci generała bikorskiego po dał emu KUlca irgmentow z obszerniejszych wspomnień byłego posła polskiego w Ot-taw- ie (Przekład redakcyjny z tek-stu angielskiego) # W krótkiej przemowie au tor podkreśla że nie jest to ani szkic biograficzny ani reportaż z rozmów politycz-nych lecz jedynie kilka frag-mentów rzucających trochę światła na ludzką stronę tegp zasłużonego polskiego męża stanu Red Spotkałem gen Sikorskie go po raz pierwszy w Londy nie w jesieni roku 1922-g- o Byłem wówczas zastępcą attache wojskowego przy Po-selstwie Polskim Był to typo-wy deszczowy dzień angielski kiedy udaliśmy się z zwierz-chnikiem na Victoria Station by spotkać polskiego Szefa Sztabu Pociąg wszedł na stację i gdy większość wy-siadających pasażerów prze-szła zobaczyliśmy dwóch polskich oficerów wysiadają-cych z wagonu sypialnego Jednym z nich był Sikorski drugim płk Ignacy Matuszew ski który okazał się później zdolnym politykiem pisarzem i ekonomistą i został posłem polskim do Węgier a następ-nie ministrem skarbu On to gdy wybuchła druga wojna światowa ocalił złoto służące podstawą pieniądza polskie-go wywożąc z Polski zanim Niemcy zajęli Warszawę Sikorski i jego towarzysz spędzili cztery dni w Londy-nie i w pobliskich ośrodkach wojskowych Towarzyszyłem im od czasu 'do czasu Pew-nego dnia gdyśmy zwiedzali port londyński pokazano nam składy tytoniu Gdy nasz przewodnik podał nam war-tość złożonego twaru — gen Sikorski który nie palił za-ważył że suma ta odpowiada mniej więcej rocznemif btid-żeto- wi państwa polskiego i dodał zwracając się do opro-wadzającego go Anglika: "Puszczacie z dymem tyle pie nięclzy" ile my zużywamy na gspbdarke naszym krajem" Gen Sikorski dyktował mi po polsku swe listy do lorda Cavan i innych wysokich ofi-cerów angielskich i gdy tłu-maczyłem je na język angiel-ski podziwiałem wielką łat-wość z jaką układał on te li-sty Jak wiadomo gen Sikor ski został później autorem artykułów i książek na tema-ty wojskowe Sikorski był bardzo praco-wity i nieraz przydałaby mu sie zapewne jakaś rozrywka gdyż podobnie jak premier kanadviski Mackenzie King nie palił on nie pił i nie uży-wał żadnego sportu) Miał jednak swój specialny-sposó- b wypoczywania Za każdym ra zem gdy miał nawet pół go-dziny wolne rozbierał się cał-kowicie i kładł się w piżamie do łóżka gdzie przesiadał raporty lub wygładzał pro-jekt przemówienia Po czym wstawał wypoczęty # Następny raz snotkałem ren Sikorskiego w 'Polsce w r 1927-y- m Był on wówczas w niełasce Jako urzędnik Mi-nisterstwa Spraw Zagranicz nych towarzyszyłem posłowi amerykańskiemu Stetsonowi podczas jego objardu zachod-nich prowincji liblskich Spot lealiśmy gen Sikorskiego w Poznaniu i nrzypbmniał mi on owa swą pierwszą bytność w Anglii Gdy snotkałem go po raz trzeci — było to w Kanadzie w r 1941-y- m W tym okresie nolskie wojska strzegły szkoc kiego wybrzeża polskie lot-nictwo brało skuteczny i dziel nv udział w '"Bitwie o An-glie" a polska marynarka woienna i handlowa walczy-ła i pracowała pod dowódz-twem brytyjskim Gen Sikorski powiedzą! mi wówczas w rozmowie: "Ma-rynark- a polska jest obecnie większą niż kiedykolwiek w naszej historii I to teraz crdv większa cześć Eurom? jest zajęta przez nieprzyja ciela" Gen Sikorski miał wów-czas odwiedzić rAmerykę Pół nocną na zaprośmy prez Roosevelta i premiera Kinga Pierwotny plan przewidywał udanie się bezpośrednio z Anglii do Waszyngtonu By-łem wówczas polskim Kon-sulem Generalnym w Otta-wie Zasugerowałem by Si-korski wraz ze swą świtą złożył uprzednio wizytę rzą-dowi kanadyjskiemu jako że reprezentował on rząd polski przebywający w Londyme podróżował na brytyjskim de stroyerze i miał wylądować w kanadyjskim porcie Mój projekt został przyjęty Gen Sikorski przybył do Halifaxu ze Stanisławem Mi-kołajczykiem wówczas wice-przewodnicąc-ym Polskiej Ra-dy Narodowej swym sekre-tarzem prywatnym Dr Jó-zefem Retingerem autorem świetnej książki o Józefie Conradzie i majorem V Ca-sal- et członkiem parlamentu angielskiego Na tym samym statku przybył również do Kanady wybitny zdolny i czarujący człowiek — Mal-colm MacDonald Brytyjski Wysoki Koimsarz który miał objąć swe urzędowanie w Ottawie Udałem się do Halifaku by spotkać gen Sikorskiego Z powodu pewnego nieporo-zumienia Sikorski zeszedł już 'z destroyera i udał się do hotelu gdy płk Arciszewski i ja przyjechaliśmy do Hali-fax- u To było dla mnie bardzo SPRAWA KARD MBSIENITOO NA FORUM MIĘDZYNARODOWYM NARODÓW ZJEDNOCZONYCH Delegacja Boliwii zainicjo-nował- a rezolucję uchwaloną 34 głosami przeciw 6-c- iu a zwracającą uwagę rządów wę gierskiego i bułgarskiego na ich zobowiązania wypływają-ce z podpisania przez nich traktatów pokojowych w od-niesieniu do praw ich obywa-teli oraz zawierające poważ-ne zarzuty w związku z pro-cesami przedstawicieli ko-ściołów w tych krajach Na wniosek Australa Wę-gry i Bułgaria zostały 'wezwą ne do wzięcia udziału w obra-dac- h poświęconych Łej spra-wie lecz zaprosiny te zostały zignorowane1 przez rząd buł-garski a odrzucone przez Wę-gry Węgierski minister spraw zagranicznych umoty-wował te odmowę faktem że kard Mindszenty o którego właściwie głównie chodziło w tym wypadku został ossądzo-n- y za zdradę państwa i ope- racie walutowe 'na czarnym rynku — przestępstwa pod-padające --wyłącznie pod ju-rysdykcje sądów węgierskich Stosownie do oświadczenia tego ministra — 'nie tylko w tym wypadku nie-- miało miej-sca pogwałcenie praw człowie ka i wolności religijnej lecz przeciwnie — ukaranie tycn przestępstw było obowiąz kiem rządu węgierskiego wy-pływającym z traktatu poko- - lowego na który Narody Zjednoczone się powołały Odpowiedź bułgarska przy-szła dopiero w kilka dni póź-niej i określała postępowanie JNarociow zjednoczonych w tym wypadku jako bezpraw-ne mieszanie się tej organiza cii do ispraw wewnętrznych Bułgarii Podczas debaty przedsta-wiciel Boliwii — injciatork' tych rozpraw podkreślił dwe fazy zagadnienia: przeszłość kard Mindszenty'ego i samą rozprawę sądową' Kardynała delegat Boliwii określił jako patriotę i prze-konanego antyfaszystę Gdy Niemcy zajęli Węgry miał on odwagę zmienić mani-festacyjnie swe niemecMe na-zwisko Pelun na Mindszenty —nazwę swej wsi rodzinnej Za swą działalność' anty-nazi-stows- ką był kardynał więzio-ny przez czas jaTciś przez Niemców Miedzyjinnymi za-rzutami stawianymi kardyna łowi przez obecny -- rząd wę-gierski jest i tenże rj"est on anty-semi- tą -- chociaż podczas okupacji niemieckiej obronił on żydów przed I barbarzyń-stwem nazistowskim Dr Costa du Rels delegat boliwijski porównaj metody komunistycznego _ rządu" Twę--' gierskiego do sowieckich] i Tb J ambarasujące Poza tym mia łem sztywne i obolałe plecy na skutek upadku na nartach na oblodzonym stoku Jednym słowem czułem się bardzo nieswojo — fizycznie i psy-chicznie Pierwszą uwagą było: "To ja spotykam pana" panie Kon sulu Generalny a nie pan mnie Siadaj pan czemu pan nie siada?" W moim stanie czułem się jediyak znacznie lepiej stojąc Wkrótce jednak wesoły błysk w oku Sikor-skiego rozwiał moje zakłopo-tanie On lubiał udawać suro-wego było coś napleońskie-g-o w jego sposobie bycia Od-kryłem jednak dobre i wyro-zumiałe serce pod general-skim mundurem Było to szczególnie widoczne gdy zi-rytowało go jakieś zaniedba-nie lub złe wyknanie jakiejś sprawy przez któregoś z jego podwładnych Łajał ich z za-czerwienioną twarzą i drżą-cymi ustami Lecz burza mi-jała szybko i wracał przyja-cielski uśmiech Charakterystycznym dla jego ustosunkowania się do cywilnych i wojskowych pod-władnych było że lubiał na dawać przezwiska Podczas swego pobytu w moim biurze i domu w Ottawie nazywał mnie "wóitem" z powodu herbu polskiego nad wejściem do budynku Dokończenie nastąjn # ? Uwaga ta nie jest zu-pełnie ścisła Sam grywałem nierazz gen Sikorskim w te-nisa w czasach przedwojen-nych Nie gryiuał może jed-nak podczas wojny J Giżycki świadczył swe przeknanie że kardynał poddany został fi-zycznym i psychicznym me-todom przypominającym śred niowieczne tortury Odpowiadając na te zarzu-ty delegat Polski Jan Dro-hojows- ki oświadczył rtże kar-dynał był sądzony że swe prze stępstwa jak byłby nim każ-dy inny obywatel węgierski a nie jako dygnitarz kościel- Stosownie do Drohojow-skieg- o Mindszenty wychwa-lał w roku 1942-gi- m japoń-skich żołnierzy i lotników zaś w swei książce pod tytuł-em "Matka" rozwodził się on nad wielkością Italii przy-pisując zasługę Mussolinie-m- u oraz "dawał swe błogo-sławieństwo" hitlerowskiej teorii rasistowskiej Przedstawiciel Ukrainy Kowalenko oskarżał kardyna-ła o przewodniczenie tajnej organizacji mającefj na celu obalenie siłą rządu węgier-skiego przywrócenia monar-chii habsburgskiej i włącze-nie Węgier do środkowo-europejskiej federacji monar chistycznej Na czele tej fe-deracji miał stanąć Otton von Habsburg Według Kowalenki prace nrzygotowacze zmierzające ku tym celom rozpoczęte zo-stały już w roku 1945-ty- m Kontakty zagranicznezosta- - iy ustanowione nie tylko z Ottonem lecz również z De partamentem Stanu Stanów Zjednocznych" W roku 1947- - vm kard Mindszenty udał się do Kanady i Stanów Ziedno-czonyc- h by rozwinąć działa-nie zorganizowanei przez sie-bie konspiracji Spotkał się on wówczas z Ottonem Hab-sburgski-nri został przedsta-wiony prze: kaijd Snellmana amerykańskiemu ministrowi wojny Kenneth Royal Umó-wił się on wówczas również utrzymywać bliskie kontakt z nowym posłem amerykań-skim na Węgrzech Kowalenko twierdził że 12 --go czerwca 1948-rok- u kard Mindszenty osobiście próbo-wał nakłonić prez Trumana 'do przygotowań do interwen-cji zbrojnej na Węrzech Kardynał również uczestni czył wielokrotnie w niedozwc lonych operacjach waluto-wych Dr Houdek delegat czecho słowacki twierdził że kard Mindseznty "dogadał się" z Niemcami podczas wojny a dopiero zaczął występować przeciw nim gdy jego wygo- da osobista została zagreteo-n- a planami Niemców skonfi-skowania jego pałacu arcy-biskupieg- oy i Według drHoudkajrzad węgierski robił co w jego mocy by ułożyć na stopie przyjaznej stosunki z Kościo-łem i wyasygnował znaczne subsydia na cele religijne Delegat sowiecki Malik po-wtórzył zarzuty wysuwane przez swych przedmówców sateiltarnych i określił kard Mindszenty jako "war mon-ger- " — człowieka pchającego do wojny SOWIECKI OPTYMIZM Nie bójcie się Sowiecka "Berliner Zeitung" pisze: Broń atomowa jest bronią o-bosie- czną Użyto jej przeciw Japonii która była specjal-nie wrażliwa na ataki z po- wietrza Słabość Japonii stwo rzyła legendę o skuteczności bomby atomowej Ale ZSRR to nie Japonia a Stany Zjed-noczone mają w wojnie lot-niczej znacznie mniejsze moż liwości niż ZSRR Na wypa-dek wojny sytuacja USA by-łaby znacznie gorsza 'niż Nie-miec hitlerowskich w r 1941 Ameryka musiałaby wraz ze swymi satelitami rozrzucić swe siły wojskowe po całym świecie i nie mogłaby ich skoncentrować na odpowied-nich frontach Wielka Bryta-nia potrzebować będzie duże-go potencjału wojskowego do brony swych wysp a Francja ma wprawdzie kadry gaulli-stowski- ch oficerów ale nie ma żołnierzy którzyby chcieli walczyć ze Związkiem Ra-dzieckim Podobna sytuacja jest we Włoszech a Holan-dia jest całkowicie zajęta woj ną w Indonezji Jeśliby na wet Amerykanom udało się z tych krajów wydobyć 40 dy-wizji nie mogliby natchnąć tych żołnierzy fanatyzmem którym przesiąknięte były kadry hitlerowskie Amery-kańskie nadzieje na mięso armatnie z Japonii są zupeł-ne iluzoryczne w obliczu sil-nych demokratycznych Chin W Zachodnich Niemczech Amerykanie mogliby zmobi-lizować nie więcej niż 13 ar mii którą powołał pod broń Hitler Tak więc szanse wo-jenn- ne Ameryki są znacznie gorsze od szans które swego czasu posiadał Hitler "ŚMIESZNA" KONFE-RENCJA Amerykański Sekret a r z Stanu (Min Spraw Zagr) Dean Acheson określił odby-wającą się obecnie w Paryżu [jĘĘL JM fjr IImluu Cv''4'$m5aMHmf ił U £L=3$HH8S9r —A- - rt I -- f " Mffi ' r— -- l cd&fa O Tdaon$ie1200 O Badanie O Twoje prawnie O Nie możesz dzy nawet opłatami O Każdy w uprawniony Annuilhs N DEPARTMENT HUMPHREY MITCHEIL Mlnhter 9 9 (wr ADDKESS HyŚl!łten P011 Konferencję przedstawicie czterech mocarstw okupacr nych jako ''próżną i śmi£ nwgąoindomajIceshstozctrnzcietefparnapiwojedntrnizeeejczhaUtótv Ki-etn-ej sprawy i nie osia jednym ważniejszym Pu cie Winę za ten smętny stan rzeczy "związkowcy zacW ni" zwalają na delegacje L wiecką ta zaś oczywiśc wdzienmi aza pwarstznyesrtókwie nizeapcohod nich Wyrażane są niemniej tymistyczne nadzieje że doeVd gaci dogadają sie ™™J mniej na punkcie blokad Berlina? od czego cała kon ferencja się zaczęła GO EAST OLD MEII! Gdy wrielkie mocarstwa ra-dz- ą znóww kPwareysżtiua dwaylsszuewgoa suie szczuplenia Polski jako ce na "pozyskania" Niemców Jedyny problem polski to przywrócenie granic Pol ski na wschodzie i oparcie ich o Zbrucz na południu i część Dźwiny na północy # Znówsiewdizeilka czwórka razem W różowej sali dziś w Paryżu Nad mapy Polski analizą że "skąd ta Nisa i ta Odral" I '"poplrszkeidzpieroblem" znóio m Tak --mówi się v tak się pisze Mówi się o tern i się słyszy że 'linia ta zanadto szczodm' Bierze człowieka obrzydzenie Gdy Niemcy co świat Katowali Znów krzyczą: "Deidschhnd uber aUes!" Rozparci na śtoiatowej scenie Na makabryczny patrząc taniec Nie wolno dzisiaj cicho siedzieć Sumienie śioiata musi %e-- dzieć że TRZEBA zmiany polskich granic Lecz nie nad Odrą na zach-odzie! Bo rana Polski w innych stronach ' Gdzie wżera linią się Curzona Kraj Polski-krwa- wi się na wschodzie! Telski Nagłówek wzorowany na słynnej raazie uazielane] młodym Am-erykanom przez H Greeley zalo życiela N Y Tribune: "Go West young"man!" Gdybym (( Czy ty też patrząc wstecz na wielelat swej pracy powiesz: "Gdybym tylko był kupił DO-ŻYWOCIE RZĄDOWE" by zabezpieczyć sobie stare lata?' Czy też zdecydujesz się już TERAZ stać się niezależnym i wolnym od trosk gdy ten czas nadejdzie? H I' '' ' ' V' T tylko uV=c=±: % - - —1 1 rządowe dożywocie zapewnia ci rocznie do końca życia lekarskie jest zbyteczne dożywociejiiie może byćzajęte w żadnym wypadku stracić wpłaconych pienię „ jeśli zalegasz czas jakiś z wieku od lat'5-ci- u do 85-ci- u jest do tego plan- u- Branch OF LABOUR A MocNAMARA Depufy Afhftbr # cuAJiiy) i b opłaty1 pocztowej —~_ -- Xv „— __- - Mail Ihlł Coupon today POSTAGE FREE Annnlin Bianch " DeparlnMnł o( lobour Othrwa ' PW „„i „ COMPIETE INFORMAHOM oboM Concfion Gvrmnf AnnW-NAM- E te ! |
Tags
Comments
Post a Comment for 000101a